جار باسىنداعى التىن تاق
نۇرلىبەكتىڭ قالىڭدىعى ءتۇس كورىپتى. تۇسىندە نۇرلىبەك بيىك جار باسىنداعى التىن تاقتا وتىر ەكەن. تاڭەرتەڭ ءتۇسىن اناسىنا ايتقان، ءبىراق نۇرلىبەك دەپ ايتۋدان ۇيالىپ، اكەم وتىر ەكەن دەگەن. ماقساتى كوپتى كورگەن اناسىنا جورىتىپ الۋ بولاتىن. اناسى: «جاقسى ءتۇس، اكەڭنىڭ مانسابى وسەيىن دەپ تۇر ەكەن» دەپ جورىعان. قىز ىشتەي نۇرلىبەكتىڭ مانسابى وسەدى دەپ سەندى. كەيىن تەلەفون ارقىلى نۇرلىبەككە ايتقاندا ول ءماز بوپ قالدى. بيىك جار دا قازاق ۇعىمىندا بيىك مانساپتى بىلدىرەدى، ال التىن تاق — بيلىك ەكەنى ايتپاي-اق بەلگىلى. قىزمەتىم جوعارىلايتىن شىعار دەپ جورىدى. دەگەنمەن قىزدىڭ اناسىنا جورىتقاندا «اكەم وتىر ەكەن» دەپ ايتقانىنا ازداپ نالىدى، ءتۇس دەگەننىڭ كىمگە قاراتىپ جورىساڭ سوعان اۋىپ كەتەتىنىن ءبىر ەستىگەنى بار ەدى. «قاپ، اتتەگەن-اي، جاقسى ءتۇستىڭ باسقا ادامعا كەتىپ قالعانىن قاراشى» دەپ ويلادى.
وسەدى دەيتىندەي مانسابى دا جوق، ءبىر قالالىق گازەتتىڭ قاراپايىم ءتىلشىسى. وقۋدى بىتىرگەنى كەشە، سوڭعى جىلعى پراكتيكا كەزىندە اعا-كوكەلەپ ءجۇرىپ وسىندا جۇمىسقا تۇرىپ قالعان. پاتەر جالداپ تۇرىپ، ايلىعىنا قاراپ قانا قالتىلداپ ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەن كوپ جاستىڭ ءبىرى. ال قالىڭدىعى بولسا، وقۋ بىتىرە سالىپ ءوزىنىڭ تۋعان اۋىلىنا قايتقان. اۋىلداعى مەكتەپكە مۇعالىمدىك ىستەپ ءجۇر. ەكەۋى ءبىر جىلدا وقۋعا ءتۇستى. ءبىرىن ءبىرى بىلمەي، ءۇشىنشى كۋرستىڭ سوڭىنا قاراي تانىستى. بىردەن ۇيلەنۋگە جاعداي مۇمكىندىك بەرمەدى دە، قىز ۋاقىتشا اتا-اناسىنىڭ جانىنا كەتتى. نۇرلىبەك بولسا تەزىرەك ۇيلەنۋدىڭ قامىن ويلاپ، تىرىسىپ ءجۇر. قانشا تالپىنسا دا وڭ جامباسقا كەلمەي جاتقان تىرلىگىنە كەيدە ناليتىن.
قالىڭدىعىنىڭ تۇسىنەن كەيىن ومىرىندە ءبىر جاڭالىق بولاتىنىنا سەندى. بۇعان دەيىن دە، بىرنەشە ءتۇستىڭ ايداي انىق كەلگەنى بار. اجەسى جارىقتىق تا جاپ-جاقسى جورۋشى ەدى-اۋ... سودان بولسا كەرەك نۇرلىبەك ايتەۋ ءۇمىتتى. ەندى سول جاقسىلىق قاي تاراپتان كەلەتىنىن ويلاپ باسى قاتىپ ءجۇر. كەيدە «پاپاڭ قالاي؟ نە جاڭالىق بار؟» دەپ قىزدان سۇراپ قويادى. ونىسى بۇعان بۇيىراتىن ب ا ق قىزدىڭ اكەسىنە اۋىپ كەتكەن جوق پا ەكەن دەگەنى. ول جاقتا دا ەش جاڭالىق جوق. ءومىر سول بۇرىنعى قالپىندا تىپ-تىنىش ءوتىپ جاتىر. گازەتتىڭ جاۋاپتى حاتشىسى جۇمىستان كەتتى، ءبىراق كوپ كۇتتىرمەي جاڭا جاۋاپتى حاتشى جۇمىسقا كەلدى. ايلىق تا وسكەن جوق، ماردىمدى قالاماقى دا تۇسكەن جوق.
ءتۇس كورگەن كۇننەن ءبىر اپتاداي ۋاقىت ءوتتى. نۇرلىبەك ەندى ءتۇستى باسقاشا جورىي باستادى. قىزدىڭ وزىنە دەگەن قۇرمەتىنەن تۋىنداعان ءتۇس شىعار، ونىڭ مەنى سونشا سۇيەتىنىنىڭ بەلگىسى بولار دەگەن ويعا كەلدى. تاعى ءبىر حابارلاسقاندا كوپ ءسوزدىڭ اراسىندا: «تۇسىڭدە سەن نە ىستەپ ءجۇردىڭ؟» — دەپ سۇراپ قالدى. قىز تۇسىندە ءوزى بولماعانىن، تەك نۇرلىبەكتى عانا كورگەنىن ايتتى. «ھمم، قىزىق ەكەن» دەپ قويدى. ءبىراق ءتۇس تۋرالى وي بۇنىمەن تىيىلمادى، قايتا ءورشي ءتۇستى. «بيىك جارتاس — ەگەر ابايلاماساڭ، ول جارتاستان قۇلاۋىڭ دا مۇمكىن...»، «... سوندا قالاي بولدى ەكەن، جارتاس الدىڭعى جاعىمدا تۇردى ما، ارتىمدا ما، الدە اينالام تۇگەل بيىك جار بولدى ما ەكەن ءا؟...»، «التىن تاق دەمەكشى، دىندە ەر ادامعا التىن حارام دەۋشى ەدى...»، «ءتۇس جورىيتىن كىتابىم بار ەدى، قاي قۋىستا ءجۇر ەكەن؟...»...
جۇمىستاعى جايسىزدىق، كۇندەلىكتى تۇرمىستىڭ تارشىلىعى نۇرلىبەككە «جار باسىنداعى التىن تاق» تۋرالى ويلاماۋعا مۇمكىندىك بەرمەيتىن. بىرەۋگە وكپەلەسە دە، ءبىر قيىندىق كورسە دە، اللا قالاسا «التىن تاققا» جەتەرمىن، سوندا كورەرمىن دەپ ىشتەي تىستەنىپ قوياتىن. مىناۋ ءبىر قالىپتى تىرلىكتەن جالىققان نۇرلىبەك ەندى «التىن تاقتى» جاتسا-تۇرسا ويلايتىن بولدى. كۇندە دەرلىك قالىڭدىعىنا تەلەفون شالادى. سول كەزدە ايتەۋ ورايىن تاۋىپ كورگەن ءتۇسىنىڭ ۇساق دەتالدارىن سۇراپ الىپ ءجۇردى. ەكى اپتا ۋاقىت ءوتتى، ەشبىر جاڭالىق جوق. «التىن تاق» ءوزى كەلمەگەن سوڭ، نۇرلىبەك ونى ىزدەي باستادى. تۋراسىن ايتقاندا، ايلىعى جوعارىراق جۇمىس ىزدەۋگە كىرىستى. قولى قالت ەتكەندە، ءبىراز مەكەمەنىڭ ەسىگىنەن سىعالاپ كوردى. ءبىراق ورىن جوق، بولسا دا ءۇمىتتى ادام كوپ. اتتەڭ ءبىر كوكەسى بولعاندا عوي...
اقىرى جاڭا جۇمىس ىزدەۋ دە ناتيجەسىز اياقتالعانداي كورىندى. ءبىراق ءوزىنىڭ «جار باسىنداعى التىن تاقتا» وتىرعانىن ەلەستەتۋ كوڭىلىن توعايتىپ، جانىن راحاتقا بولەي باستادى. ول ەندى ءتۇسىنىڭ ومىردە جۇزەگە اسقانىن كۇتپەسە دە، سول ءتۇستى ەلەستەتىپ ءلاززات تاباتىن بولدى. ءبىراق ءوزى كورمەگەن سوڭ، كورگەندەي ەلەستەتۋ قيىنعا سوقتى. مىسالى، جارتاس — قالىڭ بۇتالى، قاراعايلى ءوزى كورگەن جايلاۋداعى جارتاس پا؟ الدە جىپ-جىلماعاي جالتىر قۇز با؟ الدە ءبىر قۇلاما جاردىڭ شەتى عانا ما؟ ... «التىن تاقتىڭ» بەينەسى، ءوزىنىڭ قالاي وتىرعانى، ءجۇزى نۇرلى ما، الاڭداۋلى ما؟... نەشە ءتۇرلى سۇراق تۋىندادى. اقىرى قىزعا، باتىلى بارىپ، سول ءتۇستىڭ سۋرەتىن سالىپ بەرۋىن سۇرادى. قىز سۋرەتتى جاقسى سالاتىن. «تۋ، جان، ساعان نە بوپ كەتكەن؟ قويشى سول ءتۇستى...» دەپ تاڭدانا كۇلگەن. ءبىراق نۇرلىبەك نەشە ءتۇرلى سىلتاۋ ايتىپ، دۇرىس جورۋعا كەرەك دەپ سۋرەتىن سالعىزدى دا، پوشتادان العىزىپ الدى.
نۇرلىبەك سۋرەتكە ۇزاق قارادى. سۋرەت نۇرلىبەك ويلاعانداي بولماي شىقتى. جاپان دالادا جەردەن ءوسىپ شىققانداي دارا شوشايعان تىپ-تىك جالعىز شوقى، ونىڭ باسىنداعى اياداي عانا تەكشەدە التىن تاق تۇر. سول تاقتىڭ ۇستىندە نۇرلىبەككە ۇقسايتىن بىرەۋ وتىر. ارعى جاعى مۇنارلى شالقار جازىق، كوز توقتاتار ەشتەڭە جوق. جارتاس تا تىكەنسىز تاقىر. التىن تاق ازداپ نۇر شاشاتىن سەكىلدى. ال نۇرلىبەكتىڭ بەت-الپەتى بۇلىڭعىر...
كەنەت كوڭىلىندە ءبىر جايسىزدىق ورنادى، جانى قۇلازىعانداي سەزىنىپ، ءوزى جالعىز تۇراتىن شاعىن بولمەدە وتىرىپ اۋىر كۇرسىندى. پاناسىز سابيدەي كۇي بيلەپ، كوزىنە مولتىلدەپ جاس كەلگەنىن ءوزى بايقاماي قالدى. اۋەلدە سۋرەتتى توسەگىنىڭ باسىنا ءىلىپ قويىپ كۇندە قاراپ جۇرگىسى كەلگەن، ەندى ول ويىنان اينىپ قالدى. ءبىر ءسات قاعازدى جۇمارلاپ جۇدىرىعىن جۇما قاتتى قىستى. تەرەڭ ويدىڭ سوڭىنان ەرىپ، شالقالاپ ۇزاق جاتتى...
You Might Also Like
-
جاڭبىردان كەيىنگى كۇزگى دىمقىل توپىراقتىڭ ءيىسى اۋاعا تاراپ، ءۇي ءىشى سالقىن تارتا باستاپتى. دەنەسى توڭازىعانىن سەزىپ، تىتىركەنىپ كەتتى دە، جەڭىل جامىلعىمەن قىمتانىپ، اس ۇيگە كىردى، تەرەزەسى اشىق قالع...
-
جيىرما التى جاسقا تولعان كۇنى تاڭەرتەڭ دەل-سال كۇيدە شارشاپ وياندىم. ويانسام، ءۇي ىشىنە مول جارىق تاراپ، اۋا ءسال سالقىن تارتىپتى. ماڭداي الدىمدا تۇرعان قابىرعا ساعات ءتورت جارىمدى كورسەتىپ قاتىپ قالعان...
