InfoHub Logo

مادەنيەت – ادامزات ايناسىنىڭ الەمى. مادەنيەت كورىنىستەرىندە ادامدىق پاراسات پەن اقىل-وي، ادەمىلىك زاتتاندىرىلىپ، يگىلىكتەر دۇنيەسى قۇرالعان. سونىمەن بىرگە، مادەنيەت ادامدى تۇلعا دەڭگەيىنە كوتەرەتىن نەگىزگى قۇرال. مادەني ونىمدەردى تاراتۋ، كوبەيتۋ، وڭدەۋدىڭ جاڭا جاعدايلارىندا اقپاراتتىق-جەلىلىك جۇيەلەردىڭ دامۋ قارقىندىلىعى جانە ءوزارا ىس-ارەكەت پرينسيپتەرى  عىلىمي تەحنيكالىق قايتا قۇرۋلاردىڭ تۇبەگەيلى وزگەرۋىمەن، تەحنولوگيا سالاسىندا كۇشتى دامۋمەن سيپاتتالادى. سوعان وراي، بۇگىنگى تاڭداعى وزەكتى تاقىرىپتىڭ ءبىرى – مەديا-مادەنيەت جانە «ساندىق قازاقستان» جوباسى بولىپ تابىلادى.

 

مەديا-مادەنيەتتىڭ كەڭ ەتەك جايۋنىڭ باستى سەبەبى اقپاراتتاندىرۋ مەن كومپيۋتەندەرلەندىرۋگە بايلانىستى. جالپى، مۇنداي ساندىق تەحنولوگيالار كوپتەگەن مۇمكىندىكتەرگە جول اشتى. مىسالى، ۇكىمەت ۇسىنعان قىزمەتتەرگە حالىق ەركىن قول جەتكىزەدى، اقپارات الماسۋ جىلدامدىعى ارتتى، جاڭا بيزنەس باعىتتارىن قالىپتاستىرىپ، جاڭا ساندىق ءونىمدى قۇراستىرۋعا مۇمكىندىك تۋدى. سونىمەن قاتار، ەلىمىزدەگى اۋقىمدى باعدارلامالاردىڭ ءبىرى – «ساندىق قازاقستان» جوباسى. ونىڭ باستى ماقساتى – حالىقتىڭ تۇرمىسىنداعى ساندىق ەكوجۇيەنىڭ دامۋ ءۇردىسىن جەدەلدەتۋ ارقىلى قازاقستاننىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ.

 

«ساندىق قازاقستان» مودەلىن جانداندىرۋ ءتورت باعىت بويىنشا جۇزەگە اسادى:

 

1. «ساندىق جىبەك جولىن» جاساقتاۋ قولجەتىمدى، جىلدام ءارى قورعانىسى مىقتى ساندىق ينفراقۇرىلىمدىق جەتىلدىرۋگە باعىتتالادى.
2. «جاسامپاز قوعامدى» قالىپتاستىرۋ ارقىلى سيفرلى ەكونوميكانىڭ داعدىلارىن دامىتىپ، حالىقتىڭ ساندىق ساۋاتتىلىعىن اشۋعا مۇمكىندىك تۋادى.
3. «ساندىق جاڭعىرۋ» باعىتى ەكونوميكانىڭ ءار سالاسىندا باسەكەگە قابىلەتتىلىكتى ارتتىرۋ ماقساتىندا ساندىق تەحنولوگيالاردىڭ قولدانۋ بويىنشا جۇمىس ىستەيدى.
4. «بەلسەندى ساندىق ۇكىمەت» ەلەكتروندى جانە ءموبيلدى جۇيەنىڭ جەتىلۋىن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، مەملەكەتتىك قىزمەتتى جولىن جەڭىلدەتۋدى قاراستىرادى.

«ساندىق قازاقستان» باعدارلاماسى اياسىندا مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق مىندەتتەرى مەن قىزمەتتەرى ايقىن. ەڭ الدىمەن، ەلىمىز ءۇشىن وزەكتى ءارى ماڭىزدى ىستەردىڭ شەشىمىن تابۋ – نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى. ال سونىڭ ىشىندە، مەملەكەتتىڭ باسقارۋ تيىمدىلىگىن ءوسىرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، حالىقتى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ، ءبىلىم دەڭگەيىن جەتىلدىرۋ جانە ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ سىندى ماسەلەلەردىڭ شەشىمىن قاراستىرۋ جۇكتەلدى.

 

مەنىڭ ويىمشا، اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ەكونوميكاعا كوپتەگەن جاڭاشىلدىقتار اكەلەدى. اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ارقىلى بيزنەستى جۇرگىزۋ جەڭىلدەي تۇسەدى. ولار حالىقارالىق كەلىسسوزدەردەگى شىعىن كولەمىن ازايتادى دەپ ويلايمىن. سونىمەن قاتار، ولاردىڭ كومەگىمەن جاھاندىق كولەمدە تۇتاس نارىق قالىپتاسىپ، تۇتىنۋشىلار قوعامى قۇرىلادى. جاھاندانۋ – ادامزاتپەن بىرگە كەلە جاتقان ءۇردىس. ونىڭ ايتىلۋى مەن اتالۋى جاڭاشا بولىپ كورىنگەنىمەن، ونىڭ ءتۇپ تامىرى ەجەلگى تاريح قويناۋىندا دا جاتىر. قازىرگى مەديا-مادەنيەتتى دە جاھاندانۋ ۇردىسىنە قوسسام قاتەلەسپەسپىن. ءبىراق، وسى تۇستا ءبىر سۇراق تۋۋى مۇمكىن، ول – جاھاندانۋ زامانىندا ءبىز ەلىمىز بەن ءتىلىمىزدى ساقتاي الامىز با؟ – دەگەن ساۋال. شىنىندا، بۇگىندە باتىستىڭ مادەنيەتى ىقپالدى بولىپ تۇرعانى راس. وسى ورايدا ءبىز ول مادەنيەتتەن نەنى الۋىمىز، نەنى الماۋىمىز قاجەت ەكەنىن ەسكەرۋىمىز ءجون. مادەنيەتتىڭ ءوزى ەكى جولمەن پايدا بولادى. ءبىرىنشىسى – دۇنيەتانىمنان، ەكىنشىسى – عىلىمي- تەحنيكالىق دامۋدان كەلىپ شىعاتىن مادەنيەت. ارينە، ءبىز بۇل جەردەن باتىستىڭ عىلىمي-تەحنيكالىق دامۋىنان كەلىپ شىققان مادەنيەتىن الۋىمىزعا بولادى. ال بۇل عاسىردا ءار قازاق جاسى مۋلتيمەديانىڭ قۇلاعىندا وزىق ويناپ، ونىڭ قىر-سىرىن ءبىلۋى ءتيىس دەپ ويلايمىن. سەبەبى، مۇنى مەڭگەرۋمەن ءبىز باسەكەگە قابىلەتتى، ىرگەسى مىقتى ەل بولامىز.

 

جالپى مادەنيەتتى زەرتتەيتىن عىلىم – مادەنيەتتانۋ عىلىمى. ال مادەنيەتتانۋ عىلىمىنىڭ دامىپ، ودان ءارى قالىپتاسۋىنا وزىندىك ۇلەس قوسقان عىلىم سالالارىنا سيپاتتاما بەرۋدى اياقتاي وتىرىپ، تاعى ءبىر عىلىم سالاسىن ەرەكشە اتاپ وتسە، ارتىق بولماس دەپ ويلايمىن. ول – بەلگىلەر مەن تاڭبا جۇيەسىن زەرتتەيتىن سەميوتيكا عىلىمى. بۇل جاس، ءارى قاجەتتى عىلىم سالاسى از ۋاقىت شەڭبەرىندە مادەنيەتتانۋ عىلىمىمەن بىتە قايناسىپ كەتتى قاتەلەسپەسپىن. مەنىڭ ايتارىم، مادەنيەتتانۋ – عىلىمنىڭ جەكە سالاسى رەتىندە ءوزىنىڭ العاشقى قادامىن جاساۋدا، سوندىقتان ونىڭ بولاشاعى دا زور بولماق.

 

قورىتىندىلاي كەلە، «ساندىق قازاقستان» جوباسى – قازىرگى عاسىردىڭ دامۋ ۇردىسىنە سايكەس قىزمەت ەتۋدى كوزدەيتىن باعدارلاما دەگىم كەلەدى. ال مەديا-مادەنيەت – بۇل ەلىمىزدىڭ جانە بۇكىل الەمنىڭ جارقىن بولاشاعىنىڭ بەينەسى.

---