ماڭگى جاسار ءومىر
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ماڭگى جاسار ءومىر»
ساباقتىڭ ماقساتى: ساكەن سەيفۋللين تۋرالى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تولىقتىرۋ.
اڭگىمەنىڭ نەگىزگى ويىن، يدەياسىن اشۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، ويلاۋ، كورۋ، سەزىنىپ قابىلداۋىن دامىتۋ.
حالىق جۇرەگىنەن ماڭگى ورىن العان ادامداردى قۇرمەتتەۋگە ەلىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ينتەگراسيالىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا بەينە تاسپا
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ساباعىڭا جوندەپ،
ازىرلەنسەڭ – ەڭبەك.
قيىندىقتىڭ ءبارىن،
ەڭبەك قانا جەڭبەك.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
اڭگىمە كىم تۋرالى؟
تۇرار سەرىكتى نەلىكتەن سۇراققا الدى؟
سەرىك نەلىكتەن شىندىقتى ايتۋعا ءماجبۇر بولدى؟
تۇرار مەن قابىلباي قانداي شەشىم قابىلدادى؟
سەن ولاردىڭ ورىندا بولساڭ نە ىستەر ەدىڭ؟
ماتىندەگى سوڭعى ازات جولىن قايتالاپ وقۋ. ءوز سوزىڭمەن ءتۇسىندىرىپ كور.
«وقۋشىنىڭ جاۋابى» ءوز سوزىمەن ءتۇسىندىرۋ.
-- اڭگىمەگە قاتىسۋشى بالالاردى سيپاتتا ءىس - ارەكەتىنە باعا بەر
اڭگىمەگە باسقاشا تاعى قانداي ات قويار ەدىڭ؟ نەگە سولاي اتاعانىڭدى دالەلدەۋ.
3. جاڭا ساباق
سول كەزدەردە كوپتەگەن حالىق زيالى وكىلدەرى رەپرەسسيا دەپ حالىق جاۋى دەپ تۇتقىنعا الدى. سولاردىڭ ءبىرىنىڭ ءومىرى بۇگىنگى ساباعىمىزدا ارقاۋ بولماق بولادى.
1937 - 1938 جىلدارى قازاق زيالىلارى كەڭەس ۇكىمەتىنە قارسى ۇگىت ناسيحات جۇرگىزدى دەگەن ايىپپەن قۋدالانىپ، رەپرەسسياعا ۇشىرادى. 105 مىڭ ادام قاماۋعا الىنىپ، ونىڭ 22 مىڭى اتىلدى.
رەپرەسسيا - مەملەكەتتىڭ ءوز ازاماتتارىنا قولداناتىن قاتاڭ جازالاۋ شاراسى
- وقيعا قاي كەزدەرى بولعان؟
ول كەزدەردە ول كىسىلىك قارىم – قاتىناس جاساۋ تۇگەلى اتىن ايتۋعا قورقاتىن بولعان. ءماتىننىڭ اۆتورى تۋرالى مالىمەت بەرۋ.
تۇرسىنبەك كاكىشيەۆ - 1927 جىلى 15 تامىزدا اقمولا وبلىسى، بۇلاندى اۋدانى، بەرلى اۋلىندا تۋعان. ادەبيەت زەرتتەۋشى عىلىمىنىڭ دوكتورى 1972 ج پروفەسسورى. قازاق قەڭەستىك سوسياليستىك رەسپۋبليكالار وداعىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن عىلىم قايراتكەرى 1944 - 1945 جىلدارى اقمولا وبلىستىق قازاق دراما تەاترىندا اكتەر بولعان. س. سەيفۋلليننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جونىندە عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزگەن.
وقۋلىقپەن جۇمىس:
1. ماتىنمەن جۇمىس.
2. ىشتەي وقۋ.
3. ءمۇعالىم وقيدى.
4. تىزبەكتەپ وقىتۋ.
5. سوزدىك جۇمىس. وقۋشىلارعا ءماتىندى تىزبەكتەپ وقىتا وتىرىپ تالداۋ (سۇراققا جاۋاپ بەرۋ)
سوزدىك جۇمىس:
اقتالۋ – قىلمىستى ەمەس دەپ ەسەپتەلۋ.
ەلگەزەك – ءتىل العىش
شامالى جەر – جاقىن جەر
ءبىرتۋار – سيرەك تۋاتىن، ەرەكشە ادام
ءماتىننىڭ 1 - 2 - ءشى ءبولىمى بويىنشا توپتاۋ ستراتەگياسى قۇرىلادى.
ساكەن (ءسادۋاقاس) سەيفۋللين 1894 - جىلى جەزقازعان وڭىرىندەگى بۇرىنعى اقادىر اۋدانىنداعى قاراشىلىك قىستاۋىندا دۇنيەگە كەلگەن. قازاق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن سالۋشى، مەملەكەتتىك قايراتكەر. 1916جىلى ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىسكە تىلەكتەس ولەڭدەرىن جازعان. 1918 جىلدىڭ 4 ماۋسىمىندا اقتاردىڭ كوتەرىلىسى بولىپ اقمولا سوۆدەگى تۇتقىندالعان. اتامان انكەنكوۆتىڭ ازاپ ۆاگونىندا 47 كۇن اجالمەن ارالاسىپ ساكەن 1919 جىلى 3 ساۋىردە كولچاكتىڭ ومبىداعى تۇرمەسىنەن قاشىپ شىعادى. 1939 جىلى دۇنيەدەن وزادى. « وتكەن كۇندەر» اتتى ولەڭدەر جيناعى بار. «باقىت جولىندا» پەساسىن جازعان. 1920 جىلى 7 مامىردا اقمولاعا قايتىپ ورالىپ اتقارۋ كوميتەتى مۇشەسى بولىپ سايلانادى.
اڭگىمەدە قانداي ولەڭ تۋرالى ايتىلعان.
سەرگىتۋ ءساتى.
تاۋ ىشىندە ولەڭىن تىڭداتۋ.
ءماتىن نەلىكتەن «ماڭگى جاسار ءومىر» دەپ اتايدى.
سۋرەتپەن جۇمىس:
- سۋرەتتى قالاي اتار ەدىڭ؟
-«حالىق جاۋى» دەگەن جالامەن اتىلىپ كەتكەن كىمدەردى بىلەسىڭ؟
- ولاردى اتقان ادامدارعا ءوز كوزقاراسىڭدى ءبىلدىر.
بەرىلگەن سۋرەت پەن ءماتىننىڭ اراسىندا بايلانىس بار ما؟ بولسا قانداي؟
- ولاردى اتقان ادامدارعا ءوز كوزقاراسىڭدى ءبىلدىر.
داپتەرمەن جۇمىس.
كۇننىڭ جادىن جازعىزۋ. تاقىرىپتىڭ اتى.
رەپرەسسيا - مەملەكەتتىڭ ءوز ادامدارىنا قولدانىلاتىن قاتاڭ جازالاۋ شاراسى.
اقتالۋ - قىلمىستى ەمەس دەپ ەسەپتەلۋ.
ەلگەزەك - ءتىل العىش.
شامالى جەر - جاقىن جەر.
ءبىرتۋار - سيرەك تۋاتىن، ەرەكشە ادام.
حالقىمىز كوپتەگەن سوعىس، اۋىر كەزەڭدەردە باسىنان كوپ وتكىزگەن حالىق. ولار وسى تاۋەلسىز بولۋ ءۇشىن دە باسىنان كوپتەگەن اۋىرتپاشىلىقتى وتكىزۋى.
ەل بولىپ ءوز مەرەكەلەرىن تويلاۋدا وسى اپتادا 1 – ءشى پرەزيدەنت كۇنى. 16 – جەلتوقسان.
تاۋەلسىزدىك ەگەمەندى ەل بولۋدى ەڭبەگى سىڭگەن ازاماتتاردى ۇلىقتاپ ولاردىڭ اتتارى ماڭگى تاريحتا التىن ارىپتەرمەن جازىلعان. ماڭگى تاريحتا ساقتاۋ ءۇشىن ەسكەرتكىشتەر اشىلۋدا: استانا قالاسىندا ەلباسىمىز ەسكەرتكىشى اشىلدى. اشتىقتا قازا تاپقان قازاقتىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرىنە ارنالعان ەسكەرتكىش.
ءوز قالامىز جاڭاوزەندە دە وسىنداي ەسكەرتكىش اشىلدى. وعان سەبەپ بولعان ماڭعىستاۋ حالقى اشتىقتى قۋعىن سۇرگىندى باستان وتكىزگەن. سولاردىڭ رۋحىنا ارناپ گۇلشوقتارىن قويامىز.
1 مينۋت ۇنسىزدىك جاريالايمىز.
ساباقتىڭ ماقساتى: ساكەن سەيفۋللين تۋرالى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تولىقتىرۋ.
اڭگىمەنىڭ نەگىزگى ويىن، يدەياسىن اشۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، ويلاۋ، كورۋ، سەزىنىپ قابىلداۋىن دامىتۋ.
حالىق جۇرەگىنەن ماڭگى ورىن العان ادامداردى قۇرمەتتەۋگە ەلىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ينتەگراسيالىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا بەينە تاسپا
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ساباعىڭا جوندەپ،
ازىرلەنسەڭ – ەڭبەك.
قيىندىقتىڭ ءبارىن،
ەڭبەك قانا جەڭبەك.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
اڭگىمە كىم تۋرالى؟
تۇرار سەرىكتى نەلىكتەن سۇراققا الدى؟
سەرىك نەلىكتەن شىندىقتى ايتۋعا ءماجبۇر بولدى؟
تۇرار مەن قابىلباي قانداي شەشىم قابىلدادى؟
سەن ولاردىڭ ورىندا بولساڭ نە ىستەر ەدىڭ؟
ماتىندەگى سوڭعى ازات جولىن قايتالاپ وقۋ. ءوز سوزىڭمەن ءتۇسىندىرىپ كور.
«وقۋشىنىڭ جاۋابى» ءوز سوزىمەن ءتۇسىندىرۋ.
-- اڭگىمەگە قاتىسۋشى بالالاردى سيپاتتا ءىس - ارەكەتىنە باعا بەر
اڭگىمەگە باسقاشا تاعى قانداي ات قويار ەدىڭ؟ نەگە سولاي اتاعانىڭدى دالەلدەۋ.
3. جاڭا ساباق
سول كەزدەردە كوپتەگەن حالىق زيالى وكىلدەرى رەپرەسسيا دەپ حالىق جاۋى دەپ تۇتقىنعا الدى. سولاردىڭ ءبىرىنىڭ ءومىرى بۇگىنگى ساباعىمىزدا ارقاۋ بولماق بولادى.
1937 - 1938 جىلدارى قازاق زيالىلارى كەڭەس ۇكىمەتىنە قارسى ۇگىت ناسيحات جۇرگىزدى دەگەن ايىپپەن قۋدالانىپ، رەپرەسسياعا ۇشىرادى. 105 مىڭ ادام قاماۋعا الىنىپ، ونىڭ 22 مىڭى اتىلدى.
رەپرەسسيا - مەملەكەتتىڭ ءوز ازاماتتارىنا قولداناتىن قاتاڭ جازالاۋ شاراسى
- وقيعا قاي كەزدەرى بولعان؟
ول كەزدەردە ول كىسىلىك قارىم – قاتىناس جاساۋ تۇگەلى اتىن ايتۋعا قورقاتىن بولعان. ءماتىننىڭ اۆتورى تۋرالى مالىمەت بەرۋ.
تۇرسىنبەك كاكىشيەۆ - 1927 جىلى 15 تامىزدا اقمولا وبلىسى، بۇلاندى اۋدانى، بەرلى اۋلىندا تۋعان. ادەبيەت زەرتتەۋشى عىلىمىنىڭ دوكتورى 1972 ج پروفەسسورى. قازاق قەڭەستىك سوسياليستىك رەسپۋبليكالار وداعىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن عىلىم قايراتكەرى 1944 - 1945 جىلدارى اقمولا وبلىستىق قازاق دراما تەاترىندا اكتەر بولعان. س. سەيفۋلليننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جونىندە عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزگەن.
وقۋلىقپەن جۇمىس:
1. ماتىنمەن جۇمىس.
2. ىشتەي وقۋ.
3. ءمۇعالىم وقيدى.
4. تىزبەكتەپ وقىتۋ.
5. سوزدىك جۇمىس. وقۋشىلارعا ءماتىندى تىزبەكتەپ وقىتا وتىرىپ تالداۋ (سۇراققا جاۋاپ بەرۋ)
سوزدىك جۇمىس:
اقتالۋ – قىلمىستى ەمەس دەپ ەسەپتەلۋ.
ەلگەزەك – ءتىل العىش
شامالى جەر – جاقىن جەر
ءبىرتۋار – سيرەك تۋاتىن، ەرەكشە ادام
ءماتىننىڭ 1 - 2 - ءشى ءبولىمى بويىنشا توپتاۋ ستراتەگياسى قۇرىلادى.
ساكەن (ءسادۋاقاس) سەيفۋللين 1894 - جىلى جەزقازعان وڭىرىندەگى بۇرىنعى اقادىر اۋدانىنداعى قاراشىلىك قىستاۋىندا دۇنيەگە كەلگەن. قازاق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن سالۋشى، مەملەكەتتىك قايراتكەر. 1916جىلى ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىسكە تىلەكتەس ولەڭدەرىن جازعان. 1918 جىلدىڭ 4 ماۋسىمىندا اقتاردىڭ كوتەرىلىسى بولىپ اقمولا سوۆدەگى تۇتقىندالعان. اتامان انكەنكوۆتىڭ ازاپ ۆاگونىندا 47 كۇن اجالمەن ارالاسىپ ساكەن 1919 جىلى 3 ساۋىردە كولچاكتىڭ ومبىداعى تۇرمەسىنەن قاشىپ شىعادى. 1939 جىلى دۇنيەدەن وزادى. « وتكەن كۇندەر» اتتى ولەڭدەر جيناعى بار. «باقىت جولىندا» پەساسىن جازعان. 1920 جىلى 7 مامىردا اقمولاعا قايتىپ ورالىپ اتقارۋ كوميتەتى مۇشەسى بولىپ سايلانادى.
اڭگىمەدە قانداي ولەڭ تۋرالى ايتىلعان.
سەرگىتۋ ءساتى.
تاۋ ىشىندە ولەڭىن تىڭداتۋ.
ءماتىن نەلىكتەن «ماڭگى جاسار ءومىر» دەپ اتايدى.
سۋرەتپەن جۇمىس:
- سۋرەتتى قالاي اتار ەدىڭ؟
-«حالىق جاۋى» دەگەن جالامەن اتىلىپ كەتكەن كىمدەردى بىلەسىڭ؟
- ولاردى اتقان ادامدارعا ءوز كوزقاراسىڭدى ءبىلدىر.
بەرىلگەن سۋرەت پەن ءماتىننىڭ اراسىندا بايلانىس بار ما؟ بولسا قانداي؟
- ولاردى اتقان ادامدارعا ءوز كوزقاراسىڭدى ءبىلدىر.
داپتەرمەن جۇمىس.
كۇننىڭ جادىن جازعىزۋ. تاقىرىپتىڭ اتى.
رەپرەسسيا - مەملەكەتتىڭ ءوز ادامدارىنا قولدانىلاتىن قاتاڭ جازالاۋ شاراسى.
اقتالۋ - قىلمىستى ەمەس دەپ ەسەپتەلۋ.
ەلگەزەك - ءتىل العىش.
شامالى جەر - جاقىن جەر.
ءبىرتۋار - سيرەك تۋاتىن، ەرەكشە ادام.
حالقىمىز كوپتەگەن سوعىس، اۋىر كەزەڭدەردە باسىنان كوپ وتكىزگەن حالىق. ولار وسى تاۋەلسىز بولۋ ءۇشىن دە باسىنان كوپتەگەن اۋىرتپاشىلىقتى وتكىزۋى.
ەل بولىپ ءوز مەرەكەلەرىن تويلاۋدا وسى اپتادا 1 – ءشى پرەزيدەنت كۇنى. 16 – جەلتوقسان.
تاۋەلسىزدىك ەگەمەندى ەل بولۋدى ەڭبەگى سىڭگەن ازاماتتاردى ۇلىقتاپ ولاردىڭ اتتارى ماڭگى تاريحتا التىن ارىپتەرمەن جازىلعان. ماڭگى تاريحتا ساقتاۋ ءۇشىن ەسكەرتكىشتەر اشىلۋدا: استانا قالاسىندا ەلباسىمىز ەسكەرتكىشى اشىلدى. اشتىقتا قازا تاپقان قازاقتىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرىنە ارنالعان ەسكەرتكىش.
ءوز قالامىز جاڭاوزەندە دە وسىنداي ەسكەرتكىش اشىلدى. وعان سەبەپ بولعان ماڭعىستاۋ حالقى اشتىقتى قۋعىن سۇرگىندى باستان وتكىزگەن. سولاردىڭ رۋحىنا ارناپ گۇلشوقتارىن قويامىز.
1 مينۋت ۇنسىزدىك جاريالايمىز.
You Might Also Like
