سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
كسرو-نىڭ سوڭعى عارىشكەرى

توقتار اۋباكىروۆ تۇڭعىش قازاقستاندىق جانە كەڭەس وداعىنىڭ سوڭعى عارىشكەرى بولدى.

ۇشقىش-عارىشكەر 1946 جىلى 27 مامىردا تەمىر ۇستاسىنىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. يۋريي گاگارين 1961 جىلى 12 ساۋىردە عارىشقا العاش ۇشقاندا، توقتار 15 جاستا ەدى. ول ومىردەن نە قالايتىنىن بىردەن ءتۇسىندى. عارىش توقتاردىڭ قۇرداستارى ءۇشىن دە ارمانعا اينالدى، ءبىراق ءبارى بىردەي ونى جۇزەگە اسىرۋعا دايەكتى تۇردە كوشۋگە دايىن ەمەس ەدى.

توقتار زاۋىتقا توكار بولىپ جۇمىسقا كەتتى. سونىمەن بىرگە ول كەشكى مەكتەپتە وقىپ، دوسااف اۆياسيالىق ورتالىعىندا پاراشيۋتپەن اينالىسقان.

اسكەر ارمانعا تاعى ءبىر قادام بولدى. توقتار كاپيتان اتاعىمەن ورالىپ، ارماۆير جوعارى اسكەري اۆياسيالىق ۇشقىشتار ۋچيليششەسىنە وقۋعا تۇسەدى. 1975 جىلعا دەيىن اسكەري-اۋە كۇشتەرىنىڭ ساپتىق بولىمدەرىندە قىزمەت ەتتى. زاپاسقا شىعىپ، قايتادان وقۋعا كەتتى. الدىمەن سىناق ۇشقىشتار مەكتەبىنە بارىپ، سودان كەيىن ۇلان-ۋدە اۆيازاۆودىنداعى جاڭا رەاكتيۆتى ۇشاقتارمەن ۇشىپ ۇيرەنەدى؛ سىرتتاي ماسكەۋ اۆياسيالىق ينستيتۋتىن ءبىتىردى.

توقتار اۋباكىروۆ ميگ-23، ميگ-25، ميگ-27، ميگ-29 جانە ميگ-31 جويعىشتارىنىڭ ءتۇرلى موديفيكاسيالارىن سىناقتان وتكىزدى. ول ميگ-31ب تەجەگىشىندە اۋادا ەرەكشە جانارماي قۇيدى، ال 1989 جىلى 1 قاراشادا ەلدە العاش رەت تبيليسي اۋە كرەيسەرى ميگ-29ك يسترەبيتەلىن اۋەگە كوتەردى.

1988 جىلى جاڭا اۆياسيالىق تەحنيكانى سىناۋ كەزىندە كورسەتكەن ەرلىگى ءۇشىن ۇشقىشقا كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعى بەرىلدى، لەنين وردەنى مەن "التىن جۇلدىز" مەدالى تابىس ەتىلدى. 1991 جىلدىڭ كوكتەمىندە ونى عارىشكەرلەر جاساعىنا شاقىردى. توقتار اۋباكىروۆ "سويۋز تم" كەمەسى مەن "مير" وربيتالىق كەشەنىندە ۇشۋعا دايارلىقتىڭ جەدەلدەتىلگەن كۋرسىنان ءوتتى.

1991 جىلى 2 قازاندا عارىشكەر توقتار اۋباكىروۆ "سويۋز تم-13" بورتىندا "بايقوڭىر" عارىش ايلاعىنان ۇشىرىلدى. ەكيپاجدا كوماندير الەكساندر ۆولكوۆ جانە اۆستريالىق فرانس فيبەك بولدى. توقتار عارىشتا 7 كۇن 22 ساعات 13 مينۋت ۋاقىت وتكىزدى. عارىشقا العاشقى جانە جالعىز ۇشۋى ءۇشىن ول قازان ريەۆوليۋسياسى وردەنىمەن ماراپاتتالدى.

ۇشۋ مانسابىن اياقتاعاننان كەيىن ول ماڭىزدى مەملەكەتتىك قىزمەتتەر اتقاردى. مىسالى، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق اەروعارىش اگەنتتىگىن باسقاردى، ءماجىلىس دەپۋتاتى بولدى جانە قوعامدىق جۇمىستارمەن اينالىستى. ءقازىر توقتار وتباسىمەن كوبىرەك ۋاقىت وتكىزۋگە تىرىسادى، تاۋ شاڭعىسى مەن قىسقى اڭ اۋلاۋدى جاقسى كورەدى.

ۋ. م. دجولدىبايەۆا ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى زەينوللا الي، ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ شىعىستانۋ فاكۋلتەتىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما