سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 5 كۇن بۇرىن)
كوكتەم كەلدى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس، تانىم، شىعارماشىلىق.
ءبولىمى: قورشاعان ورتا، ماتەماتيكا، جاپسىرۋ، قۇراستىرۋ، ءتىل دامىتۋ، ءوزىن - ءوزى تانۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «كوكتەم كەلدى»
ساباقتىڭ ماقساتى: كوكتەم بەلگىلەرىن اڭگىمەلەي وتىرىپ، ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىستىرۋ. دۇرىس سويلەۋ ءبىلۋ داعدىلارىن جانە ىزدەنۋشىلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ. تابيعاتتى سۇيە بىلۋگە جانە ونى قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ
كورنەكىلىك: كوكتەم كورىنىسى، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعاز، لۋپا، توپىراق، شەلەكتەر، سماليكتەر.
ۇيىمداستىرۋ: شاتتىق شەڭبەرى. قايىرلى كۇن بالالار! ادەتتەگىدەي سەندەرمەن كەزدەسىپ
تۇرعانىما قۋانىشتىمىن. قانە، قوناقتارمەن، ءبىر - بىرىمىزبەن سالەمدەسىپ الايىقشى.
باقشامىزعا بارعاندا
جولىققان بار جاندارعا
ەرتەمەن اق پەيىلمەن،
«قايىرلى تاڭ» دەيمىن مەن.
الدىمىزدان كەزىككەن
كوپ تانىستى كورەمىز.
بارىنە دە ىزەتپەن
بىزدەر سالەم بەرەمىز.
پسيحولوگيالىق جاتتىعۋ. «كۇن شۋاعى»
ال، بالالار كوزىمىزدى جۇمامىز، ءبىز باقشاعا كەلە جاتىرمىز دەپ ويلاڭدار. وزدەرىڭ بىلەسىڭدەر كۇن جىلى شۋاعىن توگىپ، جارقىراپ شىعىپ تۇر، سەن قۋانىشتىسىڭ اينالادا كۇستار سايراپ جاتىر. سەن سول دىبىستى ەستىپ ءبىر ءسات تۇرىپ قالدىڭ، وسى كەزدە اناڭ «بالام بول جۇگىر باقشاعا كەشىگەسىڭ - دەدى». سەن جۇگىرىپ باقشاعا جونەلدىڭ. ال ەندى كوزدەرىڭىزدى اشىڭىزدار.
- بالالار، قانداي سەزىمدە بولدىڭىزدار، كوڭىل - كۇيلەرىڭىز قالاي؟
- كەرەمەت، باقىتتى، تاماشا.
- ەندەشە، ءبىز «تاماشا» ويىنىن ويناپ جىبەرەيىك. ويىن «تاماشا»
شارتى: مەن سەندەرگە جاقسى ءسوز ايتسام، سەندەر جاقسى، تاماشا دەپ جۇدىرىقتارىڭدى ءتۇيىپ باس بارماقتارىڭدى كوتەرىپ بىر-بىرلەرىڭە كورسەتەسىڭدەر.
- گۇلدىڭ ءيىسى قانداي؟
- تاماشا
- قۇستاردىڭ داۋىسى قانداي؟
- تاماشا
- جايقالىپ وسكەن كوك ءشوپ قانداي؟
- تاماشا
- مەنىڭ نان ونىمدەرىن قويعان ۇستەلىم شە؟
- تاماشا
- قانە، وندا ۇستەلگە جاقىن كەلىپ وتىرايىق، بالالار.
- ۇستەلدە قانداي استىڭ ءتۇرى بار؟
- نان ونىمدەرى، نان تۇرلەرى.
- قانداي؟
- باۋىرساق، بولكە نان، قىتىرلاق...
- وسى ناندى كىم دايىندايدى؟
- ناۋبايحانادا ناۋبايشى، ال ۇيدە انامىز، اپامىز دايىندايدى.
- ناندى نەدەن دايىندايدى؟
- ۇننان.
- ۇندى نەدەن دايىندايدى؟
- بيدايدان، ارپادان.
- ۇن دايىنداۋ ءۇشىن قانداي ارپا، بيداي كەرەك؟
- تازا، جەتىك پىسكەن، جوعارى ساپالى بيداي كەرەك.
- دۇرىس، جارايسىڭدار. ۇستەلدەن تۇرار كەزدە ءبىز نە ايتاتىن ەدىك، بالالار؟
- اس قايىرىپ، باتا بەرەمىز. (باتا ايتادى)
- قانە، بالالار ۇن دايىندايتىن بيداي مەن ارپانى زەرتتەپ قارايىق، ەگۋگە جارامدىسىن الايىق. ءبۇتىن، تازا، شىرىمەگەن ارپا مەن بيدايدى ۇلكەيتكىش اينەكتىڭ كومەگىمەن تاڭداپ الايىق. (سالىستىرا قارايدى).
بيداي مەن ارپانىڭ ورتاسىن كەسىپ، ۇستەلدىڭ ۇستىنە قويىلعان.
- بالالار، سەندەر كوزدەرىڭە جاقىن تۇتىپ قاراپ كورىڭدەر. ايىرماشىلىقتارىن ايتايىقشى.
- بيدايدىڭ ءتۇسى قوڭىر، قىسقالاۋ، سىرتى تەگىس، جىلتىر. ارپانىڭ سىرتى كەدىر - بۇدىرلاۋ، ۇزىنشا، ءتۇسى سارعىلت.
- وتە جاقسى، جارايسىڭدار. اق ءتۇس بولىپ كورىنگەن، بالالار، ارپا ەكەن. قوڭىر ءتۇس بولىپ كورىنگەن بيداي بۇل تولىق پىسكەن بيداي تۇقىمى، بۇدان جوعارى ساپالى ۇن دايىندالادى. بۇنداي تازا بيداي مەن ارپادان جاقسى بىتىك استىق وسەدى. بالالار، ءبىز تۇقىمنان مىنا قۇرالداردىڭ كومەگىمەن كوپتەگەن ايىرماشىلىقتار تاپتىق.
- جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە ەگىن ەگەمىز؟
- كوكتەمدە.
وندا قانە، بالالار، ەگىپ كورەيىك، وسكەندە قاندا بولادى ەكەن. (جەكە ىدىستارىنا وزدەرى تۇقىم سالادى) قالاي ەگەمىز؟
- ءبىرىنشى، توپىراقتى دايىندايمىز. ەكىنشى، توپىراققا تۇقىمدى سالىپ بەتىن جابامىز. ۇستىنە سۋ قۇيامىز. تەز ءوسۋى ءۇشىن جىلى سوزدەر ايتايىق.
- ءوس - ءوس، مەنىڭ بيدايىم، جىلدامىراق، جىلۋىمدى بەرەيىن.
- وسكەن كەزدە بىردەي بولىپ وسەتىن سەبەبى بۇل وسىمدىكتەر استىق تۇقىمداستار تۋىسقان بولعاسىن ءتۇسى، جاپىراعى بىردە بولىپ وسەدى. بۇنىڭ ءبارى تابيعاتتىڭ قۇپياسى، بالالار.
- بالالار، ءبارىمىز مىنا كورىنىسكە قارايىقشى. بۇل قاي مەزگىل؟
- كوكتەم.
- كوكتەم قانداي تاماشا! كۇن جىلىنادى، قۇستار ۇشىپ كەلەدى، ادامدار جەر جىرتىپ ەگىن ەگەدى. سۋ تاسيدى ودان ءوتۋ ءۇشىن كوپىر جاسايدى.
- بالالار، مىنا قيما سۋرەتتەرگە قارايىقشى، نەلەر بەينەلەنگەن ەكەن. ال ەندى، ءبارىن بىرىكتىرەيىك. ەندى قانداي كورىنىستى كوردىڭىزدەر؟
- كوكتەم مەزگىلى. (سۋرەت بويىنشا سويلەۋ)
- ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
- قىس، كوكتەم، جاز، كۇز.
- دۇرىس، بۇگىن، ءبىز قاي مەزگىلدەگى ەڭبەكتەردى ايتىپ بىلدىك؟ سيپاتتاما بەرەيىكشى.
- كوكتەم مەزگىلى. ەگىن ەگەدى، اعاش بۇرشىك جارىپ، جاپىراق وسەدى. قۇستار ۇشىپ كەلەدى، اعاش بۇتاعىنا قونادى. جەر بەتىنە ءشوپ وسەدى، تولدەر ويناقتايدى.
- كوكتەم مەزگىلى تۋرالى تاقپاق ايتىپ جىبەرەيىك.
كوكتەم، كوكتەم، كوكتەمدە
قۇستار كەلىپ سايراسىپ،
تولدەر ويناپ، سەكىرىپ
قۋانىپ ءبىر قالادى.
- ال، ەندى، وسى ايتقاندارىمىزدى ءىس جۇزىندە كورسەتەيىكشى، بالالار. قانە، ورتاعا جاقىندايىق. اعاشتا نەلەر پايدا بولادى؟ (ورتاعا اعاش قويىلادى)
- جاپىراقتار پايدا بولادى. (3 - 4 بالا جاپىراقتى قىستىرادى)
- نەلەر ۇشىپ كەلەدى؟
- قۇستار ۇشىپ كەلەدى.
- قۇستار قايدا قونادى؟
- اعاشتىڭ بۇتاعىنا قوناقتايدى. (3 - 4 بالا قۇستاردى وتىرعىزادى)
- كوك ءشوپ قايدا وسەدى؟
- جەردە (2 - 3 بالا اكەلىپ قويادى)
- تولدەر قايدا ويناقتايدى؟
- كوك ءشوپ ۇستىندە (تولدەردى ورنالاستىرادى)
- بۇنىڭ ءبارى قاي مەزگىلدە بولادى؟
- كوكتەمدە
- جارايسىڭدار، ولاي بولسا بالالار سەندەردىڭ ءار بىرەۋلەرىڭنىڭ الدارىڭدا كوڭىل - كۇيدى بىلدىرەتىن باۋىرساقتار جاتىر. ساباق سوڭىندا سەندەردىڭ وسى كوڭىل - كۇيلەرىڭدى قانداي ەكەنىن وسى باۋىرساقتار ارقىلى بىلدىرەمىز.
- بالالار، بىزگە قاعازدار ەلىنەن قوناق كەلىپتى. قوناعىمىزدىڭ ەسىمى «قاعاز» حانشايىمى. قوناعىمىز بىزگە ءبىر تاپسىرما بەرەدى، ەگەردە تاپسىرمانى ورىنداي الساڭدار، «قاعاز» حانشايىمى سەندەرگە اكەلگەن سىيلىقتارىن تاپسىرادى. تاپسىرمانى ورىنداپ كورەمىز بە؟
- ءيا
- قاعاز حانشايىمى: سەندەر وتە اقىلدى، ءبىلىمدى بالالار ەكەنسىڭدەر! كوكتەم مەزگىلى تۋرالى كوپ بىلەدى ەكەنسىڭدەر، ەندەشە ماعان كوكتەم مەزگىلىن قاعاز بەتىنە ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان جاساپ بەرسەڭدەر، مەن سەندەرگە سىيلىق بەرەمىن. بەينەلەپ بەرەسىڭدەر مە؟
- ءيا
- بالالار، ءىستى باستاماس بۇرىن، ساۋساقپەن جۇمىس ىستەيتىن بولعاندىقتان ساۋساقتاردى سەرگىتىپ الايىق.
«ورمەكشى»
كۇنى بويى ەڭبەكپەن
ورمەكشى ورنەك توقىدى.
نوسەر تەك كەنەت سەلدەتكەن،
ەڭبەگىن ونىڭ جوق قىلدى.
كۇن شىقتى قايتا جارقىراپ،
قۇرعادى تەز - اق توڭىرەك
ورمەكشى ورمەك توقۋعا
كىرىستى دەرەۋ، تەزىرەك.
- قانە، بالالار، جاساعان جۇمىسىمىزدى اياقتايىق. جۇمىسىمىزعا ات قويايىق. جارايسىڭدار بالالار، وتە تاماشا جاساپسىڭدار راحمەت.(سىيلىق بەرەدى)
- وسىنداي اينالانىڭ ءبارى كوكتەپ، كوك شىعاتىن بولعاندىقتان كوكتەدى، كوگەرىپ شىقتى، كوكتەپ ءوستى، كوك ءشوپ شىقتى دەگەن تۇسىنىكتەن كوكتەم ءسوزى شىققان. بالالار، وسىنداي تاماشا مەزگىلگە ارنالعان ءان بىلەمىز بە؟
ءان: «كوكتەم»
- بالالار، سىزدەرگە ساباق ۇنادى ما؟ ماناعى باۋىرساقتارىمىزدى تاقتاعا جاپسىرايىق، ساباقتا قانداي كوڭىل كۇيدە بولدىڭىزدار.
- بارىڭىزگە راحمەت، وسىمەن ساباعىمىز اياقتالدى.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما