InfoHub Logo

ەسكەندىر پاتشا باسىندا مۇيىزىمەنەن تۋعان ەكەن ءھام بۇعان ايتىپتى: «ەگەردە مۇيىزىڭنەن ايرىلساڭ، كۇشىڭ كەتىپ، دۇشپاندارىڭدى جەڭە الماسسىڭ» دەپتى. بۇل سەبەپتەن ەسكەندىر ءاردايىم باسىنا ساۋىت كيىپ، ەشقاشان مۇنى شەشپەيدى ەكەن، «بىرەۋ ءمۇيىزىمدى كورىپ، كەسىپ الىپ قويماسىن» دەپ قورقىپ. ەسكەندىر ءوزىنىڭ ءمۇيىزىن، ءبىراق باسىنداعى شاشىن العاننان كەيىن پاتشانىڭ باسىندا ءمۇيىزى بار دەپ ايتىپ قويماسىن دەپ، ءوز قولىمەنەن ءاردايىم شاشىن العان كىسىنىڭ باسىن الار ەكەن. پاتشا الدەنەشە قابات مۇنداي قىلىپتى.

ءبىر كۇنى پاتشا ءبىر شاش العىشتى وزىنە شاقىرىپ:

— شاشىمدى الىپ بەرىڭ، — دەپتى. قاشان شاشىن الىپ بول عان سوڭ پاتشا:

— مەنىڭ ءمۇيىزىمدى كوردىڭ بە؟ — دەپ شاش العىشتان سۇراپتى.

— جوق، پاتشا، كورگەنىم جوق.

— مەن سەنەن سۇرايمىن، سەن مەنىڭ باسىمداعى ءمۇيىزىمدى كور ءدىڭ بە؟

— جوق، پاتشا، كورگەمىن جوق، — دەيدى. بۇل شاش العىش بۇرىن ەسىتكەن ەكەن، پاتشانىڭ شاشىن العان ءبىر كىسى ءتىرى قايتىپ كەلمەيدى دەپ. بۇل سەبەپتەن جۇمىستىڭ اقىرى ونشا ءتاۋىر بولمايدى عوي دەپ سەزىپ، پاتشاعا باسىڭداعى ءمۇيىزىڭدى كورگەمىن جوق دەپ ايتقانىنىڭ سەبەبى سودان ەكەن.

— باسىمداعى مەنىڭ ءمۇيىزىمدى كورمەدىڭ بە؟ — دەپ پاتشا جانە سۇرادى.

— جوق، پاتشا، سەنىڭ ءمۇيىزىڭدى كورگەنىم جوق، — دەيدى.

— بار، ءوز جونىڭمەن جۇرە بەر، ەگەر دە مەنىڭ ءمۇيىزىمدى كوردىم دەسەڭ، سەنى دە، سەنىڭ ءبۇتىل تۇقىمىڭدى ولتىرەمىن، — دەيدى.

شاش العىش پاتشانىڭ بۇل سىرىن بىرنەشە جىلداي ادامعا ايتپاستان ساقتاپ ءجۇرىپ، اقىرىندا شىداي المادى. مۇنان سوڭ بۇل ءبىر ادام جوق جايعا بارىپ، جان-جاعىنا قالىڭ قامىس وسكەن تەرەڭ قۇدىق تاۋىپ الدى. بۇل قۇدىققا بارىپ ەڭكەيىپ تۇرىپ ايعاي سالدى: «ەسكەندىر زۇلقارنايىننىڭ باسىندا ءمۇيىزى بار، كىمدە-كىم مۇنىڭ ءمۇيىزىن كەسىپ السا، كۇشسىز بولىپ، دۇشپاندارىن جەڭە المايدى!» — دەيدى. بۇل ءسوز قۇدىقتان شىعىپ قامىسقا جايىلدى، قامىستان سوققان جەل دالاعا جايدى، دالادان مۇندا جۇرگەن ادامدار ەستىدى.

سوندا ەسكەندىردىڭ دۇشپانى ارتىنان جاسىرىنىپ كەلىپ، ءمۇيىزىن كەسىپ الدى. مۇنان سوڭ ەسكەندىر پاتشا كىشكەنە بالاداي بولىپ ءالسىز بولدى. مۇنىڭ ءۇشىن شاش العان كىسىگە دە جامان بولدى، قاتتى قيناۋمەنەن مۇنىڭ ءوزىن بۇكىل تۇقىمىمەنەن ءولتىردى. مۇنان كەيىن ەسكەندىر زۇلقارنايىن وزدىگىنەن ءجۇرىپ سوعىسقا بارا الماي، عاسكەر باسىلارى قايدا بولسا دا كوتەرىپ الىپ جۇرەتۇعىن بولدى. بۇل جايدا دا بۇعان پالە كەز بولدى. ەسكەندىر ءبىر ۋاقىتتا دۇنيەنىڭ ەڭ شەتىنە، ءبىر تاۋدىڭ ىشىنە سوعىسۋعا بارىپتى. بۇل تاۋدىڭ ىشىندە ءبىر بۇلاق اعادى ەكەن، كىمدە-كىم مۇنى ىشسە، عۇمىرى بويىنشا ولمەيدى ەكەن. ەسكەندىر بۇل سۋدان ەكى تورسىق سۋ الىپ، ءوزىنىڭ جۇرتىنا قايتىپتى. جولدا پاتشا قاتتى ناۋقاستاندى. بۇل مەزگىلدە مۇنىڭ عاسكەرلەرىنە قۇزعىن، قارعالار كەلىپ ءتيىپ، ەكى تورسىعىن سۋلارىمەنەن شوقىپ ءىشىپ قويىپتى. سۋ توگىلىپ قالعاننان كەيىن ەشبىر دارى-دارمەك بولماي، پاتشا كوپ كىدىرمەستەن وپات بولىپتى. ەگەردە بۇل سۋدىڭ ءبىر تامشىسىن ىشسە دە، ءتىرى قالار ەدى، ۋا ەگەردە كۇندە ءبىر تامشىدان ىشسە، ميلليون جىل داۋرەن سۇرەر ەدى. نەشە تامشى سۋ ىشسە، سونشا جىل عۇمىر شەگەر ەدى دەيدى.

---