InfoHub Logo

1. اۆتوكولىكتەن تۇسپەڭىز. گاي قىزمەتكەرىنىڭ مۇنى تالاپ ەتۋگە ەش قاقىسى جوق. ول - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ “پوليسيا تۋرالى“ زاڭىن سىزگە كولدەنەڭ تارتىپ، پوليسيانىڭ زاڭدى تالابىن ورىنداۋ مىندەتىڭiز ەكەنىن  ەسكە ءتۇسىرۋى مۇمكىن. ءسىز “زاڭدى“ سوزىنە جابىسىڭىز. اتاپ ايتقاندا، ونىڭ تالابى زاڭسىز. ق ر “جول ءجۇرىسi تۋرالى“ زاڭىنا سايكەس، جۇرگىزۋشى كولىكتەن شىعۋعا بولمايدى. قورىتىندى: ماشينادان شىقپاي، ءسال تومەن تۇسىرىلگەن تەرەزە ارقىلى سويلەسۋ كەرەك.

2. بiز جول ينسپەكتورىنىڭ ناعىز قىزمەتكەر ەكەنىنە كوز جەتكىزۋگە قۇقىعىمىز بار(قۇجاتتاردى وعان تاپسىرماس بۇرىن). ءسىزدى  توقتاتقان كىسىنىڭ پوليسيا فورماسىن كيىپ، قولىنا تاياق ۇستاعان  الاياق بوپ شىقپاسىنا كىم كەپىل؟ سوندىقتان، ق ر “پوليسيا تۋرالى“ زاڭىن نەگىزگە الىپ، قۇجاتىن كورسەتۋىن تالاپ ەتەمىز. مۇمكىندىك بولسا، تولىق ءاتى-جونىن، قۇجات ءنومىرىن ءبىر پاراققا جازىپ الۋعا تىرىسىڭىز. بۇل قاراما-قايشىلىقتارعا كەز بولعاندا، كەرەك بولادى. بۇدان باسقا، قۇجاتتاعى سۋرەتتىڭ ينسپەكتورمەن سايكەس ەكەندىگىن تەكسەرۋ قاجەت. ولار ءبىزدىڭ كولىك  جۇرگىزۋ كۋالىگىن تەكسەرگەندە، ءبىزدىڭ بەتىمىزگە ۇڭىلە قارايتىنى جاسىرىن ەمەس قوي؟  ءبىز دە سولاي جاسايمىز.

3. جپپ قىزمەتكەرلەرىنىڭ «جول ءجۇرىسى تۋرالى» ق ر زاڭىنىڭ 52-ب. 2-تارماعىنا  سايكەس،  اۆتوكولىكتەردى نەگىزسىز توقتاتۋىنا تىيىم سالىنعان. ەسكە سالا كەتەيىك، ەگەر ءسىز جول ەرەجەسىن بۇزباساڭىز، جول ينسپەكتورىنىڭ ارتتان قۋىپ كەپ توقتاتۋى نەمەسە كوشەدە تۇرىپ توقتاۋعا بەلگى بەرۋى زاڭسىز ارەكەت بولىپ سانالادى.توقتاتۋ ءۇشىن تەك مىنا جاعدايلار نەگىز بولۋى  مۇمكىن: جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىنىڭ بۇزىلۋى، جۇك تاسىمالداۋ ەرەجەلەرى، سونداي-اق، ارنايى رەيدتىك شارالار جۇرگىزۋ. سوندىقتان، “قۇجات تەكسەرۋ جەلەۋى“ - بۇل سەبەپ ەمەس، جول ينسپەكتورىنىڭ جەكە  جان قالاۋى. سوڭعى ۋاقىتتارى، جول قىزمەتكەرلەرى اراسىندا مىنا سەبەپتەرمەن توقتاتۋ ءجيى ورىن الۋدا:

ا) قاۋىپسىزدىك بەلدىگىن تاقپاعانسىز. 100 پايىزدىق جول ەرەجەسىنىڭ بۇزىلۋى. بارلىعىنا ۇنەمى تاعىپ جۇرۋگە كەڭەس بەرەمىز. بۇل ءبىرىنشى كەزەكتە ءوزىڭىز بەن جاقىندارىڭىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىنە بايلانىستى. جىلى جاڭا كولىكتەردە، بەلدىكتى كەۋدەگە ىلمەگەن جاعدايداعى ، شيقىلداۋىق دىبىستان قۇتىلاسىز. ءارى، جول پوليسياسىنىڭ ءسىزدى توقتاتۋعا سەبەبى ازايا تۇسەدى.

ب) بىتپەيتىن ءارتۇرلى وپەراسيالار. بۇل كولىكتى توقتاتۋ ءۇشىن، ءبىراق ، شىندىققا كوبىنە جاناسا بەرمەيتىن كەرەمەت سىلتاۋ. ءبىزدىڭ ارەكەت: سەنىم تەلەفونىنا قوڭىراۋ شالامىز(ءار قالانىڭ ءوز سەنىم تەلەفونى بار، نەگىزىندە، ونى ءسىزدىڭ سۇراۋىڭىز بويىنشا، ينسپەكتور بەرۋى قاجەت) جانە حابارلايمىز وسىنداي مەكەن-جايدا جول ساقشىلارى تۇر، ارنايى ءىس-شارالار وتكىزۋدە، ارەكەتتەرى قانشالىقتى زاڭدى؟ ادەتتە، جول ينسپەكتورىنىڭ سۇراقتارى وسى تۇستا دەرەۋ اياقتالادى.

ۆ) ءسىزدىڭ كولىك ايداۋ مانەرىڭىز جول ساقشىسىنىڭ كۇدىگىن تۋعىزدى. ونىڭ ويىنشا، ءسىز ارنايى قۇرىلعىعا ۇرلەۋىڭىز قاجەت ەكەن. جاۋاپ بەرەمىز: ينسپەكتور ۇيىندە ايەلىنە ۇرلەيدى، ال، ءبىز ناركولوگيالىق ورتالىقتا ەكسپەرتيزادان وتەمىز. جانە ول جاققا تەك پوليسيا كولىگىمەن بارامىز. مىناداي قيىن داعدارىس زامانىندا بەنزينگە ارتىق اقشا قۇرتپاڭىز. سونداي-اق، بوسقا زايا كەتكەن ۋاقىتتى پروكۋراتۋراعا ارىزدا كورسەتەتىنىڭىزدى مالىمدەڭىز.كوپ جاعدايدا، سۇراقتار وسى تۇستا اياقتالادى.( ەگەر، ءسىزدىڭ ىشكەنىڭىز ايقىن كورىنىپ تۇرسا، بۇعان قاتىستى ەمەس)

4. كەي كەزدەرى، جول پوليسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جۇك باگاجىن تەكسەرۋگە شابىتتارى ويانادى. ەسكە تۇسىرەمىز، بۇل تالاپ ەمەس، ءوتىنىش. مۇنداي نارسەنى تالاپ ەتۋگە زاڭدى قۇقىقتارى جوق.ولار تەك سىرتتاي باقىلاي الادى، تولىقتاي ەمەس. ءتىپتى، كولىكتىڭ ەسىگىن اشۋعا قۇقىلى ەمەس. كەي ۋاقىتتارى اۆتومات ۇستانعان جاساقتارمەن ارنايى رەيدتىك شارالار جۇرگىزىلۋى مۇمكىن. بۇل جاعدايدا ، جۇك باگاجىن اشۋ تالابىنا كەلىسۋگە ءتيىسسىز. ءبىراق، ارنايى اقتارۋ تۋرالى اكىمشىلىك حاتتاما تولتىرىلىپ، 2 كۋاگەردىڭ قاتىسۋىن تالاپ ەتىڭىز.

شىن مانىندە، جول ەرەجەسىن بۇزىپ قولعا تۇسسەڭىز

1. قولما-قول اقشا بەرمەۋگە تىرىسامىز. ەسكە سالايىق، جول ساقشىسىنا اقشا بەرۋ ارقىلى، ق ر “جۇمىس ورىنداعى قىزمەتكەرگە پارا ۇسىنۋ“ زاڭىن بۇزاسىز. ەكىنشىدەن، جوعارىداعى جازىلعان ەرەجەلەردىڭ ءبارىن تارك ەتكەن بولاسىز. نەگىزىندە، اقشا ۇسىنۋعا مىندەتتى ەمەسپىز، ەگەر ونىڭ دالەلى جوق بولسا، ەشنارسە ىستەي المايدى. قۇجاتتارىمىزدىڭ دۇرىستىعىن ءاردايىم قاداعالاپ جۇرەمىز، جۇيكەمىزدى جۇقارتپايمىز، ءوزىمىزدى سىپايى ۇستايمىز.

2. كولىكتەن تۇسپەيمىز، حاتتاما تولتىرىلۋىن كۇتەمىز. قول قويۋعا ءوز كولىكتەرىنە شاقىرعاندا، باس تارتامىز. قۇقىعىمىزدى ساقتايمىز.

3. حاتتاما تولتىرىلىپ بولعاننان سوڭ، جاقسىلاپ تەكسەرەمىز. بارلىق بولىمدەر دۇرىس تولتىرىلدى ما؟ بارلىعى ورىندى كورسەتىلدى مە؟

4. حاتتامانىڭ ارتقى جاعىنا ءارقاشان “حاتتامامەن كەلىسپەيمىن، ەشتەڭەنى بۇزبادىم، دالەلدەرىمدى سوتتا كەلتىرەمىن “دەپ جازامىز. ءتىپتى، جول ەرەجەسىن بۇزساڭىز دا، وسىلاي جازىڭىز. بۇل ءبىزدىڭ كەيىنگى ىس-ارەكەتىمىزگە سەپتىگىن تيگىزەدى. كىشكەنە قۇپيانى اشا كەتەيىك: ءار كەلىسىم بەرىلمەگەن حاتتاما ءۇشىن، ينسپەكتوردىڭ  تۇسىنىكتەمە جازۋىنا تۋرا كەلەدى، ال، بۇل ءوز كەزەگىندە، ول - مۇلدەم قالامايتىن نارسە. سوندىقتان، كوپتەگەن حاتتامالار ينسپەكتور ماشيناسىنان ارى اسا المايدى.

5. جىلدامدىقتى اسىرعان جاعدايدا، راداردا “بۇل سەنىڭ جىلدامدىعىڭ“ دەپ جازىلىپ تۇرعان جوق. مۇنى ۆيدەوتۇسىرىلىمسىز دالەلدەۋ مۇمكىن ەمەس. ۆيدەوفيكساسيا بار ما، جوق پا؟- سونى انىقتاڭىز.

6. ءبىزدىڭ كىنالىلىك دارەجەمىزدى جول ساقشىسى ەمەس، سوت شەشەتىنىن ۇنەمى ەستە تۇتۋىمىز قاجەت. سوندىقتان جول پوليسياسىنان قورىقپايمىز. سونىمەن قاتار، گاي قىزمەتكەرىنىڭ جەكە كولىگىنىڭ ءنومىرىن ەستە ساقتايمىز.

سونداي-اق، كوپتەگەن ماڭىزدى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن تومەندە كەلتىرەيىك:

كولىك قۇرالىن مىندەتتى ساقتاندىرۋ جانە كولىك قۇرالىن جۇرگىزۋگە سەنىمدى تۇلعالار 

سىزگە ءتيىستى ەمەس اۆتوكولىكتى باسقارۋعا سەنىمحاتتىڭ بولۋى  مىندەتتى ەمەس. سەنىم بەرىلگەن تۇلعانىڭ مالىمەتتەرى ساقتاندىرۋ پوليسىندە كورسەتىلسە جەتكىلىكتى.

ەگەر اۆتوكولىك يەسى ءوز اۆتوكولىگىن باسقارا الماسا (الكوگولدىك ماس بولۋ، ءدارى پرەپاراتتارىن باسقارۋ جانە ت.ب. سالدارىنان)، ول اۆتوكولىكتى باسقارۋدى ساۋ بىرەۋگە بەرە الادى. ارينە، سەنىمحاتسىز، ءبىراق، ءوزى قاسىندا وتىرۋ شارتىمەن.

جول پوليسياسىنىڭ قىزمەتكەرى توقتاتقاندا وزىمەن بىرگە قانداي قۇجاتتار بولۋى قاجەت؟

ەگەر ءسىزدى جول ەرەجەسىن بۇزىلۋى بارىسىندا  توقتاتقاندا، وزىڭىزبەن بىرگە مىناداي قۇجاتتار بولۋى كەرەك:

-جۇرگىزۋشى كۋالىگى (جۇرگىزۋشى كۋالىگىنىڭ ورنىنا بەرىلگەن ۋاقىتشا كۋالىك جانە جۇرگىزۋشىنىڭ جەكە باسىن كۋالاندىراتىن قۇجات)؛

-كولىك قۇرالىنا تىركەۋ قۇجاتتارى(تەحپاسپورت)؛

-زاڭنامادا بەلگىلەنگەن جاعدايلاردا كولىك قۇرالدارى يەلەرىنىڭ ازاماتتىق-قۇقىقتىق جاۋاپكەرشىلىگىن مىندەتتى ساقتاندىرۋ بويىنشا ساقتاندىرۋ ءپوليسى جانە/نەمەسە جولاۋشىلار الدىنداعى تاسىمالداۋشىنىڭ ازاماتتىق-قۇقىقتىق جاۋاپكەرشىلىگىن مىندەتتى ساقتاندىرۋ بويىنشا ساقتاندىرۋ ءپوليسى؛

-بەلگىلەنگەن جاعدايلاردا تاسىمالداناتىن جۇككە جول-ساپار قاعازى جانە قۇجاتى.

توقتاتقان كەزدە قانشا ۋاقىت ىشىندە ينسپەكتوردى كۇتۋگە بولادى؟

جقە 1.2-تارماعىنىڭ نەگىزىندە «بەرىلگەن ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ (پوليسيانىڭ) قىزمەتكەرىنىڭ تالابى بويىنشا توقتاپ، ونىڭ نۇسقاۋلارىن ورىنداۋ»، ياعني جۇرگىزۋشىگە جول پوليسياسى ينسپەكتورىن كۇتىپ، توقتاتۋ سەبەبىن تىڭداۋ، سونداي-اق، زاڭدى تالاپتارىن ورىنداۋ قاجەت. 

جپپ قىزمەتكەرى قانداي نەگىزدە ءنومىردى شەشۋگە قۇقىلى؟

ق ر اكقبك 797-بابىنا سايكەس توقتاتۋ نەمەسە ءسىزدىڭ اۆتوڭىز توقتاۋ ەرەجەلەرىن بۇزعاندا (ق ر اكقبك 597) ۋاكىلەتتى لاۋازىمدى تۇلعا مەملەكەتتىك تىركەۋ ءنومىرىن الۋعا قۇقىلى. قورىتىندى: كەز-كەلگەن جەرگە كولىكتى قالدىرىپ كەتپەڭiز.

بەلگىلەنگەن جىلدامدىق رەجيمىن اسىرعاندا قانداي جاۋاپكەرشىلىك ورىن الادى؟

بەلگىلەنگەن جىلدامدىق رەجيمىنەن 10 كم/ساعاتقا دەيىن اسىرۋعا رۇقسات بەرىلگەن، ودان جوعارى اسىرعاندا مىنا مولشەردە ايىپپۇل كوزدەلگەن:

- 10-20 كم/ساعاتتان اراسىندا ، ايىپپۇل 10 اەك مولشەرىندە؛

- 20-40 كم/ساعاتتان اسىرعاندا،15 اەك مولشەرىندەگى ايىپپۇل (قايتا بۇزعان جاعدايدا 1 جىل ىشىندە – 40 اەك)؛

- 40 كم/ساع. ارتىق – 30 اەك (1 جىل ىشىندە قايتا بۇزعان جاعدايدا – 40 اەك).

بارشاڭىزعا ءساتتى ساپارلار تىلەيمىز. جولدا اباي بولىڭىز.

---