سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
ىرىس كىمدە؟

        

         ەرتە زاماندا سىرلىبەك دەيتىننىڭ ءبىر بولەك اۋىلى قىزىلقۇمڭىڭ ءبىر القابىنا كەلىپ قونىپ جاتادى. اركىم وزدەرىنىڭ باسپانالارىن تىگىپ، ازدى-كوپتى ازىقتارىن ءپىسىرىسىپ، كەشكى استارىن دايارلايدى.

         سىرلىبەك باسشىنىڭ ءوز ءۇيى وسى توپتىڭ ءدال ورتالىعىندا بولادى ەكەن. كەشكى تاماقتارىن الدارىنا الا بەرگەندە، سىرلىبەك ءۇيىنىڭ سىرتىنان بىرەۋ داۋىستاپ ءۇي يەسىنىڭ شىعىپ جولىعۋىن سۇرايدى. سىرلىبەك شىقسا، جالعىز اتتى جولاۋشى ەكەن، قونۋعا رۇقسات سۇرايدى. ءۇي يەسى قارسىلىق ەتپەيدى، قوش الادى.

         جولاۋشى ءوزىنىڭ ۇزاق ۋاقىت قونىس ىزدەپ قاڭعىرعانىن، سونىڭ وزىندە دە جايلى ورىن تاپپاعانىن اڭگىمە ەتەدى. «ەندى وسى ماڭدى شولماقپىن، ءالى دە ىزدەستىرە بەرمەكپىن» دەيدى. ۇزاق كۇنگى كوشىپ، قونۋدان شارشاپ-شالدىقكان اۋىل دا، جول سوققان قوناق تا قالىڭ ۇيقىعا ەنەدى. ءبىر ۋاقىت قوناق ويانسا، اۋىل ماڭىندا شۋلاپ ۇلىعان قاسقىردىڭ داۋسىن ەستيدى، وعان قوسىلىپ سىرلىبەكتىڭ يتتەرى ۇلىپ ازان-قازان بولىپ تۇر ەكەن. قوناق عالىم ادام بولسا كەرەك، قاسقىر مەن ءيتتىڭ ۇلىسىندا ءبىر تەرەڭ سىر بارىن ۇعادى.

         قاسقىر: «ۇيىڭدەگى قوناعىڭنىڭ اتىن جەيمىن. سەن شابالانباي تىنىش جات»، – دەيدى ەكەن يتكە.

         يت: «قوناعىمنىڭ اتىنا تيسەڭ، مەن ءقازىر حابارلايمىن»، – دەيدى ەكەن. قاسقىر يتكە: «وسى تۇندە، تاڭ بىلىنە اۋلىڭدى جاۋ شابادى. سوندا سەن جۇرتتا قالاسىڭ، حابارلاساڭ، ءوزىڭدى جەيمىز. ەگەر ۇندەمەسەڭ ساعان تيمەيمىز»، – دەپ ۇليدى ەكەن.

         مۇنىڭ ماعىناسىنا تۇسىنگەن قوناق ءۇي يەسىن وياتىپ، دەرەۋ اۋىلدى كوشىرىپ باسقا ءبىر ورىنعا اۋىپ قونۋدىڭ كەرەكتىگىن ەسكەرتەدى.

         سىرلىبەك قوناعىنىڭ ايتقانىن ماقۇل تاۋىپ، ءبۇتىن اۋىلدى ءتۇن ىشىندە كوشىرىپ الىسقا، اۋلاققا قوندىرادى. ەرتەڭگىسىن اۋىلدى تۇگەندەگەندە ەكى ءۇي كوشكەن جۇرتتا قالىپ قويعانى انىقتالادى دا، ىزدەپ بارسا قالعان ۇيلەردى قاراقشىلار توناپ كەتكەن ەكەن.

         سىرلىبەك قوناعىنىڭ جاي ادام ەمەستىگىن ەندى عانا تۇسىنەدى.

         — ءسىز ءبىزدىڭ اۋلىمىزدى جاۋدان اراشالاپ امان الىپ قالدىڭىز، سوندىقتان مەن قارىزدارمىن. نە بۇيىمتايىڭىز بار، قالاۋىڭىزدى قايتارامىن، ايتىڭىز ويعا العانىڭىزدى، – دەيدى سىرلىبەك قوناعىنا.

         قوناق «ءيتىن الارمىن»، – دەپ ويلايدى دا، «كەتەردە ايتارمىن نە قالايتىنىمدى»، – دەي سالادى.

         يت جۇگىرىپ كەلىپ ءۇيدىڭ تۋىرلىعىن يىسكەلەيدى.

         قوناق ويلايدى: ىرىس يتتە ەدى، ەندى تۋىرلىققا اۋىستى تۋىرلىعىن الارمىن»، – دەيدى ىشىنەن. سول مەزەتتە تۋىرلىقتىڭ يت يىسكەگەن جەرىن ءبىر توقتى كەلىپ جالايدى.

         قوناك ءۇي يەسىن شاقىرىپ الىپ بىلاي دەيدى:

         — مەن سەنەن باسى ارتىق قالارىم جوق. مىنا ءبىر توقتىڭدى سوي دا ەتىن تۇگەل قازانعا سال، سونىڭ باسىن ءمۇجىپ اتتانايىن. ءبىر ايتارىم – وسى ەتتەن مەنەن بۇرىن ەش ادام جەمەيتىن بولسىن، – دەيدى.

         سىرلىبەك توقتىنى سويادى دا، ەتىن قازانعا تۇگەل سالدىرىپ ايەلىنە:

         — پىسكەسىن ەش ادامعا اۋىز تيگىزبەي تۇگەلىمەن قوناقتىڭ الدىنا اكەپ قوي، – دەپ تاپسىرادى. سىرلىبەكتىڭ ايەلى باعىپ تۇرىپ پىسىرەدى دە تاباققا سالىپ ۇيگە الىپ كىرە بەرگەندە، سىرلىبەكتىڭ كەنجە ۇلى جۇگىرىپ كەلىپ، باستىڭ قۇيقاسىنان ءبىر جۇلىپ الىپ، اۋزىنا سالىپ جۇتىپ جىبەرەدى.

         استى اكەپ قوناقتىڭ الدىنا، داستارقان ۇستىنە قويعاسىن قوناق سىرلىبەككە:

         — سەنىڭ مىنا يتىڭدە زور ىرىس بار ەكەن. ويتكەنى جاۋدىڭ شابارىن دا وسى يت ارقىلى ءبىلىپ ەدىم. مەن سەنەن ءيتىڭدى قالارمىن دەپ ويلاپ ەدىم، يت تۋىرلىعىڭدى يىسكەدى دە قاسيەتىن سوعان بەردى. تۋىرلىعىڭدى الارمىن دەپ ەدىم، ونى مىنا سويعان توقتى جالاپ بويىنا تارتىپ الدى. سودان سوڭ توقتىنى سويعىزدىم. سونىڭ باسىن ەلدەن بۇرىن مەن جەگەن بولسام ىرىس ماعان اۋعان بولار ەدى. ەندى ماعان بولمادى، جاڭا مىنا بالاڭ باستىڭ قۇيقاسىنان ءبىر جۇلىپ الىپ قويدى. ەندى ىرىس وسى بالادا قالدى، – دەپ، قوناق سىرلىبەكتىڭ كەنجە ۇلىنىڭ ماڭدايىنان سيپاپ: «ءومىر جاسىڭ ۇزاق بولسىن»، – دەگەن ەكەن.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما