كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەم
الماتى وبلىسى، ەڭبەكشىقازاق اۋدانى،
تولقىن اۋىلى، "تولقىن ورتا مەكتەبى" كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى جايلىبەكوۆا اليا
قازاق ءتىلى 8 - سىنىپ
تاقىرىبى: كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەم
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: سالالاس قۇرمالاس سويلەمنىڭ تۇرلەرى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، ماعىنالىق تۇرلەرىنىڭ ءبىرى كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەم، جاسالۋ جولى تۋرالى مىسالدارمەن دالەلدەي وتىرىپ ءتۇسىندىرۋ، سالالاستىڭ تۇرلەرىن اجىراتا ءبىلۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، وزگەنىڭ پىكىرىن تىڭداي ءبىلۋ، ويلارىن جيناقى، ماعىنالى، ەركىن جەتكىزە بىلۋگە ءوز پىكىرىن قورعاي بىلۋگە، وزىنشە وي ءتۇيىن جاساۋعا داعدىلاندىرۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ.
تاربيەلىك: قازاق ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە، مادەنيەتتىلىككە، باتىلدىققا تاربيەلەۋ، تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباق ءادىسى: بلۋم تاكسونومياسى، ءتۇسىندىرۋ، ەرەجە شىعارۋ، تالداۋ، سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تىرەك سىزبا، ۆەنن دياگرامماسى، سەمانتيكالىق كارتا، سۋرەت، تەست
ساباق بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) وقۋشىلارمەن امانداسۋ
ءا) سىنىپ وقۋشىلارىن تۇگەندەۋ
ب) ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ
ۆ) سىنىپ تازالىعىن تەكسەرۋ
گ) ينفورماتيكا كابينەتىنىڭ قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىمەن تانىستىرۋ
1. ءبىلۋ.
وتكەن تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن تەكسەرۋ. ەرەجە سۇراۋ، ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
سۇراقتار:
1) قۇرمالاس سويلەم دەگەنىمىز نە؟ تۇرلەرى
2) سالالاس قۇرمالاس سويلەم دەگەنىمىز نە؟ تۇرلەرى
3) ىڭعايلاس سالالاس قۇرمالاس
4) سەبەپ – سالدار سالالاس قۇرمالاس
5) قارسىلىقتى سالالاس قۇرمالاس
6) تۇسىندىرمەلى سالالاس قۇرمالاس
7) تالعاۋلى سالالاس قۇرمالاس دەگەن نە؟
2. ءتۇسىنۋ.
بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز – كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەم.
ەرەجە شىعارۋ. مىسالدار:
1) بىردە قۋىپ جۇرەمىن
شىركەيى مەن شىبىنىن،
ايداپ بىردە جۇرەمىن
ناعاشىمنىڭ شىعىرىن. (ءا. تاجىبايەۆ)
2) اققۋ بىرەسە تومەن تۇسەدى، بىرەسە جوعارى ۇشادى.
3) قازان اسپانىڭ اۋزىندا وت كەيدە جىلتىلدايدى، كەيدە قىزىپ جانىپ لاپىلدايدى.
وسى مىسالداردى الا وتىرىپ بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەمنىڭ ەرەجەسىن شىعارۋ.
ەرەجەسى: قۇرامىنداعى جاي سويلەمدەرى ارقىلى بەرىلگەن ءىستىڭ، وقيعانىڭ كەزەكتەسىپ كەلۋىن بىلدىرەتىن سالالاس قۇرمالاستىڭ ءتۇرىن كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس دەيمىز.
جالعاۋلىق شىلاۋلارى: بىردە، بىرەسە، كەيدە.
تىنىس بەلگىلەرى: الالارىنا تەك قانا ءۇتىر قويىلادى.
3. قولدانۋ.
1) 116 - جاتتىعۋ. تومەندەگى سويلەمدەردە كەيدە، بىرەسە، نە جالعاۋلىقتى شىلاۋلاردىڭ قايسىسى جاي سويلەمدەگى ءبىرىڭعاي سويلەم مۇشەلەرىن بايلانىستىرىپ تۇر؟ قايسىلارى كەزەكتەس سالالاستىڭ قۇرامىنداعى جاي سويلەمدەردى بايلانىستىرىپ تۇر؟
2) ءوز ويلارىنان بىرنەشە مىسال ويلاپ تابۋ. (ءار ءتۇرلى جاعدايعا بايلانىستى)
4. تالداۋ.
1) «جالعاسىن تاپ...» تاپسىرماسى.
2) ۆەنن دياگرامماسى. كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەمدى تالعاۋلى سالالاس قۇرمالاس سويلەممەن سالىستىرۋ. (سلايدتا كورسەتىلەدى)
بۇل تاپسىرمادا بىرنەشە سالالاس قۇرمالاس سويلەمنىڭ ءبىرىنشى جاي سويلەمى بەرىلەدى. ەكىنشى جاي سويلەمدەردى وقۋشىلار وزدەرى قۇراۋ كەرەك.
نۇرعالي بىرەسە تاۋكەگە قاراپ كۇلىمدەيدى،.......
بىردە ايجان ءان سالادى،.........
كەيدە اسپاندى قارا بۇلت جابادى،......
اجەم بىردە ويۋ ويادى،.......
3) سەمانتيكالىق كارتا «بىلىمدىلەر»
سالالاس قۇرمالاس سويلەمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىنە بىرنەشە مىسال كورسەتىلەدى. مىسالداردىڭ قاي ماعىنالىق تۇرگە جاتاتىنىنا توقتالىپ، دالەلدەيدى.
4) سۋرەتكە قاراپ ءماتىن قۇراۋ، تاقىرىپ قويۋ، ءماتىننىڭ قۇرامىندا قۇرمالاس سويلەمدەردىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىن قاتىستىرۋ. تالداۋ.
5. جيناقتاۋ.
سلايدتا تەست سۇراقتارى بەرىلەدى. تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ.
6. باعالاۋ
رەفلەكسيا
بىلەمىن
ءبىلدىم
بىلگىم كەلەدى
ۇيگە تاپسىرما. 119 - جاتتىعۋ. بەرىلگەن سويلەمدەردى تۇلعالىق ىڭعايىنا قاراي، ماعىنالارىنا قاراي قۇرمالاستىرىڭدار دا، قانداي سالالاس قۇرمالاس سويلەم بولعانىن انىقتاڭدار.
تولقىن اۋىلى، "تولقىن ورتا مەكتەبى" كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى جايلىبەكوۆا اليا
قازاق ءتىلى 8 - سىنىپ
تاقىرىبى: كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەم
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: سالالاس قۇرمالاس سويلەمنىڭ تۇرلەرى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، ماعىنالىق تۇرلەرىنىڭ ءبىرى كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەم، جاسالۋ جولى تۋرالى مىسالدارمەن دالەلدەي وتىرىپ ءتۇسىندىرۋ، سالالاستىڭ تۇرلەرىن اجىراتا ءبىلۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، وزگەنىڭ پىكىرىن تىڭداي ءبىلۋ، ويلارىن جيناقى، ماعىنالى، ەركىن جەتكىزە بىلۋگە ءوز پىكىرىن قورعاي بىلۋگە، وزىنشە وي ءتۇيىن جاساۋعا داعدىلاندىرۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ.
تاربيەلىك: قازاق ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە، مادەنيەتتىلىككە، باتىلدىققا تاربيەلەۋ، تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباق ءادىسى: بلۋم تاكسونومياسى، ءتۇسىندىرۋ، ەرەجە شىعارۋ، تالداۋ، سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تىرەك سىزبا، ۆەنن دياگرامماسى، سەمانتيكالىق كارتا، سۋرەت، تەست
ساباق بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) وقۋشىلارمەن امانداسۋ
ءا) سىنىپ وقۋشىلارىن تۇگەندەۋ
ب) ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ
ۆ) سىنىپ تازالىعىن تەكسەرۋ
گ) ينفورماتيكا كابينەتىنىڭ قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىمەن تانىستىرۋ
1. ءبىلۋ.
وتكەن تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن تەكسەرۋ. ەرەجە سۇراۋ، ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
سۇراقتار:
1) قۇرمالاس سويلەم دەگەنىمىز نە؟ تۇرلەرى
2) سالالاس قۇرمالاس سويلەم دەگەنىمىز نە؟ تۇرلەرى
3) ىڭعايلاس سالالاس قۇرمالاس
4) سەبەپ – سالدار سالالاس قۇرمالاس
5) قارسىلىقتى سالالاس قۇرمالاس
6) تۇسىندىرمەلى سالالاس قۇرمالاس
7) تالعاۋلى سالالاس قۇرمالاس دەگەن نە؟
2. ءتۇسىنۋ.
بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز – كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەم.
ەرەجە شىعارۋ. مىسالدار:
1) بىردە قۋىپ جۇرەمىن
شىركەيى مەن شىبىنىن،
ايداپ بىردە جۇرەمىن
ناعاشىمنىڭ شىعىرىن. (ءا. تاجىبايەۆ)
2) اققۋ بىرەسە تومەن تۇسەدى، بىرەسە جوعارى ۇشادى.
3) قازان اسپانىڭ اۋزىندا وت كەيدە جىلتىلدايدى، كەيدە قىزىپ جانىپ لاپىلدايدى.
وسى مىسالداردى الا وتىرىپ بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەمنىڭ ەرەجەسىن شىعارۋ.
ەرەجەسى: قۇرامىنداعى جاي سويلەمدەرى ارقىلى بەرىلگەن ءىستىڭ، وقيعانىڭ كەزەكتەسىپ كەلۋىن بىلدىرەتىن سالالاس قۇرمالاستىڭ ءتۇرىن كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس دەيمىز.
جالعاۋلىق شىلاۋلارى: بىردە، بىرەسە، كەيدە.
تىنىس بەلگىلەرى: الالارىنا تەك قانا ءۇتىر قويىلادى.
3. قولدانۋ.
1) 116 - جاتتىعۋ. تومەندەگى سويلەمدەردە كەيدە، بىرەسە، نە جالعاۋلىقتى شىلاۋلاردىڭ قايسىسى جاي سويلەمدەگى ءبىرىڭعاي سويلەم مۇشەلەرىن بايلانىستىرىپ تۇر؟ قايسىلارى كەزەكتەس سالالاستىڭ قۇرامىنداعى جاي سويلەمدەردى بايلانىستىرىپ تۇر؟
2) ءوز ويلارىنان بىرنەشە مىسال ويلاپ تابۋ. (ءار ءتۇرلى جاعدايعا بايلانىستى)
4. تالداۋ.
1) «جالعاسىن تاپ...» تاپسىرماسى.
2) ۆەنن دياگرامماسى. كەزەكتەس سالالاس قۇرمالاس سويلەمدى تالعاۋلى سالالاس قۇرمالاس سويلەممەن سالىستىرۋ. (سلايدتا كورسەتىلەدى)
بۇل تاپسىرمادا بىرنەشە سالالاس قۇرمالاس سويلەمنىڭ ءبىرىنشى جاي سويلەمى بەرىلەدى. ەكىنشى جاي سويلەمدەردى وقۋشىلار وزدەرى قۇراۋ كەرەك.
نۇرعالي بىرەسە تاۋكەگە قاراپ كۇلىمدەيدى،.......
بىردە ايجان ءان سالادى،.........
كەيدە اسپاندى قارا بۇلت جابادى،......
اجەم بىردە ويۋ ويادى،.......
3) سەمانتيكالىق كارتا «بىلىمدىلەر»
سالالاس قۇرمالاس سويلەمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىنە بىرنەشە مىسال كورسەتىلەدى. مىسالداردىڭ قاي ماعىنالىق تۇرگە جاتاتىنىنا توقتالىپ، دالەلدەيدى.
4) سۋرەتكە قاراپ ءماتىن قۇراۋ، تاقىرىپ قويۋ، ءماتىننىڭ قۇرامىندا قۇرمالاس سويلەمدەردىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىن قاتىستىرۋ. تالداۋ.
5. جيناقتاۋ.
سلايدتا تەست سۇراقتارى بەرىلەدى. تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ.
6. باعالاۋ
رەفلەكسيا
بىلەمىن
ءبىلدىم
بىلگىم كەلەدى
ۇيگە تاپسىرما. 119 - جاتتىعۋ. بەرىلگەن سويلەمدەردى تۇلعالىق ىڭعايىنا قاراي، ماعىنالارىنا قاراي قۇرمالاستىرىڭدار دا، قانداي سالالاس قۇرمالاس سويلەم بولعانىن انىقتاڭدار.
You Might Also Like
