InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەسىڭە مەنى العايسىڭ

ماقساتى:
ادەبي-مۋزىكالىق كەشتىڭ ماقساتى اقىن ومىرىمەن، شىعارماشىلىعىنان مالىمەت بەرە وتىرىپ، قازاقتىڭ قارا ولەڭىنىڭ قۇدىرەتى بولعانىن تانىستىرۋ.وقۋشىلاردى وتانىن، ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، ولەڭدى باعالاۋعا، قادىرلەۋگە جانە مۋزىكانىڭ اسەم قۇدىرەتىلىگىمەن تاربيەلەۋ.

كورنەكىلىگى:
اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان ۆيدەوروليك، اقىنعا ارنالان كىتاپ كورمەسى،اقىنعا ارنالعان پاپكا، پورترەتى

ءى.جۇرگىزۋشى.
ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار،ۇستازدار جانە وقۋشىلار!
اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان «ەسىڭە مەنى العايسىڭ»
اتتى ادەبي-مۋزىكالىق كەشىنە قوش كەلدىڭىزدەر!

ءىى.جۇرگىزۋشى. ۆالس «ەسىڭە مەنى العايسىڭ» ءسوزىن جازعان م.ماقاتايەۆ

ءى.جۇرگىزۋشى.
جايلاپ جاتىر اقىرىن،
زال تولى جىردىڭ دوستارى
تىڭداماق ابزال اقىنى،
ارداقتى ونىڭ ەل-جۇرتى
اقىن شە؟ اقىن كەلمەدى.
بوس كۇتتى توردە ءبىر ورىن
كۇمبىرلەپ زالدى كەرنەدى
ءسوز الىپ سوندا جىرى ونىڭ
ءىى.جۇرگىزۋشى.
بۇل اقىننىڭ اقىن تۋرالى تولعانىسى ەدى.ارامىزدا اقىن جوق، ءبىراق جىرى، شىعارمالارى قالدى، جىر سۇيگىش ۇرپاقتارى قالدى.ەندى ءسوز كەزەگىن سولارعا بەرەيىك.
1-وقۋشى. وراز
قارا ولەڭ
قالقام،
مەن لەرمونتوۆ،پۋشكين دە ەمەن،
ەسەنينمىن دەمەدىم ەشكىمگە مەن.
قازاقتىڭ قارا ولەڭى – قۇدىرەتىم،
وندا ءبىر سۇمدىق سىر بار ەستىلمەگەن.

جات جەردى جاستانعاندا جازاتايىم،
قانىمەن جازدى، مۇمكىن، اعاتايىم.
...قاسيەتىڭنەن، قارا ولەڭ ، اينالايىن،
قازاقتىڭ ءدال وزىندەي قاراپايىم.

اقىنمىن دەپ قالاي مەن ايتا الامىن،
حالقىمنىڭ ءوزى ايتقانىن قايتالادىم.
...كۇپى كيگەن قازاقتىڭ قارا ولەڭىن،
شەكپەن جاۋىپ وزىنە قايتارامىن...
ءىى.جۇرگىزۋشى.
ءمۇقاعاليدى اقىن ەتكەن دە، مارتەبەسىن بيىكتەتكەن دە، اقىندىق عارىشقا سامعاتقان دا- وسى قازاقتىڭ قارا ولەڭى.اقىن وسى قارا ولەڭدى باعالايدى، باس يەدى، تاعزىم جاسايدى.

ءى.جۇرگىزۋشى.
الامان بايگە وزا شاۋىپ، ولەڭ-جىردا شاشاسىنا شاڭ جۋتپايتىن ەرەن جۇيرىك، تالانتتى تۇلعا مۇقاعالي اقىننىڭ ءومىر جولى ءار الۋان
جازىلار ەستەلىكتەر مەن تۋرالى،
بىرەۋلەر جان ەدى دەر ءور تۇلعالى
بىرەۋلەر تۇلپار ەدى دەر دە مۇمكىن،
بۇتىندەلمەي كەتكەن ءبىر ەر-تۇرمان.
ءىى.جۇرگىزۋشى.
«شىن پوەزيا جاسىرىنىپ تۇرعان دۇنيە سۇلۋلىعىنىڭ شىمىلدىعىن سىپىرىپ تاستايدى» دەگەن ەدى فرانسۋز ويشىلى شەللي. قانە، اقىننىڭ پوەزيامەن قالاي سىرلاسقانىن تىڭداپ كورەلىك.

2-وقۋشى مادينا

پوەزيا!
مەنىمەن ەگىز بە ەدىڭ؟
سەن مەنى سەزەسىڭ بە،
نەگە ىزدەدىڭ؟
الاۋراتقان تاۋلاردان سەنى ىزدەدىم،
قاراۋىتقان تاۋلاردان سەنى ىزدەدىم.

سەنى ىزدەدىم كەزدەسكەن ادامداردان.
بۇلاقتاردان، باقتاردان، الاڭداردان.
شىراقتاردان، وتتاردان، جالاۋلاردان،
سەنى ىزدەدىم جوعالعان زامانداردان.

سەنى ىزدەدىم دوسىمنان، قاسىمنان دا،
اقشا بۇلتتان ىزدەدىم، جاسىنان دا،
سەن دە دەدىم اق نوسەر اشىلعاندا،
قىزىل-جاسىل شۇعىلا شاشىلعاندا،
كوكجيەك پەن كوكجيەك قوسىلعاندا.

سەنى ىزدەدىم سەزىمگە ۋ شاراپتان دا،
مينۋتتەردەن ىزدەدىم، ساعاتتان دا،
سەنى ىزدەدىم.
ىزدەيمىن تاعات بار ما؟
سەنى ماعان ەگىز عىپ جاراتقان با؟

ءىى.جۇرگىزۋشى.
تابيعات!
جانىمدى الساڭ، الشى مەنىڭ
ءبىر ۇزىك جەرگە تۇسكەن تامشىڭ ەدىم.
مۇقاعالي جوعالسا نە ىستەر دەيسىڭ،
ارتىمدا قالسىن ەلىم، قالسىن جەرىم.
وسىناۋ قاراپايىم قارا ولەڭدە قانشا قۇندىلىق، قانشا ۇلىلىق جاتىر دەسەڭشى. ءسىرا، اقىن «ەلىم، ماعان نە بەردى دەپ ەمەس، مەن ەلىمە نە بەردىم» دەپ ءومىر سۇرگەن سياقتى.
ءى.جۇرگىزۋشى.

مۇقاعالي قويناۋىنا تالاي سىر بۇككەن سايىن دالاعا، ونىڭ سىلدىراپ اققان سۋىنا، سامال جەلىنە، ماقپال تۇنىنە بالا كەزدەن-اق عاشىق بولىپ وسسە كەرەك.الدارىڭىزدا اقىننىڭ جەرىنە دەگەن ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى.

3-وقۋشى. اسىلجان
مەن تاۋلىقپىن
تاۋ دەيتىن الىپ جۇرەك انا تۋعان
مەن تاۋلىقپىن!
تاۋدان مەن جاراتىلعام.
كيىكتىڭ ءسۇتىن ەمىپ ەرجەتكەنمىن،
قۋات الىپ قىراننىڭ قاناتىنان.

مەن تاۋلىقپىن!
تاۋدان مەن جاراتىلعام.
بۇلت بۇركەنىپ، جاي وتىن الا تۋعام.
كۇن العاشقى ساۋلەسىن ماعان شاشىپ،
ماعان كەلىپ تۇنەيدى قارا تۇمان.

مەن-تاۋلىقپىن!
تاۋدان مەن جاراتىلعام.
تاۋ دەگەن انا تۋعان دارا تۇلعام.
...تاۋعا بارىپ،
كوككە ۇشىپ كەتسەم بە ەكەن،
ۇستاپ الىپ قىراننىڭ قاناتىنان.

4-وقۋشى. ءاليا
سۇيەمىن ،وسكەن وتانىم!
سۇيەمىن مەن جەرىمنىڭ
توپىراعىن، تاسىن دا.
سۇيەمىن دۋماندى ەلىمنىڭ،
كارىسىن جانە جاسىن دا.

بۇلتسىز، ايسىز ، جىلى لەپ،
سۇيەمىن سالقىن كەشتەرىن.
بەتتى ايمالاپ ۋىلدەپ،
تولاسسىز سوققان ەسكەگىن.

سۇيەمىن گۇلگە ءنار بەرگەن
نوسەردى جاۋعان سىركىرەپ.
جارق-جۇرق ەتىپ ءار جەردەن
سىلكىنسە اسپان كۇركىرەپ.

سۇيەمىن، وسكەن وتانىم،
جىلىسىپ وتكەن جىلىڭدى.
قارىزدارمىن سوندىقتان
بەرەمىن تالاي جىرىمدى.

ءى.جۇرگىزۋشى.
شىن زەرگەرلىك ونەرمەن ولشەنەتىن اقىندىق جولىندا جۇرەكپەن قۇلاش ۇرعان مۇقاعالي ماقاتايەۆ تا وشپەس ماڭگىلىك تاقىرىپ ماحابباتقا قالام تارتقان.

ماحاببات ديالوگى
سارا مەن بەكسۇلتان

- قۇس بوپ ۇشىپ جوعالسام ، نە ەتەر ەدىڭ؟
- سەنى ىزدەۋمەن ماڭگىلىك وتەر ەدىم.
- وتقا ءتۇسىپ ورتەنسەم،نە ەتەر ەدىڭ؟
- كۇل بوپ بىرگە سوڭىڭنان كەتەر ەدىم.
- بۇلدىراسام ساعىمداي نە ەتەر ەدىڭ؟
- جەل بوپ قۋىپ،اقىرى جەتەر ەدىم.
- قايعى اكەلسەم باسىڭا نە ەتەر ەدىڭ؟
- قويشى ، ساۋلەم، ءبارىن دە كوتەرەمىن.

ءىى. جۇرگىزۋشى. ءان «كونەمىز عوي» ءسوزىن جازعان م.ماقاتايەۆ

I.جۇرگىزۋشى.
ءبىر يىعىنا – قۇداي، ءبىر يىعىنا ءوزى ءومىر سۇرگەن حح عاسىردىڭ سالماعى بار قۋانىش-قايعىسىمەن، كەسىر - كەساپاتىمەن قونعان اقىننىڭ كەزىندە وزىنە قانشاما تىرلىك كەشۋ قيىندىقتارىن تۋدىرعانىمەن، ونداعان عاسىرلىق باي مۇراسى بار ۇلتتىق پوەزيامىزعا وراسان ولجا بولىپ قوسىلعانىن دا اقىن ومىردەن وتكەن سوڭ اڭعارىپ، مويىنداي باستادىق.

5-وقۋشى. نازىم
وتىزدان اسىپ بارامىن

سۇقتانىپ تۇرىپ جانارىڭ،
سۇرىما نەگە قارادىڭ؟
سولايدا - سولاي، قاراعىم.
وتىزدان اسىپ بارامىن.

شاشىمنىڭ ساناپ ءار اعىن،
تاڭىرقاي بەرمە، قاراعىم.
ساناۋلى باسقان ءار ادىم،
وتىزدان اسىپ بارامىن.

ءازىلىڭ قايدا، قاراعىم،
اجىمگە نەسىن قارادىڭ؟
ارتىمدا قالىپ الارىم،
وتىزدان اسىپ بارامىن.

سولايدا - سولاي، قاراعىم،
كوڭىلدىڭ تاپپاي قالاۋىن.
جاستىقتىڭ جىقپاي جالاۋىن،
وتىزدان اسىپ بارامىن.

6-وقۋشى.ەرسىن
ارىز جازىپ كەتەيىن
بۇگىن مەنىڭ تۋعان كۇنىم.
وي، بالە-اي!
مىنا ادامدار نەگە جاتىر تويلاماي؟!
بانكەت جاساپ بەرەر ەدىم ءوزىم-اق،
ءتاڭىردىڭ ءبىر جارىتپاي-اق قوعانى-اي.

مىنا دۇنيە نەگە جاتىر ۇندەمەي؟!
الاۋلاتىپ تويدىڭ شوعىن ۇرلەمەي.
قۇشاق-قۇشاق گۇل شوقتارىن لاقتىرىپ،
«مىناۋ – شاپان،
مىناۋ – اتىڭ، ءمىن» دەمەي.

...تويلانباسا تويلانباسىن،
نە ەتەيىن،
توي كورمەي-اق، سىي كورمەي-اق وتەيىن.
قالامىمدى بەرشى ماعان، بايبىشە،
بولاشاققا ارىز جازىپ كەتەيىن...

7-وقۋشى.ماحاببات
سەرگەي ەسەنينگە
ءاي،سەرگەي!
سەرگەي،سەرگەي،سەرگەي،سەرگەي
ءتۇستىم-اۋ سەرگەلدەڭگە مەن دە سەندەي.
اۋلاققا،تىم اۋلاققا كەتتىم بىلەم،
جانى اشىپ اقىل بەرگەن ەلگە سەنبەي.
مەن-داعى سول جاقتانمىن،
اۋىلدانمىن،
اۋىلدىڭ اۋرۋىمەن اۋىرعانمىن.
ءوزىڭدى ماسكەۋ قالاي قابىلداسا،
الماتى مەنى سولاي قابىلداسا،
الماتى مەنى سولاي قابىلدادى.

اتقا ءمىندىم،الىسىپ،تەپپەدىم دوپ.
مەن-داعى مالدى ءسۇيدىم،ءيتتى ءسۇيدىم،
ءىنىمنىڭ ماڭدايىنان شەرتكەنىم جوق.

ءاي،سەرگەي!
سەرگەي،سەرگەي،سەرگەي،سەرگەي!
ءبىر اۋىلدان ەكەنبىز مەن دە،سەن دە.
باسىم سىنىپ بارادى، باسىم سىنىپ،
جوندەسەم دەبولمايدى،ەمدەسەم دە.

8-وقۋشى. كەلبەت
فاريزاعا

فاريزا!
فاريزاجان، فاريزا قىز،
ومىردە اقىنداردىڭ ءبارى جالعىز.
شىداي-شىداي اقىرى جالىعارمىز،
بىرىمىزدەن ءبىرىمىز ارىلارمىز.
بىزدەردى دە جوقتايتىن جان بولسا ەگەر،
شاڭ باسقان ارحيۆتەردەن تابىلارمىز.
سەن مەنى بىلەسىڭ بە، بىلەسىڭ بە؟
جارالماعان جان ەكەم كۇرەسۋگە.
جىلاي ءجۇرىپ، وتىرىك كۇلەسىڭ دە،
جۇرەسىڭ دە قوياسىڭ، جۇرەسىڭ دە.
ءبىرى يتەرىپ كەۋدەمنەن، ءبىرى شالىپ،
تاستاعىسى كەلەدى كۇرەسىنگە.
فاريزاجان، سەن سونى ءبىلىسىڭ بە؟..
فاريزا،فاريزاجان، فاريزا قىز،
بىرىمىزدەن ءبىرىمىز ارىلارمىز.
توم-توم بولىپ دۇكەندە تۇرماساق تا،
پودۆالداعى ارحيۆتەن تابىلارمىز...

ءى.جۇرگىزۋشى.
ولسە ولەر ءمۇقاعالي ماقاتايەۆ
ولتىرە الماس الايدا ولەڭدى ەشكىم، -دەپ اقىن جىرلاعانداي، ءيا ولەڭ ولمەيدى.

ءىى.جۇرگىزۋشى.
اقىننىڭ تاماشا شىعارماشىلىعى ونىڭ ءىرى اقىن –م.ماقاتايەۆ ەكەنىن پايىمداتتى.

ءى.جۇرگىزۋشى.
«قالىڭ ەلى-قازاعىنىڭ» ولشەۋسىز ماحابباتىنا بولەنگەن، تامىرىن وقىرمان ويى مەن سانسىنا، حالقىنىڭ جۇرەگى مەن جانىنا، ەلىنىڭ كوكىرەگى مەن جادىنا-ۋاقىت جەلى، زامانالار داۋىلى شايقاي الاماس تەرەڭگە جىبەرگەن باقىتتى دا ارمانسىز اقىن جاڭا عاسىر قاقپاسىن ەنتىكپەي، ەركىن اشىپ، جاڭا مىڭجىلدىق ايدىنىنا شىعىپ وتىر.

ءىى.جۇرگىزۋشى.
قازاق جىرى ءار ۋاقىتتا، قازاق ولەڭىن وقيتىن ەل ءار ۋاقىتتا « ءوز ومىرىنەن ولەڭ ورگەن اقىندى »، سىرى مەن سيقىرى مول عالامدى ءوزىنىڭ قۇنداعىنا الىپ تەربەتەر قۇدىرەتتى جىردىڭ دا حالقىمەن بىرگە، ۇلى تاۋلارىمەن بىرگە، ۇلى دالاسىمەن بىرگە ءومىر سۇرەدى، عۇمىر كەشەرى اقيقات.

ءى.جۇرگىزۋشى. حور «سارىجايلاۋ» ءسوزىن جازعان م.ماقاتايەۆ
ءىى.جۇرگىزۋشى.
قۇرمەتتى قوناقتار،ۇستازدار مەن وقۋشىلار!
قازاقتىڭ اقيىق اقىنى مۇقاعالي ماقاتايەۆقا ارنالعان «ەسىڭە مەنى العايسىڭ» اتتى ادەبي-مۋزىكالىق كەشىن وسىمەن اياقتايمىز.
ەكەۋى بىرگە: كوڭىل قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا كوپ-كوپ راقمەت.