سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ ساباقتاعى ىنتاسىن ارتتىرۋ جونىندە 50 كەڭەس

ماقالادا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرۋ جونىندەگى اتا-انالار مەن مۇعالىمدەرگە ارنالعان كوپتەگەن كەڭەستەر ۇسىنىلعان. بالانىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسىن، وقۋ پروسەسىنىڭ وزىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن قالاي ارتتىرۋعا بولاتىنىن، ماقتاۋ مەن ماداقتاۋدىڭ قانداي تۇرلەرى بار ەكەنىن بىلەسىزدەر.

اتا-انالار مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسىن قالاي ارتتىرۋىنا بولادى:

1. بالاڭىزبەن مەكتەپ جانە ءبىلىم الۋ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنى تۋرالى سويلەسىڭىز. بۇل وتە ماڭىزدى.

2. بالاڭىزدان كۇندە مەكتەپتەگى ءار كۇنى قالاي وتكەنىن سۇراپ وتىرىڭىز. ول سىزگە ءبارىن ەگجەي-تەگجەيلى ايتىپ بەرەتىنىنە كوز جەتكىزىڭىز.

3. بالاڭىزعا مۇعالىمدەرى ءۇي تاپسىرماسىن بەرە مە نەمەسە سىنىپتا ءوزى جاساۋى ءتيىس قانداي دا ءبىر جوبا تاپسىرا ما – سونى ءبىلىڭىز.

4. بالاڭىزدىڭ ۇيدە ورىندايتىن ەشقانداي تاپسىرماسى بولماسا، ساباقتارىن پىسىقتاپ، قايتا قاراپ شىعۋعا كەم دەگەندە 30 مينۋت جۇمساۋىن قاداعالاڭىز. 

5. بالاڭىز ۇيدە قول جەتكىزگەن جەتىستىكتەرىنىڭ قانداي دا ءبىر سيپاتتارى تۋرالى وقىپ، ونىمەن سويلەسىڭىز. قاجەت بولسا، ونىڭ الدەقانداي ارەكەتتەرىنە شەكتەۋ قويىپ، نە جامان قىلىقتارى تۋراسىندا بىردەمە ىستەڭىز. 

6. وڭ ارەكەتتەردى ماقتاپ وتىرىڭىز. بالانىڭ جامان قىلىقتارىنا، نە تەرىس مىنەزىنە عانا نازار اۋدارىپ، شۇيلىگە بەرۋدىڭ قاجەتى جوق.

7. بالاڭىز قانداي دا ءبىر تەست نە ەمتيحاندى ناشار تاپسىرسا دا، وعان قولداۋ كورسەتىڭىز.

8. بالاڭىز وقۋدان قينالىپ جۇرسە، وعان ءمۇعالىمنىڭ، ۇيگە كەلىپ وقىتاتىن رەپەتيتوردىڭ كومەگى قاجەت.

9. بالاڭىز وقۋدان قينالىپ جۇرسە، وعان كومەكتەسەتىن بالاما نە باسقا ءبىر اقپارات كوزدەرى تۋرالى مۇعالىمىمەن سويلەسىڭىز.

10. ەڭ باستىسى – بالاڭىزدىڭ مەكتەپتەگى ۇلگەرىمى مەن ىس-ارەكەتتەرىن قاداعالاپ جۇرەتىن مۇعالىمدەرىمەن ۇنەمى ۇزدىكسىز بايلانىستا بولىڭىز.

11. ءجاسوسپىرىم بالانىڭ الدىنا ناقتى ماقسات قويىڭىز: نە نارسەگە قول جەتكىزگىمىز، قانداي بىلىمدەردى مەڭگەرگىمىز كەلەدى

12. قويىلعان ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋ مەرزىمىن (مەن ونى تۇزەتەمىن، جاتتايمىن) انىقتاپ، جاريالاڭىز.

13. مۇمكىندىگىنشە، وقىتۋدىڭ قولدانبالى باعىتىن (ونى ءبىلۋ ماعان نە ءۇشىن كەرەك، مەن ونى ومىردە قالاي قولدانامىن؟) انىقتاڭىز.

14. بالاڭىزدىڭ بۇكىل جۇمىس (وقۋ) بارىسىنداعى ىس-ارەكەتىنىڭ ناتيجەلەرىن ناقتى ءارى ۋاقىتىلى قاداعالاپ وتىرىڭىز.

15. ماداقتاۋ جۇيەسىن جاساڭىز (بۇكىل وتباسى الدىندا ماقتاۋ). لايىقتى ءىسى ءۇشىن ماقتاڭىز – ىنتاسىن ارتتىرىڭىز.

16. ءجاسوسپىرىم بالاعا وڭ قاباقپەن ۇنەمى قولداۋ كورسەتىپ وتىرىڭىز. جاقسى ءسوز بەن ناقتى كەڭەس سىناپ-مىنەۋگە قاراعاندا جاقسىراق.

17. مەكتەپتە جاڭا ءبىلىم مەڭگەرۋگە دەگەن وڭ ىنتا قالىپتاستىرىڭىز.

18. ءجاسوسپىرىم بالانىڭ نەگىزگى ىس-ارەكەتى – قارىم-قاتىناس جاساۋ، توپتانۋ بولعاندىقتان، وقىتۋ دا قارىم-قاتىناس جاساۋ ارقىلى جۇرگىزىلۋى ءتيىس. بالانىڭ وڭ ىس-ارەكەتىن باعالاپ، ءپان تۋرالى پىكىرىن سۇراپ، ءپاندى ونىمەن تالقىلاڭىز.

19. بالاڭىزدىڭ وقۋ ۇلگەرىمىن سىنىبىنداعى باسقا بالالاردىكىمەن سالىستىرماڭىز، بۇل ونى اشۋلاندىرۋى مۇمكىن.

20. بالاڭىزدى جاقسى كورىڭىز.

 

مۇعالىمدەر مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسىن قالاي ارتتىرۋىنا بولادى:

1. جارتىلاي تاڭداۋ جاساۋعا ەرىك بەرۋ.

2. قىزىعۋ جانە قۋانۋ مەكتەپ وقۋشىسىنىڭ وقۋ پروسەسىندەگى نەگىزگى كوڭىل-كۇيى بولۋى ءتيىس.

3. وقىتۋ بارىسىندا بالالاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن، قىزىعۋشىلىقتارى مەن ۇمتىلىستارىن ەسكەرۋ كەرەك.

4. وقىتۋداعى ەڭ مىقتى ىنتالاندىرۋ – «قولىڭنان كەلدى!!!». بۇلايشا ىنتالاندىرۋ بولماسا، وقىتۋدا ءمان دە جوق. بالانى وزىنە نە تۇسىنىكسىز ەكەنىن ازدان باستاپ تۇسىنۋگە ۇيرەتۋ كەرەك.  ءبىر ۇلكەن تاپسىرمانى بالا ءوزى ورىنداي الاتىن بىرنەشە كىشكەنتاي تاپسىرماعا ءبولىپ تاستاۋ كەرەك. بالا قانداي دا ءبىر ىس-ارەكەتتە شەبەرلىككە جەتسە، ونىڭ ىشكى ىنتاسى ارتا تۇسەدى.

5. بالانىڭ وز-وزىنە، ءوز كۇشىنە دەگەن سەنىمىنىڭ ارتۋى ونىڭ ىشكى ىنتاسىنىڭ كۇشەيۋىنە ىقپال ەتەدى.

6. بالانىڭ جەتىستىكتەرىن اتاپ وتىرىڭىز. ونىڭ جەتىستىكتەرىن باعالاۋ وقىتۋدى جالعاستىرۋعا كومەكتەسەدى. مىسالى، قول جەتكىزگەن تابىستارىنىڭ ءتىزىمى ونىڭ دەربەس بولۋىنا ىقپال ەتۋى مۇمكىن.

7. ساتسىزدىك ءۇشىن جازالاۋدىڭ كەرەگى جوق، ساتسىزدىكتىڭ ءوزى – جازا. ۇرەي مەن قىسىلۋ وقىتۋ پروسەسىن قيىنداتا تۇسەدى. ساتسىزدىكتەر ىنتانى ازايتادى.

8. مەكتەپ وقۋشىلارى ءۇشىن ءمۇعالىم تۇلعاسىنىڭ ءوزى ماڭىزدى (ءتىپتى قىزىقسىز ماتەريالدىڭ ءوزىن سۇيىكتى ءمۇعالىمى تۇسىندىرسە – جاقسىراق مەڭگەرىلەدى).

9. وقۋ ماتەريالىنىڭ مازمۇنىن قىزىقتى ەتىپ، دۇرىس ۇسىنا ءبىلۋ كەرەك.

10. وقىتۋدىڭ ادىستەرى مەن تاسىلدەرىن وزگەرتىپ وتىرۋ قاجەت.

11. مۇمكىندىگىنشە ساباقتا ءار وقۋشىعا جيىرەك قاراپ، «كەرى» بايلانىس ورناتىپ، تۇسىنبەگەنىن ءتۇسىندىرىپ، قاتە تۇسىنگەنىن تۇزەتىپ وتىرۋعا تىرىسىڭىز.

12. وقۋشىعا ءبىر جاۋابى ءۇشىن ەمەس، بىرنەشە (ساباقتىڭ ءتۇرلى كەزەڭدەرىندە) جاۋابى ءۇشىن باعا قويىڭىز – ساباق باعاسى تۇسىنىگىن قايتا ەنگىزىڭىز.

13. بالانىڭ تانىمدىق قابىلەتىنە نەگىز بولاتىن قاسيەتتەرىن: رەاكسياسىنىڭ شاپشاڭدىعى، جادىنىڭ بارلىق تۇرلەرى، قيالداي ءبىلۋى، ت.ب. ۇنەمى ءارى ماقساتتى تۇردە دامىتىپ وتىرىڭىز. ءار ءمۇعالىمنىڭ باستى مىندەتى – جاي ۇيرەتىپ قانا قويماي، ءوز ءپانى ارقىلى بالانىڭ ويلاۋ قاسيەتىن جاقسارتۋ.

14. مۇمكىندىگىنشە، ءوز ءپانىنىڭ تاقىرىپتارىن وزگە پاندەرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، وقۋشىنىڭ دۇنيەتانىمىن كەڭەيتىپ، ءبىلىمىن بايىتىپ وتىرۋعا تىرىسۋ كەرەك.

15. قولدا بار تاسىلدەردىڭ بارىمەن وقۋشىلاردىڭ بويىندا وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىق تۋدىرۋعا تىرىسىڭىز – ءوزىڭىز تەرەڭ بولىڭىز، اقپاراتتى ۇسىنۋ ادىستەرىن، ءوز ءپانىڭىزدى قىزىقتىراق ەتىڭىز.

16. ويىن – قورشاعان ورتاعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى كۇشەيتەتىن قۋاتتى قۇرال. ويىن كىشكەنتاي بالانىڭ عانا ءىسى سياقتى كورىنەدى. الايدا، تاجىريبە كورسەتكەندەي، ويىنمەن ىنتالاندىرۋ ورتا مەكتەپ وقۋشىلارى ءۇشىن اسىرەسە ءتيىمدى. كىشكەنتاي بالالاردى باسقارۋ وڭاي، ۇلكەنىرەكتەرى – ەرەسەكتەۋ ءارى ماقساتقا ۇمتىلا الادى. ال ورتا مەكتەپ جاسىنداعىلاردى الدەبىر ازارت، شابىتپەن يگەرۋ كەرەك. بالانىڭ ءتۇرلى جاس ەرەكشەلىكتەرى ءتۇرلى ويىنداردى قاجەت ەتەدى. بۇل – ادام ەسەيگەن سايىن ونىڭ پسيحيكاسىندا قالىپتاساتىن جاڭا تۇزىلىستەرمەن بايلانىستى. جاس بالالاردىڭ ويىنى جەلىلى، ورتا كىشكەنتاي جاستاعىلاردىڭ ويىنى – كوماندالىق، ۇلكەن ورتاشا جاستاعىلار ءاربىر ارەكەتىمەن تۇلعاسىن تانىتادى، ال جوعارعى سىنىپتاعىلار ءۇشىن بەيتانىس بەينەلەردى، شىندىقتىڭ قىزىقتى دا ايرىقشا ۇلگىلەرىن ويناتىپ، قالپىنا كەلتىرۋ ماڭىزدى بولا تۇسەدى. ءار جاستاعى بالا ويىننان وزىنە كەرەگىن تابادى، تۇتاستاي العاندا ويىن ارەكەتى ادام تۇلعاسىنىڭ، ونىڭ ويلاۋى مەن بىلىمدەرىنىڭ قالىپتاسۋىنا ۇلكەن ىقپال ەتەدى. 

17. وقۋشىلاردىڭ ءبارىنىڭ كۇشى جەتەتىن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ارقىلى تابىسقا جەتۋ جاعدايىن تۋعىزۋ، جاڭا ماتەريالدى بۇرىننان بار بىلىمدەرگە سۇيەنە وتىرىپ ۇيرەتۋ.

18. ساباقتا بىر-بىرىنە سەنىم ارتۋ، سەرىكتەستىك احۋالىن ورناتۋ، ءمۇعالىمنىڭ جارقىن بەينەسى ارقىلى جاعىمدى كوڭىل-كۇي قالىپتاستىرۋ.

19. ءوز ارەكەتتەرىنە، وزگەلەردىڭ ارەكەتىنە، ارەكەتىنىڭ ناتيجەلەرىنە باعا بەرۋ، كوپ نۇسقالى جاۋاپ تالاپ ەتەتىن سۇراقتار (مىسالى، «نەگە قيىن بولدى؟»، «ساباقتا قانداي جاڭا نارسە ءبىلدىڭ؟»، ت.ب.) ارقىلى رەفلەكسياعا جەتەلەۋ.

20. مۋزىكالىق فراگمەنتتەردى، ويىن جانە جارىس ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ، ءازىل-قالجىڭعا دا ورىن بەرۋ ارقىلى ساباقتىڭ قىزىقتى، ەرەكشە بولىپ باستالۋى.

21. توپ بولىپ جۇمىس ىستەۋدى ۇيىمداستىرۋ، ويىن جانە جارىس ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ، ءبىر-بىرىنىڭ ءبىلىمىن تەكسەرتۋ، سۇراقتىڭ جاۋابىن بىرلەسە وتىرىپ ىزدەۋ، «بايقاپ، قاتەلەسىپ كورۋ» ءتاسىلى، بىر-بىرىنە كومەك كورسەتۋى ارقىلى وقۋشىلاردى ۇجىمدىق ارەكەتكە ارالاستىرۋ.

22. ماتەريال ۇسىنۋدىڭ ەرەكشە فورماسى.

23. ماسەلەنى ورتاقتاسىپ وتىرىپ شەشۋ، تانىمدىق اڭگىمە جۇرگىزۋ، پىكىر جارىستىرۋ، پاندەردىڭ ماڭىزدى سيپاتتارىن ءبولىپ قاراستىرۋ، جىكتەۋ، جالپىلاۋ، ۇلگىلەۋ ارقىلى ساباقتا سەرىكتەستىك ورناتۋ.

24. باعالاۋ، ريزاشىلىق ءبىلدىرۋ، سوزبەن ماداقتاۋ، ۇزدىك جۇمىستاردىڭ كورمەسىن ۇيىمداستىرۋ، ءمۇعالىم بولماشى كومەك كورسەتۋى، تاپسىرمالاردى قيىنداتۋ ارقىلى ارەكەت جاساۋعا يتەرمەلەۋ، قامشىلاۋ.

25. وقۋشى ىنتاسىنىڭ تومەندىگىنە نە سەبەپ ەكەنىن انىقتاۋ: وقي المايدى ما الدە تاربيەسىندە قاتە بار ما؟ سودان كەيىن ماسەلەلى جاقتارىمەن جۇمىس ىستەپ كورۋ كەرەك.

26. بالانىڭ وقۋ پروسەسىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ىسىندە بالامەن بايلانىس ورناتۋ جانە سەنىمدى احۋال قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزى زور.

27. الدىعا ۇمتىلۋ، وپتيميزم احۋالىن قالىپتاستىرۋ جانە بالالاردىڭ ءوز قابىلەتى مەن مۇمكىندىكتەرىنە سەنۋىنە جاعداي جاساۋ.

28. جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانىڭىز.

29. ويىن – وقۋشىلاردىڭ جاڭا ۇيرەنەتىن ماتەريالعا جانە ورىندالاتىن جاتتىعۋلاردىڭ الۋان تۇرلىلىگىنە دەگەن قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىراتىن ەڭ كۇشتى ىنتالاندىرۋشى فاكتور. ويناۋ، اتاپ ايتقاندا، رولگە ءبولىنىپ ويناۋ، وقىتۋ پروسەسىن بەلسەندى ەتۋگە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر ۇسىنادى.

30. ءار بالانىڭ تۇلعاسىنا قۇرمەتپەن قاراڭىز.

پىكىر جازعاندا وقۋشىلاردىڭ ساباقتاعى ىنتاسىن ارتتىرۋ جونىندەگى ءوز كەڭەستەرىڭىزبەن دە بولىسىڭىزدەر.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

ۇستازدارعا كەڭەس: وقۋشىلاردى قالاي جىگەرلەندىرۋگە بولادى

وسىلايشا ءمۇعالىم وقۋشىلاردىڭ ساباققا كەلۋ كورسەتكىشىن 40%-دان 93%-عا كوتەردى

ءمۇعالىم بالالارعا كەلەمەجدەۋدىڭ سوڭى نەگە اكەلەتىنىن ءتۇسىندىرۋدىڭ تاماشا امالىن تاپتى

سەنىم اۆراام لينكولننىڭ مۇعالىمگە جازعان حاتى

پەداگوگتىڭ ءوزىن-وزى كاسىبي كەمەلدەندىرۋى

سىزىقتى قىسقارتۋ

سەنىم


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما