جاپىراق
كوكتەم كەلدى. قىس ىزعارى قايتىپ، جەردىڭ باۋىرى جىلىپ، بارلىق تىرشىلىك يەسى قۋانىشقا بولەنگەندەي. اققايىڭ انانىڭ دا بۇر-كۇرساقتارى شەتىنەن اشىلىپ، جاپىراق جايۋدا. تەك ەڭ كەنجە بۇرشىك قانا اسىعار ەمەس. ءسىرا، ءالى دۇنيە ەسىگىن اشار ۋاقىتى كەلمەگەن-اۋ. ءبىراق كۇننەن-كۇنگە مول ءتۇسىپ، جىلۋى كۇشەيگەن كۇن ساۋلەسى قويا ما؟ ويناقشىپ ءجۇرىپ، كىشكەنتاي بۇرشىكتى قىتىقتاپ، ءبۇر-قۇرساقتى جارىپ شىقپاسىنا قويمادى. ەرىنە باسىن كوتەرگەن جاپىراق مىنا كەڭ دۇنيەنىڭ سۇلۋلىعىن كورىپ، قالاي جايىلىپ كەتكەنىن سەزبەي قالدى. قانداي ادەمى ەدى، تابيعات! كوك اسپان شە؟! تاپ-تازا، تۇپ-تۇنىق! جاپىراق جان-جاعىنا كوزى تويماي قاراۋمەن بولدى. قۇستاردىڭ سايراعان ۇنىنە قۇلاق ءتۇردى. ءوز باۋىرلارىمەن اققايىڭ انانىڭ كوركىن تولتىرىپ، سامال جەلمەن تەربەلە باقىتتى ءبىر كۇي كەشتى. جاز بويى كەيدە اق جاۋىنعا مالىنىپ، كەيدە اپتاپ ىستىققا ۇرىنسا دا، ول مىنا مىنا ءومىردىڭ قىزىعىنا تويمادى. وسىلاي جايقالىپ تۇرا بەرەتىنىنە كامىل سەندى. ءبىراق، ءبىر كۇنى كۇن سۋىتا باستادى. جاپىراق بۇرىنعىداي ەمەس، كۇننىڭ جىلۋىن از سەزىنە باستادى. جاۋىن جاۋعاننان كەيىن، ءبىرتۇرلى بويى مۇزدايتىنداي. باۋىرلارى دا، كورشى تال-تەرەكتەردىڭ جاپىراقتارى دا سارى، قوڭىر، قىزىل تۇسكە بويالىپ، بۇرىنعى جاپ-جاسىل الەم كوز الدىندا جوعالىپ بارادى. اسپاندى ءجيى بۇلت تورلايتىن بولدى. اققايىڭ انادان تابيعاتتىڭ توسىن وزگەرىسى جايلى سۇراپ ەدى، ول:
— بالاپانىم، بۇل تابيعاتتىڭ زاڭى... — دەپ قىسقا عانا جاۋاپ بەردى.
جاپىراق جەرگە ساۋىلداپ توگىلىپ جاتقان باسقا جاپىراقتاردى كورگەن سايىن كوڭىلى قۇلازىپ كەتەدى. اسىرەسە كۇزدىڭ سۋىق جەلى سوققان كۇنى، اعاشتار قاتتى جۇتاڭ تارتىپ قالادى. وسىنىڭ ءبارى كوز الدىندا ءوتىپ جاتقان جاپىراق تا ءبىر كۇنى ءۇزىلىپ تۇسەر ءساتى كەلەرىن ىشتەي سەزىپ، جىلاعىسى كەلىپ كەتتى. جازدى ساعىندى.
بۇگىنگى سوققان جەل ەرەكشە كۇشتى بولدى. كەيبىر اعاشتار سوڭعى ساناۋلى جاپىراقتارىنان ايىرىلىپ، جالاڭاش كۇيگە ءتۇستى. جاپىراق تا اققايىڭ انادان ايىرىلعىسى كەلمەي قانشا تىرىسسا دا، دولى جەل ونى قاڭباق قۇرلى كورمەي جۇلىپ الدى. كوزىن تارس جۇمىپ الىپ، ۇيىتقىعان جەلمەن اينالا قۇلديلاپ كەلە جاتقان جاپىراق، كەنەت ءوزى ويلاعان سۋىق جەرگە ەمەس، جىپ-جىلى ءبۇلدىرىشىن الاقانعا كەلىپ ءتۇستى.
— اپا، اپا! قاراڭىزشى، قانداي ادەمى جاپىراق. ساپ-سارى التىن سياقتى! — دەگەن كىشكەنتاي قىز بالانىڭ داۋسىنان كوزىن اشىپ قالدى. بۇل ءبىرىنشى سىنىپقا جاڭا اياق باسقان كاۋسار بولاتىن. اپايى كۇزگى جاپىراقتاردى جيناپ، داپتەر اراسىنا سالىپ، كەپتىرىپ كەلۋدى تاپسىرعان ەدى. اناسى ەكەۋى سول تاپسىرمانى ورىنداۋعا بىرگە شىعىپ، ءار ءتۇرلى جاپىراقتار جيناپ جۇرگەن.
كەپكەن جاپىراقتاردان جاسالعان «كۇزگى دالا» جاپسىرماسى كاۋساردىڭ اپايىنا ۇناعانى سونشا، ونى كورمەگە ءىلىپ قويدى. بارلىعى وعان قىزىعا كوز تاستايدى. اسىرەسە، ءدال ورتاسىندا تۇرعان اققايىڭنىڭ التىنداي سارى جاپىراعى ەرەكشە. ول جان-جاعىنا قاۋمالاعان كىشكەنتاي وقۋشى ۇل-قىزدارعا قۋانا قاراپ تۇردى.
You Might Also Like
-
بەكبولات اناسىنىڭ تۋعان كۇنىنە نە سىيلارىن بىلمەي، كادىمگىدەي-اق قينالىپ ءجۇردى. اناسى نە نارسەنى ۇناتۋشى ەدى؟ ءارى ويلاپ، بەرى ويلاپ، اقىرى تاپقان سياقتى.
-
ەركە قىز كورشى ۇيدەگى وزىمەن جاستى اينا قىزبەن ويناپ وتىر. قۋىرشاقتارىنا ادەمى كويلەك كيىندىرىپ، بىر-بىرىنە «قوناققا» اپارىپ ءجۇر. ەكى قۇربى قۋىرشاقتارىن تىلدەستىرىپ وتىر.
