InfoHub Logo

توقان تاڭەرتەڭ قورادا تۇرعان ۆەلوسيپەدىن كورىپ كەلدى دە، ەكى كوزىنەن سوراسى اعىپ جىلاپ جىبەردى: ون ۇشتەن ون تورتكە شىعاتىن بالانىڭ داۋىس شىعارىپ جىلاعانى جامان بولادى ەكەن، بارىلداپ، ءۇيدى باسىنا كوتەردى:

— بالالاردىڭ ءبارى كەتىپ بارادى، ال مەنىڭ ۆەلوسيپەدىمنىڭ ءشينى ءالى ايىرباستالماپتى.

مۇنى كورگەن شەشەسى جان ۇشىرىپ بارىپ اكەسىن وياتتى.

— انەۋگى كۇنى-اق ايتىپ ەدىم، وسى بالانىڭ دۇنيەسىن جوندەپ قوي، اياق استىنان كەرەك ەتەر دەپ. جالعىز ۇلدىڭ ايتقانىن ىستەمەيسىڭ.

— تاعى نە بولىپ قالدى؟—دەدى اكەسى.

— نە بولعانىن تۇرىپ كورمەيمىسىڭ جالعىز بالانى جىلاتىپ... ۆەلوسيپەدتىڭ ءشينى ايىرباستالماپتى. بارساڭشى ەندى، جانى بار كىسىشە.

ءسويتىپ اكەسى تۇرىپ، اپ-ساتتە ۆەلوسيپەدتىڭ ءشينىن ايىرباستاپ، مايلاپ بەردى دە، بالاسىنىڭ كوڭىلىن قوش ەتتى. توقان ءازىر ۆەلوسيپەدكە ءمىنىپ الىپ، زىرعىتا جونەلدى.

بالالار بۇل كۇنى اۋىلدان ەكى-ۇش كيلومەتر جەردەگى كولگە بارىپ تۇسكە تامان قايتامىز، قايتار جولدا جارىسامىز، سورە اۋىلدىڭ ورتاسىنداعى مۇراتتىڭ ءۇيى دەستى.

كوپ ءجۇرىپ قالىپ، كۇن كەشكە تايانعان كەزدە كولدەن شىققان ون شاقتى بالا تەگىس قاتار تۇرىپ، اۋىلعا قاراي جارىسىپ كەپ كەتتى. توقان تىز ەتپە، شىعىمدى اتشا ءا دەگەندە العا شىقتى دا، بىرتىندەپ ميمىرتتاپ، بارىنەن ارتتا، كوز ۇشىندى قالىپ قويدى. ناق وسى كەزدە «جىعىلعان ۇستىنە جۇدىرىق» دەگەندەي ارتقى دوڭعالاق پارس ەتتى. ءوزى ىزاعا بۋلىعىپ كەلە. جاتقان ەركە ەڭىرەپ جىلاپ جىبەردى. ول ەڭىرەمەك تۇگىل باقىرسا دا، داۋىسىن كول جاعاسىنداعى قىزعىش پەن شاعالادان باسقا ەشكىم ەستىگەن جوق. ولار ونى كەلەكە ەتكەندەي ىلەسە شيقىلداپ قويادى.

— ە، ە، ە، ەندى ءقايتتىم؟ اك-ە-ە...

سالدەن كەيىن ول ورنىنان اتىپ تۇردى دا، جىعىلىپ جاتقان ۆەلوسيپەدىنىڭ جانىنا جەتىپ كەلىپ، بىردەن كىسەگە جارماستى. كىسەنى اشقانمەن نە پايدا، كىلت كوپ، جوندەيتىن اكە جوق. كىلتتىڭ ءبىرىن دوڭعالاقتىڭ ورتاسىنا اپاردى دا، قاي بولتتى بۇرارىن بىلمەي اقىرىپ قالدى. ۆەلوسيپەدتىڭ اۋرۋى قاي جەرىندە؟ كىلت بىرەۋ، بولت الدە نەشەۋ! «دولى ءزارىن كوزىنەن توگەدى» دەگەندەي كوزىنەن جاس، باسىنان تەر بىردەي اعىپ ءجۇرىپ بەردى. دوڭعالاقتان جۇققان توپىراقپەن جاس، تەر ارالاسىپ، اقسارى بالا قاراقوجالاقتانىپ شىعا كەلدى. ول ۆەلوسيپەدتىڭ و جەر، بۇ جەرىن تۇرتكىلەدى دە، ەشتەڭەسىن بىلمەيدى، بايەك بولار اكە-شەشە جوق، مىقشىڭداپ تۇرعىزىپ سۇيرەلەدى. تەر قاراباقايىنا دەيىن اقتى. كوتەرمەك بولدى، بولمادى، ول قاتتى ساستى. ول «دالادا قالدىم-اۋ» دەپ قايتا جىلاي بەرگەندە قوس ات جەككەن اربامەن كورشىسى كادىر كەلە قالدى. توقان قۋانىپ كەتتى:

— سال ارباعا،— دەدى كادىر ونى كورىپ،— جىلاپ وتىرعانشا جوندەپ المايسىڭ با؟

توقان ءتىس جارىپ ۇندەگەن جوق. ۆەلوسيپەد سالىنعان ارباعا ءوزى دە وتىرىپ، قالعىپ كەتتى.

---