ەكى ورنەكتىڭ قوسىندىسىنىڭ كۋبى جانە ايىرماسىنىڭ كۋبى فورمۋلالارى
ساباق جوسپارى 7 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەكى ورنەكتىڭ قوسىندىسىنىڭ كۋبى جانە ايىرماسىنىڭ كۋبى فورمۋلالارى
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) ەكى ورنەكتىڭ قوسىندىسىنىڭ كۋبى جانە ايىرماسىنىڭ كۋبى فورمۋلالارىن قولدانا وتىرىپ، كوپمۇشەنى كوبەيتىندىگە تۇرلەندىرۋ جانە ءبۇتىن ورنەكتەردى كوپمۇشە تۇرىنە كەلتىرە ءبىلۋ، فورمۋلالاردى ەسەپتەر شىعارۋدا قولدانۋعا ماشىقتانۋ.
ب) ءاربىر جەكە تۇلعانىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، بىلۋگە ءتيىستى مىندەتتى دەڭگەيدەگى ەسەپتەردى شىعارۋ، ىسكەرلىكتەرىن دامىتۋ، تەوريالىق ءبىلىمىن پراكتيكادا ورىندى قولدانا ءبىلۋ، ماتەماتيكالىق تىلدە سويلەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ. وزىندىك ويلاۋ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ
ۆ) وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن، بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋ، العان بىلىمدەرىن دۇرىس قولدانا بىلۋگە، ءوزارا جولداستىق كومەك كورسەتە بىلۋگە، ويىن تياناقتى ءدال ايتا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛ شاپشاڭدىققا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ، جاۋاپكەرشىلىك، بەلسەندىلىك، بىلىمگە تالپىنۋ قاسيەتتەرىن بويىندا تەرەڭدەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بىلىكتىلىك پەن داعدىنى يگەرۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: تانىمدىق ويىن، تەست، توپپەن جۇمىس، جەكە وقۋشىمەن جۇمىس، سۇراق – جاۋاپ،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار تەست، تاراتپا ماتەريالدارى،
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى كەزەڭ. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋىن، دايارلىعىن تەكسەرۋ. ساباققا پسيحولوگيالىق دايىندىق (توپقا ءبولىنۋ، توپ ەرەجەسىن قۇرۋ، جاۋاپ پاراعىن تاراتۋ)
ءتۇرلى ءتۇستى ستيكەرگە جازىلعان تاپسىرمالاردى ورىنداپ توپتارعا ءبولىنۋ
ءى توپ «بىرمۇشە»، ءىى توپ «كوپمۇشە»
ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىن ايقىنداۋ.
ءىى كەزەڭ. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
كوپمۇشەنى كوپمۇشەگە كوبەيتۋدى كەيبىر جاعدايلاردا ىقشامدىراق ورىنداۋعا بولادى. ول ءۇشىن ءبىز نەنى قولدانامىز؟(قىسقاشا كوبەيتۋ فورمۋلالارى)
دەمەك، كوپمۇشەلەردى كوبەيتۋدىڭ دەربەس جاعدايلارىن ورنەكتەيتىن فورمۋلالاردى قىسقاشا كوبەيتۋ فورمۋلالارى دەپ اتايمىز. ماتەماتيكانىڭ وزىنە ءتان ءتىلى بار، ول - فورمۋلالار. وتكەن تاقىرىپتى پىسىقتاۋ ءۇشىن ءبىز «وي شيراتايىق» توپپەن جۇمىس جاساپ، بىرنەشە تاپسىرمالاردى ورىندايىق.
1) فورمۋلالاردى بىلەسىڭ بە؟ (ەكى توپقا فورمۋلالاردى جالعاستىرۋ بەرىلەدى. وقۋشىلار ينتەربەلسەندى تاقتادا كەزەكپەن ورىندايدى) (ا - ۆ)(ا+ۆ) =
ا ²- ۆ ²=
(ا+ۆ) ² =
(ا - ۆ) ² =
ا ²+2اۆ+ۆ ² =
ا ²- 2اۆ+ۆ ²=
ەندى وسى فورمۋلالاردى ەسەپ شىعارۋدا قالاي قولدانامىز؟
2) اۋىزشا ەسەپتە (ءار توپتاعى وقۋشىلار جەكە ورىنداپ، ەكى توپ جاۋاپتارىن الماستىرىپ، تەكسەرەدى)
ءى توپ ---------------------------------- ءىى توپ
(2ح - 7ۋ)(2ح+7ۋ) = ----------------- 25m ²+20mn+4n ²=
47 ²- 37 ²= --------------------------- (ا - 2ح) 2 =
16a ²- 56اc+49c ²= ---------------- (3سۋ - 5d)(3سۋ+5d) =
(n ³+5m) ² = ------------------------- 36ر ⁴- 64q ² =
بالالار ءبىز ءبۇتىن ورنەكتەردى، راسيونال ورنەكتەردى تۇرلەندىرۋدە، ەسەپتەر شەشۋدە كوپتەگەن قاتەلىكتەر جىبەرەمىز، ەندەشە مىنا فورمۋلالاردىڭ قاتەسىن تاۋىپ كورەيىك.
(ا - ۆ)(ا+ۆ) = ا ²- ۆ ²
ا ²- ۆ ²= (ا - ۆ) ²
(ا+ۆ) ²= ا ²+ۆ ²
ا ²+2اۆ+ۆ ²=(ا+ۆ) ²
(ا - ۆ) ²= ا ²- 2اۆ+ۆ ²
ا ²+ۆ ²= (ا - ۆ)(ا+ۆ)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەكى ورنەكتىڭ قوسىندىسىنىڭ كۋبى جانە ايىرماسىنىڭ كۋبى فورمۋلالارى
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) ەكى ورنەكتىڭ قوسىندىسىنىڭ كۋبى جانە ايىرماسىنىڭ كۋبى فورمۋلالارىن قولدانا وتىرىپ، كوپمۇشەنى كوبەيتىندىگە تۇرلەندىرۋ جانە ءبۇتىن ورنەكتەردى كوپمۇشە تۇرىنە كەلتىرە ءبىلۋ، فورمۋلالاردى ەسەپتەر شىعارۋدا قولدانۋعا ماشىقتانۋ.
ب) ءاربىر جەكە تۇلعانىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، بىلۋگە ءتيىستى مىندەتتى دەڭگەيدەگى ەسەپتەردى شىعارۋ، ىسكەرلىكتەرىن دامىتۋ، تەوريالىق ءبىلىمىن پراكتيكادا ورىندى قولدانا ءبىلۋ، ماتەماتيكالىق تىلدە سويلەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ. وزىندىك ويلاۋ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ
ۆ) وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن، بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋ، العان بىلىمدەرىن دۇرىس قولدانا بىلۋگە، ءوزارا جولداستىق كومەك كورسەتە بىلۋگە، ويىن تياناقتى ءدال ايتا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛ شاپشاڭدىققا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ، جاۋاپكەرشىلىك، بەلسەندىلىك، بىلىمگە تالپىنۋ قاسيەتتەرىن بويىندا تەرەڭدەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بىلىكتىلىك پەن داعدىنى يگەرۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: تانىمدىق ويىن، تەست، توپپەن جۇمىس، جەكە وقۋشىمەن جۇمىس، سۇراق – جاۋاپ،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار تەست، تاراتپا ماتەريالدارى،
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى كەزەڭ. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋىن، دايارلىعىن تەكسەرۋ. ساباققا پسيحولوگيالىق دايىندىق (توپقا ءبولىنۋ، توپ ەرەجەسىن قۇرۋ، جاۋاپ پاراعىن تاراتۋ)
ءتۇرلى ءتۇستى ستيكەرگە جازىلعان تاپسىرمالاردى ورىنداپ توپتارعا ءبولىنۋ
ءى توپ «بىرمۇشە»، ءىى توپ «كوپمۇشە»
ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىن ايقىنداۋ.
ءىى كەزەڭ. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
كوپمۇشەنى كوپمۇشەگە كوبەيتۋدى كەيبىر جاعدايلاردا ىقشامدىراق ورىنداۋعا بولادى. ول ءۇشىن ءبىز نەنى قولدانامىز؟(قىسقاشا كوبەيتۋ فورمۋلالارى)
دەمەك، كوپمۇشەلەردى كوبەيتۋدىڭ دەربەس جاعدايلارىن ورنەكتەيتىن فورمۋلالاردى قىسقاشا كوبەيتۋ فورمۋلالارى دەپ اتايمىز. ماتەماتيكانىڭ وزىنە ءتان ءتىلى بار، ول - فورمۋلالار. وتكەن تاقىرىپتى پىسىقتاۋ ءۇشىن ءبىز «وي شيراتايىق» توپپەن جۇمىس جاساپ، بىرنەشە تاپسىرمالاردى ورىندايىق.
1) فورمۋلالاردى بىلەسىڭ بە؟ (ەكى توپقا فورمۋلالاردى جالعاستىرۋ بەرىلەدى. وقۋشىلار ينتەربەلسەندى تاقتادا كەزەكپەن ورىندايدى) (ا - ۆ)(ا+ۆ) =
ا ²- ۆ ²=
(ا+ۆ) ² =
(ا - ۆ) ² =
ا ²+2اۆ+ۆ ² =
ا ²- 2اۆ+ۆ ²=
ەندى وسى فورمۋلالاردى ەسەپ شىعارۋدا قالاي قولدانامىز؟
2) اۋىزشا ەسەپتە (ءار توپتاعى وقۋشىلار جەكە ورىنداپ، ەكى توپ جاۋاپتارىن الماستىرىپ، تەكسەرەدى)
ءى توپ ---------------------------------- ءىى توپ
(2ح - 7ۋ)(2ح+7ۋ) = ----------------- 25m ²+20mn+4n ²=
47 ²- 37 ²= --------------------------- (ا - 2ح) 2 =
16a ²- 56اc+49c ²= ---------------- (3سۋ - 5d)(3سۋ+5d) =
(n ³+5m) ² = ------------------------- 36ر ⁴- 64q ² =
بالالار ءبىز ءبۇتىن ورنەكتەردى، راسيونال ورنەكتەردى تۇرلەندىرۋدە، ەسەپتەر شەشۋدە كوپتەگەن قاتەلىكتەر جىبەرەمىز، ەندەشە مىنا فورمۋلالاردىڭ قاتەسىن تاۋىپ كورەيىك.
(ا - ۆ)(ا+ۆ) = ا ²- ۆ ²
ا ²- ۆ ²= (ا - ۆ) ²
(ا+ۆ) ²= ا ²+ۆ ²
ا ²+2اۆ+ۆ ²=(ا+ۆ) ²
(ا - ۆ) ²= ا ²- 2اۆ+ۆ ²
ا ²+ۆ ²= (ا - ۆ)(ا+ۆ)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستاننىڭ وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلار دۇنيەسى.
