جاڭارتىلعان باعدارلاما – ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا مازمۇنى
الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە كىرۋ ماقساتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى وتاندىق ءبىلىم بەرۋدىڭ وزىق داستۇرلەرى مەن ستاندارتتارىن ساقتاي وتىرىپ، الەمدىك ءبىلىم بەرۋ تاجىريبەسىنە باعىتتالعان ستراتەگيالىق كۋرسىن تاڭدادى.
بۇگىندە ەلباسىمىز العا قويعان، دامىعان وتىز ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋ جونىندەگى «ۇلت جوسپارى – 100 ناقتى قادام» – بارشامىزعا ورتاق جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەپ، قازاقستاننىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىن جاڭعىرتۋىنداعى نەگىزگى باعىتتارىن ايقىنداۋدى كوزدەيدى. سونىڭ ىشىندە:12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كەزەڭ-كەزەڭىمەن كوشۋ، وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ ءۇشىن مەكتەپتە وقىتۋدىڭ ستاندارتتارىن جاڭعىرتۋ، بىلىكتى ماماندار دايارلاۋ.
ءبىلىم مازمۇنىن جاڭارتۋ – ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ قۇرىلىمى مەن مازمۇنىن، وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ ادىستەرى مەن تاسىلدەرىن قايتا قاراستىرۋ بولىپ تابىلادى. ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتاردى بويىنا سىڭىرگەن، كەز كەلگەن ومىرلىك جاعدايدا فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعى مەن باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن كورسەتە بىلەتىن تۇلعانىڭ ۇيلەسىمدى قالىپتاسۋىنا جانە زياتكەرلىك دامۋىنا قولايلى ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن تۋدىرۋ – جاڭارتىلعان ءبىلىم مازمۇنىن ەنگىزۋدىڭ ناتيجەسى بولۋى كەرەك.
قازىرگى زامان تالاپتارىنا سايكەس قازىرگى مەكتەپ «ءبىلىمدى تۇلعا»، ياعني ءبىلىم، بىلىك پەن داعدىلارى قالىپتاسقان جەكە تۇلعانى دايىنداۋمەن عانا شەكتەلە قويماي، «ءومىردىڭ وزگەرىستەرىنە دايىن بولاتىن»، بەلسەندى جانە شىعارماشىل ويلايتىن، ينتەللەكتۋالدى جانە جان-جاقتى دامىعان جەكە تۇلعانى دايىنداۋ ءتيىس. بۇل دەگەن مەكتەپتەگى ءبىلىم بەرۋدەگى جاڭا مودەلىنىڭ قۇرىلىمى ادەتتەگى ءداستۇرلى «مەكتەپتە نەنى وقۋ كەرەك؟» ەمەس، «مەكتەپتە نە ءۇشىن وقۋ كەرەك؟» دەگەن ءمانماتىن اياسىندا ورىستەلۋى ءتيىس.
سوندىقتان قازىرگى ۋاقىتتا دايىن بىلىمدەردى يگەرۋ مەن جالپىلاۋ ماقسات ەمەس، ول ادامنىڭ ينتەللەكتۋالدى دامۋىنىڭ كومەكشى قۇرالى بولىپ تابىلادى. ال قاجەتتى اقپاراتتاردى ءوز بەتىنشە تابۋ، ماسەلەلەردى انىقتاۋ جانە ولاردى شەشۋ جولدارىن ىزدەۋ، الىنعان بىلىمدەردى سىن تۇرعىسىنان تالداي ءبىلۋ جانە ولاردى جاڭا تاپسىرمالاردى ورىنداۋدا قولدانۋ جاڭارتىلعان ءبىلىم مازمۇنىنىڭ ناتيجەسى.
ءبىلىم الۋشىلاردىڭ كۇتىلەتىن وقۋ ناتيجەلەرى جەتىستىگىن باعالاۋ جۇيەسى ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىنىڭ اجىراماس ءبىر بولىگى بولىپ تابىلادى. جاڭارتىلعان ورتا ءبىلىم بەرۋدى ەنگىزۋ كەزىندە ءبىلىم الۋشىلاردىڭ وقۋ جەتىستىگىن كريتەريالدى باعالاۋ جۇيەسى قولدانىلادى.
كريتەريالدى باعالاۋ جۇيەسى بۇرىڭعى ءداستۇرلى باعالاۋعا قاراعاندا قالىپتاستىرۋشى جانە جيىنتىق باعالاۋ بولىپ ەرەكشەلەنەدى.
قالىپتاستىرۋشى باعالاۋدا ءبىلىم الۋشىلارعا جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرۋ كەزەڭىندە تاپسىرمانى قانشالىقتى دۇرىس ورىنداعانىن جانە وقىتۋ ماقساتتارىنا قول جەتكىزگەنىن تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن باعالاۋ. جيىنتىق باعالاۋ وقۋ توقسانىنىڭ سوڭىندا وقۋ باعدارلاماسىنىڭ بولىمدەرىن وقىپ اياقتاعاننان كەيىن ءبىلىم الۋشىلاردىڭ مەڭگەرگەن ءبىلىمى مەن قالىپتاسقان داعدىلارى دەڭگەيىن ايقىندايتىن باعالاۋ.
كريتەريالدى باعالاۋ مۇعالىمدەر مەن وقۋشىلار جانە اتا-انالارعا دا وتە ءتيىمدى باعالاۋ ءتۇرى، ويتكەنى ءمۇعالىم ءۇشىن — ساپالى ناتيجەگە اكەلەتىن كريتەرييلەر قۇراستىرۋعا، ءوز ىس-ارەكەتىن سارالاپ جانە بولاشاققا جوسپارلاي الاتىن مالىمەتتەر الۋعا ت.ب.، وقۋشىلار ءۇشىن — تابىسقا جەتەلەيتىن باعالاۋ كريتەرييلەرىن تۇسىنۋگە، ءوزىن جانە وزگەلەردى باعالاۋ ارقىلى كەرى بايلانىسقا ءتۇسىپ، تۇسىنبەگەنىن تۇزەتۋگە مۇمكىندىك الادى، سىني ويلاۋىنا، ەركىن ويىن ايتۋىنا، ءوزىنىڭ ءبىلىمىن كورسەتۋگە ت.ب.، اتا-انالار ءۇشىن — ونىڭ وقۋىنداعى تابىستىلىقتى باقىلاۋعا، وقۋىنا قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن باعىت الۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزادى.
كريتەريالدى باعالاۋ
- قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ(كۇندەلىكتى ماداقتاۋ، ۆيدەو، سلايد، ت.ب.)
- جيىنتىق باعالاۋ(ءبولىم بويىنشا جيىنتىق باعالاۋ، توقساندىق جيىنتىق باعالاۋ، ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيى بويىنشا جيىنتىق باعالاۋ)
توقساندىق جيىنتىق باعالاۋدى وتكىزۋ
توقساندىق باعالاۋ جۇمىستارىن جانە بالداردى قويۋ كەستەسىن ازىرلەۋ ءبىر پاراللەلدەگى بارلىق سىنىپتار ءۇشىن بىركەلكى تەست سپەسيفيكاسياسى نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلادى.
توقساندىق جيىنتىق جۇمىستار ءار ءتۇرلى بولۋى مۇمكىن (تەست، سىناقتار، باقىلاۋ جۇمىسى جانە ت.ب.). توقساندىق جيىنتىق باعالاۋدى وتكىزۋ كەستەسى مەكتەپ ديرەكتورىنىڭ بۇيرىعىمەن بەكىتىلىپ، توقسان باسىندا اتا-انالار مەن وقۋشىلاردىڭ نازارىنا جەتكىزىلەدى.
توقساندىق جيىنتىق جۇمىس ءبىر پاراللەل ءۇشىن بىردەي جاعدايدا وتكىزىلەدى. توقساندىق جيىنتىق باعالاۋدى قايتادان ورىنداۋعا (كوشىرۋگە) بولمايدى.
ەگەر وقۋشى توقساندىق جيىنتىق باعالاۋعا بەلگىلى ءبىر سەبەپتەرمەن قاتىسا الماعان جاعدايدا (اۋىرىپ قالۋى، جاقىن تۋىسقانىنىڭ قايتىس بولۋى، كونفەرەنسياعا، وليمپياداعا جانە باسقا دا عىلىمي جارىستارعا قاتىسقان جاعدايدا)، ءپان بويىنشا ورىنداي الماعان توقساندىق جيىنتىق جۇمىسىن مەكتەپكە كەلگەننەن كەيىنگى ەكى اپتا ىشىندە ورىنداۋى ءتيىس؛ بۇل جاعدايدا توقساندىق ىشكى جيىنتىق باعالاۋ جۇمىسىنىڭ قوسىمشا نۇسقاسى قولدانىلادى.
مودەراسيا
باعالاۋدىڭ ءبىرىڭعاي ستاندارتىن بەلگىلەۋ ءۇشىن وقۋشىلاردىڭ جيىنتىق جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىن تالقىلاۋ ۇدەرىسى.
مودەراسيا : باعالاۋدى ستاندارتتاۋ ماقساتىندا وقۋشىلاردىڭ جيىنتىق جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىن مۇعالىمدەردىڭ تالقىلاۋى ءۇشىن بەلگىلەنگەن.
مودەراسيا: بىردەي سىنىپتا ساباق بەرەتىن مۇعالىمدەردىڭ قاتىسۋىمەن وتەدى؛
ولار بەلگىلى ءبىر ءپان بويىنشا بالل قويۋ كەستەسىن ءبىرىڭعاي قولدانۋدىڭ ءتاسىلى ارقىلى جۇمىستى باستاپقى باعالاۋدى تالقىلايدى.
ءبىلۋ ماڭىزدى:
مودەراسيا قورىتىندىسى بويىنشا توقساندىق جيىنتىق باعالاۋدىڭ ناتيجەسى وزگەرۋى مۇمكىن.
مودەراسيالاۋ بويىنشا ءتوراعا ادىستەمەلىك بىرلەستىكتىڭ جەتەكشىسىمەن قاتار كەز كەلگەن ءپان ءمۇعالىمى بولۋى مۇمكىن.
ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ىلگەرىلەۋىن قاداعالاۋ ماقساتىندا مۇعالىمدەر
وقىتۋدىڭ بەلگىلى ءبىر كەزەڭىندە ورىندالعان جۇمىستاردى ساقتاۋى قاجەت.
ءبىلىم الۋشىلاردىڭ پورتفوليوسى باعالاۋ ناتيجەلەرىنىڭ انىقتىعى مەن دالدىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان.
وقۋشىلاردىڭ وقۋ جەتىستىكتەرى ناتيجەلەرىن تىركەۋ:
سىنىپ جۋرنالى:
- وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋى
- ساباقتىڭ تاقىرىپتارى
- توقساندىق جانە جىلدىق باعالار
ەلەكتروندىق جۋرنال: جيىنتىق باعالاۋدىڭ بالدارى (ءبولىم، توقسان)؛ توقساندىق جانە جىلدىق باعالار.
وقۋشى تابەلى: توقساندىق جانە جىلدىق باعالار.
قولدانىلاتىن ادىستەر:
- ديالوگتىك وقىتۋ جانە توپتاعى بىرلەسكەن جۇمىس ارقىلى بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورىن مولايتۋ؛
- ءوز ويىن اشىق، انىق ايتۋعا ءتوسىلدىرۋ؛
- قارىم-قاتىناس جاساي ءبىلۋ؛
- كۇتىلەتىن ناتيجە:
- وقۋشى ءوز ويىن اشىق ايتا الادى؛
- شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى وسەدى؛
- سوزدىك قورى باييدى؛
- ءوز قابىلەتتەرىن ودان ءارى ۇشتايدى
ديالوگ بارىسىندا وقۋشىلار كۇتىلگەن ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن كۇش – جىگەرىن جۇمسايدى، ىنتالانادى، ويلارىن ءبولىسىپ، پىكىرلەسەدى، ءبىلىمدى بىرلەسىپ الىپ، ءوز ءبىلىمىن تولىقتىرادى.
وقۋشىلاردىڭ ءوزارا ارەكەت داعدىلارىن دامىتۋدىڭ تاعى ءبىر ءتاسىلى – وقۋشىلاردىڭ بىر-بىرىنە سۇراق قويۋى. ەگەر دە سۇراق دۇرىس قويىلعان بولسا ساباق بەرۋدىڭ، ءبىلىم بەرۋدىڭ ءتيىمدى قۇرالىنا اينالىپ، وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاسايدى. سۇراق قويۋ ماڭىزدى داعدىلاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى، سەبەبى سۇراق دۇرىس قويىلعان جاعدايدا ساباق بەرۋدىڭ ءتيىمدى قۇرالىنا اينالادى جانە دە وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، ونى جاقسارتا جانە كەڭەيتە الادى. وقۋشىنىڭ ءبىلىم الۋىن قولداۋ ءۇشىن سۇراق قويۋدىڭ تۇرتكى بولۋ، سىناقتان وتكىزۋ جانە قايتا باعىتتاۋ سياقتى ءارتۇرلى تەحنيكالارىن پايدالانۋعا بولاتىنى بەلگىلى.
مەنىڭ ويىمشا، وقۋشىلاردىڭ ءتىلدى مەڭگەرۋدە ۇلكەن ناتيجەگە جەتۋدە ەلەكتروندىق وقۋلىقتارداعى دايىن ديالوگتاردى تىڭداۋ، جاتتاۋ، اياقتاۋ، تولىقتىرۋ، ءماتىن مازمۇنى، كەستە، سىزبالار بويىنشا ديالوگتار قۇرۋ-ادىستەرى دە كوپ كومەگىن تيگىزەدى.
توپتىق جۇمىس ىشىندەگى تىعىز قارىم-قاتىناس وقۋشىلاردى ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارا، تىعىز بايلانىستا جۇمىستانۋعا جەتكىزەدى. ساباق بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ دوستىعى نىعايىپ، ساباققا دەگەن جاڭا كوزقاراستارى قالىپتاسىپ، جاڭا، تىڭ يدەيالارمەن تانىسىپ، بىلىمدەرىن جەتىلدىرىپ، جان-جاقتى دامۋىنا مۇمكىندىك الادى.
ناتيجەسىندە وقۋشى:
- جان-جاقتى
- تىلدىك قورى باي
- وزىنە سەنىمدى
- توبىنىڭ جاناشىرى
- ءوز ويىن انىق تا، اشىق ايتا الاتىن
- ءوز كوزقاراسىن تۇراقتى ۇستاي الاتىن تۇلعاعا اينالادى.
پورتفوليو – ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ماقساتتى تۇردە جيناقتاعان، ولاردىڭ وقۋداعى ناتيجەسىن، ىلگەرىلەۋىن، بەلگىلى ءبىر وقۋ جىلىنداعى ءبىر نەمەسە بىرنەشە پاندەر بويىنشا جەتىستىكتەرىن كورسەتەتىنجۇمىستارى. پورتفوليو ءبىر وقۋ جىلىنا ارناپ قۇرىلادى. وقۋ جىلى اياقتالعان سوڭ، ونى ءبىلىم الۋشىلارعا، اتا-انالارعا بەرۋ كەرەك.
پورتفوليودا ءبىلىم الۋشىلاردىڭ باعالاۋ كريتەرييلەرى بار ءبولىم/ورتاق تاقىرىپتار بويىنشا جانە توقساندىق جيىنتىق باعالاۋ كەزىندە ورىنداعان جۇمىستارى، بالل قويۋ كەستەلەرى، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ رەفلەكسيالارى، ءمۇعالىمنىڭ ۇسىنىستارى كورسەتىلگەن كەرى بايلانىستارى بولۋى قاجەت. ونىڭ ىشىندە ءبىلىم الۋشىلاردىڭ جۇمىس داپتەرلەرى، سالعان سۋرەتتەرى، تاجىريبەلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋ كەزىندەگى فوتولارى، زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ قورىتىندىلارى، ءمۇعالىمنىڭ جۇمىستارعا بەرگەن پىكىرلەرى جيناقتالادى.
جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زياتكەرلىك، دەنە ءبىتىمى جانە رۋحاني دامىعان ازاماتىن قالىپتاستىرۋ، تەز وزگەرەتىن الەمدە ونىڭ تابىستى بولۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ءبىلىم الۋداعى قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرۋ، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق ءال-اۋقاتى ءۇشىن باسەكەگە قابىلەتتى ادامي كاپيتالدى دامىتۋ بولىپ تابىلادى دەپ ءبىلىمدى دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىندا كورسەتىلگەن.
بارلىقتارىڭىزعا جۇمىستا شىعارماشىلىق تابىس، تالانتتى شاكىرتتەرىڭىز كوپ بولۋىنا تىلەكتەسپىن.
You Might Also Like
-
(كوللەدج ءمۇعالىمىنىڭ وتىنىشىنە بايلانىستى جازىلعان). كىتاپ – ادامنىڭ جان-دۇنيەسىنىڭ اسىل قازىناسى، رۋحاني بايلىقتىڭ ولشەمى، ادام ينتەللەكتىسىنىڭ كورىنىسى. ول – ادامزات ءۇشىن عاسىر...
-
قازاقستاننىڭ ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعى بويىنشا بيۋدجەت تاراپىنان قارجىلاندىرىلاتىن مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە، ەڭبەك اقى تولەمدەرى تۋرالى ەرەجەگە وزگەرىستەر ە...
