جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىق
تولەپبايەۆا گۇلميرا ءابدىعاپبار قىزى
قىزىلوردا قالاسى №7 ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
تاقىرىبى: جىلدامدىق. ۋاقىت. قاشىقتىق.
سىنىبى: 4
ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك: وتكەن ساباقتا العان بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ؛ جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىققا قاتىستى ەسەپتەردى تەڭدەۋ قۇرۋ ارقىلى شەشۋ جولدارىن ۇيرەتۋ؛ بالانىڭ ويلاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ، ءوزىن-وزى باقىلاۋعا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوي-ورىسىن،وزىندىك ىس-ارەكەتىن، دۇنيە تۋرالى تانىمىن دامىتۋ. وزدىگىنەن قورىتىندى شىعارۋعا ماشىقتاندىرۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن جانە بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ.
3. تاربيەلىك: ءبىلىمنىڭ ءارقاشان قىمبات ەكەنىن تۇسىنە بىلۋگە، ادامگەرشىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ءتيپى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇراق-جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ
ءتۇرى: ساياحات-ساباق
كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ سلايد №2
كۇندەي جادىراپ،
ايداي ارايلاپ،
جۇلدىزداي جارقىراپ،
سۋداي ءمولدىر تازا كوڭىلمەن
بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستايىق.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.4-ەسەپ /اۋىزشا/ سلايد №3
1. جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىق قانداي ارىپتەرمەن بەلگىلەنەدى ەكەن؟
2. جىلدامدىق دەگەن نە؟ ۋاقىت نەگە تەڭ؟ قاشىقتىق نەگە تەڭ؟
3. فورمۋلاسىن جاز
«وي ءبىل تاپ!» ويىنى. ولشەم بىرلىكتەرىن دۇرىس تاپ سلايد №4
ءىىى. جاڭا ساباق سلايد №5
- ءبىر سۋ جاڭا «جيگۋلي» ماشيناسى جاڭا عانا زاۆودتان شىعىپ، قالاعا قاراي جول تارتىپتى. ول وتە ادەمى، قاتتى دا جۇرەدى، ءبىر ورنىندا اينالا دا الادى، تورموزى دا مىقتى ەكەن. تەك قانا وعان ەشكىم دە جول ەرەجەسىن ۇيرەتپەپتى. قالاعا كىرە بەرىستە الدىنان مىناداي بەلگى شىعىپتى. ول قانداي بەلگى؟
- جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان بەلگى سلايد №6
ماشينالار اسىقپاس ءۇشىن، سلايد №7
جاياۋ ادام ەركىن ءجۇرۋ ءۇشىن،
ولارعا كومەك بەرۋ ءۇشىن،
كەزەكشىمىز جىل بويى.
- سول بەلگىنىڭ تۇسىنا كەلگەندە جيگۋلي كەلە جاتقان ەكى بالانى قاعىپ كەتە جازداپتى. ولار كىمدەر ەكەنىن كىتابىمىزداعى 1-ەسەپتەن بىلەيىك. سلايد №8 قارىنداسى – 8 (ج) -3 (ج) كىشى
اعاسى - ؟
ش: 1) 8 + 3 = 11 (جاستا)
2) ح – 3 = 8
ح = 8 + 3
ح = 11
11 – 3 = 8
8 = 8
جاۋابى: اعاسى 8 جاستا
-ەندى الدىنان مىناداي بەلگى شىقتى. بۇل قانداي بەلگى؟ سلايد №9
-ساعاتىنا 60 كم جىلدامدىقتان ارتىق جۇرۋگە بولمايدى.
-دۇرىس. ال ءبىزدىڭ جيگۋليىمىز قانداي جىلدامدىقپەن جۇرگەنىن ءبىلۋ ءۇشىن
3-ەسەپتىڭ شارتىن وقيىق. ەسەپتى تەڭدەۋ قۇرۋ ارقىلى شەشەيىك. سلايد №10
V t S سلايد №11
جۇك م. 60 كم/ساع
2 ساع.سوڭ 300 كم
جەڭىل م. ؟ كم/ساع
ش: 1) 300 – (60 * 2) = 180 (كم)
180 : 2 = 90 (كم/ساع.)
2) 2 * ح + 60 * 20 = 300
2 * ح = 300 – 120
2 * ح = 180
ح = 90
جاۋابى: 90 كم/ساع.
وسىنداي جىلدامدىقپەن جۇرگەن جيگۋليدىڭ جىلدامدىعى دۇرىس بولدى ما؟
- جوق. ەندى جيگۋليدىڭ الدىنان مىناداي بەلگى شىقتى. ول قانداي بەلگى؟
- الدا جول جوندەۋ جۇمىسى ءجۇرىپ جاتىر دەگەن بەلگى. سلايد №12
قولىندا كۇرەگى بار بەلگى،
الدا: جۇمىس جاسالىپ جاتىر دەگەنى.
ول جەرمەن ءجۇرۋ شەكتەۋلى،
جۇرگىزۋشى، ول جەردى اينالىپ ءوت كورگەلى.
ول جايلى 5-ەسەپتىڭ شارتىن قۇرىپ، شەشۋىن تابايىق. سلايد №13
بارلىعى – 80 كم
ش: 80 : 5 + 80 : 4 = 36 (كم)
ى-كۇنى – 5/1ب
80 – 36 = 44 (كم)
- ؟
جاۋابى: ەكى كۇندە 36 كم، قالدى 44 كم
ىى-كۇنى – 4/1ب
قالدى - ؟ كم
سەرگىتۋ ءساتى سلايد №14
وڭعا، وڭعا، ءتۇزۋ تۇر،
سولعا، سولعا، ءتۇزۋ تۇر.
ارتقا قاراي ءبىر قادام،
العا قاراي ءبىر قادام
جوعارى-تومەن قارايىق،
ورنىمىزدى تابايىق!
-جيگۋلي قالاعا كىرگەن كەزىندە الدىنان 6-ەسەپتەگىدەي بىرنەشە قيىلىستار كەزدەستى. ول قيىلىستاردى قانداي گەومەتريالىق سىزىقتارعا ۇقسايتىنىن اجىراتىپ كورەيىكشى. /اۋىزشا/ سلايد №1،16
ا) كەسىندىلەر: وك، وە.
ءا) تۇزۋلەر: اد، سۆ.
ب) ساۋلەلەر: وا، وس، ود، وۆ، ەۆ، كد، ەس، كا.
- قيىلىستا تۇرعان باعدارشام بىزگە مىناداي ويىن جىبەرىپتى، قانەكەي، ورنىمىزدان تۇرىپ، ويناپ كورەيىك. سلايد №17
جاسىل ءتۇس جانعاندا – ورنىمىزدا تۇرىپ جۇرەمىز
سارى ءتۇس جانعاندا سول اياعىمىزدى كوتەرەمىز
قىزىل ءتۇس جانعاندا تىك تۇرامىز.
- جاقسى، سەندەر باعدارشامنىڭ ءتۇسىن جاقسى مەڭگەرىپسىڭدەر. ءبىز ويىن ويناپ تۇرعانىمىزدا جول ەرەجەسىن بۇزعانى ءۇشىن جول ينسپەكتورى جيگۋليدى ۇستاپ الىپتى. قانەكەي، 8-مىسالدى توپ بويىنشا ورىنداپ، جيگۋليگە جول بەلگىلەرى جايلى تۇسىندىرەيىكشى. سلايد №18، 19
900:3*2=600
900:(3*2)=150
(900+100):2=500
900+100:2=950
(8000-4000):4=140
8000-400:4=7900
ءار باعانداعى مىسالداردىڭ ناتيجەسىن سالىستىرۋدان شىعاتىن قورىتىندى: جاقشالى ورنەكتەردە جاقشا ىشىندەگى امال ءبىرىنشى ورىندالادى، جاقشاسىز ورنەكتەردە الدىمەن كوبەيتۋ مەن ءبولۋ، سونان سوڭ امال تاڭبالارى سولدان وڭعا قاراي ورىندالادى. سلايد №20
ءبىز - جول بەلگىلەرىمىز! ءبىزدىڭ ءارقايسىسىمىزدى ەستە ساقتاۋ قيىن ەمەس...
ەگەر دە ءبىز 9-مىسالداعى تاپسىرمالاردى تەز ورىنداساق، بىزگە جول ينسپەكتورىنىڭ دايىنداعان توسىن سىيىن بىلەمىز.
9-مىسال سلايد №21
631 * 2 * 5 = 6310
86 * 50 * 2 = 8600
8 * 25 * 4 = 800
31 * 2 * 500 =310000
37 * 50 * 2 = 3700
27 * 4 * = 27000
- ءبىر مىسالدى ورىنداۋ ارقىلى ءبىز جيگۋليگە بىرنەشە جول بەلگىلەرىن ۇيرەتتىك.
سەندەرگە ريزا بولعان جول ينسپەكتورى 2011 جىلدان باستاپ 1 جىلعا ارنالعان مىناداي كۋالىك بەرمەكشى. سلايد №22
كۋالىك
جول بەلگىلەرىن جاقسى مەڭگەرگەنى ءۇشىن 4 «ءا» سىنىپ وقۋشىسى ...
2011 جىلدان باستاپ ءبىر جىل بويى قوعامدىق كولىكتەردە تەگىن جۇرۋىنە بولادى. جول ينسپەكتورى
- بالالار، مىنەكەي كوپ وقىپ، كوپ بىلگەننىڭ پايداسىن كوردىڭدەر. سەندەردىڭ ارقالارىڭدا جيگۋلي ەرتەڭنەن باستاپ قالاداعى اۆتومەكتەپتە وقيتىن بولدى. امان-ەسەن جۇرەيىك، جول ءتارتىبىن بىلەيىك. سلايد №23
ءىۇ. قورىتىندى. بۇگىن ساباقتان قانداي ناتيجەگە جەتتىك. مىسالدار مەن ەسەپتەر شىعاردىق، ەسەپتەردىڭ شەشۋىن تابۋ ءۇشىن تەڭدەۋ قۇردىق، سىزىق تۇرلەرىن قايتالادىق، جول بەلگىلەرىن ەسىمىزگە ساقتاپ، جولدا ابايلاپ تۇرۋگە تاربيەلەندىك. سلايد №24
ءۇ. ۇيگە تاپسىرما. 2، 4-ەسەپتەر 119 بەت، 10-مىسال 120 بەت، 7-ەسەپ اۋىزشا
ءۇى. باعالاۋ سلايد №26
قىزىلوردا قالاسى №7 ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
تاقىرىبى: جىلدامدىق. ۋاقىت. قاشىقتىق.
سىنىبى: 4
ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك: وتكەن ساباقتا العان بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ؛ جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىققا قاتىستى ەسەپتەردى تەڭدەۋ قۇرۋ ارقىلى شەشۋ جولدارىن ۇيرەتۋ؛ بالانىڭ ويلاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ، ءوزىن-وزى باقىلاۋعا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوي-ورىسىن،وزىندىك ىس-ارەكەتىن، دۇنيە تۋرالى تانىمىن دامىتۋ. وزدىگىنەن قورىتىندى شىعارۋعا ماشىقتاندىرۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن جانە بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ.
3. تاربيەلىك: ءبىلىمنىڭ ءارقاشان قىمبات ەكەنىن تۇسىنە بىلۋگە، ادامگەرشىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ءتيپى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇراق-جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ
ءتۇرى: ساياحات-ساباق
كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ سلايد №2
كۇندەي جادىراپ،
ايداي ارايلاپ،
جۇلدىزداي جارقىراپ،
سۋداي ءمولدىر تازا كوڭىلمەن
بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستايىق.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.4-ەسەپ /اۋىزشا/ سلايد №3
1. جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىق قانداي ارىپتەرمەن بەلگىلەنەدى ەكەن؟
2. جىلدامدىق دەگەن نە؟ ۋاقىت نەگە تەڭ؟ قاشىقتىق نەگە تەڭ؟
3. فورمۋلاسىن جاز
«وي ءبىل تاپ!» ويىنى. ولشەم بىرلىكتەرىن دۇرىس تاپ سلايد №4
ءىىى. جاڭا ساباق سلايد №5
- ءبىر سۋ جاڭا «جيگۋلي» ماشيناسى جاڭا عانا زاۆودتان شىعىپ، قالاعا قاراي جول تارتىپتى. ول وتە ادەمى، قاتتى دا جۇرەدى، ءبىر ورنىندا اينالا دا الادى، تورموزى دا مىقتى ەكەن. تەك قانا وعان ەشكىم دە جول ەرەجەسىن ۇيرەتپەپتى. قالاعا كىرە بەرىستە الدىنان مىناداي بەلگى شىعىپتى. ول قانداي بەلگى؟
- جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان بەلگى سلايد №6
ماشينالار اسىقپاس ءۇشىن، سلايد №7
جاياۋ ادام ەركىن ءجۇرۋ ءۇشىن،
ولارعا كومەك بەرۋ ءۇشىن،
كەزەكشىمىز جىل بويى.
- سول بەلگىنىڭ تۇسىنا كەلگەندە جيگۋلي كەلە جاتقان ەكى بالانى قاعىپ كەتە جازداپتى. ولار كىمدەر ەكەنىن كىتابىمىزداعى 1-ەسەپتەن بىلەيىك. سلايد №8 قارىنداسى – 8 (ج) -3 (ج) كىشى
اعاسى - ؟
ش: 1) 8 + 3 = 11 (جاستا)
2) ح – 3 = 8
ح = 8 + 3
ح = 11
11 – 3 = 8
8 = 8
جاۋابى: اعاسى 8 جاستا
-ەندى الدىنان مىناداي بەلگى شىقتى. بۇل قانداي بەلگى؟ سلايد №9
-ساعاتىنا 60 كم جىلدامدىقتان ارتىق جۇرۋگە بولمايدى.
-دۇرىس. ال ءبىزدىڭ جيگۋليىمىز قانداي جىلدامدىقپەن جۇرگەنىن ءبىلۋ ءۇشىن
3-ەسەپتىڭ شارتىن وقيىق. ەسەپتى تەڭدەۋ قۇرۋ ارقىلى شەشەيىك. سلايد №10
V t S سلايد №11
جۇك م. 60 كم/ساع
2 ساع.سوڭ 300 كم
جەڭىل م. ؟ كم/ساع
ش: 1) 300 – (60 * 2) = 180 (كم)
180 : 2 = 90 (كم/ساع.)
2) 2 * ح + 60 * 20 = 300
2 * ح = 300 – 120
2 * ح = 180
ح = 90
جاۋابى: 90 كم/ساع.
وسىنداي جىلدامدىقپەن جۇرگەن جيگۋليدىڭ جىلدامدىعى دۇرىس بولدى ما؟
- جوق. ەندى جيگۋليدىڭ الدىنان مىناداي بەلگى شىقتى. ول قانداي بەلگى؟
- الدا جول جوندەۋ جۇمىسى ءجۇرىپ جاتىر دەگەن بەلگى. سلايد №12
قولىندا كۇرەگى بار بەلگى،
الدا: جۇمىس جاسالىپ جاتىر دەگەنى.
ول جەرمەن ءجۇرۋ شەكتەۋلى،
جۇرگىزۋشى، ول جەردى اينالىپ ءوت كورگەلى.
ول جايلى 5-ەسەپتىڭ شارتىن قۇرىپ، شەشۋىن تابايىق. سلايد №13
بارلىعى – 80 كم
ش: 80 : 5 + 80 : 4 = 36 (كم)
ى-كۇنى – 5/1ب
80 – 36 = 44 (كم)
- ؟
جاۋابى: ەكى كۇندە 36 كم، قالدى 44 كم
ىى-كۇنى – 4/1ب
قالدى - ؟ كم
سەرگىتۋ ءساتى سلايد №14
وڭعا، وڭعا، ءتۇزۋ تۇر،
سولعا، سولعا، ءتۇزۋ تۇر.
ارتقا قاراي ءبىر قادام،
العا قاراي ءبىر قادام
جوعارى-تومەن قارايىق،
ورنىمىزدى تابايىق!
-جيگۋلي قالاعا كىرگەن كەزىندە الدىنان 6-ەسەپتەگىدەي بىرنەشە قيىلىستار كەزدەستى. ول قيىلىستاردى قانداي گەومەتريالىق سىزىقتارعا ۇقسايتىنىن اجىراتىپ كورەيىكشى. /اۋىزشا/ سلايد №1،16
ا) كەسىندىلەر: وك، وە.
ءا) تۇزۋلەر: اد، سۆ.
ب) ساۋلەلەر: وا، وس، ود، وۆ، ەۆ، كد، ەس، كا.
- قيىلىستا تۇرعان باعدارشام بىزگە مىناداي ويىن جىبەرىپتى، قانەكەي، ورنىمىزدان تۇرىپ، ويناپ كورەيىك. سلايد №17
جاسىل ءتۇس جانعاندا – ورنىمىزدا تۇرىپ جۇرەمىز
سارى ءتۇس جانعاندا سول اياعىمىزدى كوتەرەمىز
قىزىل ءتۇس جانعاندا تىك تۇرامىز.
- جاقسى، سەندەر باعدارشامنىڭ ءتۇسىن جاقسى مەڭگەرىپسىڭدەر. ءبىز ويىن ويناپ تۇرعانىمىزدا جول ەرەجەسىن بۇزعانى ءۇشىن جول ينسپەكتورى جيگۋليدى ۇستاپ الىپتى. قانەكەي، 8-مىسالدى توپ بويىنشا ورىنداپ، جيگۋليگە جول بەلگىلەرى جايلى تۇسىندىرەيىكشى. سلايد №18، 19
900:3*2=600
900:(3*2)=150
(900+100):2=500
900+100:2=950
(8000-4000):4=140
8000-400:4=7900
ءار باعانداعى مىسالداردىڭ ناتيجەسىن سالىستىرۋدان شىعاتىن قورىتىندى: جاقشالى ورنەكتەردە جاقشا ىشىندەگى امال ءبىرىنشى ورىندالادى، جاقشاسىز ورنەكتەردە الدىمەن كوبەيتۋ مەن ءبولۋ، سونان سوڭ امال تاڭبالارى سولدان وڭعا قاراي ورىندالادى. سلايد №20
ءبىز - جول بەلگىلەرىمىز! ءبىزدىڭ ءارقايسىسىمىزدى ەستە ساقتاۋ قيىن ەمەس...
ەگەر دە ءبىز 9-مىسالداعى تاپسىرمالاردى تەز ورىنداساق، بىزگە جول ينسپەكتورىنىڭ دايىنداعان توسىن سىيىن بىلەمىز.
9-مىسال سلايد №21
631 * 2 * 5 = 6310
86 * 50 * 2 = 8600
8 * 25 * 4 = 800
31 * 2 * 500 =310000
37 * 50 * 2 = 3700
27 * 4 * = 27000
- ءبىر مىسالدى ورىنداۋ ارقىلى ءبىز جيگۋليگە بىرنەشە جول بەلگىلەرىن ۇيرەتتىك.
سەندەرگە ريزا بولعان جول ينسپەكتورى 2011 جىلدان باستاپ 1 جىلعا ارنالعان مىناداي كۋالىك بەرمەكشى. سلايد №22
كۋالىك
جول بەلگىلەرىن جاقسى مەڭگەرگەنى ءۇشىن 4 «ءا» سىنىپ وقۋشىسى ...
2011 جىلدان باستاپ ءبىر جىل بويى قوعامدىق كولىكتەردە تەگىن جۇرۋىنە بولادى. جول ينسپەكتورى
- بالالار، مىنەكەي كوپ وقىپ، كوپ بىلگەننىڭ پايداسىن كوردىڭدەر. سەندەردىڭ ارقالارىڭدا جيگۋلي ەرتەڭنەن باستاپ قالاداعى اۆتومەكتەپتە وقيتىن بولدى. امان-ەسەن جۇرەيىك، جول ءتارتىبىن بىلەيىك. سلايد №23
ءىۇ. قورىتىندى. بۇگىن ساباقتان قانداي ناتيجەگە جەتتىك. مىسالدار مەن ەسەپتەر شىعاردىق، ەسەپتەردىڭ شەشۋىن تابۋ ءۇشىن تەڭدەۋ قۇردىق، سىزىق تۇرلەرىن قايتالادىق، جول بەلگىلەرىن ەسىمىزگە ساقتاپ، جولدا ابايلاپ تۇرۋگە تاربيەلەندىك. سلايد №24
ءۇ. ۇيگە تاپسىرما. 2، 4-ەسەپتەر 119 بەت، 10-مىسال 120 بەت، 7-ەسەپ اۋىزشا
ءۇى. باعالاۋ سلايد №26
You Might Also Like
