InfoHub Logo

ءبىر حاننىڭ باس ءۋازىرى حانىنا وتە سەنىمدى بولىپتى. نە جۇمىسى بولسا  دا سول ءۋازىر بىتىرەدى ەكەن. حان بۇيرىعىنىڭ قالاي ورىندالعانىن دا سول تەكسەرەدى ەكەن.

         وزگە ۋازىرلەر ونى كورە الماي، اسىرەسە ەكىنشى ءۋازىر باس ءۋازىرى ءوزى بولعىسى كەلىپ، باس ءۋازىردى قالاي دا ولتىرمەك بولادى. باس ءۋازىردى ءار ايدا حانعا جاماندايدى ەكەن، ءبىراق حان كوپكە شەيىن نانباعان. ءبىر كۇنى ەكىنشى ءۋازىرى حانعا كەلىپ:

         — باس ءۋازىردىڭ جۇقپالى ءبىر دەرتى بار، قاسىنا جاناسقان كىسىگە دە، سىزگە دە جۇقسا كەرەك. ءۋازىرىڭىز دەرتىن جاسىرىپ سىزگە ايتپاي ءجۇر، ءسويتىپ ءجۇرىپ سىزگە ول دەرت جۇقتىرار، – دەدى. وعان قوسا: — سىزگە كەلگەندە دەرتىن جاسىرۋ ءۇشىن اۋزىن قولىمەن باسىپ تۇرادى، دەرتتىڭ جامان ءيىسى ءسىزدىڭ مۇرنىڭىزعا كەلمەسىن دەپ، – دەدى. بۇل سوزگە نانباساڭىز ءبىر كەسىمدى كۇنى، شاقىرىپ الىپ يىسكەپ كورىڭىز، دەرتىن جاسىرۋ ءۇشىن ءسىزدىڭ الدىڭىزعا كەلگەندە اۋزىن باسىپ تۇرادى، – دەدى.

         مۇنى ەستىگەن سوڭ حان قورىقتى. سوندا دا بۇرىن جاماندىق قىلعان جوق ەدى، ەگەردە دەرتتى بولسا، جۇمىستا دا ءمان بولماس دەگەن ويعا كەلدى. ەگەردە باس ءۋازىر، حاننىڭ سەنگەنىن پايدالانىپ حاننىڭ ومىرىنە قاستىق قىلسا، ونى اياپ تا كەرەگى جوق. ۇلكەن جازاعا بۇيىرۋ كەرەك. حان كوپ ويلاندى، راس پا، وتىرىك پە، تەكسەرەيىن، – دەدى.

         ەكىنشى ءۋازىر حاندىكىنەن شىعىپ كەتىپ، ءبىرىنشى ءۋازىردى ءار ءتۇرلى تاماقتار دايىنداپ قوناققا شاقىردى، ول بەرگەن تاماقتارىنا سارىمساقتى كوپ قوسقان   ەكەن. تاماقتى جەپ بولعاننان كەيىن ىلە حاننان كىسى كەلدى، – «ءبىرىنشى ءۋازىردى حان شاقىرادى»، – دەپ.

         ءبىرىنشى ءۋازىر ويلاندى، «بۇعان قالاي بارامىن، اۋزىمداعى سارىمساق يىسىمەن»، – دەپ. سوندا دا امال جوق، بارماۋعا بولمادى باردى.

         حانعا كەلگەننەن كەيىن، قاسىنا تاقاۋ تۇرمادى، قولىمەن اۋزىن باسىپ تۇردى. حان قاسىنا تاقاۋ كەلىپ:

         — قولىڭدى تارت، – دەدى. قولىن تارتىپ ەدى، اۋزىنان جامان ءيىس شىقتى. ونان سوڭ حان ەكىنشى ءۋازىردىڭ ايتقانىنا سەندى دە، «راس ەكەن» دەپ، جازاعا تارتاتىن جەرگە بۇيرىق جازا باستادى. «باس ءۋازىردى بۇيرىقتى الىسىمەن ءولتىر» – دەدى. مۇنداي «ءولتىر» دەپ جازعانىن باس ءۋازىر بىلمەدى. نەگە دەسەڭىز بۇرىنعى ۋاقىتتا ونداي حاننىڭ بۇيرىعىن جازاعا تارتاتىن جەرگە باس ءۋازىردىڭ ءوزى اپارادى ەكەن. «سونداي عوي» دەپ الىپ كەتتى. كەلە جاتقان ۋاقىتتا ەكىنشى ءۋازىر جولىعىپ:

         — قايدا باراسىڭ؟ – دەدى. سوندا باس ءۋازىر قولىنداعى قاعازىن كورسەتتى. ەكىنشى ءۋازىر:

         — بۇل قاعازدى مەن اپارايىن، ماعان بەر، – دەپ، باس ۋازىردەن سۇرادى. بۇل ويلادى دا:

         — مەنى سىيلاپ قوناققا شاقىرىپ ەدى عوي، – دەپ بەرىپ جىبەردى. قاعازدى جازا تارتاتىن جەرگە اكەلگەن بويدا «وسى ءۋازىردى بۇيرىقتى الىسىمەن ءولتىرۋ»، – دەگەن حان سوزىمەن، ونى ءولتىردى دە تاستادى. ەشبىر سوزىنە قارامادى. ەرتەڭىنە باس ءۋازىر حانعا كەلگەن ەدى، حان كوردى دە تاڭ قالدى. «بۇل قالاي، ءتىرى كەلدى، مەنىڭ بۇيرىعىمدى ورىنداماعان ەكەن»، – دەپ ويلادى.

         ارتىنان ەكىنشى ءۋازىردىڭ وتىرىك ايتقانىن بىلەدى، ءوزىنىڭ سەنىمدى ادامى قالادى دا، وسەكشىل ءۋازىر ولەدى.

         «بىرەۋگە ور قازبا، ءوزىڭ تۇسەرسىڭ» دەگەن وسى ەكەن.

---