ەلەكتر ءورىسى. ەلەكتر ءورىسىنىڭ كەرنەۋلىگى
8 سىنىپ فيزيكا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەلەكتر ءورىسى. ەلەكتر ءورىسىنىڭ كەرنەۋلىگى
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ەلەكتر ءورىسى، ءورىستىڭ كۇشتىك سيپاتتاماسى كەرنەۋلىك ۇعىمىن قالىپتاستىرۋ. ەلەكتر ءورىسىنىڭ كەرنەۋلىگى تۋرالى عىلىمي تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: فيزيكالىق قۇبىلىستاردىڭ ءتۇسىندىرۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ
تاربيەلىك: ادامگەرشىلىككە، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى جيناقتاۋ، جۇيەلەۋ
ساباقتى وتكىزۋ ءادىسى: اڭگىمە تۇرىندە ءتۇسىندىرۋ
كورنەكىلىك. ەلەكتروندى وقۋلىق، سىزبالار
ساباق بارىسى: ۇيىمداستىرۋ
2 وتكەن ساباقتى تەكسەرۋ ا) قانداي زاريادتى نۇكتەلىك دەپ اتايدى.
ب) كۋلون زاڭىنىڭ تۇجىرىمداماسى
ۆ) ەلەكتر زاريادىنىڭ ارەكەتتەسۋى
3. جاڭا ساباق
وقۋشى نەنى ءبىلۋى كەرەك /تەوريالىق ماتەريال/
ا) جەر مەن ونىڭ بەتىنەن ءقايسىبىر بيىكتىكتىگى دەنەلەردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى
ب) زاريادتالعان دەنەلەردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى قالاي وتەدى؟
ۆ) ەلەكتروسكوپ جاپىراقتارىمەن تاجىريبەنى كورسەتۋ.
گ) زاريادتالعان دەنەلەردىڭ اينالاسىندا ءورىستىڭ بولۋى (ەلەكتر ءورىسى)
ءورىستىڭ كورۋگە، سەزۋگە بولمايتىندىعى.
ماتەريالىق ەلەكتر ءورىسى ماتەريا ءوزىن ەكى جاقتى كورسەتە الادى: نە زات تۇرىندە، نە ەلەكتر ءورىسى رەتىندە
ەلەكتر ءورىسىنىڭ ناقتى كورىنىسىن كۇش سىزىقتارى ارقىلى الۋعا بولادى. ءورىستى كەسكىندەۋدىڭ م. فارادەي ۇسىنعان.
كۇش سىزىعى (ءورىس سىزىعى)- ەلەكتر ءورىسىنىڭ بەلگىلى ءبىر نۇكتەسىنە ورنالاسقان سىناما نۇكتەسى وڭ زاريادقا اسەر ەتەتىن سول ءورىستىڭ كۇش باعىتىنا جاناما بولىپ كەلەتىن سىزىق باستالۋى مەن اياقتالۋى وڭ زاريادتا باستالىپ، تەرىس زاريادتا اياقتالادى.
كۋلون زاڭى بويىنشا ع=k٭q٭q ∕ r2
ەلەكتر ءورىسىنىڭ سىناما q زاريادقا ارەكەت ەتەتىن كۇشىنىڭ قاتىناسى سول زارياد ءۇشىن تۇراقتى شاما ع/ q =ە ءورىس كەرنەۋلىگى
كۇشتىك سيپاتى كەرنەۋلىك
ءورىس بار ونىڭ بار ەكەنىنىڭ
ەنەرگەتيكالىق سيپاتى پوتەنسيال
2 وقۋشى نەنى مەڭگەرۋ كەرەك ع/ q =ە فورمۋلاعا ەسەپ شىعارۋ
كەرنەۋلىكتىڭ ولشەم بىرلىگى 1ن/كل
جاتتىعۋلار 3. 58 ەسەپ ەلەكتر ورىسىندەگى 4*10 - 6 زاريادقا 0، 02 ن كۇش اسەر ەتەدى. وسى نۇكتەدەگى ەلەكتر ءورىسىنىڭ كەرنەۋلىگىن تابىڭدار؟
№ 3. 59، كەرنەۋلىگى 4*10 5 ۆ/م بولاتىن بىرتەكتى ەلەكتر ورىسىندەگى ەلەكتروننىڭ ۇدەۋىن جانە وعان اسەر ەتەتىن كۇشتى تابىڭدار.
№ 3. 60،№ 3. 61 ەسەپتەر
ۇيگە تاپسىرما § 32
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەلەكتر ءورىسى. ەلەكتر ءورىسىنىڭ كەرنەۋلىگى
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ەلەكتر ءورىسى، ءورىستىڭ كۇشتىك سيپاتتاماسى كەرنەۋلىك ۇعىمىن قالىپتاستىرۋ. ەلەكتر ءورىسىنىڭ كەرنەۋلىگى تۋرالى عىلىمي تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: فيزيكالىق قۇبىلىستاردىڭ ءتۇسىندىرۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ
تاربيەلىك: ادامگەرشىلىككە، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى جيناقتاۋ، جۇيەلەۋ
ساباقتى وتكىزۋ ءادىسى: اڭگىمە تۇرىندە ءتۇسىندىرۋ
كورنەكىلىك. ەلەكتروندى وقۋلىق، سىزبالار
ساباق بارىسى: ۇيىمداستىرۋ
2 وتكەن ساباقتى تەكسەرۋ ا) قانداي زاريادتى نۇكتەلىك دەپ اتايدى.
ب) كۋلون زاڭىنىڭ تۇجىرىمداماسى
ۆ) ەلەكتر زاريادىنىڭ ارەكەتتەسۋى
3. جاڭا ساباق
وقۋشى نەنى ءبىلۋى كەرەك /تەوريالىق ماتەريال/
ا) جەر مەن ونىڭ بەتىنەن ءقايسىبىر بيىكتىكتىگى دەنەلەردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى
ب) زاريادتالعان دەنەلەردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى قالاي وتەدى؟
ۆ) ەلەكتروسكوپ جاپىراقتارىمەن تاجىريبەنى كورسەتۋ.
گ) زاريادتالعان دەنەلەردىڭ اينالاسىندا ءورىستىڭ بولۋى (ەلەكتر ءورىسى)
ءورىستىڭ كورۋگە، سەزۋگە بولمايتىندىعى.
ماتەريالىق ەلەكتر ءورىسى ماتەريا ءوزىن ەكى جاقتى كورسەتە الادى: نە زات تۇرىندە، نە ەلەكتر ءورىسى رەتىندە
ەلەكتر ءورىسىنىڭ ناقتى كورىنىسىن كۇش سىزىقتارى ارقىلى الۋعا بولادى. ءورىستى كەسكىندەۋدىڭ م. فارادەي ۇسىنعان.
كۇش سىزىعى (ءورىس سىزىعى)- ەلەكتر ءورىسىنىڭ بەلگىلى ءبىر نۇكتەسىنە ورنالاسقان سىناما نۇكتەسى وڭ زاريادقا اسەر ەتەتىن سول ءورىستىڭ كۇش باعىتىنا جاناما بولىپ كەلەتىن سىزىق باستالۋى مەن اياقتالۋى وڭ زاريادتا باستالىپ، تەرىس زاريادتا اياقتالادى.
كۋلون زاڭى بويىنشا ع=k٭q٭q ∕ r2
ەلەكتر ءورىسىنىڭ سىناما q زاريادقا ارەكەت ەتەتىن كۇشىنىڭ قاتىناسى سول زارياد ءۇشىن تۇراقتى شاما ع/ q =ە ءورىس كەرنەۋلىگى
كۇشتىك سيپاتى كەرنەۋلىك
ءورىس بار ونىڭ بار ەكەنىنىڭ
ەنەرگەتيكالىق سيپاتى پوتەنسيال
2 وقۋشى نەنى مەڭگەرۋ كەرەك ع/ q =ە فورمۋلاعا ەسەپ شىعارۋ
كەرنەۋلىكتىڭ ولشەم بىرلىگى 1ن/كل
جاتتىعۋلار 3. 58 ەسەپ ەلەكتر ورىسىندەگى 4*10 - 6 زاريادقا 0، 02 ن كۇش اسەر ەتەدى. وسى نۇكتەدەگى ەلەكتر ءورىسىنىڭ كەرنەۋلىگىن تابىڭدار؟
№ 3. 59، كەرنەۋلىگى 4*10 5 ۆ/م بولاتىن بىرتەكتى ەلەكتر ورىسىندەگى ەلەكتروننىڭ ۇدەۋىن جانە وعان اسەر ەتەتىن كۇشتى تابىڭدار.
№ 3. 60،№ 3. 61 ەسەپتەر
ۇيگە تاپسىرما § 32
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: راديواكتيۆتى ساۋلەلەردىڭ بيولوگيالىق اسەرى
