جەمىس-جيدەك وتىرعىزۋ
6 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جەمىس - جيدەك وتىرعىزۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا كوكونىس شارۋاشىلىعى تۋرالى
تۇسىنىك بەرۋ، وسىمدىك ءومىرىنىڭ ۇزاقتىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، جۇمىس ىستەگەن؛
ءا) دامىتۋشىلىعى: جۇمىس ىستەگەن كەزدەگى تەحنيكاسىن، ەرەجەلەرىن ساقتاۋعا. كۇزگى توپىراقتى وڭدەۋدى جۇرگىزۋدى، جەمىستەردى ءوسىرۋدىڭ تەحنولوگياسىن ءتۇسىندىرۋ؛
ب) تاربيەلىلىگى: تانىمدىق قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، العان بىلىمدەرىن ءىس جۇزىندە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ، قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋعا.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كۇرەك، تىرناۋىش، ايىر، شەلەك.
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ورامجاپىراقتاردى كۇتىپ باپتاۋ ەرەجەلەرى.
1. ورامجاپىراقتىڭ 2 - 3 سورتىنىڭ ايىرماشىلىعىن ايتىپ بەرىڭدەر؟
2. بالالار جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ كۇزدە نە ىستەيمىز؟
جاڭا ساباق
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
جەمىس - جيدەك وتىرعىزۋ. بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: جەمىس - جيدەك وتىرعىزۋ. ساباقتىڭ ماقساتى كۇزدە وتىرعىزىلاتىن جەمىس - جيدەكتەرمەن تانىسا ءبىلۋ، ولاردىڭ ءتۇرىن ءبىلۋ، وتىرعىزۋدى ۇيرەنۋ.
جەمىس - جيدەك داقىلدارى ەكىگە بولىنەدى:
1. شىرىندى
2. قاتتى
وعان جاتاتىندار:
1. اعاش، بۇتا، كوكجىلدىق تروپيك (بانان، اناناس)
2. بۇلدىرگەن (كلۋبنيكا، ءجۇزىم)
جالپى بارلىق جەمىس - جيدەك 6 توپقا بولىنەدى:
1. شەكىلدەۋىكتى (الما، المۇرت، ايۆا شەتەن)
2. سۇيەكتى (شيە، ورىك، شابدالى)
3. جيدەكتى (بۇلدىرگەن، قۇلپىناي، تاڭقۋراي، ءجۇزىم، قاراقات)
4. جاڭعاقتى
5. سيترۋستى (اپەلسين، ماندارين)
6. سۋبتروپيكتىك
وسى اتالعان جەمىس - جيدەكتەردىڭ بارلىعى بىزدە وسپەيدى. بىزدە وسەتىن وسىمدىكتەر: الما، شيە، ءجۇزىم، بۇلدىرگەن، المۇرت)
وسى وسىمدىكتەردى قاي مەزگىلدە وتىرعىزامىز، نە ىستەۋىمىز كەرەك. جەردى تاڭداپ ارام شوپتەردەن تازالايمىز، تەگىستەيمىز. تامىز ايىنىڭ اياعىندا جەردى جىرتىپ، كوڭ سەبەمىز. جەمىس اعاشىن كوكتەمدە بۇرشىك جارعانعا دەيىن، كۇزدە قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭىندا وتىرعىزادى. تامىرىن قۇرعاتپاۋ كەرەك. جەمىس اعاشىن وتىرعىزۋعا كەزدە تۇبىنە كوڭ سالۋ كەرەك، قۇنارلى توپىراق سالۋ كەرەك. تامىردى توپىراقپەن جاپقان كەزدە كوشەتتى ازداپ ءسىمشيدى، سوندا توپىراق تامىرعا جاقسى جابىسادى. كوشەتتى وتە تەرەڭ وتىرعىزۋعا بولمايدى، سەبەبى اۋا بارماي قالادى.
وتىرعىزىلعان كەيىن سۋارىلادى. ءار تۇپكە 3 - 4 شەلەك سۋ قۇيىلادى. 1 - 2 كۇن وتكەننەن كەيىن كوشەتتەر تۇزەتىلىپ، توپىراعىن قوپسىتاسىڭ.
بەكىتۋ:
1. بالالار ءبىز بۇگىن قانداي جەمىس - جيدەكتىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىق؟
2. جەمىس - جيدەكتەردى قالاي وتىرعىزامىز؟
3. جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە وتىرعىزامىز؟
4. وسى جەمىس - جيدەكتەردىڭ ادام ورگانيزمىنە قانداي پايداسى بار؟
قورىتىندى: بالالار، اعاشتاردى قالاي وتىرعىزۋ كەرەك ەكەنىن ۇيرەندىك. وزدەرىڭنىڭ اۋلالارىڭا وتىرعىزا الاسىزدار ما؟ كوشەتتى وتىرعىزعان كەزدە قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋىمىز كەرەك.
ساباق اياقتالدى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جەمىس - جيدەك وتىرعىزۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا كوكونىس شارۋاشىلىعى تۋرالى
تۇسىنىك بەرۋ، وسىمدىك ءومىرىنىڭ ۇزاقتىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، جۇمىس ىستەگەن؛
ءا) دامىتۋشىلىعى: جۇمىس ىستەگەن كەزدەگى تەحنيكاسىن، ەرەجەلەرىن ساقتاۋعا. كۇزگى توپىراقتى وڭدەۋدى جۇرگىزۋدى، جەمىستەردى ءوسىرۋدىڭ تەحنولوگياسىن ءتۇسىندىرۋ؛
ب) تاربيەلىلىگى: تانىمدىق قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، العان بىلىمدەرىن ءىس جۇزىندە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ، قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋعا.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كۇرەك، تىرناۋىش، ايىر، شەلەك.
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ورامجاپىراقتاردى كۇتىپ باپتاۋ ەرەجەلەرى.
1. ورامجاپىراقتىڭ 2 - 3 سورتىنىڭ ايىرماشىلىعىن ايتىپ بەرىڭدەر؟
2. بالالار جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ كۇزدە نە ىستەيمىز؟
جاڭا ساباق
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
جەمىس - جيدەك وتىرعىزۋ. بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: جەمىس - جيدەك وتىرعىزۋ. ساباقتىڭ ماقساتى كۇزدە وتىرعىزىلاتىن جەمىس - جيدەكتەرمەن تانىسا ءبىلۋ، ولاردىڭ ءتۇرىن ءبىلۋ، وتىرعىزۋدى ۇيرەنۋ.
جەمىس - جيدەك داقىلدارى ەكىگە بولىنەدى:
1. شىرىندى
2. قاتتى
وعان جاتاتىندار:
1. اعاش، بۇتا، كوكجىلدىق تروپيك (بانان، اناناس)
2. بۇلدىرگەن (كلۋبنيكا، ءجۇزىم)
جالپى بارلىق جەمىس - جيدەك 6 توپقا بولىنەدى:
1. شەكىلدەۋىكتى (الما، المۇرت، ايۆا شەتەن)
2. سۇيەكتى (شيە، ورىك، شابدالى)
3. جيدەكتى (بۇلدىرگەن، قۇلپىناي، تاڭقۋراي، ءجۇزىم، قاراقات)
4. جاڭعاقتى
5. سيترۋستى (اپەلسين، ماندارين)
6. سۋبتروپيكتىك
وسى اتالعان جەمىس - جيدەكتەردىڭ بارلىعى بىزدە وسپەيدى. بىزدە وسەتىن وسىمدىكتەر: الما، شيە، ءجۇزىم، بۇلدىرگەن، المۇرت)
وسى وسىمدىكتەردى قاي مەزگىلدە وتىرعىزامىز، نە ىستەۋىمىز كەرەك. جەردى تاڭداپ ارام شوپتەردەن تازالايمىز، تەگىستەيمىز. تامىز ايىنىڭ اياعىندا جەردى جىرتىپ، كوڭ سەبەمىز. جەمىس اعاشىن كوكتەمدە بۇرشىك جارعانعا دەيىن، كۇزدە قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭىندا وتىرعىزادى. تامىرىن قۇرعاتپاۋ كەرەك. جەمىس اعاشىن وتىرعىزۋعا كەزدە تۇبىنە كوڭ سالۋ كەرەك، قۇنارلى توپىراق سالۋ كەرەك. تامىردى توپىراقپەن جاپقان كەزدە كوشەتتى ازداپ ءسىمشيدى، سوندا توپىراق تامىرعا جاقسى جابىسادى. كوشەتتى وتە تەرەڭ وتىرعىزۋعا بولمايدى، سەبەبى اۋا بارماي قالادى.
وتىرعىزىلعان كەيىن سۋارىلادى. ءار تۇپكە 3 - 4 شەلەك سۋ قۇيىلادى. 1 - 2 كۇن وتكەننەن كەيىن كوشەتتەر تۇزەتىلىپ، توپىراعىن قوپسىتاسىڭ.
بەكىتۋ:
1. بالالار ءبىز بۇگىن قانداي جەمىس - جيدەكتىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىق؟
2. جەمىس - جيدەكتەردى قالاي وتىرعىزامىز؟
3. جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە وتىرعىزامىز؟
4. وسى جەمىس - جيدەكتەردىڭ ادام ورگانيزمىنە قانداي پايداسى بار؟
قورىتىندى: بالالار، اعاشتاردى قالاي وتىرعىزۋ كەرەك ەكەنىن ۇيرەندىك. وزدەرىڭنىڭ اۋلالارىڭا وتىرعىزا الاسىزدار ما؟ كوشەتتى وتىرعىزعان كەزدە قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋىمىز كەرەك.
ساباق اياقتالدى.
You Might Also Like
-
سىنىپتان تىس جۇمىستار – وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە ىزدەنىپ، ءپاندى تەرەڭ بىلۋگە قۇشتارلىعىن قالىپتاستىرادى. وسى باعىتتا 6 - سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ اراسىندا «قىزىقتى ماتەماتيكا» اتتى سايىسىن وتكىزدىم.
