ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى ساباقتا قولدانۋدىڭ تيىمدىلىگى
ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى ساباقتا قولدانۋدىڭ تيىمدىلىگى
قازىرگى زامان تالابىنا ساي، ءار ءمۇعالىم، ءوز ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ، ەسكى ءبىرسارىندى ساباقتاردان گورى، جاڭا تالاپقا ساي يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ءوز ساباقتارىندا كۇندەلىكتى پايدالانسا، ساباق تارتىمدى دا، ءماندى، قونىمدى، ءتيىمدى بولارى ءسوزسىز. بۇل جونىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىنىڭ 8 - بابىندا «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، حالىقارالىق عالامدىق كوممۋنيكاسيالىق جەلىلەرگە شىعۋ» دەپ اتاپ كورسەتكەن.
پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا – ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي قىزمەتىن جاڭارتۋشى جانە ساتىلانىپ جوسپارلانعان ناتيجەگە جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ءىس - ارەكەتتەر جيىنتىعى.
“يننوۆاسيا” ءسوزى لاتىن تىلىندەگى ءىn (ىشىنە) novus (جاڭا) سوزدەرىنەن قۇرالىپ، جاڭارۋ، جاڭالىق، وزگەرۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
قازاقستاندا ەڭ العاش “يننوۆاسيا” ۇعىمىن قازاق تىلىندە انىقتاعان عالىم، پروفەسسور ن. نۇراحمەتوۆ. ول “يننوۆاسيا، يننوۆاسيالىق ۇدەرىس دەپ وتىرعانىمىز ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ جاڭالىقتاردى جاساۋ، مەڭگەرۋ، قولدانۋ جانە تاراتۋعا بايلانىستى ءبىر بولەك قىزمەت” دەپ كورسەتەدى.
يننوۆاسيالىق تەحنولوگيا – ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ كەپىلى. ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى، جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋدىڭ باستى ماقساتى -
وقۋشىلاردىڭ وقۋ ماتەريالدارىن تولىق مەڭگەرۋى ءۇشىن وقۋ ماتەريالدارىنىڭ پراكتيكالىق جاعىنان ءتيىمدى ۇسىنىلۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ. ءبىلىم سالاسىندا كومپيۋتەر وقۋشى ءۇشىن وقۋ قۇرالى، ال ءمۇعالىم ءۇشىن جۇمىسشى بولىپ تابىلادى.
ك. د. ۋشينسكيي ايتقانداي، «ءمۇعالىم تەك ءوز پانىنەن ساباق بەرىپ قانا قويماۋى كەرەك، سونىمەن قاتار تاربيەشى ادال، ادىلەتتى، شىنشىل ادام بولۋى كەرەك». ولاي بولسا، ءار ءمۇعالىم ساباققا قويعان ءۇش ماقساتىنىڭ ۇشەۋىنە دە جەتىپ، ءبىلىم مەن تاربيەنى ۇشتاستىرۋىمىز قاجەت.
ءححى عاسىردىڭ جان - جاقتى زەردەلى، دارىندى، تالانتتى ادامدى قالىپتاستىرۋدا ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسى مەملەكەتىمىزدىڭ باستى نازارىندا. وسى تۇرعىدا مۇعالىمگە ءبىلىم بەرۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن قاراستىرۋ، تاڭداي ءبىلۋ ەركىندىگى ءتيىپ وتىر.
قازىرگى زامان تالابىنىڭ ءوزى وقۋشىنى 1 - ورىنعا قويۋ، ياعني ءمۇعالىم ساباققا باعىت بەرۋشى بولىپ، وقۋشى الدىن - الا بەرىلگەن تاپسىرمالار ارقىلى ساباق ءتۇسىندىرىپ، وزدىك، وزىندىك تالداۋ جاساپ، ءبىرىن - ءبىرى باعالاپ، ءوز ويلارىن تولىق جەتكىزىپ، ءبىلىم بەرۋشى ءرولىن الادى.
اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانىڭ جان - جاقتى دامۋىنا بايلانىستى، وقىپ ۇيرەنۋ قۇرالدارىنا جاتاتىن ەلەكتروندى وقۋلىقتار قازىرگى تاڭدا ءجيى قولدانۋدا. ەلەكتروندىق وقۋلىق دەگەنىمىز – مۋلتيمەديالىق وقۋلىق. بۇل ديداكتيكالىق ءادiءس-تاسiلدەر مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيانى قولدانۋعا نەگiزدەلگەن تۇبەگەيلi جۇيە.
ەلەكتروندىق وقۋلىق پەن وقىتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى: «وقىتۋ پروسەسىن ۇزدىكسىز جانە تولىق دەڭگەيىن باقىلاۋ، سونىمەن قاتار اقپاراتتىق ىزدەنىس قابىلەتىن دامىتۋ.» ءبىلىم بەرۋدىڭ كەز كەلگەن سالاسىندا ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى پايدالانۋ وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ قانا قويماي ويلاۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە جاعداي جاسايدى.
وسى ۋاقىتقا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا تەك ءمۇعالىمنىڭ ايتقاندارىن نەمەسە وقۋلىقتى پايدالانۋ قازىرگى زامان تالابىن قاناعاتتاندىرمايدى. سوندىقتان قازىرگى اقپاراتتاندىرۋ قوعامىندا بۇل وقۋلىقتاردى پايدالانباي العا جىلجۋ مۇمكىن ەمەس، سوندىقتان ەلەكتروندى وقۋلىقتىڭ قۇرىلىمى ساپالى جاڭا دەڭگەيدە بولۋى ءتيىس.
ەلەكتروندى وقۋلىق جاي وقۋلىقتارعا وتە ءتيىمدى قوسىمشا مۇمكىندىكتەر بەرەدى. وقۋ ءۇردىسىن ءداستۇرلى جانە ەلەكتروندى وقىتۋدى كىرىكتىرۋ ارقىلى جۇرگىزۋ، وقۋشىنىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، وقىتۋ ساپاسىن جەتىلدىرۋگە، بەلسەندىلىكتەرى، ىنتالارى ارتۋىنا كومەكتەسەدى، ءبىلىم ساپالارى تەرەڭدەيدى. ەلەكتروندىق ماتەريالداردى ساباقتا پايدالانۋ كەزىندە وقۋشىلار بۇرىن العان بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ ءوز بەتىمەن پراكتيكالىق تاپسىرمالار ورىنداي وتىرىپ، ماسەلەنى تۇسىنەدى. ەلەكتروندى وقۋلىق ارقىلى ءتۇرلى سۋرەتتەر، بەينە كورىنىستەر، دىبىس پەن مۋزىكا تىڭداتىپ كورسەتۋگە بولادى. بۇرىن ءمۇعالىم تاقتاعا بورمەن جازىپ تۇسىندىرسە، ءقازىر ەلەكتروندىق وقۋلىق ارقىلى وقۋشىلارعا الدەقايدا ءتيىمدى، ءارى تۇسىنىكتى. مەڭگەرىلۋى قيىن تاقىرىپتاردى ەلەكتروندى وقۋلىقتىڭ كومەگىمەن تۇسىندىرسە جاڭا تاقىرىپقا دەگەن بالانىڭ قۇشتارلىعى ويانادى دەپ ويلايمىز. وقۋشى بۇرىن العان بىلىمدەرىن قولدانادى، ءتۇرلى ءبىلىم كوزدەرىنەن جاڭا ءبىلىم الادى، تۇلعا باعا جەتپەس تاجىريبە جينايدى، «ماسەلەلەردى شەشۋ» قۇزىرەتتىلىك دەڭگەيى جەتىلەدى.
ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى ساباقتاردا پايدالانۋ وقۋشىعا:
• ۋاقىتتى ۇنەمدەۋگە، وقۋلىق ماتەريالىن ىزدەپ وتىرماي، وتىلگەن جانە ۇمىتىپ قالعان ماتەريالدارىن ەسكە تۇسىرۋگە؛
• وقۋلىقتاعى كەزدەسپەيتىن قوسىمشا ماتەريالداردى قىسقا ۋاقىتتا تابۋعا؛
• تۇسىنبەگەن ماتەريالدى شەكسىز قايتالاۋعا؛
• ءوز بەتىنشە وقۋ قىزمەتىن جۇزەگە اسىرىپ، جۇمىستىڭ بارلىق كەزەڭىندە ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە؛
• ءوز دەڭگەيىندە تاپسىرمالاردى تاڭداۋعا كومەكتەسەدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى پايدالانۋدىڭ ماقساتى: ءبىلىم بەرۋ، ءبىلىمدى بەكىتۋ، داعدى مەن ىسكەرلىكتەر قالىپتاستىرۋ، مەڭگەرۋ دەڭگەيىن باقىلاۋ، اقپاراتتىق ىزدەنىس قابىلەتىن دامىتۋ.
وقۋشى ماقساتىن ناقتى انىقتاي ءبىلۋ كەرەك؛
اقپاراتتى جيناقتاپ، جۇيەلەۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ؛
شىعارماشىلىق عىلىمي ىزدەنىسكە؛
وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە ارەكەت ەتۋىنە مۇمكىندىك بەرۋ.
وسى ماقسات پەن مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋدا وقۋ – تاربيە ءۇردىسى جۇزەگە اسىرىلادى. ماقساتتى ايقىنداۋدا وقۋشى جاڭا اقپاراتپەن تاڭىسادى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى قولدانا وتىرىپ، وقۋشىلار تومەندەگىدەي جۇمىس جاساۋعا مۇمكىنشىلىگى بولادى.
* وتىلەتىن ماتەريالداردى دۇرىس ءارى جەڭىل تۇردە تۇسىنۋگە؛
* وقۋشىنىڭ وزدىگىنەن دايىنداپ، جۇمىستىڭ بارلىق كەزەڭدەرىندە ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە؛
* جۇمىستى تياناقتى تۇردە ورىنداپ، مۇعالىمگە فايل تۇرىندە تاپسىرۋعا؛
* ءوز دەڭگەيىندە تاپسىرمالاردى تاڭداۋعا؛
* قاجەتتى ماتەريالداردى جىلدام ىزدەپ تابۋعا؛
* فونوحرەستوماتيالاردى دا كىرىكتىرە وتىرىپ، ساباق ۇردىسىندە قولدانۋعا؛
* مۋلتيمەديالىق بەينە جانە دىبىس بولىمدەرىنىڭ باعدارلاماسى بويىنشا الاتىن جاڭالىقتاردى ىسكە اسىرۋعا.
مۇنىڭ ءوزى ىزدەنىمپازدىققا، دەربەس ويلاۋعا، وزىندىك قورىتىندى جاساۋعا جەتەلەيدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى مۋزىكا ساباعىندا قولدانعاندا كۇتىلەتىن ناتيجەلەر.
ۇلگەرىمى تومەن وقۋشىلارعا كومەكتەسەدى؛
وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرادى؛
ساباقتا پايدالانىلاتىن كورنەكىلىكتەردىڭ سانىن ارتتىرادى؛
وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىقتارىن ارتتىرادى؛
وقۋشىنى جەكە جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتەدى؛
وقۋشىنىڭ ەستە ساقتاۋ، ەستۋ، كورۋ، سويلەۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتادى؛
پىكىرتالاس، تالداۋ، اناليز جاساۋ مۇمكىندىكتەرىن ارتتىرادى.
بەلگىلى ءبىر پانگە بايلانىستى دايىندالعان ەلەكتروندى وقۋلىقتىڭ، سول ءپاننىڭ تيپتىك باعدارلاماسىنا سايكەس بولۋىن، تاقىرىپقا قاتىستى ناقتى ءارى قىسقا وقۋشى دەڭگەيىنە سايكەستەندىرىپ، بەرىلۋىن ەسكەرۋ كەرەك.
ساباقتا تەحنيكالىق قۇرالداردى، ديداكتيكالىق ماتەريالداردى قولدانۋ جولدارى:
• ءمۇعالىمنىڭ اقپاراتتىق - كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانى مەڭگەرۋى؛
• الىنعان ءبىلىم داعدى دەڭگەيى جوعارىلادى؛
• بىلىمدەرى تەرەڭدەدى؛
• تەكسەرۋ تۇرلەرى باعالاندى؛
• پراكتيكالىق داعدىلاردى يگەرۋ مۇمكىندىگى ارتتى.
قورىتا ايتارىمىز مەڭگەرىلۋى قيىن تاقىرىپتاردى ەلەكتروندى وقۋلىقتىڭ كومەگىمەن تۇسىندىرسە، جاڭا تاقىرىپقا دەگەن بالانىڭ قۇشتارلىعى ويانادى، ودان ءارى ارتادى. ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنداعى مەكتەپتەردە ەلەكتروندى وقۋلىق ۇنەمى قولدانىستا بولسا، وقۋ ساپاسى ءارى قاراي العا جىلجي وتىرىپ ارتادى، تولىققاندى جەكە تۇلعا قالىپتاسادى دەپ ويلايمىز.
ادەبيەتتەر ءتىزىمى:
1. ن. ءا. نازاربايەۆ. «جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان» (ەل پرەزيدەنتىنىڭ حالىققا جولداۋى) استانا - 2007 ج.
2. «قازاقستان ءوز دامۋىنداعى جاڭا سەرپىلىس جاساۋ قارساڭىندا». ەل پرەزيدەنتىنىڭ حالىققا جولداۋى، استانا – 2006 ج.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن 2010 جىلعا دەيىن دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى.
باتىس قازاقستان وبلىسى، بوكەي ورداسى اۋدانى
حان وردا اۋىلى، جاڭگىر حان اتىنداعى جببوم - ءنىڭ
مۋزىكا ءپانى ءمۇعالىمى المۋرزينا ريتا جولامان قىزى
باتىس قازاقستان وبلىسى،
بوكەي ورداسى اۋداندىق بالالار ساز مەكتەبىنىڭ
«تەوريا جانە سولفەدجيو» ءپانىنىڭ ءمۇعالىم
يحسانوۆا گۋلفيا جولامانوۆنا
قازىرگى زامان تالابىنا ساي، ءار ءمۇعالىم، ءوز ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ، ەسكى ءبىرسارىندى ساباقتاردان گورى، جاڭا تالاپقا ساي يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ءوز ساباقتارىندا كۇندەلىكتى پايدالانسا، ساباق تارتىمدى دا، ءماندى، قونىمدى، ءتيىمدى بولارى ءسوزسىز. بۇل جونىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىنىڭ 8 - بابىندا «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، حالىقارالىق عالامدىق كوممۋنيكاسيالىق جەلىلەرگە شىعۋ» دەپ اتاپ كورسەتكەن.
پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا – ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي قىزمەتىن جاڭارتۋشى جانە ساتىلانىپ جوسپارلانعان ناتيجەگە جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ءىس - ارەكەتتەر جيىنتىعى.
“يننوۆاسيا” ءسوزى لاتىن تىلىندەگى ءىn (ىشىنە) novus (جاڭا) سوزدەرىنەن قۇرالىپ، جاڭارۋ، جاڭالىق، وزگەرۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
قازاقستاندا ەڭ العاش “يننوۆاسيا” ۇعىمىن قازاق تىلىندە انىقتاعان عالىم، پروفەسسور ن. نۇراحمەتوۆ. ول “يننوۆاسيا، يننوۆاسيالىق ۇدەرىس دەپ وتىرعانىمىز ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ جاڭالىقتاردى جاساۋ، مەڭگەرۋ، قولدانۋ جانە تاراتۋعا بايلانىستى ءبىر بولەك قىزمەت” دەپ كورسەتەدى.
يننوۆاسيالىق تەحنولوگيا – ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ كەپىلى. ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى، جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋدىڭ باستى ماقساتى -
وقۋشىلاردىڭ وقۋ ماتەريالدارىن تولىق مەڭگەرۋى ءۇشىن وقۋ ماتەريالدارىنىڭ پراكتيكالىق جاعىنان ءتيىمدى ۇسىنىلۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ. ءبىلىم سالاسىندا كومپيۋتەر وقۋشى ءۇشىن وقۋ قۇرالى، ال ءمۇعالىم ءۇشىن جۇمىسشى بولىپ تابىلادى.
ك. د. ۋشينسكيي ايتقانداي، «ءمۇعالىم تەك ءوز پانىنەن ساباق بەرىپ قانا قويماۋى كەرەك، سونىمەن قاتار تاربيەشى ادال، ادىلەتتى، شىنشىل ادام بولۋى كەرەك». ولاي بولسا، ءار ءمۇعالىم ساباققا قويعان ءۇش ماقساتىنىڭ ۇشەۋىنە دە جەتىپ، ءبىلىم مەن تاربيەنى ۇشتاستىرۋىمىز قاجەت.
ءححى عاسىردىڭ جان - جاقتى زەردەلى، دارىندى، تالانتتى ادامدى قالىپتاستىرۋدا ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسى مەملەكەتىمىزدىڭ باستى نازارىندا. وسى تۇرعىدا مۇعالىمگە ءبىلىم بەرۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن قاراستىرۋ، تاڭداي ءبىلۋ ەركىندىگى ءتيىپ وتىر.
قازىرگى زامان تالابىنىڭ ءوزى وقۋشىنى 1 - ورىنعا قويۋ، ياعني ءمۇعالىم ساباققا باعىت بەرۋشى بولىپ، وقۋشى الدىن - الا بەرىلگەن تاپسىرمالار ارقىلى ساباق ءتۇسىندىرىپ، وزدىك، وزىندىك تالداۋ جاساپ، ءبىرىن - ءبىرى باعالاپ، ءوز ويلارىن تولىق جەتكىزىپ، ءبىلىم بەرۋشى ءرولىن الادى.
اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانىڭ جان - جاقتى دامۋىنا بايلانىستى، وقىپ ۇيرەنۋ قۇرالدارىنا جاتاتىن ەلەكتروندى وقۋلىقتار قازىرگى تاڭدا ءجيى قولدانۋدا. ەلەكتروندىق وقۋلىق دەگەنىمىز – مۋلتيمەديالىق وقۋلىق. بۇل ديداكتيكالىق ءادiءس-تاسiلدەر مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيانى قولدانۋعا نەگiزدەلگەن تۇبەگەيلi جۇيە.
ەلەكتروندىق وقۋلىق پەن وقىتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى: «وقىتۋ پروسەسىن ۇزدىكسىز جانە تولىق دەڭگەيىن باقىلاۋ، سونىمەن قاتار اقپاراتتىق ىزدەنىس قابىلەتىن دامىتۋ.» ءبىلىم بەرۋدىڭ كەز كەلگەن سالاسىندا ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى پايدالانۋ وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ قانا قويماي ويلاۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە جاعداي جاسايدى.
وسى ۋاقىتقا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا تەك ءمۇعالىمنىڭ ايتقاندارىن نەمەسە وقۋلىقتى پايدالانۋ قازىرگى زامان تالابىن قاناعاتتاندىرمايدى. سوندىقتان قازىرگى اقپاراتتاندىرۋ قوعامىندا بۇل وقۋلىقتاردى پايدالانباي العا جىلجۋ مۇمكىن ەمەس، سوندىقتان ەلەكتروندى وقۋلىقتىڭ قۇرىلىمى ساپالى جاڭا دەڭگەيدە بولۋى ءتيىس.
ەلەكتروندى وقۋلىق جاي وقۋلىقتارعا وتە ءتيىمدى قوسىمشا مۇمكىندىكتەر بەرەدى. وقۋ ءۇردىسىن ءداستۇرلى جانە ەلەكتروندى وقىتۋدى كىرىكتىرۋ ارقىلى جۇرگىزۋ، وقۋشىنىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، وقىتۋ ساپاسىن جەتىلدىرۋگە، بەلسەندىلىكتەرى، ىنتالارى ارتۋىنا كومەكتەسەدى، ءبىلىم ساپالارى تەرەڭدەيدى. ەلەكتروندىق ماتەريالداردى ساباقتا پايدالانۋ كەزىندە وقۋشىلار بۇرىن العان بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ ءوز بەتىمەن پراكتيكالىق تاپسىرمالار ورىنداي وتىرىپ، ماسەلەنى تۇسىنەدى. ەلەكتروندى وقۋلىق ارقىلى ءتۇرلى سۋرەتتەر، بەينە كورىنىستەر، دىبىس پەن مۋزىكا تىڭداتىپ كورسەتۋگە بولادى. بۇرىن ءمۇعالىم تاقتاعا بورمەن جازىپ تۇسىندىرسە، ءقازىر ەلەكتروندىق وقۋلىق ارقىلى وقۋشىلارعا الدەقايدا ءتيىمدى، ءارى تۇسىنىكتى. مەڭگەرىلۋى قيىن تاقىرىپتاردى ەلەكتروندى وقۋلىقتىڭ كومەگىمەن تۇسىندىرسە جاڭا تاقىرىپقا دەگەن بالانىڭ قۇشتارلىعى ويانادى دەپ ويلايمىز. وقۋشى بۇرىن العان بىلىمدەرىن قولدانادى، ءتۇرلى ءبىلىم كوزدەرىنەن جاڭا ءبىلىم الادى، تۇلعا باعا جەتپەس تاجىريبە جينايدى، «ماسەلەلەردى شەشۋ» قۇزىرەتتىلىك دەڭگەيى جەتىلەدى.
ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى ساباقتاردا پايدالانۋ وقۋشىعا:
• ۋاقىتتى ۇنەمدەۋگە، وقۋلىق ماتەريالىن ىزدەپ وتىرماي، وتىلگەن جانە ۇمىتىپ قالعان ماتەريالدارىن ەسكە تۇسىرۋگە؛
• وقۋلىقتاعى كەزدەسپەيتىن قوسىمشا ماتەريالداردى قىسقا ۋاقىتتا تابۋعا؛
• تۇسىنبەگەن ماتەريالدى شەكسىز قايتالاۋعا؛
• ءوز بەتىنشە وقۋ قىزمەتىن جۇزەگە اسىرىپ، جۇمىستىڭ بارلىق كەزەڭىندە ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە؛
• ءوز دەڭگەيىندە تاپسىرمالاردى تاڭداۋعا كومەكتەسەدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى پايدالانۋدىڭ ماقساتى: ءبىلىم بەرۋ، ءبىلىمدى بەكىتۋ، داعدى مەن ىسكەرلىكتەر قالىپتاستىرۋ، مەڭگەرۋ دەڭگەيىن باقىلاۋ، اقپاراتتىق ىزدەنىس قابىلەتىن دامىتۋ.
وقۋشى ماقساتىن ناقتى انىقتاي ءبىلۋ كەرەك؛
اقپاراتتى جيناقتاپ، جۇيەلەۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ؛
شىعارماشىلىق عىلىمي ىزدەنىسكە؛
وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە ارەكەت ەتۋىنە مۇمكىندىك بەرۋ.
وسى ماقسات پەن مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋدا وقۋ – تاربيە ءۇردىسى جۇزەگە اسىرىلادى. ماقساتتى ايقىنداۋدا وقۋشى جاڭا اقپاراتپەن تاڭىسادى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى قولدانا وتىرىپ، وقۋشىلار تومەندەگىدەي جۇمىس جاساۋعا مۇمكىنشىلىگى بولادى.
* وتىلەتىن ماتەريالداردى دۇرىس ءارى جەڭىل تۇردە تۇسىنۋگە؛
* وقۋشىنىڭ وزدىگىنەن دايىنداپ، جۇمىستىڭ بارلىق كەزەڭدەرىندە ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە؛
* جۇمىستى تياناقتى تۇردە ورىنداپ، مۇعالىمگە فايل تۇرىندە تاپسىرۋعا؛
* ءوز دەڭگەيىندە تاپسىرمالاردى تاڭداۋعا؛
* قاجەتتى ماتەريالداردى جىلدام ىزدەپ تابۋعا؛
* فونوحرەستوماتيالاردى دا كىرىكتىرە وتىرىپ، ساباق ۇردىسىندە قولدانۋعا؛
* مۋلتيمەديالىق بەينە جانە دىبىس بولىمدەرىنىڭ باعدارلاماسى بويىنشا الاتىن جاڭالىقتاردى ىسكە اسىرۋعا.
مۇنىڭ ءوزى ىزدەنىمپازدىققا، دەربەس ويلاۋعا، وزىندىك قورىتىندى جاساۋعا جەتەلەيدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتى مۋزىكا ساباعىندا قولدانعاندا كۇتىلەتىن ناتيجەلەر.
ۇلگەرىمى تومەن وقۋشىلارعا كومەكتەسەدى؛
وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرادى؛
ساباقتا پايدالانىلاتىن كورنەكىلىكتەردىڭ سانىن ارتتىرادى؛
وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىقتارىن ارتتىرادى؛
وقۋشىنى جەكە جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتەدى؛
وقۋشىنىڭ ەستە ساقتاۋ، ەستۋ، كورۋ، سويلەۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتادى؛
پىكىرتالاس، تالداۋ، اناليز جاساۋ مۇمكىندىكتەرىن ارتتىرادى.
بەلگىلى ءبىر پانگە بايلانىستى دايىندالعان ەلەكتروندى وقۋلىقتىڭ، سول ءپاننىڭ تيپتىك باعدارلاماسىنا سايكەس بولۋىن، تاقىرىپقا قاتىستى ناقتى ءارى قىسقا وقۋشى دەڭگەيىنە سايكەستەندىرىپ، بەرىلۋىن ەسكەرۋ كەرەك.
ساباقتا تەحنيكالىق قۇرالداردى، ديداكتيكالىق ماتەريالداردى قولدانۋ جولدارى:
• ءمۇعالىمنىڭ اقپاراتتىق - كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانى مەڭگەرۋى؛
• الىنعان ءبىلىم داعدى دەڭگەيى جوعارىلادى؛
• بىلىمدەرى تەرەڭدەدى؛
• تەكسەرۋ تۇرلەرى باعالاندى؛
• پراكتيكالىق داعدىلاردى يگەرۋ مۇمكىندىگى ارتتى.
قورىتا ايتارىمىز مەڭگەرىلۋى قيىن تاقىرىپتاردى ەلەكتروندى وقۋلىقتىڭ كومەگىمەن تۇسىندىرسە، جاڭا تاقىرىپقا دەگەن بالانىڭ قۇشتارلىعى ويانادى، ودان ءارى ارتادى. ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنداعى مەكتەپتەردە ەلەكتروندى وقۋلىق ۇنەمى قولدانىستا بولسا، وقۋ ساپاسى ءارى قاراي العا جىلجي وتىرىپ ارتادى، تولىققاندى جەكە تۇلعا قالىپتاسادى دەپ ويلايمىز.
ادەبيەتتەر ءتىزىمى:
1. ن. ءا. نازاربايەۆ. «جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان» (ەل پرەزيدەنتىنىڭ حالىققا جولداۋى) استانا - 2007 ج.
2. «قازاقستان ءوز دامۋىنداعى جاڭا سەرپىلىس جاساۋ قارساڭىندا». ەل پرەزيدەنتىنىڭ حالىققا جولداۋى، استانا – 2006 ج.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن 2010 جىلعا دەيىن دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى.
باتىس قازاقستان وبلىسى، بوكەي ورداسى اۋدانى
حان وردا اۋىلى، جاڭگىر حان اتىنداعى جببوم - ءنىڭ
مۋزىكا ءپانى ءمۇعالىمى المۋرزينا ريتا جولامان قىزى
باتىس قازاقستان وبلىسى،
بوكەي ورداسى اۋداندىق بالالار ساز مەكتەبىنىڭ
«تەوريا جانە سولفەدجيو» ءپانىنىڭ ءمۇعالىم
يحسانوۆا گۋلفيا جولامانوۆنا
You Might Also Like
-
بىلىمدىلىك: بۇكىلالەمدىك ورمەك – ينتەرنەتكە بايلانىستى اقپارات جيناقتاۋ، قورىتىندىلاۋ.
