InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: جاي بولشەكتەردى ءبولۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: جاي بولشەكتەردى ءبولۋ امالىن ورىنداي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي ءورىسىن كەڭەيتۋ، ماتەماتيكالىق ءتىلىن جانە لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: ساباق بارىسىندا ءار - ءتۇرلى ويىن ەلەمەنتتەرىن پايدالانىپ ۇلتتىق تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس، ويىن ساباعى
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، تۇسىندىرمەلى، ويىن - سايىس
ءپان ارالىق بايلانىس: اۋىز ادەبيەتى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تاراتپا تاپسىرمالار، ءار - ءتۇرلى ديداكتيكالىق ماتەريالدار، ۇلتتىق ويىنداردىڭ سۋرەتتەرى.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءىىى. جاڭا ساباق
ءىۇ. بەكىتۋ
ءۇ. قورىتىندى
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءۇىى. باعالاۋ

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلاردى تۇگەندەپ، ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ، ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ، وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن – اۋىزشا ەسەپتەر شىعارۋ ارقىلى تەكسەرۋ.
3/5∙5/6؛ 7/8∙3/5؛ 3/7∙4؛ 2∙3/4؛ 21/3∙1 1/5.
مىنا ساندارعا كەرى سانداردى اتاڭدار: 3/4؛ 8/7؛ 21/5؛ 3؛ 1/9.

ءىىى. جاڭا ساباق.
جاي بولشەكتى جاي بولشەككە ءبولۋ.
مىسالى، 9/10∙ح=3/4، --------------- ح=3/4: 9/10، ---------------- 9/10∙ح∙10/9=3/4∙10/9؛
9/10∙10/9 ح= 3/4∙10/9؛ ---------------- ح=5/6
جاي بولشەكتى بولشەككە ءبولۋ ءۇشىن بولىنگىش بولشەكتى بولگىش بولشەككە كەرى سانعا كوبەيتۋ كەرەك.
a/b: c/d=a/b∙d/c مۇنداعى a – ناتۋرال سان نەمەسە 0 سانى، b، c، d – ناتۋرال ساندار.
مىسالى: 1) 4/( 7): 2/3=4/7∙3/2=6/7؛ 2) 0: 5/6=0
ساندى نولگە بولۋگە بولمايدى.
ارالاس ساندى ارالاس سانعا ءبولۋ.
مىسالى: 4 2/5: 17/9=22/5: 16/9=22/5∙9/16=99/40=219/(40.)
ناتۋرال ساندى بولشەككە ءبولۋ نەمەسە بولشەكتى ناتۋرال سانعا ءبولۋ.
مىسالى: 1) 4: 2/3=(4∙3)/2=6. 2) 4/5: 2=4/(5∙2)=2/(5.)
ارىپتەرمەن جازساق: n: a/b=nb/a؛ ----------------- a/b: n=a/(bn.) ------------ n - ناتۋرال سان

ءىV. بەكىتۋ:
سايىسقا دايىندىلىق رەتىندە №793 اۋىزشا شىعارۋ، №799(5، 6) تاقتادا شىعارۋ.
ا) 53/11: 27/11=58/11: 29/11=58/11∙11/29=(58∙11)/(11∙29)=2؛
ب) 51/3: 35/9=16/3: 32/9=16/3∙9/32=(16∙9)/(3∙32)=3/2=11/2.

ءار ءتۇرلى ۇلتتىق ويىندار.

1. «بايگە» ويىنى.
بايگە ويىنى - ات جارىسى. وعان جۇيرىك باپتالعان اتپەن شاباندوزدار قاتىسقان. ات جارىسىنىڭ بارىسى ماگنيتتىك تاقتاعا ىلىنگەن جىلجىمالى اتتار ارقىلى كورىنىپ تۇرادى. بايگە ويىنىڭ تاپسىرمالارى كەستەدە جازىلىپ تۇرادى.
ءبولۋدى ورىنداڭدار:
1/3: 1/9؛ ---------------- 4: 8/9.
2. 3/5: 1/25؛ ------------ 1: 1/5.
3. 1/10: 1/10؛ ----------- 2: 11/3.
4. 3/4: 9؛ ---------------- 5/14: 21/7.

2. « تەڭگە ءىلۋ» ويىنى.
تەڭگە ءىلۋ – بوزبالالار مەن جىگىتتەردىڭ اتپەن وينايتىن ويىنى. جىگىتتىڭ اتقا مىقتىلىعى، ات ۇستىندەگى جىلدامدىعى، دەنەسىن يگەرىپ، بيلەپ العان ەپتىلىگى سىنعا سالىنادى.
ماگنيتتىك تاقتادا تەڭگەلەر جاپسىرىلدى.
«تەڭگە ءىلۋ» ويىنىندا دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
ا - دەڭگەي «100 تەڭگە»- ءبولۋدى ورىنداڭدار: 2/8: 6/24؛ 6/11: 21/4.
«500 تەڭگە» - №801. تەڭدەۋ شەشۋ. «1000 تەڭگە»- №800.
ۆ - دەڭگەيى «2000 تەڭگە»- №808؛ «5000 تەڭگە»- №809.
س - دەڭگەيى «10000 تەڭگە»- №810.
3. «قىز قۋۋ» ويىنى:
قىز جانە جىگىتتەن تۇراتىن ەكى - ەكىدەن جۇپتار جاساقتالادى. ويىنىڭ شارتى بويىنشا قىز بۇرىلىسقا ءبىرىنشى بولىپ جەتۋى كەرەك.
قىز قۋۋ ويىنىڭ تاپسىرمالارى: №799
1) 31/5: 22/15؛
2) 17/8: 41/6؛
3) 61/2: 16/7؛
4) 62/3: 27/9.

«كوكپار» ويىنى:
كوكپار - كوكپاردا «دودا جانە جەكە تارتىس» اتالاتىن ەكى ءتۇرلى ءادىس قازاق اراسىندا كوپ قولدانىلادى. ەكەۋىندە دە ات پەن جىگىت سىنعا تۇسەدى.
سىنىپ ەكى توپقا بولىنەدى. ءبىرىنشى توپ قىزىل دوڭگەلەكتەگى، ال ەكىنشى توپ كوك دوڭگەلەكتەگى ەسەپتەردى شىعارىپ، قازانشاعا سالىپ وتىرادى.
كوكپار ويىنىڭ تاپسىرمالارى: №794 - 797.
4/9: 8/9
2) 2/7: 3/4
3) 10: 5/8؛
4) 4: 3/8؛
5) 3/4: 5/8؛
6) 1: 11/8؛
7) 1: 32/9؛
8) 55/14: 21/7؛
9) 62/5: 17/9؛
10) 1: 31/10؛
11) 11/15: 22؛
12) 1/12: 1/6؛
13) 1 7/9: 8؛
14) 21/7: 15؛
15) 6: 1/11.
ءۇ. قورىتىندى.
سايىستىڭ قورىتىندىسىن جاساپ، بۇگىنگى ساباقتىڭ ەرەجەسىن قايتالادىق. جاي بولشەكتى بولشەككە ءبولۋ ءۇشىن بولىنگىش بولشەكتى بولگىش بولشەككە كەرى سانعا كوبەيتۋ كەرەك. (قورىتىندى بويىنشا كوكپار ويىنىندا ەسەپتەر شىعارىلدى)
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما: §4. 8، ەرەجە جاتتاۋ؛ №798
ءۇىى. باعالاۋ.
ساباققا جاقسى قاتىسقان وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ساباقتىڭ سوڭى