كۇن شۋاعىن توككەن جان
كۇن شۋاعىن توككەن جان
ماقساتى: بالالاردى مەيىرىمدىلىككە، قايىرىمدىلىققا، باۋىرمالدىققا، ەڭبەك سۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ. قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى حانىمى «بوبەك» بالالار قايىرىمدىلىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى سارا الپىس قىزى نازاربايەۆانىڭ ءومىر جولى، ۇلاعاتتى ۇستانىمدارى ارقىلى جاس ۇرپاقتىڭ جۇرەگىندەگى ومىرگە، اتا - اناسىنا، ەڭ جاقىن ادامدارىنا جالپى ادام اتاۋلىعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، ماحاببات دوستىق سەكىلدى ىزگىلىك قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر، فوتو - كورمە.
ساباق بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
تىنىشتىق ءساتى. اقىرىن مۋزىكا قويىلادى. «مەنىڭ باقىتتى وتباسىم» فوتو - كورمەسىن جاساۋ. اركىم ءوزىنىڭ وتباسى تۋرالى ونداعى سۇيىكتى ادامدارى تۋرالى، سۇيىكتى اناسى تۋرالى ولاردىڭ جاقسى قاسيەتتەرىن كوز الدارىنان ويشا وتكىزەدى. وسى ارقىلى ولارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرى ارتىپ، ەزۋلەرىنە كۇلكى ۇيىرىلەدى. ءمۇعالىم سول كەزدە كوزدەرىن اشۋلارىن سۇرايدى. ءار وقۋشى ءوز اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
I. اڭگىمەلەۋ ءمۇعالىم
قىمباتتى بالالار! ءبىز بۇگىن «كۇن شۋاعىن توككەن جان» اتتى مەيىرىمدىلىك ساباعىن باستايمىز. سونىمەن بىرگە بۇل ساباقتىڭ وزىندىك تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى بار. ول -«بوبەك» بالالار قايىرىمدىلىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى سارا الپىس قىزى نازاربايەۆانىڭ سان - ساپالى قايىرىمدىلىق قىزمەتىنە، سارا الپىس قىزىنىڭ تۋعان كۇنىنە ارنالادى.
سارا الپىس قىزى 1941 جىلى 12 اقپاندا قاراعاندى وبلىسى قىزىلجار اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ەڭبەك جولىن قاراپايىم قۇرىلىس جۇمىسشىسى بولىپ باستاعان. جوعارى ءبىلىمدى ەكونوميست.
1992 جىلدان باستاپ بالالارعا رۋحاني، ادامگەرشىلىك ءبىلىم بەرۋ جانە تاربيەلەۋگە بايلانىستى ماسەلەلەردى شەشۋگە ناقتى كومەك كورسەتەتىن «بوبەك» رەسپۋبليكالىق بالالار قايىرىمدىلىق قورىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە پرەزيدەنتى.
سارا الپىس قىزى جالپى رۋحاني - ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋدىڭ قايتا ورلەۋ «ءوزىن - ءوزى تانۋ» باعدارلاماسىنىڭ اۆتورى بولىپ تابىلدى.
ايناز:
سارا الپىسقىزىنا ارناۋ ولەڭىن وقۋ
ەڭبەك ەتىپ ءجۇر ەكەنسىز، ايانباي،
قيىنشىلىق، كەدەرگىگە قاراماي.
تەربەتەسىز، مەكتەپ ءبىلىم بەسىگىن،
ايقارا اشىپ ءومىر سىزگە ەسىگىن.
جۇزىڭىزدەن جىلىلىق لەپ جايدارلى،
شۋاعىنان ساۋلەلى نۇر ارايلى.
اقىلدىلىق، دانالىلىق، دارالىق،
قازاق قىزى ءبىر وزىڭنەن تارايدى.
ءسۇيسىندىم، مەن، سىزگە قاراپ تامسانا،
جانارىڭىز «سارا اپاي» تاماشا.
ۇلىلىعىن كوردىم سىزدەن زاماننىڭ،
قازاق تۋىن تىك كوتەرگەن ءبىر انا!
ءىى. ماتىنمەن جۇمىس
سارا الپىس قىزى «ءومىر ادەبى» دەگەن كىتابىنان الىنعان ءۇزىندىنى وقي وتىرىپ، وقۋشىلار ءار ادامنىڭ ءوز ومىرىنە ءوزى جاۋاپتى ەكەندىگىنە نازار اۋدارادى، ءوزارا پىكىر الماسادى.
«مەن بالا كۇنىمدە شامادان تىس قاراپايىم جاسقانشاق بولدىم. اكتريسا بولۋدى ارماندادىم، راس، اكتريسا بولا قويعان جوقپىن. ءبىراق ءومىرىمدى بۇرمالاماي كورسەتەتىن ءبىر قاراپايىم اقيقاتتى ءتۇسىندىم. ال ناقتىراق الاتىن بولساق، ادامداردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتۋعا بولاتىن باستى ايىرماشىلىق جان دۇنيەسى مەن رۋحتىڭ ۇيلەسىمى ارقىلى ءومىر ءسۇرۋ قابىلەتىن ايقىندايتىن ولاردىڭ ساناسىنىڭ دامۋ دەڭگەيى ەكەن».
(سارا الپىس قىزى)
ءىىى. شىعارماشىلىق جۇمىس.
وقۋشىلار سارا الپىسقىزىنا ارنالعان ولەڭدەردى وقيدى.
1 - وقۋشى: جۇرەگى كەڭ، اق پەيىلدى، دارا انام،
شاكىرتتەرىڭ بيىك ورگە سامعاعان.
شۋاق شاشىپ جەر جۇزىنە مەيىرىمىڭ،
ەل، اناسى اتاندىڭ سەن، سارا اپام!
2 - وقۋشى: بوبەكتەردىڭ بىلدىرلاعان تىلدەرى،
ەلىمىزدىڭ قۋانىشى گۇلدەرى.
تاريحىندا قازاعىمنىڭ جاساسىن،
«بوبەك» قورى ەلىمىزدىڭ بۇگىنگى.
3 - وقۋشى: سارا اپا ءقادىر تۇتار قاسيەتىڭىز،
بىزگە قىمبات ءار ايتقان وسيەتىڭىز.
ءسىزدىڭ ءاربىر ىسىڭىزدەن ونەگە الىپ،
ءارقاشاندا الدىڭىزدا باس يەمىز.
4 - وقۋشى: ءسىزدى كورسەم باقىتتا كورىنەدى،
ءسىز ارقىلى باقىتىم ورىلەدى.
«ءوزىن - ءوزى تانۋ» ءپانى ارقىلى،
اجىراتتىم اق - قارانى ومىردەگى.
5 - وقۋشى: «جىلۋ» ف. وڭعارسىنوۆا.
ءان: «قوس بايتەرەك» ورىندايتىندار: ماراتوۆا اياۋلىم، ساكەنوۆا اقبوپە
ءىV. قورىتىندى
سارا الپىس قىزىنىڭ جۇرەكتەن شىققان جىلى ءسوزى ادامدى تەبىرەنتىپ ءوزىن - ءوزى تانۋىنا، ءوزىن - ءوزى سىيلاي بىلۋىنە، شىن نيەت، ادال جۇرەكپەن باستالعان ءىستىڭ ناتيجەلى بولاتىنىن ۇعىندىرادى. ءار ادامنىڭ تۇلعالىق دامۋى اركىمنىڭ وزىنە، جاسالعان ارەكەتىنە بايلانىستى بولادى. سارا الپىس قىزىنىڭ ۇلاعاتتى ۇستانىمدارى ارقىلى جاس ۇرپاقتىڭ جۇرەگىندەگى ومىرگە، اتا - اناسىنا، ەڭ جاقىن ادامدارىنا، جالپى ادام اتاۋلىعا دەگەن باۋىرمالدىق، سۇيىسپەنشىلىك، ماحاببات، دوستىق سەنىمدى ىزگىلىك قاسيەتتەرىن دامىتا تۇسەدى.
V. جۇرەكتەن جۇرەككە.
بالالار ەندى مىنا سارا انامىزعا، ءوز انالارىمىزعا، جاقىن ادامدارىمىزعا ەڭ ىزگى تىلەكتەردى جازايىق. كىم قانداي تىلەك ايتقانىن تىڭدايىق. اركىم ءوز تىلەگىن وقىپ، جۇرەككە جابىستىرادى.
شقو، اياگوز اۋدانى، وركەن اۋىلى،
“س. نۇعمانوۆ اتىنداعى جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ” كمم
باستاۋىش كلاسس ءمۇعالىمى كاريبايەۆا جانارگۋل المانوۆنا
ماقساتى: بالالاردى مەيىرىمدىلىككە، قايىرىمدىلىققا، باۋىرمالدىققا، ەڭبەك سۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ. قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى حانىمى «بوبەك» بالالار قايىرىمدىلىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى سارا الپىس قىزى نازاربايەۆانىڭ ءومىر جولى، ۇلاعاتتى ۇستانىمدارى ارقىلى جاس ۇرپاقتىڭ جۇرەگىندەگى ومىرگە، اتا - اناسىنا، ەڭ جاقىن ادامدارىنا جالپى ادام اتاۋلىعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، ماحاببات دوستىق سەكىلدى ىزگىلىك قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر، فوتو - كورمە.
ساباق بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
تىنىشتىق ءساتى. اقىرىن مۋزىكا قويىلادى. «مەنىڭ باقىتتى وتباسىم» فوتو - كورمەسىن جاساۋ. اركىم ءوزىنىڭ وتباسى تۋرالى ونداعى سۇيىكتى ادامدارى تۋرالى، سۇيىكتى اناسى تۋرالى ولاردىڭ جاقسى قاسيەتتەرىن كوز الدارىنان ويشا وتكىزەدى. وسى ارقىلى ولارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرى ارتىپ، ەزۋلەرىنە كۇلكى ۇيىرىلەدى. ءمۇعالىم سول كەزدە كوزدەرىن اشۋلارىن سۇرايدى. ءار وقۋشى ءوز اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
I. اڭگىمەلەۋ ءمۇعالىم
قىمباتتى بالالار! ءبىز بۇگىن «كۇن شۋاعىن توككەن جان» اتتى مەيىرىمدىلىك ساباعىن باستايمىز. سونىمەن بىرگە بۇل ساباقتىڭ وزىندىك تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى بار. ول -«بوبەك» بالالار قايىرىمدىلىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى سارا الپىس قىزى نازاربايەۆانىڭ سان - ساپالى قايىرىمدىلىق قىزمەتىنە، سارا الپىس قىزىنىڭ تۋعان كۇنىنە ارنالادى.
سارا الپىس قىزى 1941 جىلى 12 اقپاندا قاراعاندى وبلىسى قىزىلجار اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ەڭبەك جولىن قاراپايىم قۇرىلىس جۇمىسشىسى بولىپ باستاعان. جوعارى ءبىلىمدى ەكونوميست.
1992 جىلدان باستاپ بالالارعا رۋحاني، ادامگەرشىلىك ءبىلىم بەرۋ جانە تاربيەلەۋگە بايلانىستى ماسەلەلەردى شەشۋگە ناقتى كومەك كورسەتەتىن «بوبەك» رەسپۋبليكالىق بالالار قايىرىمدىلىق قورىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە پرەزيدەنتى.
سارا الپىس قىزى جالپى رۋحاني - ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋدىڭ قايتا ورلەۋ «ءوزىن - ءوزى تانۋ» باعدارلاماسىنىڭ اۆتورى بولىپ تابىلدى.
ايناز:
سارا الپىسقىزىنا ارناۋ ولەڭىن وقۋ
ەڭبەك ەتىپ ءجۇر ەكەنسىز، ايانباي،
قيىنشىلىق، كەدەرگىگە قاراماي.
تەربەتەسىز، مەكتەپ ءبىلىم بەسىگىن،
ايقارا اشىپ ءومىر سىزگە ەسىگىن.
جۇزىڭىزدەن جىلىلىق لەپ جايدارلى،
شۋاعىنان ساۋلەلى نۇر ارايلى.
اقىلدىلىق، دانالىلىق، دارالىق،
قازاق قىزى ءبىر وزىڭنەن تارايدى.
ءسۇيسىندىم، مەن، سىزگە قاراپ تامسانا،
جانارىڭىز «سارا اپاي» تاماشا.
ۇلىلىعىن كوردىم سىزدەن زاماننىڭ،
قازاق تۋىن تىك كوتەرگەن ءبىر انا!
ءىى. ماتىنمەن جۇمىس
سارا الپىس قىزى «ءومىر ادەبى» دەگەن كىتابىنان الىنعان ءۇزىندىنى وقي وتىرىپ، وقۋشىلار ءار ادامنىڭ ءوز ومىرىنە ءوزى جاۋاپتى ەكەندىگىنە نازار اۋدارادى، ءوزارا پىكىر الماسادى.
«مەن بالا كۇنىمدە شامادان تىس قاراپايىم جاسقانشاق بولدىم. اكتريسا بولۋدى ارماندادىم، راس، اكتريسا بولا قويعان جوقپىن. ءبىراق ءومىرىمدى بۇرمالاماي كورسەتەتىن ءبىر قاراپايىم اقيقاتتى ءتۇسىندىم. ال ناقتىراق الاتىن بولساق، ادامداردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتۋعا بولاتىن باستى ايىرماشىلىق جان دۇنيەسى مەن رۋحتىڭ ۇيلەسىمى ارقىلى ءومىر ءسۇرۋ قابىلەتىن ايقىندايتىن ولاردىڭ ساناسىنىڭ دامۋ دەڭگەيى ەكەن».
(سارا الپىس قىزى)
ءىىى. شىعارماشىلىق جۇمىس.
وقۋشىلار سارا الپىسقىزىنا ارنالعان ولەڭدەردى وقيدى.
1 - وقۋشى: جۇرەگى كەڭ، اق پەيىلدى، دارا انام،
شاكىرتتەرىڭ بيىك ورگە سامعاعان.
شۋاق شاشىپ جەر جۇزىنە مەيىرىمىڭ،
ەل، اناسى اتاندىڭ سەن، سارا اپام!
2 - وقۋشى: بوبەكتەردىڭ بىلدىرلاعان تىلدەرى،
ەلىمىزدىڭ قۋانىشى گۇلدەرى.
تاريحىندا قازاعىمنىڭ جاساسىن،
«بوبەك» قورى ەلىمىزدىڭ بۇگىنگى.
3 - وقۋشى: سارا اپا ءقادىر تۇتار قاسيەتىڭىز،
بىزگە قىمبات ءار ايتقان وسيەتىڭىز.
ءسىزدىڭ ءاربىر ىسىڭىزدەن ونەگە الىپ،
ءارقاشاندا الدىڭىزدا باس يەمىز.
4 - وقۋشى: ءسىزدى كورسەم باقىتتا كورىنەدى،
ءسىز ارقىلى باقىتىم ورىلەدى.
«ءوزىن - ءوزى تانۋ» ءپانى ارقىلى،
اجىراتتىم اق - قارانى ومىردەگى.
5 - وقۋشى: «جىلۋ» ف. وڭعارسىنوۆا.
ءان: «قوس بايتەرەك» ورىندايتىندار: ماراتوۆا اياۋلىم، ساكەنوۆا اقبوپە
ءىV. قورىتىندى
سارا الپىس قىزىنىڭ جۇرەكتەن شىققان جىلى ءسوزى ادامدى تەبىرەنتىپ ءوزىن - ءوزى تانۋىنا، ءوزىن - ءوزى سىيلاي بىلۋىنە، شىن نيەت، ادال جۇرەكپەن باستالعان ءىستىڭ ناتيجەلى بولاتىنىن ۇعىندىرادى. ءار ادامنىڭ تۇلعالىق دامۋى اركىمنىڭ وزىنە، جاسالعان ارەكەتىنە بايلانىستى بولادى. سارا الپىس قىزىنىڭ ۇلاعاتتى ۇستانىمدارى ارقىلى جاس ۇرپاقتىڭ جۇرەگىندەگى ومىرگە، اتا - اناسىنا، ەڭ جاقىن ادامدارىنا، جالپى ادام اتاۋلىعا دەگەن باۋىرمالدىق، سۇيىسپەنشىلىك، ماحاببات، دوستىق سەنىمدى ىزگىلىك قاسيەتتەرىن دامىتا تۇسەدى.
V. جۇرەكتەن جۇرەككە.
بالالار ەندى مىنا سارا انامىزعا، ءوز انالارىمىزعا، جاقىن ادامدارىمىزعا ەڭ ىزگى تىلەكتەردى جازايىق. كىم قانداي تىلەك ايتقانىن تىڭدايىق. اركىم ءوز تىلەگىن وقىپ، جۇرەككە جابىستىرادى.
شقو، اياگوز اۋدانى، وركەن اۋىلى،
“س. نۇعمانوۆ اتىنداعى جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ” كمم
باستاۋىش كلاسس ءمۇعالىمى كاريبايەۆا جانارگۋل المانوۆنا
You Might Also Like
-
سۋلى ەرتىندىلەر جانە جۇزگىندەر. سۋدى تازارتۋ ادىستەرى، قوسپالاردى ءبولۋ.
-
وركەنيەتكە باستايتىن جول – ساپالى ماتەماتيكالىق ءبىلىم
