InfoHub Logo

ەكۆاتوريالدىق گۆينەيا (Guءىnەا ەسuاtوrءىاى)، ەكۆاتورلىق گۆينەيا رەسپۋبليكاسى — ەكۆاتورلىق افريكاداعى مەملەكەت. جەرى 28051 كم². حالقى 1،2 مىڭ (2016). استاناسى — مالابو ق.

تابيعاتى

نەگىزىنەن گۆينەيا شىعاناعى جاعالاۋىندا ورنالاسقان. ماتەريكتىك بولىگى (ريو-مۋني) تاۋلى قىراتتى (بيىكتىگى 1200 م). كليماتى ىلعالدى ەكۆاتورلىق. ورتاشا ايلىق تەمپەراتۋراسى 24°-28°س. جىلدىڭ جاۋىن-شاشىننىڭ ورتاشا مولشەرى 2000 مم. باستى وزەنى — لويو. لاتەريتتى كۇلگىن توپىراعىندا ماڭگى جاسىل ىلعالدىق ەكۆاتورلىق ورمان وسەدى.

حالقى نەگىزىنەن فانگتەر جانە بۋبيلەر تايپالارىنان قۇرالادى. ورتاشا تىعىزدىعى 1 كم²-گە 6،7 ادامنان. رەسمي ءدىنى — كاتوليسيزم. مەملەكەتتىك ءتىلى — يسپان ءتىپى. ماڭىزدى قالالارى — مالابو، باتا.

ەكونوميكاسى دامىماعان اگرارلىق ەل. شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزى — ەگىنشىلىك جانە اعاش دايىنداۋ. تەرريتورياسىنىڭ 80%ء-ى ورمان. ەكسپورتتىق ونىمدەرى (مىڭ توننا): كاكاو 12،0، كوفە 6،9، بانان 1،2، اعاش 260. 2016 جىلعى مال سانى (مىڭ): ءمۇيىزدى ءىرى قارا 120، قوي 1250، ەشكى 65، شوشقا 89؛ 4،5 مىڭ توننا بالىق اۋلاندى. شاعىن اعاش وڭدەۋ، ماي ز-دى (مايلى پالمادان)، كەراميكالىق بۇيىمدار شىعارۋ، مەبەل كاسىپورىندارى بار. اۆتوموبيل جولىنىڭ ۇزىندىعى 1،8 مىڭ كم. باستى پورتى — باتا. سىرتقى ساۋدا اينالىمىنىڭ 80%-ىنە جۋىعى يسپانيانىڭ ۇلەسىنە تيەدى. اقشا ولشەمى — ەكپۆەلە.

ەكۆاتوريالدىق گۆينەيانىڭ ماسياس-نگۋەما-بيەگا ارالىن پورتۋگالدىقتار 1472 جىلى اشتى. 1778 جىلى يسپاندار قاراماعىنا كوشتى. 1827-1843 جىلدار اعىلشىندار وتارلادى. 1843 جىلى يسپانيا ارالدى وزىنە قايتاردى، 1900 جىلى وعان ەلدىڭ قازىرگى ماتەريكتىك بولىگى ءريو-مۋنيدى قوستى. 1959 جىلى ەلدە العاشقى ساياسي پارتيالار قۇرىلدى. 1968 جىلدان تاۋەلسىز رەسپۋبليكا.

كليمات

ەكۆاتورلىق بەلدەۋدە تومەنگى قىسىمدى اتموسفەرالىق اۋانىڭ جىل بويىنا اسەر ەتۋىنەن قالىپتاساتىن كليمات. كليماتتى وڭىردە تروپيكتىك جاڭبىر (جىلىنا 3000 مم جانە ودان دا ارتىق) سالدارىنان قۇرلىق ىلعالدىعى شاماداعىدان تىس ارتىق بولادى جانە اۋا تەمپەراتۋراسى وتە جوعارى (ورتاشا جىلدىق تەمپەراتۋرا 24-28°س) كەلەدى. تەمپەراتۋرا (جىلدىق امپليتۋداسى 2-3°س-تاي) جانە ىلعالدىلىق ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي جىل ماۋسىمدارى اراسىندا ونشا ايىرماشىلىق بايقالمايدى. تەمپەراتۋرانىڭ جانە جاۋىن-شاشىننىڭ جىلدىق مولشەرىندەگى ەڭ جوعارعى شامالار كوكتەمگى جانە كۇزگى كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋ ماۋسىمى كەزىندە بولادى. بۇنداي كليماتتىق جاعداي ىلعالدى ەكۆاتورلىق ورماننىڭ وسۋىنە جانە تروپيكتىك داقىلدار (كوكوس پالماسى، بانان، اناناس، كاكاو ت. ب.) وسىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ەكۆاتوريالدىق كليمات نەگىزىنەن افريكانىڭ ەكۆاتورلىق بولىگىنە، وڭتۇستىك امەريكانىڭ امازونكا الابىنا، ورتالىق امەريكا جانە يندونەزيانىڭ ءبىراز بولىگىنە ءتان.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

ەريترەيا

افريكاداعى قار

افريكا پاتشالىعى وسىدان مىڭ جىل بۇرىن

الەمنىڭ ەڭ كىشكەنتاي ادامدارى قالاي تىرشىلىك ەتىپ ءجۇر

الەمنىڭ ەڭ كىشكەنتاي ادامدارى قالاي تىرشىلىك ەتىپ ءجۇر

بالىق اۋلاۋدىڭ ەرەكشە ءتاسىلى: افريكا حالقى بالىقتى جەردەن قازىپ الادى

---