InfoHub Logo

ءبىلىم سالاسى: قاتىناس.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: ءتىل دامىتۋ.
تاقىرىبى: ەرتەگىدە قوناقتا
ماقساتى: بالالاردى ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن دۇرىس ءتۇسىنىپ، سۇراققا جاۋاپ بەرۋگە ۇيرەتۋ. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءىس - ارەكەتىن سەزىنۋ جانە ودان اسەر الۋ. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ىشكى كۇيى مەن ءىس - ارەكەتىن ساحنادا ويناي وتىرىپ، بەينەلەي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ، قىزىعۋشىلىق ارەكەتىن قابىلەتتەرىن وياتۋ. وزدەرىنىڭ تيەسىلى رولدەرىنە ەنىپ، ونى ىسكەرلىكپەن، ۇلكەن شىعارماشىلىقپەن ورىنداۋعا تاربيەلەۋ. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ مىنەز قۇلىقتارىن داۋىس ىرعاعىمەن ءدال ايتا، كورسەتە بىلۋگە باۋلۋ.
ادىستەرى. اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، تاقپاق ايتۋ.
كورنەكىلىگى: جاساندى اعاشتار، تەكشە، ايۋدىڭ، قوياننىڭ، كىرپىنىڭ، قارعانىڭ كاستيۋمدارى، المانىڭ مۋلياجى.
ءپانارالىق بايلانىس: كوركەم ادەبيەت، مۋزىكا، ماتەماتيكا.

موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى
ال، بالالار، قاراڭىز
تاڭعاجايىپ بار اڭىز
ەرتەگىلەر ەلىنە
قىدىرىپ بىرگە بارامىز.
نۋ ورمانعا ەنەمىز
اسەم گۇلدەر تەرەمىز
كوڭىلدى بوپ ءارقاشان
تاتۋ بولىپ كەلەمىز
ال ەندى جولداردى قىسقارتۋ ءۇشىن سىزدەرمەن ويىن وينايىق.

ويىن: «عاجايىپ تەكشە» دەپ اتالادى. مەن تەكشەنى ءقازىر لاقتىرامىن. قاي اڭنىڭ بەينەسى شىقسا سول اڭنىڭ ءجۇرىسىن سالىپ جۇرەمىز جانە ول اڭ قانداي ەرتەگىدە كەزدەسەتىنىن ايتۋىمىز كەرەك. (ويىن ويناپ كەلە جاتىپ سيقىرلى ۇيشىكتەرگە كەزدەسەدى)
- بالالار قاراڭدارشى قانداي ادەمى ۇيشىكتەر.
- اشىپ كورەيىكشى، وي مىنا ەسىكتەر اشىلمايدى عوي.
- ەندى ولاردى قالاي اشامىز؟
- بالالار مىنا جەردە جۇمباقتار جازىپ قويىپتى، قانە شەشىپ كورەمىز بە؟
- يا جۇماقتى شەشىپ كورەيىك.
- مۇمكىن شەشۋىن تاپساق، سيقىرلى ەسىكتەر اشىلاتىن شىعار. جۇمباق.
مۇرنى بەينە تۇيمە
ءۇستى تولعان ينە (كىرپى)
ءتۇرى كومىرگە ۇقسايدى
قالبالاقتاپ ۇشادى (قارعا)
قىستا ۇيىقتايدى
جازدا وينايدى (ايۋ)
قالقيىپ ۇزىن قۇلاعى
ەلەڭدەپ قورقىپ تۇرادى (قويان)
جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاپقان كەزدە سيقىرلى ۇيشىكتەن قويان، ايۋ، كىرپى، قارعا شىعادى.
- بالالار، بۇلار قاي ەرتەگىنىڭ كەيىپكەرلەرى؟
- «الما» ەرتەگىسى
اڭدار: جارايسىڭدار بالالار، ءقازىر ءبىز سەندەرگە «الما» ەرتەگىسىن ساحنالاپ بەرەيىك.
- بالالار ولاي بولسا «الما» ەرتەگىسىنىڭ قويىلىمىن تاماشالاۋعا شاقىرامىن.
ەرتەگىنى تاماشالاۋ.
تىڭدا، بالام، ەرتەگى،
ەرتەگى سىر شەرتەدى،
ەرتە، ەرتە، ەرتەدە،
ەشكى ءجۇنى بورتە دە
ورماندا ءبىر قويان ءومىر ءسۇرىپتى. قويان ورمان ارالاپ جۇرگەندە جابايى الما اعاشىنىڭ باسىندا قالىپ قويعان جالعىز المانى كورەدى. ونى قالاي الۋعا بولادى؟ الايىن دەسە الا المايدى. الما وتە بيىكتە، سەكىرىپ جەتە المايدى. شىرشا بۇتاعىندا وتىرعان قارعا قويان قىلىعىنا سىرتتاي كۇلىپ وتىرادى. – قارق – قارق!
ونى كورگەن قويان:
- قارعا، قارعا! ماعان المانى ءۇزىپ الىپ بەرشى! – دەيدى. قارعا المانى ءۇزىپ الادى. ءبىراق المانى تۇمسىعىمەن قارماپ ۇستاي الماي، جەرگە ءتۇسىرىپ الادى.
- بوسقا تالاساسىڭدار، الما مەنىكى! مەن ونى ءوزىم ءۇشىن ءۇزىپ العانمىن! – دەپ، وتىرىك - شىنىن ارالاستىرا.
ولار ءبىر - بىرىمەن تۇسىنىسە الماي، المانى ءارى تارتىپ، بەرى تارتىپ، ورمان ءىشى ايعايدان ۋ - شۋ بولىپ كەتەدى.
سول كەزدە قورباڭداي ايۋ كەلىپ قالادى.
- بۇل نە دەگەن ايعاي - شۋ! مازانى الدىڭدار عوي!
ءبارى وعان جاقىنداپ:
- سەن ايۋ ءبىزدىڭ ورمانداعى ەڭ ۇلكەن، ءارى اقىلدىسىڭ. سوندىقتان بىزگە المانىڭ كىمدىكى ەكەنىن ايتىپ بەرشى؟ – دەپ ايۋعا وقيعانىڭ قالاي بولعانىن بايانداپ، تورەلىگىن سۇرادى.
ايۋ: - المانى كىم تاپتى؟
قويان: - مەن! – دەدى.
ايۋ: - ال المانى كىم ءۇزىپ الدى؟
قارعا: - مەن!- دەپ قارق ەتتى.
ايۋ: - كىم ونى ۇستاپ الدى؟
كىرپى: - مەن ۇستاپ الدىم!- دەدى.
ايۋ: - مىنەكەي، ءبارىڭ دە دۇرىس ايتاسىڭدار، ويتكەنى ءارقايسىلارىڭ المانى الۋ ءۇشىن ەڭبەكتەندىڭدەر! الما بارىڭدىكى.
- مۇندا ءبىر الما عوي! – دەدى كىرپى، قويان جانە قارعا تۇك تۇسىنبەي.
- بۇل المانى تەڭدەي بولىڭدەر. ءارقايسىڭ ءبىر - ءبىر بولىگىن الىڭدار! – دەدى ايۋ. مۇنى ەستىپ ءبارى قۋانىپ كەتتى.
- باعانادان بەرى ءبىز بوستان - بوسقا تالاسقان ەكەنبىز عوي!
كىرپى المانى ءتورت بولىككە بولەدى. قويانعا ءبىر بولىگىن بەرىپ: - بۇل ساعان، قويان – سەن المانى ءبىرىنشى كوردىڭ!
ەكىنشى بولىگىن قارعاعا بەرىپ: - بۇل ساعان قارعا – سەن المانى ءۇزىپ الدىڭ!
ءۇشىنشى بولىگىن كىرپى اۋزىنا سالىپ: - بۇل ماعان، ويتكەنى المانى ۇستاپ العان – مەن!
كىرپى ايۋعا ءتورتىنشى بولىگىن بەرىپ: - بۇل ساعان ايۋ!
- ماعان نە ءۇشىن؟ – دەپ تاڭقالدى ايۋ.
- سەن بىزگە اقىل ايتىپ، تاتۋلاستىردىڭ! – دەدى ول، ريزا كەيىپپەن. ءارقايسىسى وزىنە بەرىلگەن المانىڭ بولىگىن جەپ ريزا بولدى، ويتكەنى ايۋ ەشكىمدى رەنجىتپەي دۇرىس، ءادىل شەشىم شىعارعان ەدى. «بەرەكە باسى – بىرلىكتە» دەگەن وسىدان قالعان كورىنەدى.

ءان: «دوس بولايىق ءبارىمىز».
اياقتالدى ەرتەگى،
ەرتەگى سىردى شەرتەدى،
ەڭبەكتى ءسۇي بالاقاي
دوس ءقادىرىن ءبىل دەدى.

ءبىلۋى: ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن دۇرىس ءتۇسىنىپ، سۇراققا جاۋاپ بەرە ءبىلۋ كەرەك.
مەڭگەرۋى: ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ىشكى - كۇيىمەن ءىس - ارەكەتىن ساحنادا ويناي الۋ كەرەك.
جاساي الۋى: بالالار وزدەرىنىڭ تيەسىلى رولدەرىنە ەنىپ، ونى ىسكەرلىكپەن ورىنداي الۋ كەرەك.