مەكتەپ باعدارلاماسىنداعى شىعارمالاردىڭ كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن وقىتۋدىڭ ءتيىمدى جولدارى
ۇستانىمى:
بوي جەتپەگەن جەرگە وي جەتەدى
قىران جەتپەگەن جەرگە قيال جەتەدى
مەكتەپ باعدارلاماسىنداعى شىعارمالاردىڭ كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن وقىتۋدىڭ ءتيىمدى جولدارى
كىرىسپە
گۋمانيتارلىق پاندەردى، سونىڭ ىشىندە ادەبيەت ءپانىن وقىتۋعا ءاردايىم زور كوڭىل ءبولىنىپ وتىرىلادى. ادەبيەت ءپانى ساباعىندا وقۋشىلار تەك ءبىلىم نارىمەن عانا سۋسىنداماي، سونىمەن قاتار ولارعا تاربيەلىك تۇرعىدان دا ساباق بەرىلىپ، بولاشاققا باعىت - باعدار سىلتەنەدى. ادەبيەت ءپانىنىڭ ءار ساباعىندا تۇسىنە بىلگەن ادامنىڭ جان - دۇنيەسى تانىسىپ وتىرعان ءار كەيىپكەرمەن بىرگە ارەكەتتەر جاساپ، ولارمەن بىرگە تولعانىس - تەبىرەنىس ۇستىندە بولادى. ال، تۇسىنە بىلمەگەن ادامعا بۇل ساباق تەرەڭ ءبىر تۇڭعيىق تەڭىزدەي بولىپ كورىنەدى. ادەبيەت ساباعى ارقىلى ادامنىڭ جان - دۇنيەسى بايىپ، اسقاق ارماندارعا ۇشقانداي ءبىر سەزىمدە بولادى. مازمۇنداۋشى ءار تىڭداۋشىنىڭ جۇرەگىنە، سەزىمىنە اسەر ەتە ءبىلۋى كەرەك. ادەبيەتتىڭ ەرەكشەلىگى دە وسىندا. ءمۇعالىم ءبىلىم بەرۋدە ءار ءتۇرلى وقۋ پروسەسىنىڭ ءادىس، تۇرلەرىن ءتيىمدى قولدانا ءبىلۋى كەرەك. ولاردىڭ سانالى، ساپالى مەڭگەرۋىنە باعىت - باعدار بەرىپ وتىرۋى ءتيىس. وقۋشى ساباققا تەك تىڭداۋشى عانا ەمەس، ەڭبەكتەنۋشى، ءوز ويىن جەتكىزە ءبىلۋشى، ءوز بەتىمەن ءبىلىم الۋشى رەتىندە قاتىسسا كوبىرەك ۇتادى. وقۋشىلاردا وسى جاعدايلاردى قالىپتاستىرۋدا وقۋ - تاربيە پروسەسىن بارىنشا جاقسارتىپ، جاڭاشىلداندىرىپ وتىرۋى قاجەت. ءاربىر ءمۇعالىم وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرىن قولدانىپ، جان - جاقتى ءبىلىم بەرۋگە، ءوز ويىن تولىق جەتكىزۋگە تولىق جاعداي تۋعىزا بىلسە، كوزدەگەن ماقساتىنا جەتەرى انىق. مۇنداي جاعداي، اسىرەسە، كوركەم شىعارمانى وقىتۋدا وتە پايدالى.
شىعارمانى جۇيەلى تۇردە تالداپ، وقۋعا وقۋشىلاردى ۇيرەتۋ، ماشىقتاندىرۋ نەگىزىنەن ورتالاۋ مەكتەپتەن باستالادى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن مەكتەپتە جالپى كوركەم شىعارمانى تالداۋدىڭ، ونىڭ ىشىندە، پوەزيا، پروزا، دراما سالاسى بويىنشا بىرىزدىلىكپەن كەلە جاتقان 4 ءتۇرلى ءادىسى بار:
- مازمۇندىق - تاقىرىپتىق تالداۋ، شىعارمانى تۇتاستاي الا وتىرىپ تالداۋ؛
- كەيىپكەرلىك - بەينەلىك تالداۋ، شىعارماداعى كەيىپكەرلەر ءتىزىمىن شىعارا وتىرىپ، كەيىپكەرلەر، ونىڭ ءوزارا بىرلىك ساباقتاستىعىن، ولاردىڭ شىعارما تاقىرىبى مەن وقيعا جەلىسىنە قاتىسىن ايقىنداۋعا ىقپالىن اجىراتۋ، سالىستىرۋ؛
- ساياسي - الەۋمەتتىك تالداۋ، شىعارمانىڭ الەۋمەتتىك ءمانىن، بىلىمدىلىك - تانىمدىق، تاربيەلىك ءرولىن، قوعامدىق ورتاعا ىقپالىن، قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرۋداعى ءمانىن ۇعىندىرۋ؛
- تىلدىك - ەستەتيكالىق تالداۋ، شىعارمانىڭ تىلدىك ەرەكشەلىگىن، ءسوز ورنەگىن، سۋرەتتەمەلىك شەبەرلىگىن، كوركەمدىك سوزدەر تابيعاتىن، ستيلدىك ايىرماشىلىعىن تانىتۋ.
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
ەرىم گۇلنار جولدىباي قىزى
بوي جەتپەگەن جەرگە وي جەتەدى
قىران جەتپەگەن جەرگە قيال جەتەدى
مەكتەپ باعدارلاماسىنداعى شىعارمالاردىڭ كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن وقىتۋدىڭ ءتيىمدى جولدارى
كىرىسپە
گۋمانيتارلىق پاندەردى، سونىڭ ىشىندە ادەبيەت ءپانىن وقىتۋعا ءاردايىم زور كوڭىل ءبولىنىپ وتىرىلادى. ادەبيەت ءپانى ساباعىندا وقۋشىلار تەك ءبىلىم نارىمەن عانا سۋسىنداماي، سونىمەن قاتار ولارعا تاربيەلىك تۇرعىدان دا ساباق بەرىلىپ، بولاشاققا باعىت - باعدار سىلتەنەدى. ادەبيەت ءپانىنىڭ ءار ساباعىندا تۇسىنە بىلگەن ادامنىڭ جان - دۇنيەسى تانىسىپ وتىرعان ءار كەيىپكەرمەن بىرگە ارەكەتتەر جاساپ، ولارمەن بىرگە تولعانىس - تەبىرەنىس ۇستىندە بولادى. ال، تۇسىنە بىلمەگەن ادامعا بۇل ساباق تەرەڭ ءبىر تۇڭعيىق تەڭىزدەي بولىپ كورىنەدى. ادەبيەت ساباعى ارقىلى ادامنىڭ جان - دۇنيەسى بايىپ، اسقاق ارماندارعا ۇشقانداي ءبىر سەزىمدە بولادى. مازمۇنداۋشى ءار تىڭداۋشىنىڭ جۇرەگىنە، سەزىمىنە اسەر ەتە ءبىلۋى كەرەك. ادەبيەتتىڭ ەرەكشەلىگى دە وسىندا. ءمۇعالىم ءبىلىم بەرۋدە ءار ءتۇرلى وقۋ پروسەسىنىڭ ءادىس، تۇرلەرىن ءتيىمدى قولدانا ءبىلۋى كەرەك. ولاردىڭ سانالى، ساپالى مەڭگەرۋىنە باعىت - باعدار بەرىپ وتىرۋى ءتيىس. وقۋشى ساباققا تەك تىڭداۋشى عانا ەمەس، ەڭبەكتەنۋشى، ءوز ويىن جەتكىزە ءبىلۋشى، ءوز بەتىمەن ءبىلىم الۋشى رەتىندە قاتىسسا كوبىرەك ۇتادى. وقۋشىلاردا وسى جاعدايلاردى قالىپتاستىرۋدا وقۋ - تاربيە پروسەسىن بارىنشا جاقسارتىپ، جاڭاشىلداندىرىپ وتىرۋى قاجەت. ءاربىر ءمۇعالىم وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرىن قولدانىپ، جان - جاقتى ءبىلىم بەرۋگە، ءوز ويىن تولىق جەتكىزۋگە تولىق جاعداي تۋعىزا بىلسە، كوزدەگەن ماقساتىنا جەتەرى انىق. مۇنداي جاعداي، اسىرەسە، كوركەم شىعارمانى وقىتۋدا وتە پايدالى.
شىعارمانى جۇيەلى تۇردە تالداپ، وقۋعا وقۋشىلاردى ۇيرەتۋ، ماشىقتاندىرۋ نەگىزىنەن ورتالاۋ مەكتەپتەن باستالادى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن مەكتەپتە جالپى كوركەم شىعارمانى تالداۋدىڭ، ونىڭ ىشىندە، پوەزيا، پروزا، دراما سالاسى بويىنشا بىرىزدىلىكپەن كەلە جاتقان 4 ءتۇرلى ءادىسى بار:
- مازمۇندىق - تاقىرىپتىق تالداۋ، شىعارمانى تۇتاستاي الا وتىرىپ تالداۋ؛
- كەيىپكەرلىك - بەينەلىك تالداۋ، شىعارماداعى كەيىپكەرلەر ءتىزىمىن شىعارا وتىرىپ، كەيىپكەرلەر، ونىڭ ءوزارا بىرلىك ساباقتاستىعىن، ولاردىڭ شىعارما تاقىرىبى مەن وقيعا جەلىسىنە قاتىسىن ايقىنداۋعا ىقپالىن اجىراتۋ، سالىستىرۋ؛
- ساياسي - الەۋمەتتىك تالداۋ، شىعارمانىڭ الەۋمەتتىك ءمانىن، بىلىمدىلىك - تانىمدىق، تاربيەلىك ءرولىن، قوعامدىق ورتاعا ىقپالىن، قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرۋداعى ءمانىن ۇعىندىرۋ؛
- تىلدىك - ەستەتيكالىق تالداۋ، شىعارمانىڭ تىلدىك ەرەكشەلىگىن، ءسوز ورنەگىن، سۋرەتتەمەلىك شەبەرلىگىن، كوركەمدىك سوزدەر تابيعاتىن، ستيلدىك ايىرماشىلىعىن تانىتۋ.
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
ەرىم گۇلنار جولدىباي قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساتىلاي كەشەندى تالداۋ - قازاق ءتىلىنىڭ ءتول تەحنولوگياسى
