ىرىس قاشسا، تۋىس قويمايدى
بۇرىن ءبىر جالعىز باستى تۋىس دەگەن جىگىت بولىپتى. ويدان ورادى، قىردان قىرادى، ارتىپ-تارتىپ ۇيىنە ەكى-ۇش ايدا ءبىر كەلىپ، ءۇيىپ تاستاپ تۇرادى. ءبىراق تا دۇنيەسى ارتپايدى، كەمي بەرەدى، بەرەكەسى بولمايدى. قاسىندا جاقىن وتىرعان بالا-شاعالى ءبىر ايەل كورشىسى بار ەكەن، ونىڭ ەشقانداي تابارى جوق، ءۇي اينالاسىنان الىسقا بارا المايدى. ءبىراق تۇرمىسى كۇننەن كۇنگە گۇلدەنە بەرەدى. تۋىس «بۇل قالاي؟» دەپ سۇراپ اقىلعا بارىپ سىناتادى، كەڭەس سۇرايدى. اقىل «باقىتقا باردىڭ با؟» – دەيدى. تۋىس بارماعانىن ايتادى. اقىل «ەندەشە، سەن سوعان بار، ول تەنتەك مەنىڭ ايتقانىمدى ورىنداتپايدى، بۇزىپ جىبەرەدى»،– دەيدى. تۋىس باقىتتى ىزدەپ كەلە جاتىپ، جولداعى ءبىر قارا قوسقا كىرەدى. كىرسە ءبىر-شال، ءبىر كەمپىر، ءبىر بويجەتكەن اقساق قىز وتىر. تۋىس تۇستەنىپ كەتەرىندە شال تۋىسقا امانات تاپسىرادى: «باقىتتان سۇراي كەل، قىزىمدى قانداي ادامعا بەرەيىن؟» – دەيدى. تۋىس ءجۇرىپ كەلە جاتىپ داريا جاعاسىندا باسى ءيىلىپ جەرگە ءتيىپ تۇرعان ءبىر بايتەرەكتىڭ كولەڭكەسىنە دەم الادى. بايتەرەك تە امانات تاپسىرادى: «باسىمدى جاڭا شىققان ۋاقىتىمنان بەرى جەر تارتىپ جىبەرمەيدى، بۇعان نە امال قىلامىن؟» – دەيدى. باقىتقا جەتىپ، كەلگەن جۇمىسىن ايتىپ بولعان سوڭ، باقىت تۋىسقا: «اقىلعا بارمادىڭ با؟» – دەيدى. تۋىس «بارمادىم، ءبىراق ول اۋەلى سىزگە بار، ايتپەسە ول مەنىڭ ايتقانىمدى ورىندامايدى، بۇزىپ جىبەرەدى دەدى»، – دەيدى. باقىت كۇلىپ «راس» دەپتى. باقىت ءبارىن دە تىڭداپ بولىپ تۋىسقا:
— قايت، بارا جاتىپ بايتەرەكتىڭ باسىن ءيىپ تۇرعان ءبىر تۇلىپ التىن بار، سونى سەن قازىپ ال، سوندا بايتەرەك باسىن كوتەرەدى، التىننىڭ جارتىسىن شال مەن كەمپىرگە بەر دە، سولاردىڭ اقساق قىزىن ال، – دەيدى. تۋىس ايتقاندارىن ورىندايدى. تۋىستىڭ ءومىرى سودان كەيىن وركەندەيدى.
«باس ەكەۋ بولماي، مال ەكەۋ بولمايدى» دەگەن جانە «ىرىس قاشسا، تۋىس قويمايدى» دەگەن ماقال سودان قالىپتى.
You Might Also Like
-
وتكەن زاماندا ون سەگىزگە كەلگەن ءبىر اقىن قىز اۋىل-ايماق ىشىندەگى بوزبالا، جىگىت-جەلەڭگە ولەڭمەن ۇپاي سالىپ ازار-اقىرەت بەرسە كەرەك. سودان قىزدا ەسەسى كەتكەن ەل جىگىتتەرى الىس جەردەگى اتاقتى اقىن شا...
