InfoHub Logo

ەركە قىزدىڭ دوستارى كوپ. ولارمەن ويناعان وتە قىزىق. بۇگىن دە مىسىعى ەكەۋى دوستارى ويناپ جۇرگەن ويىن الاڭىنا باردى. مۇندا اتكەنشەك تە، سىرعاناق تا، بەلتەمىر دە ءبارى-بارى بار. قالاعانىڭشا ويناۋعا بولادى. تەك، دوستارىڭمەن تالاسىپ، وكپەلەتىپ الماساڭ بولعانى.
—  ەركە قىز كەلدى! – دەپ قۋاندى اينا قىز.
—  كەل، كەل! ءبارىمىز بىرگە وينايمىز، - دەپ باسقا بالالار دا قۋانىپ جاتىر. ەركە قىز ولارمەن ويىنعا كىرىسىپ تە كەتتى. اينا قىز قولىنداعى ءتاتتىسىن جەپ، سودان كەيىن قاعازىن جەرگە تاستاي سالدى. ال باتىر بولسا، باناننىڭ قابىعىن لاقتىرىپ جىبەردى. ەركە قىز ەندى بايقادى، بۇلاردىڭ ويىن الاڭىندا قاعازدار، كەيبىر سىنعان ويىنشىقتار، بوتەلكەلەر شاشىلىپ جاتىر ەكەن. كەيدە اناسىمەن كوشەنىڭ باسىندا تۇراتىن اكپەسىنە بارعاندا، جول بويى شاشىلىپ جاتقان پاكەتتەردى، قاعازداردى، بوس قۇتىلاردى، قالبىرلاردى كورەتىن. «نەگە تازالىق ساقتامايدى ەكەن؟» دەپ ۇلكەندەرگە تاڭ قالاتىن. مۇنى مىسىق تا بايقاعان سياقتى. ەركە قىزدىڭ اياعىنا ورالا ەركەلەپ،
—  ەركە قىز قاراشى، مىنا جەر لاستانىپ كەتىپتى عوي.
—  ءيا، راس ايتاسىڭ. مۇنى قالاي تازالاۋعا بولادى؟ اقىل قوسشى، مىسىعىم.
مىسىق وتە اقىلدى ەدى. «ءقازىر!» دەدى دە ءبىر جاققا جۇگىرىپ كەتتى. ءبىر كەزدە دۇكەنشى اعايدى ەرتىپ كەلدى. ءبىراق بۇل جولى اپپاق دۇكەنشى حالاتىنىڭ ورنىنا تازالىقشىنىڭ كوك حالاتىن كيىپ الىپتى. ءبىزدىڭ دۇكەنشى اعاي امبەباپ قوي. تازالىقشى دا، دۇكەنشى دە بولادى، ءتىپتى ولەڭ دە شىعارا الادى.
—  ءاي بالاقايلار، وينايتىن جەرلەرىڭدى تازا ۇستاساڭدار قايتەدى؟ – دەپ باسىن شايقادى.
«اعاي، اعاي!» دەپ جۇگىرىپ كەلگەن بالالار توسىلىپ قالدى. جان-جاقتارىنا قارادى. راسىمەن دە اۋلادا قوقىستار شاشىلىپ جاتىر ەكەن. ءبارى ۇيالىپ كەتتى.
—  بالاقايلار، مىنا قوقىستىڭ ءبارى تابيعاتتى لاستايدى. تابيعات لاستانسا اۋا دا، سۋ دا لاستانادى. وندا مىنا ادەمى گۇلدەر دە، جاپ-جاسىل اعاشتار دا، ءتىپتى سەندەر دە اۋىرىپ قالاسىڭدار. بىلەسىڭدەر مە، مىنا تاستاعان قوقىستاردىڭ بارلىعىن ەكىنشى رەت پايداعا اسىرۋعا بولادى.
—  راس پا؟
—  قالاي سوندا؟
—  انا بوتەلكە دە، سۋرەت سالىپ، شيمايلانعان قاعاز دا پايداعا اسا ما؟
—  ءسۇت پەن ايراننىڭ قاپتارى شە؟ – دەپ شۋلاپ كەتتى بالالار. ولار ەشقاشان دا قوقىستى تاعى ءبىر رەت پايدالانۋعا بولادى دەپ ويلاماعان.
—  ارينە. ءتىپتى باتارەيكالار، اينەكتەر، پلاستماسسالاردى، قالبىرلاردى كادەگە جاراتۋعا بولادى. ول ءۇشىن  سەندەر قوقىستى لاقتىرا سالماي، ارنايى قاپتارعا سالىپ، زاتتاردى ەكىنشى رەت وڭدەيتىن جەرگە وتكىزۋلەرىڭ كەرەك. مىنە،  مەن عاجايىپ قاپتار اكەلدىم. مىنا كوك قاپقا قاعاز، كارتونداردى سالىڭدار. ال مىنا، سارى قاپقا پلاستماسسا بوتەلكە، سىنعان ويىنشىقتاردى سالىڭدار.
بالالار دەرەۋ ىسكە كىرىسىپ كەتتى. بارلىعى اپ-ساتتە اۋلانى تازالاپ شىقتى. شىنىمەن دە تازالىق جۇمىسىن ىستەگەن جاقسى ەكەن عوي. اۋلا تاپ-تازا. لاقتىرعان كارتون استىندا قالعان گۇل دە قۋانا بويىن كوتەرىپ، بالالارعا العىس ايتتى.
—  كوردىڭدەر مە، بالالار، تازالاق دەگەن قانداي كەرەمەت! ەگەر ءارقايسىڭ جەگەن تاتتىلەرىڭنىڭ قابىعىن لاقتىرا سالماي قوقىس سالاتىن جاشىككە سالساڭدار، ءارقاشان دا تازالىق بولادى. ال، مەن مىنا عاجايىپ قاپتارداعى قوقىستاردى ارناي جەرگە وتكىزەيىن. تاعى دا پايداعا اسسىن!
—  الاقاي!
—  ءبىز ءبارىن تازالادىق!- دەپ قۋانىپ جاتتى بالالار. ەركە قىز دا، مىسىق تا قۋانىشتى. ادەتتەگىدەي دۇكەنشى-تازالىقشى اعايىمىز اندەتە جونەلدى:
        مەن دە، سەن دە ءانسالىپ،
        قۇتقارايىقجەرشارىن.
        قانە، ءبارىڭتىڭداڭدار،
        شارتاراپقاجايىلدى،
        ءدوستىقجايلىبۇلانىم!
        شاپالاقتاقولدى،
        ءقوسىلىڭداربارىڭ!
        
        بوس بوتەلكە، سىنعاناينەك،
        جاتىرانەارجەردە.
        تاستامايىقبوسقاولاردى،
        جاراتايىقكادەگە.

        قولعا الساڭ توزىممەن،
        جەڭىس كەلەر تورىڭە.
        ىشكەن ءسۇت پەن شىرىننىڭ،
        بوس تاستاماي قورابىن،
        ىسكە جارات، ەرىنبە.

        باتارەيكا وتىرسا،
        لاقتىرىپ ونى تاستاما،
        قايتا وڭدەۋگە وتكىزسەڭ،
        كادەگە اسار باسقا دا.
        
        ۋماجدالعان قاعاز دا،
        جاپ-جاڭا بوپ ورالار
        بەرسەڭدەر ەگەر ولاردى،
        قايتا وڭدەۋگە، بالالار.
        
        ساقتاۋ ءۇشىن جەر شارىن،
        كەرەك ەمەس كوپ ەڭبەك.
        پايدالانىپ تاستاعان،
        باتارەيكا، قاعازدى،
        بوتەلكە مەن اينەكتى.
        جيناپ الساڭ، ءسال تەرلەپ،
        قايتا وڭدەيتىن جەرگە سەن،
        تاپسىرعانىڭ، بۇل – كومەك!
        
        جاتتاپ العىن بۇل ءاندى،
        ءبۇلدىرشىن، بالا، بالدىرعان.
        پايدالانعان زاتىڭدى،
        لاقتىرماۋعا داعدىلان!
بالالار راسىمەن دە ۇلكەن ءىس اتقاردى. «تازالىق - يماننىڭ جارتىسى» دەيدى ۇلكەندەر. سوندىقتان، اقىلدى، يماندى بالا بولىپ ءوسۋ ءۇشىن تازالىق كەرەك ەكەن. سولاي ەمەس پە؟ بالاقاي، تامسانىپ جەگەن تاتتىلەرىڭنىڭ قابىعىن، سىنعان ويىنشىقتارىڭدى تاستاماي، قوقىس سالاتىن جەرگە جيناپ قويۋ سەنىڭ دە قولىڭنان كەلەتىنىنە سەنىمدىمىن.

---