ەتىستىك 1 – 6 جاتتىعۋ
قىزىلوردا وبلىسى، جالاعاش اۋدانى،
تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى №123 مەكتەپ – ليسەيدىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى دوسجانوۆا گۇلدارى باقىتجان قىزى
قازاق ءتىلى 3 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىك 1 – 6 جاتتىعۋ
جالپى ماقساتى: ەتىستىك تۋرالى 2 - سىنىپتا بەرىلگەن ءبىلىمدى ەسكە ءتۇسىرىپ، ول زاتتىڭ ءار الۋان ءىس - ارەكەتىن، قيمىل پروسەسىن بىلدىرەتىن ءسوز تابى ەكەندىگى، وعان قويىلاتىن سۇراقتار، ەتىستىكتىڭ زات ەسىممەن بايلانىسى جونىندە بەرىلگەن تۇسىنىكتەرى كەڭەيەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجە: ەتىستىك تۋرالى بىلىمدەرى كەڭەيدى، ساۋاتتى جازۋعا داعدىلانادى
نەگىزگى يدەيالار: ەتىستىكتى مەڭگەرتۋ
تاپسىرمالار: سۋرەت بويىنشا سويلەۋ، «ءۇن قاتپا» ويىنى، جۇپتىق جۇمىس، توپتىق جۇمىس، «جالعاسىن تاپ» ويىنى
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
كلاسس وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ، ساباققا نازارىن اۋدارۋ.
قازاق ءتىلىن باستايمىز،
بىلىمنەن ءبىز قاشپايمىز.
ويعا ءتۇيىپ ءار ءسوزىن،
كىلەڭ بەستىك جينايمىز.
توپقا ءبولىنۋ («اسىق» ويىنى ارقىلى ءبولىنۋ)
ءى توپ زات ەسىم
ءىى توپ سىن ەسىم
ءىىى توپ ەتىستىك
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
«مەن مۇنى بىلەمىن» وتكەن ساباقتى پىسىقتاپ، جاڭا ساباققا دايىندىق جاساۋ.
«مەن سەنى تاڭدادىم» ءادىسى ارقىلى وقۋشىلاردان ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
56 – جاتتىعۋ
رەبۋستى دۇرىس شەشسەڭ، تومەندەگى جۇمباقتىڭ جاۋابىن تاباسىڭ. جۇمباقتىڭ شەشۋىندەگى ءسوزدى ءۇش جاقتا، جەكەشە، كوپشە تۇردە تاۋەلدەپ جازىپ، شاعالا تاقىرىبىنا ءماتىن جازىپ كەلۋ
ويىن. «ءۇش قاپتا»
ءار توپتا ءبىر - ءبىر وقۋشى شىعىپ، قيمىلدى كورسەتەدى، ال ءبىر وقۋشى سول قيمىلدى سوزبەن تاقتاعا جازادى. (بيلەدى، جۇگىردى، وتىردى، سەكىردى، جازدى، وقىدى، تۇردى)
ەرەجەنى ەسكە ءتۇسىرىپ، ايتۋ.
ءىىى. ماعىنانى تانۋ.
- بالالار بۇگىن ءبىز جۇمىس پاراعىمەن جۇمىس جاسايتىن بولامىز. (جۇمىس پاراعىن تاراتىپ بەرۋ)
وقۋلىق ماتەريالدارىمەن جۇمىس.
1 - جاتتىعۋداعى سۋرەتپەن جۇمىس جاسالادى. وقۋشىلار ورىندايتىن تاپسىرمالارى:
سۋرەتتەردىڭ مازمۇنى بويىنشا قانداي تاقىرىپقا اڭگىمە قۇراۋعا بولادى؟
اڭگىمەگە ات قوي
• اڭگىمەدەن ەتىستىكتەردى تاۋىپ، استىن سىزۋ؛
• ەتىستىكتەرگە سۇراق قويۋ؛
ءانۋار بالىقتارعا جەم شاشتى.
قاي ءسوز نە ىستەدى؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرىپ، ەتىستىك بولىپ تۇر؟
• ەلەكتروندى وقۋلىقتان ەتىستىكتىڭ ەرەجەسىن تىڭداپ، قايتالاۋ.
“ىزدەن، ويلان، تاپ”
2 – جاتتىعۋدا جۇمباقتى وقىپ، شەشۋىن تابۋ. ىشىنەن ەتىستىكتەردى تەرىپ جازىپ، سۇراق قويۋ. سويلەمدى ەتىستىكسىز ايتىپ كور. ەتىستىك نە ءۇشىن كەرەك ەكەن؟
قالقيدى، ۇيىلگەن، يىلگەن، تارايدى، قارايدى.
جۇمباقتىڭ شەشۋ: اققۋ. اققۋ تۋرالى وقۋشىلاردان بىلەتىندەرىن سۇراۋ.
مىسالى: اققۋدى قازاق حالقى ەجەلدەن قاستەرلەپ، باقىتتىڭ باستاماسى، جاقسىلىقتىڭ جارشىسى، پاكتىكتىڭ، سۇلۋلىقتىڭ بەلگىسى دەپ ەسەپتەيدى ءارى كيەلى قۇس تورەسى ساناپ، وعان ەشۋاقىتتا وق اتپايدى. اققۋدىڭ اتالىعىن «ساپار»، بالاپانىن «كوگىلدىر»، موينىن «سۇڭعاق» دەپ دارىپتەيدى.
جۇپتىق جۇمىس:
سوزدەردى وقىپ، سيپاتىنا قاراي ەكى باعانعا ءبولىپ جاز
اتا، وينادى، ءىنى، بالىق، جينادى، قۋدى، تۇيە، جارىستى، شورتان، ايتتى، تەرەزە، كەلدى، وينادى، ۇشاق
● زات ەسىم
اتا
ءىنى
بالىق
تۇيە
شورتان
تەرەزە
ۇشاق
● ەتىستىك
وينادى
جينادى
قۋدى
جارىستى
ايتتى
كەلدى
وينادى
سەرگىتۋ كەزەڭى. «جالعاسىن تاپ» ويىنى
ءار توپ ءوز اتتارىنا بايلانىستى ءسوز ايتىپ، سويلەمدەر قۇرايدى.
ءى توپ زات ەسىم - مىسىق
ءىى توپ سىن ەسىم - ۇلكەن
ءىىى توپ ەتىستىك - بولادى ت. ب
5 - جاتتىعۋ بويىنشا بەرىلگەن مالداردىڭ قايسىسى قالاي تولدەيتىنىن جازىڭدار. (وقۋشىلار تاقتاعا شىعىپ ورىندايدى.)
بيە قۇلىندايدى.
قوي قوزدايدى.
تۇيە بوتالايدى.
سيىر بۇزاۋلايدى.
ەشكى لاقتايدى.
• ەتىستىكتەردىڭ استىن سىز. ولاردىڭ قاي سوزبەن بايلانىسىپ تۇرعانىن ايت
توپتىق جۇمىس
ءى توپ تۇيە
ءىى توپ جىلقى
ءىىى توپ سيىر
ءار توپ وقۋشىلارى وسى ءىرى قارا مال تۋرالى بىلەتىندەرىن جازادى جانە قورعايدى.
سەندەر ونى ورىنداي الاتىندارىڭا مەن سەنىمدىمىن
6 – جاتتىعۋ دۇرىسى قايسى، بۇرىسى قايسى؟
بيە موڭىرەيدى.
بيە كىسىنەيدى.
تۇيە مياۋلايدى.
تۇيە بوزدايدى.
قوي ۇرەدى.
قوي ماڭىرايدى.
سيىر قىت – قىتتايدى.
سيىر موڭىرەيدى.
ەشكى كىسىنەيدى.
ەشكى باقىرادى.
يت باقىرادى.
يت ۇرەدى.
تاۋىق ماڭىرايدى.
تاۋىق قىت-قىتتايدى.
مىسىق بوزدايدى.
مىسىق مياۋلايدى.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ:
جەكە جۇمىس
“بۇل مالىمەت شىندىق پا، جالعان با؟”
---سۇراق ---------------------------------------------------------------------------------- شىندىق -------- جالعان
1. زات ەسىمنىڭ سۇراقتارى: نە ىستەدى؟ نەعىلدى؟ قايتتى؟
2. كوپتىك جالعاۋلارى: - لار،- لەر،- دار،- دەر،- تار،- تەر
3. تۋىندى زات ەسىم تۇبىرگە جالعاۋ جالعانۋ ارقىلى جاسالادى.
4. تاۋەلدىك جالعاۋلارى ءتورت جاقتا، نەگىزگى جانە كوپشە تۇردە ايتىلادى.
5. ءانشى، ءبيشى، سۋرەتشى - جالپى ەسىم
6. ەتىستىكتىڭ سۇراقتارى: نە ىستەدى؟ نەعىلدى؟ قايتتى؟
7. زاتتىڭ قيمىلىن، ءىس – ارەكەتىن بىلدىرەتىن سوزدەردى ەتىستىك دەپ اتايمىز.
8. الماتى، جانسۇلۋ، سىرداريا، پاريج – جالقى ەسىم
9. ەتىستىك دارا جانە كۇردەلى بولىپ ەكىگە بولىنەدى.
10. ەتىستىك سويلەم مۇشەسىندە باستاۋىش قىزمەتىن اتقارادى.
سۇراقتار:
1. قانداي سوزدەر ەتىستىككە جاتادى؟
2. ەتىستىككە قانداي سۇراقتار قويىلادى؟
3. ەتىستىكتىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
Vءىى. رەفلەكسيا. كەرى بايلانىس
ماداقتاۋ. باعدارشام ارقىلى، جۇلدىزشالار ارقىلى، جەتوندار تاراتۋ ارقىلى.
كەيىنگى تاپسىرمالار 4 - جاتتىعۋ
بەرىلگەن ەتىستىكتەردى قاتىستىرىپ سويلەم قۇراۋ، ەرەجە جاتتاۋ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى №123 مەكتەپ – ليسەيدىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى دوسجانوۆا گۇلدارى باقىتجان قىزى
قازاق ءتىلى 3 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىك 1 – 6 جاتتىعۋ
جالپى ماقساتى: ەتىستىك تۋرالى 2 - سىنىپتا بەرىلگەن ءبىلىمدى ەسكە ءتۇسىرىپ، ول زاتتىڭ ءار الۋان ءىس - ارەكەتىن، قيمىل پروسەسىن بىلدىرەتىن ءسوز تابى ەكەندىگى، وعان قويىلاتىن سۇراقتار، ەتىستىكتىڭ زات ەسىممەن بايلانىسى جونىندە بەرىلگەن تۇسىنىكتەرى كەڭەيەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجە: ەتىستىك تۋرالى بىلىمدەرى كەڭەيدى، ساۋاتتى جازۋعا داعدىلانادى
نەگىزگى يدەيالار: ەتىستىكتى مەڭگەرتۋ
تاپسىرمالار: سۋرەت بويىنشا سويلەۋ، «ءۇن قاتپا» ويىنى، جۇپتىق جۇمىس، توپتىق جۇمىس، «جالعاسىن تاپ» ويىنى
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
كلاسس وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ، ساباققا نازارىن اۋدارۋ.
قازاق ءتىلىن باستايمىز،
بىلىمنەن ءبىز قاشپايمىز.
ويعا ءتۇيىپ ءار ءسوزىن،
كىلەڭ بەستىك جينايمىز.
توپقا ءبولىنۋ («اسىق» ويىنى ارقىلى ءبولىنۋ)
ءى توپ زات ەسىم
ءىى توپ سىن ەسىم
ءىىى توپ ەتىستىك
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
«مەن مۇنى بىلەمىن» وتكەن ساباقتى پىسىقتاپ، جاڭا ساباققا دايىندىق جاساۋ.
«مەن سەنى تاڭدادىم» ءادىسى ارقىلى وقۋشىلاردان ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
56 – جاتتىعۋ
رەبۋستى دۇرىس شەشسەڭ، تومەندەگى جۇمباقتىڭ جاۋابىن تاباسىڭ. جۇمباقتىڭ شەشۋىندەگى ءسوزدى ءۇش جاقتا، جەكەشە، كوپشە تۇردە تاۋەلدەپ جازىپ، شاعالا تاقىرىبىنا ءماتىن جازىپ كەلۋ
ويىن. «ءۇش قاپتا»
ءار توپتا ءبىر - ءبىر وقۋشى شىعىپ، قيمىلدى كورسەتەدى، ال ءبىر وقۋشى سول قيمىلدى سوزبەن تاقتاعا جازادى. (بيلەدى، جۇگىردى، وتىردى، سەكىردى، جازدى، وقىدى، تۇردى)
ەرەجەنى ەسكە ءتۇسىرىپ، ايتۋ.
ءىىى. ماعىنانى تانۋ.
- بالالار بۇگىن ءبىز جۇمىس پاراعىمەن جۇمىس جاسايتىن بولامىز. (جۇمىس پاراعىن تاراتىپ بەرۋ)
وقۋلىق ماتەريالدارىمەن جۇمىس.
1 - جاتتىعۋداعى سۋرەتپەن جۇمىس جاسالادى. وقۋشىلار ورىندايتىن تاپسىرمالارى:
سۋرەتتەردىڭ مازمۇنى بويىنشا قانداي تاقىرىپقا اڭگىمە قۇراۋعا بولادى؟
اڭگىمەگە ات قوي
• اڭگىمەدەن ەتىستىكتەردى تاۋىپ، استىن سىزۋ؛
• ەتىستىكتەرگە سۇراق قويۋ؛
ءانۋار بالىقتارعا جەم شاشتى.
قاي ءسوز نە ىستەدى؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرىپ، ەتىستىك بولىپ تۇر؟
• ەلەكتروندى وقۋلىقتان ەتىستىكتىڭ ەرەجەسىن تىڭداپ، قايتالاۋ.
“ىزدەن، ويلان، تاپ”
2 – جاتتىعۋدا جۇمباقتى وقىپ، شەشۋىن تابۋ. ىشىنەن ەتىستىكتەردى تەرىپ جازىپ، سۇراق قويۋ. سويلەمدى ەتىستىكسىز ايتىپ كور. ەتىستىك نە ءۇشىن كەرەك ەكەن؟
قالقيدى، ۇيىلگەن، يىلگەن، تارايدى، قارايدى.
جۇمباقتىڭ شەشۋ: اققۋ. اققۋ تۋرالى وقۋشىلاردان بىلەتىندەرىن سۇراۋ.
مىسالى: اققۋدى قازاق حالقى ەجەلدەن قاستەرلەپ، باقىتتىڭ باستاماسى، جاقسىلىقتىڭ جارشىسى، پاكتىكتىڭ، سۇلۋلىقتىڭ بەلگىسى دەپ ەسەپتەيدى ءارى كيەلى قۇس تورەسى ساناپ، وعان ەشۋاقىتتا وق اتپايدى. اققۋدىڭ اتالىعىن «ساپار»، بالاپانىن «كوگىلدىر»، موينىن «سۇڭعاق» دەپ دارىپتەيدى.
جۇپتىق جۇمىس:
سوزدەردى وقىپ، سيپاتىنا قاراي ەكى باعانعا ءبولىپ جاز
اتا، وينادى، ءىنى، بالىق، جينادى، قۋدى، تۇيە، جارىستى، شورتان، ايتتى، تەرەزە، كەلدى، وينادى، ۇشاق
● زات ەسىم
اتا
ءىنى
بالىق
تۇيە
شورتان
تەرەزە
ۇشاق
● ەتىستىك
وينادى
جينادى
قۋدى
جارىستى
ايتتى
كەلدى
وينادى
سەرگىتۋ كەزەڭى. «جالعاسىن تاپ» ويىنى
ءار توپ ءوز اتتارىنا بايلانىستى ءسوز ايتىپ، سويلەمدەر قۇرايدى.
ءى توپ زات ەسىم - مىسىق
ءىى توپ سىن ەسىم - ۇلكەن
ءىىى توپ ەتىستىك - بولادى ت. ب
5 - جاتتىعۋ بويىنشا بەرىلگەن مالداردىڭ قايسىسى قالاي تولدەيتىنىن جازىڭدار. (وقۋشىلار تاقتاعا شىعىپ ورىندايدى.)
بيە قۇلىندايدى.
قوي قوزدايدى.
تۇيە بوتالايدى.
سيىر بۇزاۋلايدى.
ەشكى لاقتايدى.
• ەتىستىكتەردىڭ استىن سىز. ولاردىڭ قاي سوزبەن بايلانىسىپ تۇرعانىن ايت
توپتىق جۇمىس
ءى توپ تۇيە
ءىى توپ جىلقى
ءىىى توپ سيىر
ءار توپ وقۋشىلارى وسى ءىرى قارا مال تۋرالى بىلەتىندەرىن جازادى جانە قورعايدى.
سەندەر ونى ورىنداي الاتىندارىڭا مەن سەنىمدىمىن
6 – جاتتىعۋ دۇرىسى قايسى، بۇرىسى قايسى؟
بيە موڭىرەيدى.
بيە كىسىنەيدى.
تۇيە مياۋلايدى.
تۇيە بوزدايدى.
قوي ۇرەدى.
قوي ماڭىرايدى.
سيىر قىت – قىتتايدى.
سيىر موڭىرەيدى.
ەشكى كىسىنەيدى.
ەشكى باقىرادى.
يت باقىرادى.
يت ۇرەدى.
تاۋىق ماڭىرايدى.
تاۋىق قىت-قىتتايدى.
مىسىق بوزدايدى.
مىسىق مياۋلايدى.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ:
جەكە جۇمىس
“بۇل مالىمەت شىندىق پا، جالعان با؟”
---سۇراق ---------------------------------------------------------------------------------- شىندىق -------- جالعان
1. زات ەسىمنىڭ سۇراقتارى: نە ىستەدى؟ نەعىلدى؟ قايتتى؟
2. كوپتىك جالعاۋلارى: - لار،- لەر،- دار،- دەر،- تار،- تەر
3. تۋىندى زات ەسىم تۇبىرگە جالعاۋ جالعانۋ ارقىلى جاسالادى.
4. تاۋەلدىك جالعاۋلارى ءتورت جاقتا، نەگىزگى جانە كوپشە تۇردە ايتىلادى.
5. ءانشى، ءبيشى، سۋرەتشى - جالپى ەسىم
6. ەتىستىكتىڭ سۇراقتارى: نە ىستەدى؟ نەعىلدى؟ قايتتى؟
7. زاتتىڭ قيمىلىن، ءىس – ارەكەتىن بىلدىرەتىن سوزدەردى ەتىستىك دەپ اتايمىز.
8. الماتى، جانسۇلۋ، سىرداريا، پاريج – جالقى ەسىم
9. ەتىستىك دارا جانە كۇردەلى بولىپ ەكىگە بولىنەدى.
10. ەتىستىك سويلەم مۇشەسىندە باستاۋىش قىزمەتىن اتقارادى.
سۇراقتار:
1. قانداي سوزدەر ەتىستىككە جاتادى؟
2. ەتىستىككە قانداي سۇراقتار قويىلادى؟
3. ەتىستىكتىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
Vءىى. رەفلەكسيا. كەرى بايلانىس
ماداقتاۋ. باعدارشام ارقىلى، جۇلدىزشالار ارقىلى، جەتوندار تاراتۋ ارقىلى.
كەيىنگى تاپسىرمالار 4 - جاتتىعۋ
بەرىلگەن ەتىستىكتەردى قاتىستىرىپ سويلەم قۇراۋ، ەرەجە جاتتاۋ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
