سۋ. سۋدىڭ قاسيەتتەرى
اتىراۋ قالاسى،
تالعايران نەگىزگى مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
سارييەۆا اقمارال نۇرىمبەت قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سۋ. سۋدىڭ قاسيەتتەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى سۋدىڭ قانداي بولاتىنىمەن تانىستىرۋ، پراكتيكالىق جۇمىس بارىسىندا باقىلاۋ، تالداۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوي-ورىسىن، سويلەۋ ءتىلىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: تابيعاتتى قورعاۋعا ونى سۇيە بىلۋگە باۋلۋ. تۋعان جەردىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋعا ۇلەس قوسۋ
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، ديداكتيكالىق ماتەريالدار، كىتاپشا، مۋلتيمەديا ت.ب.
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى
ءادىسى: وي قوزعاۋ، سۇراق-جاۋاپ، توپتاستىرۋ، ميعا شابۋىل
ءتۇرى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ءىى وقۋشىلاردى پسيحولوگيالىق دايىنداۋ
وقۋشىلاردى توپقا ءبولىپ وتىرعىزۋ
ءى توپ: «ادام ومىرىنە نە قاجەت؟» جانە ءىى توپ: «اۋا»
ءتىرى اعزالار ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن اۋا قاجەت. اۋا قانداي قاجەت بولسا، سۋ دا سونداي قاجەت.
سۇراق: قاتتى قاپىرىق ىستىقتا شولدەگەن ادامعا نە كەرەك؟
تىرشىلىك قۇبىلىستارىنىڭ ءبارى سۋدىڭ قاتىسۋىمەن جۇرەدى. اعزالار دەنەسى 30-دان 90 پايىزعا دەيىن سۋدان تۇرادى. ادام سۋ ىشپەي 6-7 كۇنگە شىداۋى مۇمكىن. ادامعا اۋا قانداي قاجەت بولسا، سۋ دا سونداي قاجەت.
سۋ تۋرالى اسسوسياسيا
● سۋ – سۇيىق زات.
● اسپاننان جاۋىن تۇرىندە تۇسەدى.
● كۇن سۋىتقان كەزدە سۋ قاتتى كۇيگە اينالادى.
● سۋ بۋعا اينالادى، ۇشىپ كەتەدى
● بۋ - ءمولدىر،ءتۇسسىز گاز.
ءىۇ.پراكتيكالىق جۇمىس: (تاجىريبە جاساۋ)
پراكتيكالىق جۇمىس №1
● ستاقان ال. ول ىدىسقا سۋ قۇي.
سەن ءاربىر ىدىستاعى سۋدىڭ سول ىدىستىڭ پىشىنىنە يە بولعانىن كوردىڭ.
● سۋدىڭ ناقتى ءپىشىنى بولمايدى. ول قانداي ىدىسقا قۇيىلسا، سونداي پىشىنگە يە بولادى.
پراكتيكالىق جۇمىس №2
● قىزىل، جاسىل، سىرى، اق قاعازداردان جولاق دايىندا. وسى قاعاز تۇستەرى مەن سۋدىڭ ءتۇسىن سالىستىر. سۋدى قازىل، سارى، جاسىل اق دەپ ايتۋعا بولا ما؟ بولمايدى.
● سۋدىڭ ءتۇسى بولمايدى. سۋ – ءتۇسسىز!
پراكتيكالىق جۇمىس №3
● ستاقانداعى سۋعا كەز كەلگەن زاتتى سال. سۋدىڭ ىشىنەن ول ايقىن
كورىنەدى.
● سۋ - ءمولدىر. ءبىراق ول ۇنەمى ءمولدىر بولىپ كورىنە بەرمەيدى. كەيبىر قالدىقتاردىڭ سالدارىنان لاستانادى. تازا سۋدىڭ ءتۇسى بولمايدى!
پراكتيكالىق جۇمىس №4
● قانت، تۇز، ليموننىڭ ءدامى قانداي؟ ەندى سۋدىڭ ءدامىن بايقا. ونى اششى، ءتاتتى، قىشقىل دەپ ايتۋعا بولا ما؟ بولمايدى.
● تازا سۋدىڭ ءدامى بولمايدى!!!
پراكتيكالىق جۇمىس №5
● اناڭ تاماق دايىنداپ جاتقان كەزدە سەن استىڭ ءيىسىن سەزەسىڭ. گۇلدەر مەن ءيىس سۋدان دا جاعىمدى ءيىس شىعادى. ال سۋدىڭ ءيىcءى بار ما؟ يىسكەپ كور.
● تازا سۋدىڭ ءيىسى بولمايدى. ءسۋ-يىسسىز!!!
پراكتيكالىق جۇمىس №6
● بىرەۋىنە سۋ قۇيىلعان ەكىنشىسى بوس ەكى ستاكان ال. بوس ستاقانعا ءبىرىنشى ستاقانداعى سۋدى قۇي. ءبىرىنشى ستاقاننان ەكىنشىسىنە سۋ قۇيىلادى.
● ياعني، سۋ اعادى.
قورىتىندى
• سۋدىڭ ناقتى ءپىشىنى بولمايدى
• سۋدىڭ ءتۇسى بولمايدى. ءسۋ-تۇسسىز
• ءسۋ-مولدىر
• سۋ اعادى
مىنە، بۇلاردىڭ ءبارى سۋدىڭ وزىنە ءتان قاسيەتتەرى.
ءۇى. `INSERT ءادىسى`
بىلەمىن بىلگىم كەلەدى نە ءبىلدىم؟
سۋ-تىرشىلىك كوزى سۋدىڭ تاعى قانداي ەرەكشەلىكتەرى بار؟ سۋدىڭ قاسيەتتەرى جونىندە ءبىلدىم
ءۇىى وي تولعانىس (لوگيكالىق تاپسىرما)
♦ سەن دوستارىڭمەن بىرگە ايعا ەكسپەديسياعا بارۋعا مۇمكىندىك الدىڭ، مىنا زاتتاردىڭ قايسىسىن الار ەدىڭ؟
• قارا كوزىلدىرىك
• ءبىر قوراپ سىرىڭكە
• فونار
• جۇلدىزدى كارتا
♦ جۇك ارتقان ەكى تۇيە جولعا شىقتى. بىرەۋىنە تۇز، ەكىنشىسىنە ماقتا ارتىلعان بولاتىن. الدارىندا وزەن اعىپ جاتتى. تۇيەلەردىڭ بىرەۋى وزەننەن ارەڭ شىقتى. ول قاي تۇيە؟ نەلىكتەن ولاي ويلايسىڭ؟
ءۇىىى قورىتىندى
ا) –سونىمەن، بالالار، سۋ تۋرالى كوپ ماعلۇمات الدىق. مىناداي ناقىل سوزدەر بار:
• سۋدى بوسقا توكپە!
• سۋمەن ويناما!
• بۇلاق كورسەڭ كوزىن اش.
• سۋداي تازا بول.
• سۋدان تازا، سۇتتەن اق.
ءا)
▪ ءپىشىنى جوق
▪ ءتۇسسىز
▪ ءمولدىر
▪ ءدامى جوق
▪ ءيىسى جوق
▪ اعادى
ءىح ۇيگە تاپسىرما:
1) «سۋ قالاي لاستانادى؟» ەسسە جازىپ كەلۋ
2) وقۋلىقتىڭ 27 بەتىن وقۋ، اڭگىمەلەۋ
تالعايران نەگىزگى مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
سارييەۆا اقمارال نۇرىمبەت قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سۋ. سۋدىڭ قاسيەتتەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى سۋدىڭ قانداي بولاتىنىمەن تانىستىرۋ، پراكتيكالىق جۇمىس بارىسىندا باقىلاۋ، تالداۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوي-ورىسىن، سويلەۋ ءتىلىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: تابيعاتتى قورعاۋعا ونى سۇيە بىلۋگە باۋلۋ. تۋعان جەردىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋعا ۇلەس قوسۋ
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، ديداكتيكالىق ماتەريالدار، كىتاپشا، مۋلتيمەديا ت.ب.
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى
ءادىسى: وي قوزعاۋ، سۇراق-جاۋاپ، توپتاستىرۋ، ميعا شابۋىل
ءتۇرى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ءىى وقۋشىلاردى پسيحولوگيالىق دايىنداۋ
وقۋشىلاردى توپقا ءبولىپ وتىرعىزۋ
ءى توپ: «ادام ومىرىنە نە قاجەت؟» جانە ءىى توپ: «اۋا»
ءتىرى اعزالار ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن اۋا قاجەت. اۋا قانداي قاجەت بولسا، سۋ دا سونداي قاجەت.
سۇراق: قاتتى قاپىرىق ىستىقتا شولدەگەن ادامعا نە كەرەك؟
تىرشىلىك قۇبىلىستارىنىڭ ءبارى سۋدىڭ قاتىسۋىمەن جۇرەدى. اعزالار دەنەسى 30-دان 90 پايىزعا دەيىن سۋدان تۇرادى. ادام سۋ ىشپەي 6-7 كۇنگە شىداۋى مۇمكىن. ادامعا اۋا قانداي قاجەت بولسا، سۋ دا سونداي قاجەت.
سۋ تۋرالى اسسوسياسيا
● سۋ – سۇيىق زات.
● اسپاننان جاۋىن تۇرىندە تۇسەدى.
● كۇن سۋىتقان كەزدە سۋ قاتتى كۇيگە اينالادى.
● سۋ بۋعا اينالادى، ۇشىپ كەتەدى
● بۋ - ءمولدىر،ءتۇسسىز گاز.
ءىۇ.پراكتيكالىق جۇمىس: (تاجىريبە جاساۋ)
پراكتيكالىق جۇمىس №1
● ستاقان ال. ول ىدىسقا سۋ قۇي.
سەن ءاربىر ىدىستاعى سۋدىڭ سول ىدىستىڭ پىشىنىنە يە بولعانىن كوردىڭ.
● سۋدىڭ ناقتى ءپىشىنى بولمايدى. ول قانداي ىدىسقا قۇيىلسا، سونداي پىشىنگە يە بولادى.
پراكتيكالىق جۇمىس №2
● قىزىل، جاسىل، سىرى، اق قاعازداردان جولاق دايىندا. وسى قاعاز تۇستەرى مەن سۋدىڭ ءتۇسىن سالىستىر. سۋدى قازىل، سارى، جاسىل اق دەپ ايتۋعا بولا ما؟ بولمايدى.
● سۋدىڭ ءتۇسى بولمايدى. سۋ – ءتۇسسىز!
پراكتيكالىق جۇمىس №3
● ستاقانداعى سۋعا كەز كەلگەن زاتتى سال. سۋدىڭ ىشىنەن ول ايقىن
كورىنەدى.
● سۋ - ءمولدىر. ءبىراق ول ۇنەمى ءمولدىر بولىپ كورىنە بەرمەيدى. كەيبىر قالدىقتاردىڭ سالدارىنان لاستانادى. تازا سۋدىڭ ءتۇسى بولمايدى!
پراكتيكالىق جۇمىس №4
● قانت، تۇز، ليموننىڭ ءدامى قانداي؟ ەندى سۋدىڭ ءدامىن بايقا. ونى اششى، ءتاتتى، قىشقىل دەپ ايتۋعا بولا ما؟ بولمايدى.
● تازا سۋدىڭ ءدامى بولمايدى!!!
پراكتيكالىق جۇمىس №5
● اناڭ تاماق دايىنداپ جاتقان كەزدە سەن استىڭ ءيىسىن سەزەسىڭ. گۇلدەر مەن ءيىس سۋدان دا جاعىمدى ءيىس شىعادى. ال سۋدىڭ ءيىcءى بار ما؟ يىسكەپ كور.
● تازا سۋدىڭ ءيىسى بولمايدى. ءسۋ-يىسسىز!!!
پراكتيكالىق جۇمىس №6
● بىرەۋىنە سۋ قۇيىلعان ەكىنشىسى بوس ەكى ستاكان ال. بوس ستاقانعا ءبىرىنشى ستاقانداعى سۋدى قۇي. ءبىرىنشى ستاقاننان ەكىنشىسىنە سۋ قۇيىلادى.
● ياعني، سۋ اعادى.
قورىتىندى
• سۋدىڭ ناقتى ءپىشىنى بولمايدى
• سۋدىڭ ءتۇسى بولمايدى. ءسۋ-تۇسسىز
• ءسۋ-مولدىر
• سۋ اعادى
مىنە، بۇلاردىڭ ءبارى سۋدىڭ وزىنە ءتان قاسيەتتەرى.
ءۇى. `INSERT ءادىسى`
بىلەمىن بىلگىم كەلەدى نە ءبىلدىم؟
سۋ-تىرشىلىك كوزى سۋدىڭ تاعى قانداي ەرەكشەلىكتەرى بار؟ سۋدىڭ قاسيەتتەرى جونىندە ءبىلدىم
ءۇىى وي تولعانىس (لوگيكالىق تاپسىرما)
♦ سەن دوستارىڭمەن بىرگە ايعا ەكسپەديسياعا بارۋعا مۇمكىندىك الدىڭ، مىنا زاتتاردىڭ قايسىسىن الار ەدىڭ؟
• قارا كوزىلدىرىك
• ءبىر قوراپ سىرىڭكە
• فونار
• جۇلدىزدى كارتا
♦ جۇك ارتقان ەكى تۇيە جولعا شىقتى. بىرەۋىنە تۇز، ەكىنشىسىنە ماقتا ارتىلعان بولاتىن. الدارىندا وزەن اعىپ جاتتى. تۇيەلەردىڭ بىرەۋى وزەننەن ارەڭ شىقتى. ول قاي تۇيە؟ نەلىكتەن ولاي ويلايسىڭ؟
ءۇىىى قورىتىندى
ا) –سونىمەن، بالالار، سۋ تۋرالى كوپ ماعلۇمات الدىق. مىناداي ناقىل سوزدەر بار:
• سۋدى بوسقا توكپە!
• سۋمەن ويناما!
• بۇلاق كورسەڭ كوزىن اش.
• سۋداي تازا بول.
• سۋدان تازا، سۇتتەن اق.
ءا)
▪ ءپىشىنى جوق
▪ ءتۇسسىز
▪ ءمولدىر
▪ ءدامى جوق
▪ ءيىسى جوق
▪ اعادى
ءىح ۇيگە تاپسىرما:
1) «سۋ قالاي لاستانادى؟» ەسسە جازىپ كەلۋ
2) وقۋلىقتىڭ 27 بەتىن وقۋ، اڭگىمەلەۋ
You Might Also Like
