سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
ءماتىن
اتىراۋ قالاسى،
تالعايران نەگىزگى مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
سارييەۆا اقمارال نۇرىمبەت قىزى

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءماتىن
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ءماتىن تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. ءماتىننىڭ بىرنەشە سويلەمدەردەن قۇرالاتىندىعىن. ءماتىن سويلەمدەرى بىر-بىرىمەن ماعىناسى جاعىنان بايلانىساتىندىعىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ اۋىزەكى سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، ءماتىندى تۇسىنە بىلۋگە، وعان ات قويۋعا ماشىقتاندىرۋ.
تاربيەلىك: دۇرىس، مانەرلەپ سويلەۋگە، ءبىر-بىرىنىڭ پىكىرىن تىڭداي بىلۋگە، سىپايىلىققا، ادامگەرشىلىككە، بىلىمدىلىككە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى:ءتۇسىندىرۋ، سۇراق-جاۋاپ، ويىن ت.ب.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: مۋزىكا، مۋلتيمەديا، پلاكات.

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى.ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى.پسيحولوگيالىق ازىرلىك
- بالالار، ءقازىر قانداي ساباق ەكەنىن ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى.
- قازاق ءتىلى.
- ەندەشە، ساباقتا ۇستاناتىن ۇرانىمىزدى ايتىپ جىبەرەيىكشى.

ماقساتىمىز – ءبىلىم الۋ
مىندەتىمىز – ەڭبەكتەنۋ
بەسكە قولدى جەتكىزۋ

- بالالار، ءقازىر مىنانداي ويىن ويناپ جىبەرەيىك. قانداي مەزگىل تاماشا؟ – سۇراق-جاۋاپ ارقىلى وزدەرىڭە ۇنايتىن جىل مەزگىلدەرىن ايتاسىڭدار. تىرەك سوزدەرىن پايدالانا وتىرىپ، ءار مەزگىلدى بەينەلەيتىن ولەڭ تارماقتارى شىعادى. تىرەك سوزدەر: ادەمى، كەرەمەت، كورىكتى، سۇلۋ، جاڭاشا، تاماشا ت.ب.
I نۇسقا ---------------------------------------------------------------II نۇسقا
ءمۇعالىم ---------------- وقۋشىلار ----------- ءمۇعالىم ----------------- وقۋشىلار
كوكتەمگى كەز ---------- كورىكتى، ---------------- كوكتەمگى كەز ------------ تاماشا،
جازعى مەزگىل --------- جاڭاشا--------------- جازعى مەزگىل ------------ ادەمى.
كۇزدە ءبارى ------------- ادەمى، ----------------- كۇزدە ءبارى ---------------- كورىكتى،
قىستا ءبارى ------------- تاماشا---------------- قىستا ءبارى ---------------- جاڭاشا.

پسيحولوگيالىق دايىندىق:
مىناۋ مەنىڭ جۇرەگىم،
ءبارى وسىدان باستالعان.
مىناۋ باسىم اقىلدى،
ءبارىن وسى باسقارعان.
مىناۋ مەنىڭ وڭ قولىم
مىناۋ مەنىڭ سول قولىم
بارلىق ءىستى اتقارعان.

- بالالار، ەندەشە اتقارعان ىستەرىڭدى ءۇي تاپسىرماسىن قالاي ورىنداعاندارىنان كورەيىك.
1. 79-بەتتەگى 6- جاتتىعۋ
لاۋازىم، كەك، رۇقسات، راقىم، جاڭعاق، لاشىن، ەڭبەكقور، سەنبىلىك.
2. توپتاستىرۋ

ءىىى.جاڭا ساباق.
- بالالار، مىنا كەيىپكەرلەردى بىلەمىز بە؟
- ءيا
- ەسىمدەرى كىم؟
- ەلدوس پەن اياجان
ءيا، دۇرىس ايتاسىڭدار، ال ەستەرىڭە تۇسىرىڭدەرشى، ولار قاي ەلدىڭ تۇرعىندارى؟
- عاجايىپستان
ءيا، بالالار، بىزدەر بۇگىن وسى عاجايىپستانعا ساياحات جاسايمىز. ول ەلگە بارۋ ءۇشىن بىزدەر جەلاياققا ءمىنۋىمىز قاجەت. بالالار، ول ءۇشىن بىزدەر جەلاياقتىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋىمىز قاجەت.

«ءبىر اينالىم سويلەۋ» وتان. (بالالار ساعات ءتىلى باعىتىمەن وتان تۋرالى سويلەمدەر قۇراستىرىپ، تۇتاستاي ءبىر ءماتىن قۇراستىرىپ شىعادى.
- بالالار ءبىز نە تۋرالى سويلەمدەر قۇرادىق؟ (وتان) ءبىزدىڭ سويلەمدەرىمىز بىر-بىرىمەن ماعىناسى جاعىنان بايلانىستى ما؟ (ءيا)
- بالالار، جارايسىڭدار! سەندەر جەلاياقتىڭ بەرگەن تاپسىرماسىن دۇرىس ورىندادىڭدار! ەندەشە ءبارىمىز جەلاياققا مىنەيىك، ەلدوس پەن اياجان ءبىزدى كۇتىپ قالعان شىعار.

ەلدوس پەن اياجان: سالەمەتسىزدەر مە، بالالار، قوش كەلدىڭىزدەر! سىزدەرمەن بىرگە ساياحات جاسايتىنىمىزعا وتە قۋانىشتىمىز. ءبىزدىڭ ءبىرىنشى ايالدامامىز «ءبىلىم» ايالداماسى. «ءبىلىم» ايالداماسىنىڭ تاپسىرماسى:

- بالالار، بارلىعىمىز وقۋلىعىمىزدىڭ 80-بەتىن اشايىق. 1-جاتتىعۋعا نازار اۋدارايىق.
• 1-جاتتىعۋ. وقى. قاي ساننىڭ تۇسىندا جازىلعانداردان تولىق مالىمەت الۋعا بولادى دەپ ويلايسىڭ؟
1.و.
2.وتان
3. وتان – وتتان دا ىستىق.
4. وسى كەڭ بايتاق جەردە ءاربىر ادامنىڭ اۋىلى، كوشەسى، ءۇيى بار. ول- ونىڭ كىشكەنتاي وتانى. وسىنداي كىشكەنتاي جەرلەردەن ۇلكەن وتان قۇرالادى. سەن وسى جەردىڭ قاي بۇرىشىندا تۋساڭ دا، بۇكىل جەر- سەنىڭ وتانىڭ، تۋعان ەلىڭ. سەن ونى ماقتانىشپەن:
- مەنىڭ ەلىم - قازاقستان رەسپۋبليكاسى! - دەيسىڭ.
• شىعارماشىلىق ديكتانت
ءى توپ: اسىلاي، كيدى، كويلەك، ادەمى.
ءىى توپ: ەلدوس، وقيدى، ساباقتى، جاقسى.
ءىىى توپ: كىتاپحانادا، كىتاپتار، قىزىقتى، كوپ.

«ءماتىن ايالداماسى.»
ەلدوس پەن اياجان:ءماتىن دەيدى؟ ءماتىن دەگەنىمىز نە؟ بالالار، بىلەسىزدەر مە؟ (جوق) ولاي بولسا، ونى ءبىلۋ ءۇشىن بىزدەر ءبىلىمپاز اتانى شاقىرايىق.
- سالەمەتسىزدەر مە، مەنىڭ بىلىمگە قۇشتار ساياحاتشىلارىم. بۇگىن سىزدەر نەنى بىلگىلەرىڭ كەلەدى؟
- ءبىزدىڭ كەلەسى ايالدامامىز «ءماتىن» ايالداماسى ەكەن. ال ءبىز ونىڭ نە ەكەنىن بىلگىمىز كەلەدى.
- تۇسىنىكتى، ەندەشە، تىڭداڭدار.ەرتە، ەرتە، ەرتەدە "قازاق ءتىلى ەلىندە دىبىس، بۋىن، ءسوز، سويلەم ءومىر ءسۇرىپتى. دىبىس بىرىگىپ بۋىن قۇراعان، بۋىن بىرىگىپ ءسوز قۇراعان، ءسوز بەن ءسوز بايلانىسىپ سويلەم قۇرادى. ال، بالالار، مەن نە قۇرادىم؟
- ەرتەگى.
- سويلەمدەرىم بىر-بىرىمەن ماعىناسى جاعىنان بايلانىسىپ تۇر ما؟
- ءيا.
- ەندەشە، بالالار، ءماتىن دەگەنىمىز - جازباشا نەمەسە اۋىزشا ويدى جەتكىزۋ.
- ءماتىن بىرنەشە سويلەمدەردەن قۇرالادى.
اياجان مەن ەلدوس: ءبىلىمپاز اتا، سىزگە كوپ-كوپ راحمەت!
- مىنە، ءماتىن ايالداماسىنا دا جەتتىك. ەندەشە ءماتىن ايالداماسىنىڭ تاپسىرماسىنا نازار اۋدارايىق.

• 2-جاتتىعۋ. ءماتىندى كوشىرىپ جاز. ءماتىن نەشە سويلەمنەن قۇرالعان؟
جۇماحان اتاسىن الما اعاشىنىڭ كولەڭكەسىنە ەرتىپ كەلدى. اتاسى قولىمەن اعاشتى ۇستادى. بۇتانى سيپاپ، الدەنەنى ايتقانداي بولدى. جۇماحان قۇلاعىن توستى. اتاسى ولەڭ وقىپ وتىر. جامبىل جابايەۆتىڭ ولەڭى. بۇل الما اعاشىن جامبىل اتا ءوز قولىمەن وتىرعىزىپتى. (تىنىشتىق ءساتى. ءجاي ۇنمەن كلاسسيكالىق اۋەن جىبەرىلەدى.)
جۇمىستى قورىتىندىلاۋ.
«كىم كوپ بىلەدى؟»
مىنالاردىڭ قايسىسى ءماتىن بولا الادى؟
1. مەنىڭ دوسىم بار. ايگۋل دوپپەن وينادى.
2. مەنىڭ جاسىم جەتىدە.الاقاي، كوكتەم كەلدى! جاساسىن، وتانىم، قازاقستان!
3. مەنىڭ كۇشىگىم بار.ءاتى-اقتوس.سەبەبى ونىڭ ءتوسى اپپاق. ول وتە سۇيكىمدى جانە اقىلدى.مەن قايدا بارسام دا كۇشىگىم ارتىمنان قالمايدى. مەن كۇشىگىمدى جاقسى كورەمىن.
- سونىمەن، بالالار، عاجايىپستان ەلىنىڭ سوڭعى ايالداماسى «زەرەك» ايالداماسى.
بۇل ايالدامانىڭ تاپسىرماسىنا نازار اۋدارايىق:

3-جاتتىعۋ. ءماتىندى وقى.
دانيار مەكتەپتەن كەلدى. ءۇيدىڭ الدىنا قار ءۇيىلىپ قالىپتى. قولىنا كۇرەك الدى. اۋلانىڭ قارىن تازارتۋعا كىرىستى. ءبىراق قار تاۋسىلار ەمەس.
وسى كەزدە وعان كورشى ۇيدەگى دوسى ناريمان كەلدى.ناريمان دا قول شاناسىن سۇيرەپ شىعىپتى. ەكەۋى ەكى شانامەن قاردى تەز تاسىپ ءبىتىردى.

بۇل ايالدامانىڭ تاپسىرماسىنا نازار اۋدارايىق:
"زەرەك" ۆيكتوريناسى.
♦ دانيار قايدان كەلدى؟
♦ وقيعا قالاي جالعاستى؟
♦ وعان كومەككە كىم كەلدى؟
♦ دانيار مەن ناريمان قاردى قالاي تازالادى؟
♦ ماتىنگە قالاي ات قويۋعا بولادى؟
ەلدوس پەن اياجان: بالالار، عاجايىپستان ۇندى ما؟ نەسىمەن ۇنادى؟
- ءبىز عاجايىپستان ەلىنە ساياحات جاساۋ ارقىلى جاڭا ءماتىن دەگەن تاقىرىپپەن تانىستىق.
ەلدوس پەن اياجان: ولاي بولسا، كەلەسى كەزدەسكەنشە، بالالار!
- بالالار، ەندى بارلىعىمىز كوزىمىزدى جۇمىپ، سىنىبىمىزعا قايتايىق.

ءىۇ. ساباقتى بەكىتۋ
ويتولعانىس
- بالالار، ءبىز بۇگىن نەنى ۇيرەندىك؟(ءماتىننىڭ نە ەكەنىن بىلدىك؟)
- ءماتىن دەگەنىمىز نە؟
- ءماتىن دەگەنىمىز - جازباشا نەمەسە اۋىزشا ويىڭدى جەتكىزۋ.
- ءماتىن تۋرالى تاعى نە بىلەمىز؟
- ءماتىن بىرنەشە سويلەمدەردەن قۇرالادى. ءماتىن سويلەمدەرى ءبىر – بىرىمەن ماعىناسى جاعىنان بايلانىسىپ تۇرادى.

ءۇ.باعالاۋ
ءۇىى.ۇيگە تاپسىرما: 1. ەرەجە جاتتاۋ
2. 4-جاتتىعۋ، 81-بەت

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما