InfoHub Logo

بۇگىندە ەگەمەندى ەل، تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ الەمگە جار سالىپ جاتقان ءدۇبىرلى كەزەڭدە قازاق ۇلتىنىڭ جانىنا سۇيەۋ، رۋحىنا تىرەۋ بولاتىن باستى ماسەلەنىڭ ءبىرى وسى – ءتىل. كوپتىلدى وقىتۋ – جاس ۇرپاقتىڭ ءبىلىم كەڭىستىگىندە ەركىن سامعاۋىنا جول اشاتىن، الەمدىك عىلىم قۇپيالارىنا ءۇڭىلىپ، ءوز قابىلەتىن تانىتۋىنا مۇمكىنشىلىك بەرەتىن بۇگىنگى كۇنگى ەڭ قاجەتتىلىك.

مەملەكەت باسشىسى “جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان” اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا: “قازاقستان حالقى بۇكىل الەمدە ءۇش ءتىلدى پايدالاناتىن جوعارى ءبىلىمدى ەل رەتىندە تانىلۋعا ءتيىس. بۇلار: قازاق ءتىلى – مەملەكەتتىك ءتىل، ورىس ءتىلى — ۇلتارالىق قاتىناس ءتىلى جانە اعىلشىن ءتىلى — جاھاندىق ەكونوميكاعا ويداعىداي كىرىگۋ ءتىلى”، — دەگەن بولاتىن.
سوندىقتان، بالالاردى ءوزارا سىيلاستىققا، باۋىرمالدىققا، تاتۋلىققا تاربيەلەۋ ماقساتىندا. ەلىمىزدە ءبىلىم سالاسى ايرىقشا دامۋ ۇستىندە.
كەڭەستىك وداق كەزىندە اتى ەستىلمەگەن وزگەرىستەر 20 جىلدا ومىرىمىزگە ەندى. ەلباسى ن.ءا. نازاربايەۆ «جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان» جولداۋىندا «تىلدەردىڭ ءۇشتۇعىرلىعى» - مادەني جوباسىن كەزەڭدەپ ىسكە اسىرۋدى قولعا الۋدى ۇسىندى. «قازاقستان حالقى بۇكىل الەمگە ءۇش ءتىلدى پايدالاناتىن مادەنيەتتى ەل رەتىندە تانىلۋعا ءتيىس» ەكەنىن ەرەكشە اتادى.
مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋ مازمۇنىن جاڭارتۋعا سايكەس مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالاردىڭ نەگىزگى قۇزىرەتتىلىكتەرىن دامىتۋعا جانە تەرەڭ ءبىلىم بەرۋگە، سونىڭ ىشىندە ءتىلدى ۇيرەتۋ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋگە ەرەكشە نازار اۋدارىلادى. ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا ءۇش تىلگە ۇيرەتۋدى ەنگىزۋ قازىرگى كەزەڭدە مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردىڭ مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلۋدا. ساتبايەۆ قالاسىنداعى مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمە ياعني №33 «كۇنشۋاق» بوبەكجاي بالاباقشاسىنىڭ باستى مىندەتى قازاقستاننىڭ جاڭا ازاماتى تاربيەلەۋ. بالاباقشاعا كەلگەن كۇندەرىنەن باستاپ بالالاردىڭ شەتەل جانە باسقا تىلدەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، ۇشتىلدىلىك ارقىلى تاربيەلەۋدە باستى باعىتتاردى ايقىنداۋدا بالاباقشا العاشقى دامۋىتۋ كەزەڭىندە «بالاباقشاداعى ءۇشتۇعىرلى ءتىل» جوباسىن باسشىلىققا الىپ كەلەسى دامۋ ساتىسىندا بالاباقشا اكىمشىلىگى مەن پەداگوگتار ۇجىمنىڭ بىرلەسكەن «بالالار تىلدەر الەمىندە» اتتى باعدارلاما قۇرىلدى. باعدارلامادا ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ىس-ارەكەتىندە جۇمىستىڭ بارلىق قالىپتارى قولدانىلادى. شەت تىلىنە ۇيرەتۋدە ەڭ باستى ءتاسىل  ويىن بولىپ تابىلادى. بالاباقشانىڭ بارلىق مەرەكەلەرىندە بالالار ءوز العان بىلىمدەرىن كورسەتىپ وتىرادى، ولەڭ، تاقپاق قانا ايتىپ قويماي، اعىلشىن تىلىندە ەرتەگىلەردەن ءۇزىندى كورسەتىپ، بىر-بىرىمەن ديالوگ جۇرگىزەدى. وسى بالاباقشانىڭ العا قويعان ماقساتىن ورىنداۋ بارىسىندا اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋ ماقساتىندا اعىلشىن ءتىلى ءمۇعالىمى ابەنوۆا گ. مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالارعا ارنالعان «اعىلشىن تىلىندە سويلەۋدى ۇيرەنەيىك» اتتى وقۋ باعدارلاماسىن ەكى تىلىندە دايىندادى.

باعدارلاما ەكى بولىمنەن تۇرادى:
•اۋىزەكى سويلەۋ كۋرسى (دىبىستار، لەكسيكالىق مينيمۋم) ءتىڭداپ-تۇسىنۋ مەن سويلەۋ داعدىلارىن مەڭگەرتۋ.
•نەگىزگى كۋرس ءتىڭداپ-تۇسىنۋ مەن سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە اعىلشىن تىلىندە ارىپتەردى يگەرتۋ بولىپ تابىلادى.

ادىستەمەلىك قۇرال قازىرگى زامان تالابىنا ساي، ياعني مەكتەپكە دەيىنگى بالالاردىڭ قارىم-قاتىناس قۇزىرەتتىلىگىن جوعارىلاتۋعا ارنالعان. ەرتەگى
ترەنينگتەر بالاباقشالاردا جۇمىس جاسايتىن ءتىل ماماندارىنا بالالارمەن جۇمىستا پايدالانۋعا كومەك بولارى ءسوزسىز!

ءبىز - بالاباقشا ۇجىمى ىنتىماقتاستىق بالاباقشاسىن قۇرۋدى ءجون كوردىك. ويتكەنى، بالاباقشامىزدىڭ ەرەكشەلىگى: ءوز ۇلتىمىزدىڭ بالالارىمەن قاتار، وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ بالالارىنا دا ەسىك اشىپ، مەملەكەتتىك تىلدەگى وقۋ-تاربيەگە ىنتالاندىرۋدامىز.
مەملەكەتتىك مارتەبە العان انا ءتىلىمىزدىڭ ابىرويىن اسقاقتاتۋ، ءبىزدىڭ بالاباقشا ەسىگىن اشقان ءاربىر وزگە ۇلت بالاسىنا ءتىل ۇيرەتىپ قانا قويماي،
قازاقتىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمەن قاتار، بارلىق ۇلتتىڭ سالت-داستۇرلەرىن تانىتۋ، ءار بالانى وتانسۇيگىش، ەلجاندى جەكە تۇلعا ەتىپ قالىپتاستىرۋ – ىنتىماقتاستىق بالاباقشاسىنىڭ باستى ماقساتى.
مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمدەگى تاربيەلەنۋشىنىڭ مەڭگەرۋىنە تۇسىنىكتى، ءار ءتۇرلى ءتىل ماتەريالدارىن قولدانا وتىرىپ، مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالانىڭ تىلدەردى ۇيرەنۋ ۋاجدەمەسىنىڭ جوعارى دەڭگەيىن قالىپتاستىرۋعا جاعداي قۇرۋ (قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا). شەت ءتىلىن وڭتايلى ۇيرەنىپ، تۇيسىنۋگە جانە سويلەۋ اپپاراتى دامۋى مەن قالىپتاسۋى كەزىندە، مەكتەپكە دەيىنگى كىشى جاستا، ياعني 3 جاستان باستاپ بالالاردى ءتىل ۇيرەنۋگە تارتۋ. بالانى ءتىل قۇرالىمەن باسقا ءتىل مادەنيەتىنە جانە ءوز مادەنيەتىن سەزىنۋىن قالىپتاستىرۋ، ءوز تىلىنە دەگەن ماقتانىش سەزىمىنە تاربيەلەۋ. ءۇش تىلدە وقىتۋ – زامان تالابى. بىرنەشە ءتىلدى مەڭگەرگەن، الەۋمەتتىك جانە كاسىپتىك انىقتاۋعا قابىلەتتى مادەنيەتتى تۇلعانى دامىتۋداعى مىندەتتەر:
- ءتىل ۇردىسىنە قاتىستى پسيحيكالىق قىزمەتىن دامىتۋ (قابىلداۋ، اقىل، ويلاۋ) جانە تۇلعالىق ساپاسىن دامىتۋ (سەزىمدىك، شىعارماشىلىق، الەۋمەتتىك جانە تىلدىك)؛
- شەت ءتىلىن مەڭگەرۋدەگى ۋاجدەمەلىك ىقپالى بولىپ تابىلاتىن، شەتەل ءتىلىن مەڭگەرۋدەگى قابىلەتىن دامىتۋ (تىلدىك ەستۋىن، ەلىكتەۋلىك قاسيەتتەرىن، ءتىلدىڭ ىرعاقتىق قۇرالدارىن قولدانۋ)؛
- بالالاردى ءتىل قۇرالدارىمەن باسقا ءتىل مادەنيەتىن جانە تۋعان ەلىنىڭ
مادەنيەتىن تاني بىلۋگە ۇيرەتۋ، بالانىڭ تۋعان تىلىنە دەگەن ماقتانىش سەزىمىن وياتۋ؛
- بالا بويىندا العان بىلىمىنە دەگەن جاۋاپكەرشىلىكتىڭ قالىپتاسۋى؛
- بالانىڭ شەت تىلىنە دەگەن قىزىعۋشىلىق قۇندىلىقتارىنىڭ قالىپتاسۋى؛
- بالانىڭ قۇرداستارىمەن، اتا-انالارىمەن، تاربيەشىلەرمەن نەمەسە قوعامدىق ورىندارداعى قارىم-قاتىناستى بىرنەشە تىلدە ايتا الۋى.

باعدارلاما بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەر تالاپتارىنا سايكەس بولۋىنا، الەۋەتتىك مۇمكىندىكتەرى مەن قابىلەتتەرىن ەسكەرۋدە.
مەكتەپكە دەيىنگى بالاعا قاتىستى ءۇش تىلدە وقىتۋ ادىستەرى «بالانى وقىتا وتىرىپ تابيعاتىنا سايكەس جۇمىس جاسا، زيان كەلتىرمە» وقىتۋ قاعيداسى باشىلىققا الىنۋدا.
باعدارلاما مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدەگى تۇتاستاي كونسەپتۋالدى جاڭا مودەلىن قۇرۋ كەزىندەگى الەۋمەتتىك-مادەني تالاپتارىنا جاۋاپتى. بارلىق بالالاردىڭ مۇمكىنشىلىگىنشە شەت تىلدەرىن مەڭگەرۋ، ءبىلىم الۋ، دامۋ، تاربيەسىندەگى باستاپقى مۇمكىندىكتەرىن تەڭ قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان.

سونىمەن قاتار وقىتۋ جوسپارىندا مەكتەپكە دەيىنگى كىشى توپتاردا قىزىعۋشىلىعى بويىنشا ۇيىرمە قىزمەتى ارقىلى ەڭگىزۋدەگى باستى ماسەلەردى ەسكەرۋدە. اتاپ ايتقاندا:
ءبىرىنشى – الدىڭعى قاتارلى حالىقارالىق تاجىريبەلەر نەگىزىندە، مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە ۇيىمدارىندا قازىرگى زامانعى وقىتۋ ادىستەرىن ەندىرۋدەگى يننوۆاسيالىق، تەحنولوگيالىق ءبىلىم بەرۋ.
ەكىنشى – بالالاردى مەكتەپكە دەيىنگى بىلىممەن قامتاماسىز ەتۋدەگى جۇيەلى ۇسىنىستى ناقتى تۇردە وڭدەۋ.
ءۇشىنشى – مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداعى ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيىندە ءۇش ءتىلدى ەنگىزۋدى قامتاماسىز ەتۋ. وسىلاي عانا تىلدەردى مەڭگەرۋدىڭ ناعىز جۇيەسىن قۇرا الامىز –دەگەن ماسەلەلەرمەن جۇمىس جۇرگىزىلۋدە.
ادامنىڭ ويىن جارىققا شىعاراتىن قۇرال – ءتىل. ال، ءتىل – ادامدار تۇسىنەتىن قۇرال بولىپ قانا تابىلماي، سونىمەن بىرگە اتادان بالاعا ميراس بولىپ كەلە جاتقان ءومىر تاجىريبەسىن، ونەر-بىلىمىن جەتكىزۋشى قۇرال. رۋحاني بايلىعىمىز ءتىل ارقىلى جاسالادى، جەتكىزىلەدى. كەز كەلگەن حالىقتىڭ ءتىلى سول حالىقتىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىگىن تانىتاتىن قويما تارىزدەس. سول قويمانى اشىپ، قازىناسىن تانىپ ءبىلۋ – بىزگە مۇراتتى ءىس.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدا ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ءۇش تىلدىك جۇمىستا فيزيكالىق، ينتەلەكۋتۋالدى، ادامگەرشىلىك، ەستەتيكالىق، كوممۋنيكاتيۆتىك جانە الەۋمەتتىك دامۋىن قامتاماسىز ەتىلگەن ياعني فۋنكسيونالدى تولىق ءبىلىم بەرۋدىڭ قۇراما بولىگى: بالاباقشادا ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتى.
پەداگوگ ۇيىمداستىرعان جانە ءبىلىمدى مەڭگەرۋگە، بىلىكتىلىك پەن داعدىلاردى يگەرۋگە جانە العان ءبىلىمدى تاجىريبەدە قولدانۋعا باعىتتالعان قىزمەتتىڭ ءبىر ءتۇرى. پەداگوگتىڭ ءبىلىم، ىسكەرلىك جانە داعدىنىڭ نەگىزگى دەڭگەيىن يگەرۋدە بالالارعا قوياتىن تالابى ورىندى، مىندەتتى، قارىم-قاتىناسپەن جانە دامىتۋ مەن وقىتۋدا كومەك كورسەتۋمەن ۇزدىكسىز بايلانىستا بولاتىن پەداگوگيكالىق قىزمەت ۇلگىسى.
ەڭ باستىسى، بۇلدىرشىندەردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى يگەرۋگە، قازاق حالقىنىڭ مادەنيەتىن، سالت-داستۇرلەرىن تانىپ-بىلۋگە دەگەن قۇلشىنىستارى ارتۋدا. بۇل، ارينە، ەڭ الدىمەن تاربيەشىلەردىڭ، ادىسكەرلەردىڭ وراسان ەڭبەكتەرىنىڭ جەمىسى.

ەلباسىمىزدىڭ «تىلدەردىڭ ءۇشتۇعىرلىعى» مادەني جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا بالاباقشادا ءبىرقاتار جۇمىستار اتقارىلدى. اتاپ ايتساق، ۇيىرمە جۇمىستارىنىڭ، ويىن–ساۋىقتار، اشىق ىس-ارەكەتتەر ۇيىمداستىرىلۋدا. بارلىق ءىس-شارالاردا ءۇش ءتىلدى (قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىن)  مىندەتتى تۇردە ايقىنداپ كورسەتە الدى. سونىمەن قاتار  اتا-انالار ءۇشىن دە توپ قىزمەتكەرلەرى مەن تاربيەلەنۋشىلەردىڭ قارىم-قاتىناسىن تەرەڭدەتۋ ماقساتىندا سوزدىكتەر ۇنەمى قولدانىلۋ باسشىلىققا الىنۋدا.
توپتىڭ نە بولمەلەردىڭ ءار زونالارىندا، مىسالى جاتىن بولمەسىندە
«ءتاتتى ۇيقى»، «سلادكيح سنوۆ»، «Sweet dreams»، اس مازىرىندە «اس بولسىن!»،
«پرياتنوگو اپپەتيتا!» ،«Enjoy your meal!» ت.ب. سياقتى كارتوچكالار
كورسەتىلگەن. جانە قابىلداۋ بولمەسىندە اتا-انالارمەن بىرلەسكەن جۇمىس  رەتىندە «ۇيدە قايتالايىق»! اتتا ايدارمەن بۇرىشتامالار ۇيىمداستىرىلعان.
ءار بالانىڭ الەۋەتتى مۇمكىندىگىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن وڭتايلى جاعدايلاردى جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن، بالالاردىڭ جەكە ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرا پەداگوگيكالىق ۇدەرىستى ءۇش تىلدە ۇيىمداستىرۋ.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ جۇيەسى:
- پەداگوگيكالىق ىس-ارەكەتتى جۇزەگە اسىرۋ فورماسى، پەداگوگيكالىق شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدىڭ قۇرالدارى مەن تاسىلدەرىنىڭ جيىنتىعى؛
- الدىن الا جوبالاعان وقۋ-تاربيەلەۋ ۇدەرىسىن پراكتيكاعا جۇيەلى جانە ءبىرىزدى ەنگىزۋ؛
- پراكتيكادا جۇزەگە اساتىن بەلگىلى ءبىر پەداگوگيكالىق جۇيە جوباسىن قۇرۋ قاراستىرىلعان.

باعدارلاما قوسىمشاسىندا 36 ساعاتتىق پەسپەكتيۆالىق جوسپار قۇرىلىپ، ونى ىسكە اسىرۋدا بالالار ءۇشىن جەڭىل مەڭگەرۋىنە ديداكتيكالىق ويىندار مەن سوزدىك جيناقشاسىن توپتاستىرۋ.
-    زەرتتەۋ جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ، جوسپارلاۋمەن قاتار جۇزەگە اسىرۋ- مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىم اكىمشىلىگى زەرتتەۋ جۇمىسىنا باسشىلىق جاساپ باقىلاۋ.
-    ناتيجە بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋ جانە قورىتىندىلاۋ اكىمشىلىك تاراپىنان جوبا مازمۇنىنا ساي قۇرىلعان جوسپار بويىنشا اشىق ىس-ارەكەتتەر مەن شارالار ۇيىمداستىرىپ، دياگنوستيكا جاساۋ.
-    قازاقستان كەڭىستىگىندەگى ۇشتىلدىلىك بۇل وتپەلى كەزەڭنىڭ تالابى بولىپ وتىر. ەگەر وسى ۇشتىلدىلىك ءتيىمدى جۇمىس ىستەسىن، ۇشتىلدىلىك ءبىزدىڭ
مەملەكەتىمىزدىڭ بولاشاعىنا جۇمىس ىستەسىن دەسەك، وندا ۇشتىلدىلىكتە باسىمدىلىق مەملەكەتتىك تىلگە بەرىلۋى كەرەك. قالعان ەكى ءتىل سول مەملەكەتتىك تىلمەن تالاسپاي، كەرىسىنشە، سول مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ءارى قاراي دامۋىنا قىزمەت ەتۋدە قۇرال رەتىندە پايدالانىلۋ كەرەك.
بالاباقشالاردا تاربيەلەنىپ جاتقان وزگە ۇلت بۇلدىرشىندەرى مەملەكەتتىك ءتىلدى جەتىك مەڭگەرۋگە، ەركىن سويلەي الاتىنىنا قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ جۇمىس رەتتە «اتامەكەن»، «اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنەيىك» اتتى ۇيىرمە جۇمىستارى بەكىتىلىپ اتقارىلۋدا.

شەت تىلىنە ۇيرەتۋدە ەڭ باستى ءتاسىل  ويىن بولىپ تابىلادى. اعىلشىن تىلىنە ۇيرەتۋدىڭ پراكتيكالىق مىندەتتەرىنە، قاتىناس قۇرالدارى جاتادى (سويلەۋ، لەكسيكا، گرامماتيكا)، جانە بىرنەشە تىلدىك ىس-ارەكەت (اۋديو تىڭداۋ جانە قايتالاۋ، مونولوگتىك جانە ديالوگ تۇرىندەگى سويلەۋ). اعىلشىن تىلىندە سويلەۋدىڭ موتيۆاسياسىن تۋدىرۋ ءۇشىن، جاقسى سەزىمدەردى جانە وسى تىلدە سويلەۋگە ىنتا تۋدىراتىن بارلىق فاكتورلار قولدانىلادى:
- اشىق تۇستەگى زاتتىق جانە بەينەلىك كورنەكىلىك؛
- ويىندىق جاعدايلار؛
- تانىمدىق قىزىعۋشىلىق؛
- مۋزىكالىق جانە ريتميكالىق قيمىل –قوزعالىستار؛
- جاڭاشىلدىق؛
- جاسىرۋ، شەشۋ، ىزدەۋ جانە تابۋ ەلەمەنتتەرى.
بالالارعا ءۇش ءتىلدى قاتار مەڭگەرۋدىڭ ماڭىزى زور. وسى جوبانىڭ قۇرىلىمىمەن ۇيىمداستىرىلعان ىس-ارەكەتتەردىڭ بارىسىندا ءاربىر بالانىڭ جۇيەلى ويلاۋىنا جانە شىعارماشىلىقپەن ەڭبەكتەنۋىنە اسىل قاسيەتتەردى يگەرۋىنە جول اشادى. بالانىڭ جالپى ازاماتتىق، جان-جاقتى دامىعان تۇلعا جانە ىشكى جان-دۇنيەسى قالىپتاسىپ ءوزىن-وزى تانىپ، ونىڭ نەگىزىندە اينالا قورشاگان ورتاعا دەگەن ءوز كوزقاراسىن دامىتاتىن ءبىلىم بەرۋ وتە قاجەت دەپ ەسەپتەلىنەدى.
بالاباقشادا اقپاراتتىق  تەحنولوگيانى پايدالانۋبالا تانىمىن جان جاقتى دامىتۋدىڭ شەشۋشى قۇرالى. مىسالى: مۋلتيمەديالىق وقۋلىقتاردى بالاباقشادا پايدالانىپ، وقۋ ءىس ارەكەتتەرىن جوعارعى دارەجەدە جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىنشىلىك بەرۋدە. قازىرگى قوعام الدىندا تۇرعان وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋدە، ياعني جان-جاقتى كوپ مادەنيەتتى، شىعارماشىل، كوپ ءتىلدى بىلەتىن الەۋمەتتى بەيىمدەلگەن تۇلعا قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ۇستاز ءوزى دە شىعارماشىل تۇلعا بولۋى ءتيىس. سوندىقتان جاڭا ستاندارت نەگىزىندە بالانىڭ تانىمىن قالىپتاستىرۋ باعىتىندا پەداگوگتاردىڭ ءوز ءبىلىمى مەن كاسىبي دەڭگەيىن جەتىلدىرۋ كەزەك كۇتتىرمەس ماسەلە. ولاي بولسا كەلەشەك ۇرپاعىمىزدىڭ جان جاقتى، تەرەڭ ءبىلىمدى، ياعني ينتەللەكتۋالدى دەڭگەيىن جوعارى بولۋىنا قويىلاتىن تالاپ زور. زامان تالابىنا ساي جاڭاشىل تۇلعا تاربيەلەۋ ناتيجەلى جۇمىس جاساۋ العا قويعان باستى ماقساتىمىز.

قولدانىلعان ادەبيەتتەر:
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى «تىلدەردى قولدانۋ مەن دامىتۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى»
- «تىلدەردىڭ ءۇشتۇعىرلىعى» مادەني باعدارلاماسى.
«اعىلشىن تىلىندە سويلەۋدى ۇيرەنەيىك» اتتى وقۋ باعدارلاماسى-2009ج
- ن.ءا.نازاربايەۆ: «قازاقستاننىڭ الەمدەگى باسەكەگە بارىنشا قابىلەتتى 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋ ستراتەگياسى» - ەگەمەندى قازاقستان گازەتى. 19/ءى-2010. №16
- المەتوۆا ءا.س. «قازاق ءتىلى ساباعىندا ستۋدەنتتەردىڭ سۇحباتتىق تىلدەسىم مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋدىڭ عىلىمي-ادىستەمەلىك نەگىزدەرى» پەد. عىل. دوكتور. ديسس اۆتورەف. الماتى، 2007.-48ب.
- دانابەكوۆا ر.، «كوپتىلدى ءبىلۋ زامان تالابى» وتباسى جانە بالاباقشا جۋرنالى، №4، 2012ج.

قاراعاندى وبلىسى، ساتبايەۆ قالاسى
 №33 «كۇنشۋاق» بوبەكجاي بالاباقشاسى كمقك
تاربيەشى سەيتجاپباروۆا گۋلنار بۋحاربايەۆنا

---