InfoHub Logo

ءبىز سىزدەرگە بۇگىن ميىمىزدىڭ جۇمىس ىستەۋ ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس جاسالعان ينتەرۆال قايتالاۋ ءادىسى، ياعني جاڭا مالىمەتتى كوپ كولەمدە ەسكە ساقتاۋ ءادىسى تۋرالى ايتامىز.

ءتۇن، ءۇي جاتتىعۋىن ورىنداۋ جانە ەنەرگيا بەرەتىن سۋسىن – وسىنداي ساۋ ەمەس كورىنىس ءبارىمىزدىڭ باسىمىزدان وتكەن شىعار. مەكتەپ قابىرعاسىندا، ۋنيۆەرسيتەت نەمەسە جۇمىسىمىزدا وسىنداي جاعدايلارعا تاپ بولعانبىز. قىسقا ۋاقىت ىشىندە كوپ كولەمدە مالىمەتتى ەسكە ساقتاۋىڭىز قاجەت بولعان كەزىڭىزدى ەسكە ءتۇسىرىڭىز. مۇنداي جاعدايدا ءارقايسىمىز ءبىر وقۋلىقتى باسىمىزدا ەڭ بولماعاندا نەگىزگى مالىمەتى قالسىن دەپ قايتالاپ وقي بەرەتىن ەدىك. 

وقۋدىڭ مۇنداي ءتۇرى تەز شارشاتىپ جىبەرەدى ءارى جالىقتىرادى، ونىڭ ۇستىنە، ءتيىمسىز. بۇل ءادىس ميىمىزدىڭ جۇمىس ىستەۋ ەرەكشەلىگىنە ساي ەمەس. باقىتىمىزعا وراي، وسىنى دالەلدەي العان عالىمدار ميدىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسەپكە الاتىن ءادىستى ويلاپ تاۋىپ، بىزگە ۇسىنىپ وتىر. ولاردىڭ ءبىرى – ينتەرۆال قايتالاۋ ءادىسى – ادىستەردىڭ ۇزدىگى دەۋگە بولادى جانە سىزگە جاڭا ءتىلدى مەڭگەرۋگە، ەمتيحانعا دايىندالۋعا كومەكتەسە الادى.  

ينتەرۆال قايتالاۋ ءادىسى دەگەنىمىز نە؟

ينتەرۆال قايتالاۋ ءادىسى ارقىلى مالىمەتتى ەستە ساقتاۋدى ۇيرەنگىمىز كەلسە، مىنا ءبىر كەڭەستى وقىپ شىعىڭىز: مالىمەتتى تەڭ بولىكتەرگە ءبولىڭىز، ءاربىرىن ۇزىك(سۇراق جانە جاۋاپ تۇرىندە) رەتىندە قاعازعا جازىپ قويىڭىز، كەيىن ولاردى تاقىرىپ سەكسيالارىنا ءبولىڭىز. ەگەر سۇراققا دۇرىس جاۋاپ بەرسەڭىز، وندا ءسىز قاعازداعى مالىمەتتى جاتتاپ الدىڭىز دەگەن ءسوز، ونى شەتكە قويىڭىز. مۇنداي قاعازداردى ءسىز سيرەك قارايتىن بولاسىز. ەگەر قاعازداعى سۇراققا جاۋاپ بەرۋ قيىنداي باستاسا، ولاردى ءجيى قارايتىن قاعازداردىڭ قاتارىنا قوساسىز. 

بۇل جۇيەنىڭ تيىمدىلىگى ءوز تالاپتارىڭىزعا ساي ۇيىمداستىرا الاتىنىڭىزدا. بۇل ءادىستىڭ پايداسىنىڭ سەبەبى ول ءبىزدىڭ ميىمىزعا جانە ونىڭ فۋنكسياسىنىڭ مەحانيزمدەرىنە ساي بولۋىندا. 

مي قالاي جۇمىس ىستەيدى؟

باسىمىزداعى باستى مۇشەمىزدىڭ قالاي جۇمىس ىستەيتىنىن ءبىر اۋىز سوزبەن ءتۇسىندىرىپ بەرۋ مۇمكىن ەمەس. ەگەر وزىمىزدەن «مي قالاي جۇمىس ىستەيدى؟» دەپ سۇراساق – «كومپيۋتەر سياقتى جۇمىس ىستەيدى» دەگەن سياقتى جاۋاپ قايتارۋىمىز مۇمكىن. بۇعان تاڭعالۋدىڭ دا قاجەتى جوق، سەبەبى ءبىز تەحنولوگياسى دامىعان داۋىردە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز جانە ميدى كومپيۋتەرمەن بايلانىستىرۋعا ابدەن بولادى. 

الايدا ءبىز كومپيۋتەر مەن ميدىڭ مالىمەتتى قابىلداپ، ساقتاۋىنا قاتىستى جۇمىس ۇستانىمدارىنىڭ ىرگەلى ەرەكشەلىكتەرىن وڭاي ۇمىتامىز. كومپيۋتەر ەسكە ساقتاۋعا بۇيرىق بەرىلگەن مالىمەتتى عانا ساقتايدى. ال ميدىڭ نەنى ەسكە ساقتاپ، نەنى ەستەن شىعارۋ كەرەك ەكەنىن باسقارا المايمىز جانە ونىڭ ەسكە ساقتاۋ قابىلەتىنە بيلىك جۇرگىزە المايمىز. سوندىقتان دا ءسىز دميتريي ماليكوۆتىڭ بىرنەشە جىل بۇرىن ەستىپ العان ءانىنىڭ ءماتىنىن ەسكە تۇسىرە الاسىز دا، ءقازىر عانا جاتتاپ العان مالىمەتتى ۇمىتىپ قالاسىز. 

مي ەستەلىكتەردى قالاي جاسايدى؟

ميىمىز بەن كومپيۋتەردىڭ ەكىنشى ىرگەلى ەرەكشەلىگى مالىمەتتىڭ قالايشا قابىلدانىپ، قالايشا يگەرىلەتىنىندە. ءوز باسىمىزدا كومپيۋتەردەگىدەي ەرەكشە تارتىپپەن، ءوز ورىندارىندا ساقتالعان ارنايى مالىمەتى بار فايلداردى ەلەستەتۋ وڭاي. ءبىراق ءبىز ميداعى ءبىر ءارحيۆتى اشىپ، ونىڭ ىشىنەن قاجەتتى مالىمەتتى الىپ جاتىرمىز دەپ ويلاساق قاتتى قاتەلەسكەنىمىز.

عىلىمنىڭ ايتىپ وتىرعانى دا سول، جادى – بۇل ءبىزدىڭ ميىمىزداعى ناقتى ءبىر نۇكتە ەمەس. بۇل ءتۇرلى ايماقتارىندا ساقتالاتىن بەلسەندى جۇمىستىڭ ناتيجەسى. ەگەر ءبىز بەلگىلى ءبىر جاعدايدان حاباردار بولساق، ول ميىمىزدىڭ ءبىر نۇكتەسىندە عانا ساقتالمايدى، ميدىڭ ءتۇرلى جەرلەرىنە تارالىپ، شاشىلىپ كەتەدى.  

سونىمەن قاتار، ميدىڭ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانە وسى پروبلەمانى شەشۋ ازىرشە مۇمكىن بولماي وتىر. عالىمدار «ادام بالاسى ءبىر دەگەندە مالىمەتتىڭ بەس-جەتى ۇزىگىن عانا ەسكە ساقتاي الادى» دەيدى.

ميدى قالاي بۇزۋ كەرەك؟

ميدىڭ ءوزى ماڭىزدى دەپ تاپقان مالىمەتتى ەسكە ساقتاپ قالاتىنىن بىلەمىز. ول وتە ءجيى كەزدەسەتىن وقيعالار مەن زاتتار جايلى مالىمەتتى قۋاتتى ەتە تۇسەدى. مالىمەتتى ءجيى قاراپ وتىرۋدىڭ نەگىزىندەگى ينتەرۆال ءادىسى ميدىڭ وسى جۇمىس ۇستانىمىن قولدانادى.

ينتەرۆال قايتالاۋلار – وتە قاراپايىم، ءبىراق ءتيىمدى اسەر ەتەتىن ءادىس، بۇل ءادىس ءبىزدىڭ ميىمىزدىڭ جۇمىس ىستەۋ مەحانيزمدەرىن بۇزاتىنداي بولىپ كورىنەدى. ول ءبىزدىڭ مالىمەتتى قايتا-قايتا قايتالاپ، جاتتاۋىمىزعا ءماجبۇر ەتەدى، اقىلىمىزدى بەينە ءبىر بۇلشىقەتتى شىنىقتىرعانداي جاتتىقتىرادى. مي وسى ستيمۋلداردىڭ اسەرىن الىپ، جۇيكە جاسۋشالارىنىڭ اراسىنداعى بايلانىستاردى كۇشەيتەدى. وسىلايشا ءسىز ۇزاق مەرزىمدەگى ەستەلىكتەردى ەسكە تۇسىرەسىز، وقىتۋدىڭ وسى ءادىسىن ءبىر رەت تەكسەرىپ كورسەڭىز، بۇدان ەشقاشان باس تارتپايسىز. كومەكشى قۇرالداردى دا پايدالانىڭىز – پروسەسستى ۇيىمداستىرۋعا كومەكتەسەتىن ءارى قاراپايىم ەتەتىن قوسىمشالار. 

مۇنداعى باستى ماسەلە - ميىمىزدىڭ شەكتەۋلەرى بار ەكەنىن بىلە وتىرىپ، ميدىڭ وسى السىزدىكتەرىن ءوز قاجەتىمىزگە جاراتۋ.

---