InfoHub Logo

"ەۆكليد جانە ونىڭ «نەگىزدەرى"
الەكساندريالىق ۇلى ماتەماتيكاتەردىڭ العاشقى قارلىعاشى ەۆكليد ەدى. ول ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى ءىىى عاسىردىڭ باسىندا الەكساندرياعا شاقىرتىلىپ، وندا ماتەماتيكادان ساباق بەردى. ەۆكليدتىڭ ءومىرى جايلى ماعلۇماتتار جوقتىڭ قاسى. ول تۋرالى تەك ەكى اڭىز ساقتالعان، ونىڭ ءبىرىنشىسى، پتولومەي پاتشانىڭ گەومەتريانى بەينەتسىز وپ-وڭاي بىلدىرەتىندەي جول بار ما؟ دەگەن سۇراعىنا ەۆكليد «گەومەتريادا پاتشالار ءۇشىن ايرىقشا جول جوق» دەپ جاۋاپ قايتارىپتى. ەكىنشى اڭىز بويىنشا ءبىر شاكىرت ەۆكليدتەن گەومەتريانى وقۋ نە پايدا بەرەدى دەپ سۇراعان كورىنەدى. سوندا ەۆكليد قىزمەتشىنى شاقىرىپ الىپ: «وقۋدان پايدا تاپقىسى كەلىپ تۇر ەكەن، مىنا بالاعا ءۇش تەڭگە بەرىڭدەرشى»، - دەپتى.
ەۆكليد ماتەماتيكا، فيزيكا، استرونوميا، مۋزىكا عىلىمدارى بويىنشا بىرنەشە ەڭبەكتەر جازعان وقىمىستى. ولاردىڭ ىشىندە اتاقتى «نەگىزدەردەن» باسقا «بەرىلگەندەر»، «وپتيكا»، «كاتوپتريكا» (اينالار تەورياسى)، «سەكتيو كانونيس» (مۋزىكا تەورياسى)، «فەنوموندار» (تەوريالىق استرونوميا) ت.ب. بار. الايدا عىلىم تاريحىندا ەۆكليد ەڭ اۋەلى «نەگىزدەر» (ناچالا) دەپ اتالاتىن ماتەماتيكالىق ەڭبەكتىڭ اۆتورى رەتىندە باعالاندى.