InfoHub Logo

ماڭگىلىك ەل – 2050 ادامنىڭ ءوز وتانى، ءتىلى، سالت – ءداستۇرى، ادەت – عۇرپى، وتكەنى مەن بولاشاعى بار. مەنىڭ ەلىم – تاۋەلسىز قازاقستان. مەن ءوز ەلىمدى ماقتان تۇتامىن. ەلىمنىڭ تاريحى – مەنىڭ حالقىمنىڭ وتكەنى مەن بۇگىنى. ەگەمەندى ەلىمنىڭ ءار جاسى – ءبىلىمدى دە پاراساتتى، پاتريوت، توللەرانتتىلىعى مىقتى ۇل مەن قىز.

مەنىڭ ەلىم، حالقىم ماڭگىلىك ەلدىڭ  ىرگەسىن قالادى. ماڭگىلىك ەل – اتا-بابالارىمىزدىڭ سان مىڭ جىلدار مەن عاسىرلىق اسىل ارمانى. ول ارمان – تۇرمىسى قۋاتتى، شاڭىراعى شاتتىق پەن مەيىرىمگە تولى، ۇرپاعى ەرتەڭىنە نىق سەنىممەن قارايتىن باقىتتى، ازات، تاۋەلسىز ەل بولۋ ەدى. وسى ارمان تىلەكتەر بۇگىندە اقيقاتقا اينالدى. ماعىناسى تەرەڭ، تاعىلىمى زور ەسكەرتكىشتىڭ ءبىرى- استانانىڭ سول جاعالاۋىندا بيىككە بوي سوزعان، ساۋلەتتى عيماراتتاردىڭ ورتاسىنان ورىن العان، اقورداعا بەت بۇرعان، شۋاعى  بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىنا، «قازاق ەلى» مونۋمەنتىنە، تاۋەلسىزدىك پەن شابىت سارايىنا تاراعان، ساۋلەسى اسپانمەن تەڭەسكەن الىپ عيماراتتارعا باعىت العان «ماڭگىلىك ەل» قاقپاسى. «ماڭگىلىك ەل»  ءسوزىنىڭ تاريحى مەن تامىرى تەرەڭدە جانە ۇلكەن ماعىنالى ءمانى بار. تۇركى شەجىرەسىندە «ماڭگى» ءسوزى «ءتاڭىر»، «اللا» سوزدەرىمەن ماعىنالاس قولدانىلادى. ەندەشە، «ماڭگىلىك ەل» «اللا تاعالانىڭ ەلى، حالقى» دەگەن ماعىنانى، ۇعىمدى بىلدىرسە كەرەك. ماڭايىنان ادام قاراسى ۇزىلمەيتىن بۇل ەسكەرتكىشكە حالقىمنىڭ بارلىق ءبىتىم – بولمىسى، دۇنيەتانىمى، مادەنيەتى تولىقتاي ءبىر ارانادا توعىسقان. ەگەمەندى ەل، ءور رۋحتى حالىق ەكەنىمىزدى ايقىندايتىن بۇل قاقپانىڭ سارىارقا تورىنەن نىق ورىن الۋى دا تەگىنەن تەگىن ەمەس. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 20 جىلدىعى قارساڭىندا اشىلعان ساۋلەت نىسانى 20 مەتر بيىكتىكتە اسقاقتاسا، ال ەسكەرتكىشتەگى ءار ناقىش وزىندىك ءبىر ەرەكشىلىگىمەن كوزگە تۇسەدى. مىسالعا قاقپانىڭ سول جاق قاپتالىندا ورىن العان «قاريا» ءمۇسىنى حالىقتىڭ تەرەڭ ويى مەن رۋحاني دۇنيەتانىمىنىڭ كورىنىسى، دانالىقتىڭ سيمۆولى بولسا، «ايەل- انانىڭ» بەينەسى حالقىمىز ءۇشىن وتان – انا، جەر – انا، انا ءتىلى دەگەن كيەلى ۇلتتىق ۇعىمدى بەرەدى.

ال وسى ماڭگىلىك ەلدىڭ جۇرەگى مەن تىنىسىنا اينالعان استانامىز بار. ماڭگىلىك ەلىمنىڭ جيىرما ءتورت جىلدىق ماڭگىلىككە اينالعان تاريحى بار.

ءبىز، بۇگىنگى جاستار، سوناۋ 1465 جىلدان حاندىق قۇرعان كەرەي مەن قاسىم،  جانىبەكتىڭ ۇرپاعىمىز. ەلىمنىڭ تاريحى سول كەزدەن باستاۋ الادى. بىزدەر سول بابالارىمىزدىڭ ۇلى ىستەرىن جالعاستىرۋشىمىز.

ۇلتىمىزدىڭ، قازاق حالقىنىڭ، بويىنداعى كۇش-قۋاتى مەن مىقتىلىعى سونداي، «اقتابان شۇبىرىندى، القاكول سۇلاماعاعا» دا توتەپ بەرە الدى. قانشا قۇربان بولعان جەلتوقسان بوزداقتارىن ايتقاندا، تەبىرەنەسىڭ، جۇرەگىڭ مۇزداپ قويا بەرەدى. سول اعا-اپكەلەردىڭ ەرلىگى بىزگە ۇلگى، ونەگە.

ەلدى قوس وكپەدەن قىسقان قۇرساۋ كەزىندە حالىقتىڭ باسىن بىرىكتىرە بىلگەن ابىلاي حاننىڭ ءسوزى مەن سەمسەرى ەلدى بوداندىقتان قۇتقارىپ قالعان بولاتىن. ال بۇگىندە ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ جيىرما ءتورت جىلىن ارتقا تاستاپ، بىرنەشە بيىك بەلەستەردى باعىندىرا بىلگەن كوشباسشىمىز ن.ءا.نازاربايەۆ ءسوزى مەن ءىسى ەلىمىزدى بارشاعا تانىتىپ قانا قويماي، «قازاقستان» دەگەن ۇلى دەرجاۆا بار ەكەنىن بارشا ەۋروپاعا دالەلدەي ءبىلدى.

قازاق حالقى ءۇشىن ءاردايىم جەتى سانى قاسيەتتى، ورنى بولەك بولعان. سونىڭ ءبىرى جەتى ىرىس، جەتى قابات كوك، جەتى قازىنا. كەزىندە جۇيرىك ات، قىران بۇركىت، بەرەن مىلتىق پەن قاڭدى اۋىز قاقپاندى، مايلانعىش اۋدى،  وتكىر كەزدىكتى جەتى قازىناعا بالاعان حالقىمنىڭ ءداستۇرلى دۇنيەتانىمىن ەلباسى جاڭا عاسىردىڭ باستى باعدارلاماسى بولعان «قازاقستان - 2050» ستراتەگياسىنىڭ وسى جەتى باسىمدىقتان تۇراتىنىن اڭعارتتى. تاۋەلسىزدىككە تارتۋ ەتىلگەندەي ەلىمىز باعا جەتپەس جەتى قازىناعا يە بولدى. حالىق ۇعىمىنداعى جەتى قازىنانى اتاي وتىرا، سونى ءارى قاراي دامىتا، كەڭەيتە، بايىتا ءتۇسىپ، بيىك-بيىك سيپاتتار قوستى. ءبىرىنشى قازىناعا التاي مەن اتىراۋدى، ارقا مەن الاتاۋدىڭ اراسىن ەن جايلاپ، ەركىن كوسىلگەن ماڭگىلىك ەل ەكەنىمىزدى باسا ايتىپ ءوتتى. شەكارامىزدى  شەگەندەپ،  ىرگەمىزدى بەكىتىپ، كورشىمەن دە، الىسپەن دە سىيلاس، تاتۋ، ءىسى العا باسقان جاسامپاز ەل  ەكەنىمىزدى نىقتاي ءتۇستى.

ەل بىرلىگى – ءبىزدىڭ  ەكىنشى قازىنامىز. ءبىزدىڭ ەلىمىز بەيبىتشىلىكتىڭ بەسىگىنە اينالا ءبىلدى. تىنىشىتىق پەن تاتۋلىق ارقىلى، تورىمىزگە تۇراقتىلىق پەن تۇتاستىق ورنادى. تاۋەلسىزدىكپەن بىرگە كەلگەن ءتول مادەنيەتىمىز بەن ءتىلىمىز – ءۇشىنشى قازىنامىز. ءححى عاسىردا بارلىق تابىستى ۇلتتاردىڭ  جولىن يندۋستريالىق – يننوۆاسيالىق جاعداي ايقىندايدى. ەندەشە، ەلىمىزدىڭ يندۋستريالىق – يننوۆاسيالىق ەكونوميكاسى مىقتى بولۋ كەرەك. ولاي بولسا، ءتورتىنشى قازىنامىز - يندۋستريالىق – يننوۆاسيالىق ەكونوميكا. بۇل باعدارلاما ەل ەكونوميكاسىنىڭ بولاشاعى.

ۇلتتىق بايلىعىمىزدىڭ، ءال-اۋقاتىمىز بەن الەۋەتىمىزدىڭ ءتۇپ نەگىزى- جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامى. ءبىزدىڭ بۇل بەسىنشى قازىنامىز.

ساۋلەتتى دە اسەم قالامىز – استانا. ول ەل جۇرەگى، تاۋەلسىزدىك بويتۇمارى. التىنشى قازىنامىز – استانا.

جەتىنشى قازىنا  - قازاق ەلىنىڭ ابىرويىن اسقاقتاتىپ، بارشا الەمدى مويىنداتا بىلگەن جاھاندىق جاۋاپكەرشىلىگى مەن  بۇكىل ادامزاتتىق باستامالار.

قازاقستان حالقى ماڭگىلىك ەلدىڭ ىرگەسىن قالادى. ماڭگىلىك تۇراقتى ەكونوميكا قالىپتاستىرىپ، ماڭگىلىك وشپەس ءوز ۇرپاعىنا جىلناما جازدى. ماڭگىلىك بولاشاققا جول سالدى. بۇنىڭ ءبارى تاۋەلسىزدىك تارتۋى، ازاتتىقتىڭ اسىل قازىناسى. ەندەشە، ماڭگىلىك ەلمىزدىڭ جاستارى ءبىلىمدى دە بىلىكتى، شىعارماشىل بولىپ، ەڭبەك ەتىپ وتىرعان اعا بۋىن ەڭبەگى ءماندى، جەمىستى، باياندى بولىپ، نەمەرە ءسۇيىپ، ءار شاڭىراقتىڭ قازىناسى  بولىپ وتىرعان اقساقالدى اتالارىمىز بەن اق جاۋلىقتى اجەلەرىمىز ەلىمىزدىڭ قۇتى بولسىن!

بۇگىنگى كۇن – اتا-بابالارىمىزدىڭ ارمان-اڭسارى اقيقاتقا اينالعان كۇن. بۇگىنگى كۇن – ءتىلىمىزدى جاڭعىرتىپ، ءدىنىمىزدى قايتارىپ، ونى باعالاتا بىلگەن ۇلى كۇن. بۇگىنگى كۇن – ماڭگىلىك ەلدىڭ جاڭا عاسىر تورىندە جاڭعىرعان «قازاقستان - 2050» ستراتەگياسى كەلگەن كۇن.

ءار جاس – حالقىنىڭ ەرلىككە تولى وتكەن تاريحىن قىزىقتاپ، قازاق حاندىعىنىڭ 550 مەرەي تويىنىڭ  تويلانۋىنىڭ كۋاگەرى عانا ەمەس، «تاريح – ي - ءراشيديدى» سۇيسىنە وقيتىن، قاجەت بولسا ءالى دە زەرتتەيتىن، قازاق حاندارىنىڭ «قاسىم حاننىڭ قاسقا جولىن»، «ەسىم حاننىڭ ەسكى جولىن»، تاۋكە حاننىڭ «جەتى جارعىسىن» قۇرمەت تۇتاتىن جالىندى جاس. كوكىرەگى «ەلىم»، «جەرىم»، «حالقىم» دەپ سوقسا، بويىندا  جىگەر مەن ادامگەرشىلىك، ۇلتجاندىلىق باسىم بولسا، اعا بۋىن ەش الاڭسىز جەلبىرەگەن كوك بايراعىن ءوز ۇرپاعىنا ۇلكەن ماقتانىش، زور سەنىممەن تابىستاي الادى. ءبىلىمدى، جىگەرگە تولى، ناعىز پاتريوت جاس قانا اتا-بابا ارۋاعىنا باس ءيىپ، ولار تابىستاعان بۇگىنگى باقىتتى ءومىردى باياندى ەتىپ ءارى قاراي گۇلدەتە بەرەدى.  «ادام بولار بالا الىسقا قارايدى» دەمەكشى، بۇگىنگى ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ايقىن، بولاشاعىمىز نۇرلى، قادامىمىز نىق.

 

 

 

---