كۇزگى سۋرەتشى
قوستاناي وبلىسى، قوستاناي قالاسى
№ 1ورتا مەكتەبىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءمۇعالىمى
راحيموۆا ەلميرا ەرسالىم قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇزگى سۋرەتشى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) بىلىمدىلىك: كۇز تاقىرىبىنا بايلانىستى جاڭا سوزدەرمەن تانىستىرۋ، وتكەن ساباقتى قايتالاۋ، كۇز تۋرالى اڭگىمەلەۋ، سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ؛
2) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى دۇرىس سويلەم قۇرۋعا، جيناقتاۋعا قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
3) تاربيەلىك: تابيعاتتى باعالاي بىلۋگە، قورعاۋعا، ەڭبەككە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، وقۋ، اۋدارۋ، ىزدەندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، ويىن، جۇمباق، ماقال ايتۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، ۆەنن دياگرامماسى، كلاستەر، سۋرەتتەر؛
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: سالەمدەسۋ، كەزەكشىمەن سۇحبات.
2. وي قوزعاۋ:
- بالالار، ءبىر جىلدا نەشە جىل مەزگىلدەرى بار؟
- ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟
- ءبىر مەزگىلدە نەشە اي بار؟
3. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ: «اۋا - رايى» تاقىرىبىنا ديالوگ قۇرۋ
4. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
سۇر بۇلت، ءتۇسى سۋىق، قاپتايدى اسپان،
كۇز بولىپ، دىمقىل تۇمان جەردى باسقان،
بىلمەيمىن، تويعانى، توڭعانى ما،
جىلقى ويناپ، بيە قاشقان، تاي جارىسقان،
جاسىل ءشوپ، بايشەشەك جوق بۇرىنعىداي،
جاستار كۇلمەس، جۇگىرمەس بالا شۋلاي،
قايىرشى شال - كەمپىردەي ءتۇسى كەتىپ،
جاپىراعىنان ايىرىلعان اعاش، قۋراي.
بۇل ولەڭنىڭ اۆتورى كىم؟ اقىن قاي جىل مەزگىلىن سۋرەتتەگەن؟ اقىن اعاش پەن قۋرايدى نە نارسەگە سالىستىرىپ بەينەلەپ تۇر؟ سول جەرىن تاۋىپ وقىشى.
وسى جۇمىستىڭ ماقساتى: وقۋشىنىڭ كوڭىلىن ساباققا اۋدارىپ، تىلدىك ورتاعا تەز ەنۋىنە جاعداي تۋعىزۋ.
5. ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن ايتۋ:
- وقۋشىلار، بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى «كۇزگى سۋرەتشى».
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ماقساتى:
ءبىلۋىمىز كەرەك: كۇز تاقىرىبى بويىنشا اڭگىمە
قۇراستىرۋ، سۇحباتتاسۋ؛
قازاقشا ساۋاتتى جازۋ،
سۇراقتاردى دۇرىس قويۋ؛
مەڭگەرۋىمىز كەرەك: مازمۇنداۋ، ءوز ويلارىن جەتكىزە ءبىلۋ، قويىلعان سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرۋ، سويلەمدەردى دۇرىس قۇراستىرۋ، سويلەم مۇشەلەرىن اجىراتا ءبىلۋ
ەڭ الدىمەن جاڭا سوزدەرمەن تانىسايىق.
تاجىكەلەسۋ - پوسپوريت ۇيەڭكى - كلون
قايىڭ – بەروزا قاراعاي - سوسنا
جوكە - ليپا شىرشا – ەل
ىرعاي - بۋزينا چەرنايا ينە - يگولكا
1) تىزبەكتەپ وقىپ شىعامىز
2) ءتان دىبىستىردى دۇرىس ايتىپ، حورمەن ايتامىز.
3) ءسوز تىركەسىن قۇراستىرايىق (داپتەرگە جازۋ)
4) سويلەم قۇراستىرۋ
وسى جۇمىستىڭ ماقساتى: اتالعان تاقىرىپتاعى جاڭا سوزدەردى جيناقتاۋ، جۇيەلەۋ.
6) كىتاپپەن جۇمىس. 42بەتتەگى 1 - تاپسىرما
«كۇزگى سۋرەتشى»
1) ءماتىندى ەڭ الدىمەن تىزبەكتەپ وقىپ شىعامىز.
2) ءماتىندى اۋدارۋ.
3)»دانالىق اعاشى» ويىنى
ويىننىڭ شارتى:
1) ءماتىندى جىلدام جانە مۇقيات وقىپ شىعامىز.
2) ءارقايسىسى ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قۇراپ، قاعازعا جازىپ مىنا ساندىقشاعا سالامىز.
3) ءماتىندى تاعى ءبىر رەت وقىپ شىعۋ كەرەك.
4) ءار وقۋشى ساندىقشاداعى جازىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ قاجەت.
7) ەندى جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ، جانە وتكەن ساباقتى قايتالاۋ ماقساتىندا «التىن كۇز» اتتى وقىتا - ۇيرەتۋ ويىنىن وتكىزەمىز. («كۇز» تاقىرىبىنان العان بىلىمدەرىن پراكتيكالىق ويىن ارقىلى بەكىتۋ).
ءار جاپىراق استىندا كۇز تاقىرىبىنا ارنالعان تاپسىرمالار بەرىلىپ تۇر، سەندەردىڭ ماقساتتارىڭ بارلىق تاپسىرمانى ورىنداۋ.
1) تاپسىرما:
ۆەنن دياگرامماسىن تولتىرۋ
كۇز قىس
2) تاپسىرما:
كۇز تۋرالى جۇمباقتاردى شەشۋ:
1. جاپىراقسىز سىيديىپ
جابىرقاۋلى بار اعاش
كوك شاپانىن جامىلىپ
قۇلپىرادى قاي اعاش؟ (شىرشا)
2. التىن سارى تونى بار
قويىندا ءدانى بار
نە ەكەنىن تاۋىپ ال.(بيداي)
3. اعايىندى ءبارى
شىقسا كوك،
تۇسسە سارى (جاپىراق)
3) تاپسىرما:
ماقالدى اياقتا:
♦ جاڭبىر جاۋسا،.......
♦ كۇز.......... كورىكتى
قىس............. كورىكتى
♦ كۇزدىڭ ءبىر كۇنى قىستىڭ...........................
♦ كوكتەمدە تۇسكەن ءبىر ءدان
كۇزدى كۇنى............................
4) تاپسىرما: كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا سوزدەردى جازىپ، سويلەمدەگى باستاۋىشپەن بايانداۋىشتى تاپ:
1. ءقازىر...... مەزگىلى. 2. كۇزدە جاڭبىر......... جاۋادى. 3.......... جەل سوعادى. 4. اسپاندى.......... قاپتايدى. 5...................... – دا جىلى كيىنە باستايدى. 6................... سارعايىپ جەرگە ءتۇسىپ جاتىر.
5) تاپسىرما:
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ:
”ەرتە كۇز” دەپ قاي ايدى اتايمىز؟ نەگە؟
”التىن كۇز” دەپ قاي ايدى اتايمىز؟ نەگە؟
“قوڭىر كۇز” دەپ قاي ايدى اتايمىز؟ نەگە؟
6) تاپسىرما:
سۋرەت بويىنشا اڭگىمە قۇرۋ.
8) ال، بالالار ءبىز بۇگىن ساباقتا جاڭا سوزدەرمەن تانىستىق، وتكەن ساباقتى قورتىندىلادىق، ساباقتى بەكىتۋ ماقساتىندا مىنا سىزبا بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەر.
1) كۇز مەزگىلىندە قانشا اي بار؟
2) قانداي مەرەكەلەر بار؟
3) اۋا - رايىندا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
4) باۋ - باقشادا قانداي جەمىستەر، كوكونىستەر پىسەدى؟
5) اعاشتاردىڭ جاپىراقتارى قانداي تۇسكە بويالادى؟
6) قانداي اعاشتاردى بىلەسىڭدەر؟
7) كۇزدە ادامدار قالاي كيىنەدى؟
8) قۇستار قاي جاققا ۇشىپ كەتەدى؟
9) ۇيگە تاپسىرما:
1. “التىن كۇز”ءمودۋلى بويىنشا وتكەندى قايتالاپ، ناتيجە ساباققا دايىندالۋ
2. 44 - بەت، II - دەڭگەيدى ورىنداۋ (جازباشا)
10) باعالاۋ
11) قوشتاسۋ:- ساۋ بولىڭدار!
№ 1ورتا مەكتەبىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءمۇعالىمى
راحيموۆا ەلميرا ەرسالىم قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇزگى سۋرەتشى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) بىلىمدىلىك: كۇز تاقىرىبىنا بايلانىستى جاڭا سوزدەرمەن تانىستىرۋ، وتكەن ساباقتى قايتالاۋ، كۇز تۋرالى اڭگىمەلەۋ، سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ؛
2) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى دۇرىس سويلەم قۇرۋعا، جيناقتاۋعا قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
3) تاربيەلىك: تابيعاتتى باعالاي بىلۋگە، قورعاۋعا، ەڭبەككە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، وقۋ، اۋدارۋ، ىزدەندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، ويىن، جۇمباق، ماقال ايتۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، ۆەنن دياگرامماسى، كلاستەر، سۋرەتتەر؛
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: سالەمدەسۋ، كەزەكشىمەن سۇحبات.
2. وي قوزعاۋ:
- بالالار، ءبىر جىلدا نەشە جىل مەزگىلدەرى بار؟
- ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟
- ءبىر مەزگىلدە نەشە اي بار؟
3. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ: «اۋا - رايى» تاقىرىبىنا ديالوگ قۇرۋ
4. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
سۇر بۇلت، ءتۇسى سۋىق، قاپتايدى اسپان،
كۇز بولىپ، دىمقىل تۇمان جەردى باسقان،
بىلمەيمىن، تويعانى، توڭعانى ما،
جىلقى ويناپ، بيە قاشقان، تاي جارىسقان،
جاسىل ءشوپ، بايشەشەك جوق بۇرىنعىداي،
جاستار كۇلمەس، جۇگىرمەس بالا شۋلاي،
قايىرشى شال - كەمپىردەي ءتۇسى كەتىپ،
جاپىراعىنان ايىرىلعان اعاش، قۋراي.
بۇل ولەڭنىڭ اۆتورى كىم؟ اقىن قاي جىل مەزگىلىن سۋرەتتەگەن؟ اقىن اعاش پەن قۋرايدى نە نارسەگە سالىستىرىپ بەينەلەپ تۇر؟ سول جەرىن تاۋىپ وقىشى.
وسى جۇمىستىڭ ماقساتى: وقۋشىنىڭ كوڭىلىن ساباققا اۋدارىپ، تىلدىك ورتاعا تەز ەنۋىنە جاعداي تۋعىزۋ.
5. ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن ايتۋ:
- وقۋشىلار، بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى «كۇزگى سۋرەتشى».
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ماقساتى:
ءبىلۋىمىز كەرەك: كۇز تاقىرىبى بويىنشا اڭگىمە
قۇراستىرۋ، سۇحباتتاسۋ؛
قازاقشا ساۋاتتى جازۋ،
سۇراقتاردى دۇرىس قويۋ؛
مەڭگەرۋىمىز كەرەك: مازمۇنداۋ، ءوز ويلارىن جەتكىزە ءبىلۋ، قويىلعان سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرۋ، سويلەمدەردى دۇرىس قۇراستىرۋ، سويلەم مۇشەلەرىن اجىراتا ءبىلۋ
ەڭ الدىمەن جاڭا سوزدەرمەن تانىسايىق.
تاجىكەلەسۋ - پوسپوريت ۇيەڭكى - كلون
قايىڭ – بەروزا قاراعاي - سوسنا
جوكە - ليپا شىرشا – ەل
ىرعاي - بۋزينا چەرنايا ينە - يگولكا
1) تىزبەكتەپ وقىپ شىعامىز
2) ءتان دىبىستىردى دۇرىس ايتىپ، حورمەن ايتامىز.
3) ءسوز تىركەسىن قۇراستىرايىق (داپتەرگە جازۋ)
4) سويلەم قۇراستىرۋ
وسى جۇمىستىڭ ماقساتى: اتالعان تاقىرىپتاعى جاڭا سوزدەردى جيناقتاۋ، جۇيەلەۋ.
6) كىتاپپەن جۇمىس. 42بەتتەگى 1 - تاپسىرما
«كۇزگى سۋرەتشى»
1) ءماتىندى ەڭ الدىمەن تىزبەكتەپ وقىپ شىعامىز.
2) ءماتىندى اۋدارۋ.
3)»دانالىق اعاشى» ويىنى
ويىننىڭ شارتى:
1) ءماتىندى جىلدام جانە مۇقيات وقىپ شىعامىز.
2) ءارقايسىسى ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قۇراپ، قاعازعا جازىپ مىنا ساندىقشاعا سالامىز.
3) ءماتىندى تاعى ءبىر رەت وقىپ شىعۋ كەرەك.
4) ءار وقۋشى ساندىقشاداعى جازىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ قاجەت.
7) ەندى جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ، جانە وتكەن ساباقتى قايتالاۋ ماقساتىندا «التىن كۇز» اتتى وقىتا - ۇيرەتۋ ويىنىن وتكىزەمىز. («كۇز» تاقىرىبىنان العان بىلىمدەرىن پراكتيكالىق ويىن ارقىلى بەكىتۋ).
ءار جاپىراق استىندا كۇز تاقىرىبىنا ارنالعان تاپسىرمالار بەرىلىپ تۇر، سەندەردىڭ ماقساتتارىڭ بارلىق تاپسىرمانى ورىنداۋ.
1) تاپسىرما:
ۆەنن دياگرامماسىن تولتىرۋ
كۇز قىس
2) تاپسىرما:
كۇز تۋرالى جۇمباقتاردى شەشۋ:
1. جاپىراقسىز سىيديىپ
جابىرقاۋلى بار اعاش
كوك شاپانىن جامىلىپ
قۇلپىرادى قاي اعاش؟ (شىرشا)
2. التىن سارى تونى بار
قويىندا ءدانى بار
نە ەكەنىن تاۋىپ ال.(بيداي)
3. اعايىندى ءبارى
شىقسا كوك،
تۇسسە سارى (جاپىراق)
3) تاپسىرما:
ماقالدى اياقتا:
♦ جاڭبىر جاۋسا،.......
♦ كۇز.......... كورىكتى
قىس............. كورىكتى
♦ كۇزدىڭ ءبىر كۇنى قىستىڭ...........................
♦ كوكتەمدە تۇسكەن ءبىر ءدان
كۇزدى كۇنى............................
4) تاپسىرما: كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا سوزدەردى جازىپ، سويلەمدەگى باستاۋىشپەن بايانداۋىشتى تاپ:
1. ءقازىر...... مەزگىلى. 2. كۇزدە جاڭبىر......... جاۋادى. 3.......... جەل سوعادى. 4. اسپاندى.......... قاپتايدى. 5...................... – دا جىلى كيىنە باستايدى. 6................... سارعايىپ جەرگە ءتۇسىپ جاتىر.
5) تاپسىرما:
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ:
”ەرتە كۇز” دەپ قاي ايدى اتايمىز؟ نەگە؟
”التىن كۇز” دەپ قاي ايدى اتايمىز؟ نەگە؟
“قوڭىر كۇز” دەپ قاي ايدى اتايمىز؟ نەگە؟
6) تاپسىرما:
سۋرەت بويىنشا اڭگىمە قۇرۋ.
8) ال، بالالار ءبىز بۇگىن ساباقتا جاڭا سوزدەرمەن تانىستىق، وتكەن ساباقتى قورتىندىلادىق، ساباقتى بەكىتۋ ماقساتىندا مىنا سىزبا بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەر.
1) كۇز مەزگىلىندە قانشا اي بار؟
2) قانداي مەرەكەلەر بار؟
3) اۋا - رايىندا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
4) باۋ - باقشادا قانداي جەمىستەر، كوكونىستەر پىسەدى؟
5) اعاشتاردىڭ جاپىراقتارى قانداي تۇسكە بويالادى؟
6) قانداي اعاشتاردى بىلەسىڭدەر؟
7) كۇزدە ادامدار قالاي كيىنەدى؟
8) قۇستار قاي جاققا ۇشىپ كەتەدى؟
9) ۇيگە تاپسىرما:
1. “التىن كۇز”ءمودۋلى بويىنشا وتكەندى قايتالاپ، ناتيجە ساباققا دايىندالۋ
2. 44 - بەت، II - دەڭگەيدى ورىنداۋ (جازباشا)
10) باعالاۋ
11) قوشتاسۋ:- ساۋ بولىڭدار!
You Might Also Like
