كەمبريدج ءتاسىلىنىڭ تيىمدىلىگى
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى
شاردارا اۋدانى، جاۋشىقۇم اۋىلى
«جاۋشىقۇم» مەكتەپ-ليسەيىنىڭ
گەوگرافيا ءپانى ءمۇعالىمى: تيلەۋبەكوۆا سارا اناربەك قىزى
قازىرگى تاڭداعى ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى قولداۋ تاۋىپ جاتقان جاڭاشىل وزگەرىستەر مەن باستامالار ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنە دە سەرپىلىس بەرەرى حاق. سونىڭ ءبىر ايعاعى - بۇگىندە الەمدىك جوعارى دەڭگەيدە قول جەتكىزگەن اناعۇرلىم تانىمال جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ جيىنتىعى بولىپ سانالاتىن، 7 مودۋلگە جيناقتالىپ قاراستىرىلعان.
نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبى مەن كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتى قاۋىمداستىعى بىرلەسىپ قۇرعان باعدارلاما. بۇل باعدارلامادا قر-نىڭ ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ ۇستازدار قاۋىمىنا كىرىكتىرىلگەن جاڭاشىل ادىس-تاسىلدەردى مەڭگەرتۋ ارقىلى مەكتەپتە ساباق ۇدەرىسىندە قولدانىسقا ەنگىزۋدى، ناتيجەلى ەڭبەك ەتىپ، وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم ساپاسىنىڭ كوتەرىلۋىنە جانە قوعامعا ءوز ۇلەسىن قوسا الۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل جۇيەگە مەملەكەت تاراپىنان دا ۇلكەن قولداۋ كورسەتىلۋدە. باعدارلامانىڭ باستى ماقساتى – وقۋشىلاردىڭ قالاي وقۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتۋ. ياعني ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە الاتىن، وزىندىك ىشكى ءۋاجى بار، ىجداقاتتى، ىنتالى، سەنىمدى، وزىندىك پىكىرىن ارى قاراي دامىتا الاتىن، كۇماندى ويلارىن بىلدىرە الاتىن، اكت-نى جاقسى مەڭگەرۋ ارقىلى العان ءبىلىمىن ومىردە قولدانا الاتىن، مادەنيەتتى، پاراساتتى جاڭالىققا جانى قۇمار جان بولۋعا جەتەلەيدى. ارينە، بۇل رەتتە باسىم باعىت - الدىمەن ءمۇعالىمنىڭ وقۋشىلارمەن ىنتىماقتاستىق قارىم-قاتىناس ورناتۋى نەگىزىندە وقۋ ۇدەرىسىنە تارتىپ، بالانىڭ وزىندىك قاجەتتەلىكتەرىن قاناعاتتاندىرا الاتىنداي باعىت-باعدار بەرۋ.
نەگىزىنەن بۇل ءتاسىلدىڭ تيىمدىلىگى ءمۇعالىم جۇمىسىنىڭ جەڭىلدەي تۇسۋىندە. ماسەلەن، ءمۇعالىم بەرگەن تاپسىرما اياسىندا وقۋشىلارعا كوپ ويلانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ىزدەنۋ ەكەۋارا ديالوگ قۇرۋ ارقىلى ويلاسۋ، توپتىق جۇمىس جۇرگىزۋ ارقىلى اتسالىسۋ، سالىستىرۋ، توپتار اراسىندا پىكىر الماسۋ، تالاسا تالقىلاۋ ۇلكەن مانگە يە.
سونداي-اق، باعدارلامانىڭ باسىم باعىتى سىندارلى وقىتۋ تاسىلىنە باعىتتالعان. سىندارلى وقىتۋ وقۋشىلاردى تىنىمسىز ىزدەنىمپازدىققا باۋليدى. وقۋشىلار وزدەرىنىڭ وقۋ كەرەكتىگىنە جاۋاپتى ەكەندىگىن سەزىنۋمەن قاتار، ءوز ويلارى مەن دالەلدەمەلەرىن ناقتى جەتكىزە الاتىن، ويعا جۇيرىك، تىلگە شەشەن، ويىن كوركەم بەينەلەي الاتىن، بىرنەشە ءتىلدى مەڭگەرگەن جان-جاقتى جەتىلگەن جەكە تۇلعا رەتىندە قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتەدى.
وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋعا، كۇماندى ويلارىن ءبىلدىرىپ، پىكىرىن، كوزقاراسىن ناقتى دايەكتەر ارقىلى دالەلەدەپ، جاڭا يدەيالارمەن تولىقتىرىپ، ورىستەتۋگە دە ىقپال جاسايدى. سايىپ كەلگەندە، بۇل كورىنىستەر وقۋشىلاردىڭ جۇپتىق، توپتىق جۇمىس بارىسىنداعى بىرلەسكەن ىس-ارەكەتتەرى نەگىزىندە العان بىلىمدەرىن جان-جاقتى، ياعني، ءبىلىپ، ءتۇسىنىپ، قولدانۋ-مەن قاتار، تالداۋ، جاساۋ ارقىلى تانىپ بىلۋىنەن بايقالادى. بۇل ءۇشىن ءمۇعالىم قولايلى ورتا قالىپتاستىرۋدى نازاردان تىس قالدىرماۋ كەرەك.
باعدارلامادا كورسەتىلگەندەي، باعالاۋ-ودان ارعى وقۋ تۋرالى شەشىمدى قابىلداۋ ماقساتىمەن وقىتۋدىڭ ناتيجەلەرىن جۇيەلى تۇردە جيناقتاۋعا باعىتتالعان قىزمەتتى بەلگىلەۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن تەرمين.
ءداستۇرلى وقىتۋ جۇيەسىندە وقۋشى ءبىلىمىن اۋىزشا «3»، «4»، «5» دەپ، جالپى باعالاۋ ورىن العان بولاتىن. ال كەمبريجدىك جۇيەدە وقۋشىنىڭ ىزدەنۋىنە، ءبىلىم الۋىنا ىقپال جاساۋدا وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋدىڭ ءمانى زور، ياعني، وقۋشىنىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن قابىلەتتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ىنتالاندىرۋ، ودان ءارى وقۋعا جەتەلەۋ باستى ماقسات بولىپ تابىلادى.
قورىتا ايتقاندا، كەمبريدجتىك جۇيەدە وقۋشىلاردىڭ وزدەرىن ەركىن ۇستاۋىنا، ويلانۋىنا مۇمكىندىك جاسالىنىپ، ءمۇعالىمنىڭ دە، وقۋشىنىڭ دا ىس-ارەكەتى شىعارماشىلىق سيپاتتا بولادى، ياعني قازىرگى زاماندا تابىستى ءومىر سۇرۋگە دايىن بەلسەندى ازامات قالىپتاستىرۋدى كوزدەيدى.
ەلباسىمىز: «ەلىمنىڭ ەرتەڭى بولاشاعى جاستاردىڭ قولىندا. ال جاستاردىڭ الداعى ءومىرىنىڭ جارقىندىعى ءبىلىم الۋىندا»،- دەپ بەكەر ايتپاسا كەرەك-تى. ەلىمىزدى جاھانعا تانىتاتىن، ەكونوميكاسىن شارىقتاتاتىن جاستاردى باۋلىپ شىعاراتىن مۇعالىمدەر قاۋىمى ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندە بولۋ كەرەك.
You Might Also Like
-
ءوزىن-وزى تاربيەلەۋ — بۇل ادامنىڭ وز-وزىمەن سانالى تۇردە جۇمىس ىستەۋى، وز-وزىنە باعا بەرۋىنىڭ ناتيجەسى، يدەالدىلىقتى قالىپتاستىرىپ، ءوزىن-وزى كەمەلدەندىرۋگە جانە ءوزىن-وزى تانۋعا ۇمتىلۋ.
