كۇزگى ورمان
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم
ءبولىمى: قاراپايىم ماتەماتيكالىق تۇسىنىكتەردى قالىپتاستىرۋ
تاقىرىبى: كۇزگى ورمان
ماقساتى: بالالاردى ساناۋعا جاتتىقتىرۋ، گەومەتريالىق پىشىندەر جايلى ءبىلىم دەڭگەيىن انىقتاۋ. عاجايىپ ساياحات ارقىلى بالالار قيالىن شىڭداۋ. قيسىندى ەسەپتەر شىعارا وتىرىپ، بالانىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، تاپقىرلىعىن ارتتىرۋ. بالالاردى ادەپتىلىككە، قامقورلىققا تاربيەلەۋ.
ءادىس – تاسىلدەر: ساياحات، اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، ويىندار
كورنەكىلىگى: گەومەتريالىق پىشىندەر، ورمان كورىنىسى، ۇيشىكتەر، لەنتالار، ەرتەگى كەيىپكەرلەرى، ءۇنتاسپا.
شاتتىق شەڭبەرى: ءبىز كىشكەنتاي بالامىز،
ءوسىپ - ءونىپ تولامىز.
كۇنگە قاراي تالپىنىپ،
كۇنگە قانات قاعامىز.
الەمدەگى بارلىق ادامعا،
تەك جاقسىلىق تىلەيمىز.
- بالالار، سەندەر سەرۋەندەگەندى ۇناتاسىڭدار ما؟
- ءيا، ۇناتامىز.
- وندا بۇگىن ءبىز ورمانعا ساياحاتقا شىعامىز. مەن سەندەرگە جىل مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىگىن سيپاتتايىن، سەندەر قاي جىل مەزگىلى ەكەنىن تاباسىڭدار.
بۇلتتار ءتونىپ،
جەرگە توگىپ،
دىمقىل تۇمان باسادى.
ءشوپ سارعايىپ،
ءوڭى تايىپ،
دالا سۇرى قاشادى.
ويناي الماي....
دەنەڭ مۇزداپ توڭادى.
ايتىڭدارشى بوبەكتەرىم،
بۇل قاي كەزدە بولادى؟
- كۇزدە بولادى
- كۇز مەزگىلىنىڭ ايلارىن اتاڭدارشى
- قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
وسى كەزدە ىشكە قىزىل تەلپەك كىرەدى (مۋزىكامەن)
قىزىل تەلپەك: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟
تاربيەشى: بالالار، بۇل كىم؟ قاي ەرتەگىنىڭ كەيىپكەرى؟
بالالار: قىزىل تەلپەك
قىزىل تەلپەك: دۇرىس ايتاسىڭدار، مەن قىزىل تەلپەكپىن. سىزدەر قايدا بارا جاتىرسىزدار؟
تاربيەشى: ءبىز ورمانعا ساياحاتقا شىققالى جاتىرمىز.
قىزىل تەلپەك: مىنە، كەرەمەت، ماعان سەرىك بولاتىن بولدىڭىزدار. اناشىم سۇيىكتى اجەمە ءبالىش اپارىپ بەر دەگەن. ورماندا قاسقىر بار دەيدى، ال مەن قاسقىردان قورقامىن.
تاربيەشى: بالالار، ەندەشە ءبىز قىزىل تەلپەكتى اجەسىنىڭ ۇيىنە جەتكىزىپ سالايىق.
قىزىل تەلپەك: الاقاي، قانداي جاقسى بولدى! اجەم دە قۋانىپ قالاتىن بولدى.
تاربيەشى: ەندەشە جولعا شىعايىق. ورماندا الدىمىزدان تالاي - تالاي قىزىقتار كەزدەسەر. بالالار، قاراڭدارشى، مۇندا قويان ءجۇر. ءوزى سونداي كوڭىلسىز.. قويان ساعان نە بولدى؟
قويان: ءبىزدى تۇلكى ۇيىمىزدەن قۋىپ شىقتى، ەندى تۇراتىن جەرىمىز جوق.
تاربيەشى: ەندى نە ىستەيمىز، بالالار؟
بالالار: قوياندارعا ءۇي سالىپ بەرۋىمىز كەرەك.
تاربيەشى: قويان مۇڭايما، ساعان بالالار كومەكتەسەدى. قانە بالالار، قانداي پىشىندەرمەن ءۇيدى تۇرعىزۋعا بولادى؟
بالالار: ءتورتبۇرىشتى الامىز
تاربيەشى: ال توبەسىن قانداي پىشىنمەن؟
بالالار: ءۇشبۇرىش
تاربيەشى: تەرەزەسىن قانداي پىشىنمەن جاساۋعا بولادى؟
بالالار: دوڭگەلەك، ءتورتبۇرىش
تاربيەشى: قانداي ادەمى ءۇي پايدا بولدى. كەلە عوي قويان ۇيىڭە كىر.
قويان: راحمەت، بالالار. سەندەر بىزگە كوپ كومەك كورسەتتىڭدەر.
تاربيەشى: قويان، قىزىل تەلپەكتىڭ اجەسىنىڭ ءۇيىن كورسەتەسىن بە؟
قويان: ول ورماننىڭ شەتىندە.
تاربيەشى: بالالار، قويان قايدا مەكەندەيدى؟ نەمەن قورەكتەنەدى؟
بالالار: قويان ورماندا مەكەندەيدى، ولار شوپپەن، سابىزبەن قورەكتەنەدى.
سەرگىتۋ ءساتى: «سۇر قويان»
قاسقىردىڭ ءىزىن كورەدى.
قاسقىر: قىزىل تەلپەك سۇلۋ قىز! قايدا باراسىڭ؟
قىزىل تەلپەك: اجەمە بارامىن.
قاسقىر: مەن سەنى جىبەرمەيمىن، اۋەلى مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىندا.
قىزىل تەلپەك: بالالار، ماعان كومەكتەسەسىڭدەر مە؟
بالالار: ءيا، كومەكتەسەمىز
قاسقىر: قاراڭدار، لەنتانىڭ ۇزىندىعى ءار ءتۇرلى. قاي لەنتا ۇزىن، قايسىسى قىسقا؟
بالالار: قىزىل لەنتا ۇزىن، جاسىل لەنتا قىسقا.
قاسقىر: دۇرىس، جارايسىڭدار. ساناماق بىلەسىڭدەر مە؟
ساناماق ايتۋ. ءبىر دەگەنىم – بەسىك،
شىقتىم ودان ءوسىپ.
ەكى دەگەنىم – ەلىم،
دالام، تاۋىم، كوگىم.
ءۇش دەگەنىم – ءۇمىت،
ءۇمىت ارتار جىگىت.
ءتورت دەگەنىم – ءتوزىم،
توزە بىلەم ءوزىم.
بەس دەگەنىم – باقىت،
باعالايتىن ۋاكىت.
قاسقىر: جارايسىڭدار، بالالار، جولدارىڭ بولسىن!
تاربيەشى: ساياحاتتى ودان ءارى جالعاستىرايىق.
بالالار ىزبەن ءجۇرىپ اپانعا كەزىگەدى.
تاربيەشى: بىرەۋ جىلاپ وتىر، كىم ەكەن؟
بالالار: بۇل قورباڭباي ايۋ عوي
تاربيەشى: نە بولدى ساعان قورباڭباي ايۋ؟
ايۋ: مەن دوستارىم تۇرعان ۇيشىكتى سىندىرىپ الدىم، ەندى جاڭا ۇيشىك سالا الماي وتىرمىن.
تاربيەشى: بالالار ايۋعا كومەكتەسەيىك، ول ءۇشىن مىنا بەرىلگەن ەسەپتەردى شىعارۋىمىز كەرەك.
1 + 2 = 3
1 + 1 = 2
3 – 2 = 1
ايۋ: جارايسىڭدار، بالالار! راحمەت سەندەرگە.
ديداكتيكالىق ويىن: «سوقىر تەكە»
ماقساتى: بالالارعا پىشىندەردى قولىمەن سيپاپ، سەزۋ ارقىلى انىقتاۋ.
سوقىر تەكە ب ا ق – ب ا ق،
ءبىز ايتامىز تاقپاق.
مىقتى بولساڭ، قانەكەي،
پىشىندەردى تاپ – تاپ.
مىنە، بالالار، اجەيدىڭ ۇيىنە كەلىپ قالىپپىز. اجەي شىعادى.
اجەي: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟ قالايسىڭ، قىزىل تەلپەگىم؟ سەندەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن. مەنىڭ نەمەرەمدى جەتكىزىپ سالعاندارىڭا راحمەت.
تاربيەشى: بالالار، بالاباقشامىزعا قايتايىق. سەندەرگە ساياحات ۇنادى ما؟ نە كوردىڭدەر؟
قانداي جانۋارلارعا كومەكتەستىك؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى.
تاربيەشى: سەندەر وتە تاماشا بالالارسىڭدار، سوندىقتان مەن سەندەرگە ەزۋلەرىڭنەن كۇلكى كەتپەسىن دەپ كۇلكى قۋانىشىن سىيلايمىن.
ءبولىمى: قاراپايىم ماتەماتيكالىق تۇسىنىكتەردى قالىپتاستىرۋ
تاقىرىبى: كۇزگى ورمان
ماقساتى: بالالاردى ساناۋعا جاتتىقتىرۋ، گەومەتريالىق پىشىندەر جايلى ءبىلىم دەڭگەيىن انىقتاۋ. عاجايىپ ساياحات ارقىلى بالالار قيالىن شىڭداۋ. قيسىندى ەسەپتەر شىعارا وتىرىپ، بالانىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، تاپقىرلىعىن ارتتىرۋ. بالالاردى ادەپتىلىككە، قامقورلىققا تاربيەلەۋ.
ءادىس – تاسىلدەر: ساياحات، اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، ويىندار
كورنەكىلىگى: گەومەتريالىق پىشىندەر، ورمان كورىنىسى، ۇيشىكتەر، لەنتالار، ەرتەگى كەيىپكەرلەرى، ءۇنتاسپا.
شاتتىق شەڭبەرى: ءبىز كىشكەنتاي بالامىز،
ءوسىپ - ءونىپ تولامىز.
كۇنگە قاراي تالپىنىپ،
كۇنگە قانات قاعامىز.
الەمدەگى بارلىق ادامعا،
تەك جاقسىلىق تىلەيمىز.
- بالالار، سەندەر سەرۋەندەگەندى ۇناتاسىڭدار ما؟
- ءيا، ۇناتامىز.
- وندا بۇگىن ءبىز ورمانعا ساياحاتقا شىعامىز. مەن سەندەرگە جىل مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىگىن سيپاتتايىن، سەندەر قاي جىل مەزگىلى ەكەنىن تاباسىڭدار.
بۇلتتار ءتونىپ،
جەرگە توگىپ،
دىمقىل تۇمان باسادى.
ءشوپ سارعايىپ،
ءوڭى تايىپ،
دالا سۇرى قاشادى.
ويناي الماي....
دەنەڭ مۇزداپ توڭادى.
ايتىڭدارشى بوبەكتەرىم،
بۇل قاي كەزدە بولادى؟
- كۇزدە بولادى
- كۇز مەزگىلىنىڭ ايلارىن اتاڭدارشى
- قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
وسى كەزدە ىشكە قىزىل تەلپەك كىرەدى (مۋزىكامەن)
قىزىل تەلپەك: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟
تاربيەشى: بالالار، بۇل كىم؟ قاي ەرتەگىنىڭ كەيىپكەرى؟
بالالار: قىزىل تەلپەك
قىزىل تەلپەك: دۇرىس ايتاسىڭدار، مەن قىزىل تەلپەكپىن. سىزدەر قايدا بارا جاتىرسىزدار؟
تاربيەشى: ءبىز ورمانعا ساياحاتقا شىققالى جاتىرمىز.
قىزىل تەلپەك: مىنە، كەرەمەت، ماعان سەرىك بولاتىن بولدىڭىزدار. اناشىم سۇيىكتى اجەمە ءبالىش اپارىپ بەر دەگەن. ورماندا قاسقىر بار دەيدى، ال مەن قاسقىردان قورقامىن.
تاربيەشى: بالالار، ەندەشە ءبىز قىزىل تەلپەكتى اجەسىنىڭ ۇيىنە جەتكىزىپ سالايىق.
قىزىل تەلپەك: الاقاي، قانداي جاقسى بولدى! اجەم دە قۋانىپ قالاتىن بولدى.
تاربيەشى: ەندەشە جولعا شىعايىق. ورماندا الدىمىزدان تالاي - تالاي قىزىقتار كەزدەسەر. بالالار، قاراڭدارشى، مۇندا قويان ءجۇر. ءوزى سونداي كوڭىلسىز.. قويان ساعان نە بولدى؟
قويان: ءبىزدى تۇلكى ۇيىمىزدەن قۋىپ شىقتى، ەندى تۇراتىن جەرىمىز جوق.
تاربيەشى: ەندى نە ىستەيمىز، بالالار؟
بالالار: قوياندارعا ءۇي سالىپ بەرۋىمىز كەرەك.
تاربيەشى: قويان مۇڭايما، ساعان بالالار كومەكتەسەدى. قانە بالالار، قانداي پىشىندەرمەن ءۇيدى تۇرعىزۋعا بولادى؟
بالالار: ءتورتبۇرىشتى الامىز
تاربيەشى: ال توبەسىن قانداي پىشىنمەن؟
بالالار: ءۇشبۇرىش
تاربيەشى: تەرەزەسىن قانداي پىشىنمەن جاساۋعا بولادى؟
بالالار: دوڭگەلەك، ءتورتبۇرىش
تاربيەشى: قانداي ادەمى ءۇي پايدا بولدى. كەلە عوي قويان ۇيىڭە كىر.
قويان: راحمەت، بالالار. سەندەر بىزگە كوپ كومەك كورسەتتىڭدەر.
تاربيەشى: قويان، قىزىل تەلپەكتىڭ اجەسىنىڭ ءۇيىن كورسەتەسىن بە؟
قويان: ول ورماننىڭ شەتىندە.
تاربيەشى: بالالار، قويان قايدا مەكەندەيدى؟ نەمەن قورەكتەنەدى؟
بالالار: قويان ورماندا مەكەندەيدى، ولار شوپپەن، سابىزبەن قورەكتەنەدى.
سەرگىتۋ ءساتى: «سۇر قويان»
قاسقىردىڭ ءىزىن كورەدى.
قاسقىر: قىزىل تەلپەك سۇلۋ قىز! قايدا باراسىڭ؟
قىزىل تەلپەك: اجەمە بارامىن.
قاسقىر: مەن سەنى جىبەرمەيمىن، اۋەلى مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىندا.
قىزىل تەلپەك: بالالار، ماعان كومەكتەسەسىڭدەر مە؟
بالالار: ءيا، كومەكتەسەمىز
قاسقىر: قاراڭدار، لەنتانىڭ ۇزىندىعى ءار ءتۇرلى. قاي لەنتا ۇزىن، قايسىسى قىسقا؟
بالالار: قىزىل لەنتا ۇزىن، جاسىل لەنتا قىسقا.
قاسقىر: دۇرىس، جارايسىڭدار. ساناماق بىلەسىڭدەر مە؟
ساناماق ايتۋ. ءبىر دەگەنىم – بەسىك،
شىقتىم ودان ءوسىپ.
ەكى دەگەنىم – ەلىم،
دالام، تاۋىم، كوگىم.
ءۇش دەگەنىم – ءۇمىت،
ءۇمىت ارتار جىگىت.
ءتورت دەگەنىم – ءتوزىم،
توزە بىلەم ءوزىم.
بەس دەگەنىم – باقىت،
باعالايتىن ۋاكىت.
قاسقىر: جارايسىڭدار، بالالار، جولدارىڭ بولسىن!
تاربيەشى: ساياحاتتى ودان ءارى جالعاستىرايىق.
بالالار ىزبەن ءجۇرىپ اپانعا كەزىگەدى.
تاربيەشى: بىرەۋ جىلاپ وتىر، كىم ەكەن؟
بالالار: بۇل قورباڭباي ايۋ عوي
تاربيەشى: نە بولدى ساعان قورباڭباي ايۋ؟
ايۋ: مەن دوستارىم تۇرعان ۇيشىكتى سىندىرىپ الدىم، ەندى جاڭا ۇيشىك سالا الماي وتىرمىن.
تاربيەشى: بالالار ايۋعا كومەكتەسەيىك، ول ءۇشىن مىنا بەرىلگەن ەسەپتەردى شىعارۋىمىز كەرەك.
1 + 2 = 3
1 + 1 = 2
3 – 2 = 1
ايۋ: جارايسىڭدار، بالالار! راحمەت سەندەرگە.
ديداكتيكالىق ويىن: «سوقىر تەكە»
ماقساتى: بالالارعا پىشىندەردى قولىمەن سيپاپ، سەزۋ ارقىلى انىقتاۋ.
سوقىر تەكە ب ا ق – ب ا ق،
ءبىز ايتامىز تاقپاق.
مىقتى بولساڭ، قانەكەي،
پىشىندەردى تاپ – تاپ.
مىنە، بالالار، اجەيدىڭ ۇيىنە كەلىپ قالىپپىز. اجەي شىعادى.
اجەي: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟ قالايسىڭ، قىزىل تەلپەگىم؟ سەندەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن. مەنىڭ نەمەرەمدى جەتكىزىپ سالعاندارىڭا راحمەت.
تاربيەشى: بالالار، بالاباقشامىزعا قايتايىق. سەندەرگە ساياحات ۇنادى ما؟ نە كوردىڭدەر؟
قانداي جانۋارلارعا كومەكتەستىك؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى.
تاربيەشى: سەندەر وتە تاماشا بالالارسىڭدار، سوندىقتان مەن سەندەرگە ەزۋلەرىڭنەن كۇلكى كەتپەسىن دەپ كۇلكى قۋانىشىن سىيلايمىن.
You Might Also Like
-
ساباق تاقىرىبى: قاعازدى بۇكتەۋ ارقىلى قۇراستىرىلعان بۇيىمدار
