مەن - قازاقستاندىقپىن!
مەن - قازاقستاندىقپىن!
جوسپار:
1. تۋعان ەل، ءتىل - تىرەگىمىز.
2. تاريح سىر شەرتەدى.
3. تاۋەلسىزدىك جولىندا.
4. مەن - قازاقستاندىقپىن.
اكەم - قازاق،
شەشەم - قازاق،
مەن نەگە قازاقتىقتان ساقتانامىن؟!
ءاربىر ادام دۇنيە ەسىگىن اشقان سوڭ، ءوزىنىڭ تۋعان ءتىلى، ەلى، تاريحى مەن ادەت - عۇرپى، سالت - ءداستۇرى بولادى. ءوز ەلىنىڭ ءتىلىن، تاريحىن، سالت - ءداستۇرىن بىلگەن ادام بولاشاققا نىق قاداممەن العا قاراي قادام باسادى.
ارقاردان كەربەز الماتىعا، التايدان قارت كاسپييگە دەيىنگى ۇلان - بايتاق دالادا دۇنيەگە كەلگەن مەن – تاۋەلسىز ەلدىڭ ۇرپاعىمىن.
مەن - قازاقپىن! قازاق بولىپ ومىرگە كەلگەنىمە قۋانامىن.«قازاق» دەگەن سوزدە ۇلى رۋح، ەركىندىك جاتىر. كوپتەگەن زەرتتەۋشىلەر مەن تاريحشىلار «قازاق» ءسوزىنىڭ شىعۋ تەگىن تۇسىندىرۋگە ەكى ءجۇز جىلداي ۋاقىت جۇمساعان.
كەڭ دالا توسىندە، ات قۇلاعىندا ويناقتاعان، كوكجال قاسقىرداي مىنەزى بار اتا - بابالارىمىز ەركىندىكتە ءومىر ءسۇرىپ، قازاق ەلىنىڭ ازاتتىعى ءۇشىن كوپ كۇش جۇمسادى. انامنىڭ اق سۇتىمەن بويىمعا دارىعان انا ءتىلىم - قازاق ءتىلى. قازاق ءتىلى - قاسيەتى، كيەلى. ءتىلدىڭ قۇدىرەتى شەكسىز - عوي! سوندىقتان دا بولار، اقىلدى ەل بيلەۋشىلەر، سۋىرىپ سالما اقىندار، شىندىقتى بەتكە ايتار جىراۋلار ءتىلدىڭ ارقاسىندا قان توگىسپەي - اق، جاۋدىڭ بەتىن قايتارعان.
مەملەكەت - تاريحىمەن كورىكتى. تاريحسىز ەل قالانبايدى. ال، قازاق ەلىنىڭ تاريحى بۇل تۇرعىدا اسا باي، تولىمدى وقيعالارعا تولى. سوناۋ زاماننان باستاپ كەلە جاتقان تاريحىمىز وسى كۇنگە دەيىن ساقتاۋلى.
وسىدان بەس جارىم عاسىر بۇرىن شۇرايلى شۋ ولكەسىندە كەرەي مەن جانىبەك باستاعان قازاق حاندىعى قۇرىلدى. اق كيىزگە كوتەرىپ، حالىق حان سايلاعان قازاقتىڭ ەرجۇرەك حاندارىنىڭ ارقاسىندا ىرگەتاسى مىقتى مەملەكەت قالاندى. بۇكىل عۇمىرىن قازاق مەملەكەتىن نىعايتۋ ءۇشىن ارناعان - ابىلاي حان قازاق تاريحىندا ەلەۋلى ورىن الادى.
قازاق ەلى، قازاق حالقى كوپ تاريحي وقيعالاردى باستان كەشتى. جوڭعار شاپقىنشىلىعىنان باستاپ تاۋەلسىزدىك العانعا دەيىن قايعىلى دا ازاپتى كۇندرەردى وتكىزگەن قازاق حالقى تالاي رەت تۇتاسىمەن قىرىلىپ، جويىلۋعا شاق قالدى. الايدا، ەركىندىكتە وسكەن ۇلاندارىمىز، تاۋەلسىز حالقىمىز ومىرگە دەگەن قۇشتارلىعىنىڭ ارقاسىندا امان قالدى.
1986 جىلعى جەلتوقسان جاڭعىرىعى تاريح بەتتەرىنە وشپەستەي ءىز قالدىردى''جەلتوقسان گۇلدى سولدىرىپ، نۇردى وڭدىرىپ، كوڭىلدە مۇڭدى ءىز قالدىرىپ” قانا قويماي جاس بۋىننىڭ ۇلتتىق ساناسىن وياتتى. ىزعارلى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ قۇرباندارى بولعان ق. رىسقۇلبەكوۆ، ل. اسانوۆا، م. ءابدىقۇلوۆ، س. مۇحامەتجانوۆا سىندى اعا - اپكەلەرىمىز قاناتى قايىرىلسا دا نامىسىن جەرگە تاپتاتپاي، ەڭسەلەرىن بيىك ۇستادى. 1991 جىلى ون التىنشى جەلتوقساندا قازاق ەلى ءوز تاۋەلسىزدىگىن الدى. الەم كارتاسىندا جاڭا رەسپۋبليكا - قازاقستان بوي كوتەردى.
رەسپۋبليكا! ەرىكتى ەل - قازاقستان!
كەلدى اقىرى كوپ كۇتكەن جاز الىستان.
كەلدى الىستان اڭساتىپ، ارمانداتىپ،
توردى بۇزعان مەندە ءبىر ءماز ارىستان،- دەپ اقىن اعا ج. مولداعالييەۆ جىرلاعانداي قازاقستان ەڭسەسىن تىك ۇستاپ، كەلەشەگى باياندى بولۋ ءۇشىن جوسپارلار قۇردى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ قازاقستاندى دامىتۋ ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتتى. تاۋەلسىز ەل بولعاندىقتان ءوز ءانۇرانىمىز، ەلتاڭبامىز، تۋىمىز بولۋى شارت. ال، پرەزيدەنتىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ وسى تۇرعىدا زاڭ قابىلدادى. قازاقستان - كوپ ۇلتتى مەملەكەت. ءار ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرى ىنتىماقتا، بەيبىتشىلىكتە ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. ۇلتى باسقا بولسا دا، جۇرەگى ءبىر، ءتىلى باسقا بولسا دا، تىرەگى ءبىر قازاقستاندىقتار ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسۋدا. قازاقستاندا بەيبىت ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءاربىر تۇرعىن ءوزىن قازاقستاندىق دەيدى. كەشەگى ارىستانداي ايباتتى، جولبارىستاي قايراتتى حاندار مەن باتىرلاردىڭ ۇرپاعى مەن - قازاقستاندىقپىن!
باتىس قازاقستان وبلىسى،
جاڭاقالا اۋداندىق ءبىلىم بەرۋ ءبولىمى
№3 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن قازاق مەكتەبى
10 سىنىپ وقۋشىسى شايدوللينا اقنۇر جانكەلدى قىزى
جوسپار:
1. تۋعان ەل، ءتىل - تىرەگىمىز.
2. تاريح سىر شەرتەدى.
3. تاۋەلسىزدىك جولىندا.
4. مەن - قازاقستاندىقپىن.
اكەم - قازاق،
شەشەم - قازاق،
مەن نەگە قازاقتىقتان ساقتانامىن؟!
ءاربىر ادام دۇنيە ەسىگىن اشقان سوڭ، ءوزىنىڭ تۋعان ءتىلى، ەلى، تاريحى مەن ادەت - عۇرپى، سالت - ءداستۇرى بولادى. ءوز ەلىنىڭ ءتىلىن، تاريحىن، سالت - ءداستۇرىن بىلگەن ادام بولاشاققا نىق قاداممەن العا قاراي قادام باسادى.
ارقاردان كەربەز الماتىعا، التايدان قارت كاسپييگە دەيىنگى ۇلان - بايتاق دالادا دۇنيەگە كەلگەن مەن – تاۋەلسىز ەلدىڭ ۇرپاعىمىن.
مەن - قازاقپىن! قازاق بولىپ ومىرگە كەلگەنىمە قۋانامىن.«قازاق» دەگەن سوزدە ۇلى رۋح، ەركىندىك جاتىر. كوپتەگەن زەرتتەۋشىلەر مەن تاريحشىلار «قازاق» ءسوزىنىڭ شىعۋ تەگىن تۇسىندىرۋگە ەكى ءجۇز جىلداي ۋاقىت جۇمساعان.
كەڭ دالا توسىندە، ات قۇلاعىندا ويناقتاعان، كوكجال قاسقىرداي مىنەزى بار اتا - بابالارىمىز ەركىندىكتە ءومىر ءسۇرىپ، قازاق ەلىنىڭ ازاتتىعى ءۇشىن كوپ كۇش جۇمسادى. انامنىڭ اق سۇتىمەن بويىمعا دارىعان انا ءتىلىم - قازاق ءتىلى. قازاق ءتىلى - قاسيەتى، كيەلى. ءتىلدىڭ قۇدىرەتى شەكسىز - عوي! سوندىقتان دا بولار، اقىلدى ەل بيلەۋشىلەر، سۋىرىپ سالما اقىندار، شىندىقتى بەتكە ايتار جىراۋلار ءتىلدىڭ ارقاسىندا قان توگىسپەي - اق، جاۋدىڭ بەتىن قايتارعان.
مەملەكەت - تاريحىمەن كورىكتى. تاريحسىز ەل قالانبايدى. ال، قازاق ەلىنىڭ تاريحى بۇل تۇرعىدا اسا باي، تولىمدى وقيعالارعا تولى. سوناۋ زاماننان باستاپ كەلە جاتقان تاريحىمىز وسى كۇنگە دەيىن ساقتاۋلى.
وسىدان بەس جارىم عاسىر بۇرىن شۇرايلى شۋ ولكەسىندە كەرەي مەن جانىبەك باستاعان قازاق حاندىعى قۇرىلدى. اق كيىزگە كوتەرىپ، حالىق حان سايلاعان قازاقتىڭ ەرجۇرەك حاندارىنىڭ ارقاسىندا ىرگەتاسى مىقتى مەملەكەت قالاندى. بۇكىل عۇمىرىن قازاق مەملەكەتىن نىعايتۋ ءۇشىن ارناعان - ابىلاي حان قازاق تاريحىندا ەلەۋلى ورىن الادى.
قازاق ەلى، قازاق حالقى كوپ تاريحي وقيعالاردى باستان كەشتى. جوڭعار شاپقىنشىلىعىنان باستاپ تاۋەلسىزدىك العانعا دەيىن قايعىلى دا ازاپتى كۇندرەردى وتكىزگەن قازاق حالقى تالاي رەت تۇتاسىمەن قىرىلىپ، جويىلۋعا شاق قالدى. الايدا، ەركىندىكتە وسكەن ۇلاندارىمىز، تاۋەلسىز حالقىمىز ومىرگە دەگەن قۇشتارلىعىنىڭ ارقاسىندا امان قالدى.
1986 جىلعى جەلتوقسان جاڭعىرىعى تاريح بەتتەرىنە وشپەستەي ءىز قالدىردى''جەلتوقسان گۇلدى سولدىرىپ، نۇردى وڭدىرىپ، كوڭىلدە مۇڭدى ءىز قالدىرىپ” قانا قويماي جاس بۋىننىڭ ۇلتتىق ساناسىن وياتتى. ىزعارلى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ قۇرباندارى بولعان ق. رىسقۇلبەكوۆ، ل. اسانوۆا، م. ءابدىقۇلوۆ، س. مۇحامەتجانوۆا سىندى اعا - اپكەلەرىمىز قاناتى قايىرىلسا دا نامىسىن جەرگە تاپتاتپاي، ەڭسەلەرىن بيىك ۇستادى. 1991 جىلى ون التىنشى جەلتوقساندا قازاق ەلى ءوز تاۋەلسىزدىگىن الدى. الەم كارتاسىندا جاڭا رەسپۋبليكا - قازاقستان بوي كوتەردى.
رەسپۋبليكا! ەرىكتى ەل - قازاقستان!
كەلدى اقىرى كوپ كۇتكەن جاز الىستان.
كەلدى الىستان اڭساتىپ، ارمانداتىپ،
توردى بۇزعان مەندە ءبىر ءماز ارىستان،- دەپ اقىن اعا ج. مولداعالييەۆ جىرلاعانداي قازاقستان ەڭسەسىن تىك ۇستاپ، كەلەشەگى باياندى بولۋ ءۇشىن جوسپارلار قۇردى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ قازاقستاندى دامىتۋ ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتتى. تاۋەلسىز ەل بولعاندىقتان ءوز ءانۇرانىمىز، ەلتاڭبامىز، تۋىمىز بولۋى شارت. ال، پرەزيدەنتىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ وسى تۇرعىدا زاڭ قابىلدادى. قازاقستان - كوپ ۇلتتى مەملەكەت. ءار ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرى ىنتىماقتا، بەيبىتشىلىكتە ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. ۇلتى باسقا بولسا دا، جۇرەگى ءبىر، ءتىلى باسقا بولسا دا، تىرەگى ءبىر قازاقستاندىقتار ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسۋدا. قازاقستاندا بەيبىت ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءاربىر تۇرعىن ءوزىن قازاقستاندىق دەيدى. كەشەگى ارىستانداي ايباتتى، جولبارىستاي قايراتتى حاندار مەن باتىرلاردىڭ ۇرپاعى مەن - قازاقستاندىقپىن!
باتىس قازاقستان وبلىسى،
جاڭاقالا اۋداندىق ءبىلىم بەرۋ ءبولىمى
№3 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن قازاق مەكتەبى
10 سىنىپ وقۋشىسى شايدوللينا اقنۇر جانكەلدى قىزى
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: نۇرسۇلتان نازاربايەۆ: «بولاشاققا باعدار رۋحاني جاڭعىرۋ»
