InfoHub Logo

بايدىبەك جاۋگەرشىلىك كەزىندە ءۇش جاسىنان اكە، شەشەدەن جەتىم قالادى. اعايىندارىنىڭ قولىندا ءجۇرىپ، ەسەيە كەلە ءۇيسىن شىنتاس دەگەن بايدىڭ جىلقىسىن باعادى. تاجىريبەلى جىلقىشى، ات باپكەرى، مەرگەن، سايىسكەر، كوكپارشى دودا-پازداردان ابجىلدىك، باتىرلىق ءداستۇردى ۇيرەنەدى.

ءبىر كۇنى ءوزى باعىپ جۇرگەن ءۇيىر-ۇيىر جىلقىدان قىرىق شاقتى قىسىراق اۋا جايىلىپ جوعالىپ كەتەدى. شىنتاس باي قاھارلانىپ:

— سول جوعالعان جىلقىنى تاپپاي قايتپا! — دەيدى.

جىلقىشى بالا سونىمەن قىرىق قىسىراقتىڭ ءۇيىرىن ىزدەپ كەتەدى. قاراتاۋ شاتقالدارىن شولادى. كەزدەسكەن ادامداردان، اۋىلداردان سۇرايدى. ەشكىم كوردىم، ءبىلدىم دەمەيدى. مويىنقۇم جاعىنا ءوتىپ ءشول دالانى كەزەدى. كۇندەر وتە بەرەدى. بالا شولىركەيدى، اتى بولدىرادى. ءبىر سەكسەۋىلدىڭ تۇبىنە ءتۇسىپ، اتىن شالدىرادى. ءوزى جانقالتاسىندا قالعان بەس مالتا قۇرتتى قاۋجايدى. كەش باتىپ، قاراڭعىلىق تۇسەدى. بالادا ۇيقى جوق. ەلەگىزيدى. ءار تاراپتان پىر ەتىپ ۇشقان جاپالاقتىڭ، ۋىلدەگەن ۇكىنىڭ ءۇنى ەستىلەدى. الىستان دالا ءبورىسىنىڭ ۇلىعانى، ودان بەرەگىرەكتە قارساق، قورقاۋ قاسقىردىڭ شاقىلداپ تالاسقانى قۇلاعىنا كەلەدى. بالا قورقا باستايدى. امال قانشا. ول سەكسەۋىلدەن تاياق سىندىرىپ الادى. توڭىرەكتەن تاس جينايدى. ەگەر قاسقىر، قارساق جاقىنداسا، وت جاقسام با ەكەن دەپ قۋراعان سەكسەۋىل جينايدى. اتى بولسا توڭىرەكتەپ جايىلىپ جۇرەدى. ءسويتىپ وتىرىپ بالا سەكسەۋىلدىڭ تۇبىندە قالعىپ كەتەدى. ءتۇس كورەدى. تۇسىندە اق كيىمدى، اق ساقالدى قاريا وعان كەلىپ: «بالام، تارىقپا، قامىقپا، الاتاۋعا بەت الىپ جۇرە بەرسەڭ، شۋ وزەنىنىڭ بويىنان جىلقىڭدى تاباسىڭ. ال، جولىڭ بولسىن، عايىپ ەرەن، قىرىق شىلتەن شىلاۋىڭنان دەمەسىن. تىلەگەن مۇراتىڭا جەت! اۋمين!» بالا دا «اۋمين!» دەپ قولىن جوعارى كوتەرە بەرگەندە ويانىپ كەتەدى. قاراسا، ءتۇسى ەكەن. قاريالارشا: «ءيا، ارۋاق، قولداي گور» دەپ ۇشىپ تۇرەگەلەدى. جايىلىپ جۇرگەن اتىنا بارىپ، اۋىزدىعىن سالىپ مىنەدى دە، كۇنشىعىسقا قاراي جۇرە بەرەدى.

ات ۇستىندە ويلانىپ كەلەدى. كورگەن ءتۇسىن وزىنشە جوريدى: كەشە قاراتاۋدىڭ تەرىسكەي جوتاسىنداعى جىلىبۇلاق باسىنا جەتىپ، قارت قويشىنىڭ ۇيىنە بارعاندا الگى قويشى:

— اناۋ تۇرعان جىلىبۇلاق باسىنداعى ساعانادا باباي تۇكتى شاشتى ءازىز اۋليە جاتىر. ءوزىڭ جەتىم بالا ەكەنسىڭ. باسىنا بارىپ دۇعا وقىپ، ساداقاڭدى بەرىپ قايت! ءجۇر، مەن ەرتىپ بارايىن، — دەگەن. ەكەۋى ساعاناعا بارىپ تىزە بۇككەن. قارت قويشى «قۇل حۋاللانى» ءۇش قايىرىپ باتا قىلعان. بايدىبەك بالا ورامالىنىڭ شەتىنە ءتۇيىپ، بويتۇمارداي ساقتاپ جۇرگەن جەتى تەڭگەسىن قۇدايى ساداقا ەتىپ، ساعانانىڭ ەسىگىنەن تاستاعان. ءسويتىپ، ەكەۋى «باباي تۇكتى شاشتى ءازىز اۋليە قولداي گور!» دەپ قايتقان.

ميداي دالادا قۇمدى كەشىپ كەلە جاتقان بايدىبەكتىڭ ويىنا وسى جايلار ورالادى. «تۇسىمدە مەنى جەبەپ جۇرگەن اق كيىمدى، اق ساقالدى كىسى — سول باباي تۇكتى شاشتى ءازىز اۋليە ەكەن عوي. ءيا، بابام، جارىلقاي گور!» — دەدى دە، ول اتىن قامشىلاي ءتۇستى.

كۇن ءجۇردى، ءتۇن ءجۇردى، ەرتەڭىنە ول شۋ بويىنا جەتتى. قالىڭ قامىس اراسىنان جىلقىسىن تاۋىپ ايداپ شىقتى. ەلىنە جەتتى. جىلقىسىن كورگەندە شىنتاس باي ايەلى ۇل تاپقانداي قۋاندى. بايدىبەك بالانىڭ ارقاسىنان قاعىپ:

— جارايسىڭ، بالام، جوعالعان تابىلدى. ەتەك جابىلدى. ءبىز سەنەن قورقىپ وتىر ەدىك، قولدى بولا ما دەپ. ايتەۋىر جىلقى دا، ءوزىڭ دە امان كەلدىڭ، — دەپ وعان ريزا بوپتى.

---