نۇرسۇلتان نازاربايەۆ: «بولاشاققا باعدار رۋحاني جاڭعىرۋ»
تاقىرىبى: نۇرسۇلتان نازاربايەۆ: «بولاشاققا باعدار رۋحاني جاڭعىرۋ»
نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ»
وسىلايشا، ءبىز قايتا تۇلەۋدىڭ ايرىقشا ماڭىزدى ەكى پروسەسى – ساياسي رەفورما مەن ەكونوميكالىق جاڭعىرۋدى قولعا الدىق، حابارلايدى «ەگەمەن قازاقستان». ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ايقىن، باعىتىمىز بەلگىلى، ول – الەمدەگى ەڭ دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ. اتالعان ەكى جاڭعىرۋ پروسەسىنىڭ دە ناقتى ماقسات - مىندەتتەرى، باسىمدىقتارى مەن وعان جەتكىزەتىن جولدارى بار. مەن كوزدەگەن جۇمىستارىمىزدىڭ ءبارى دەر ۋاقىتىندا جانە بارىنشا ءتيىمدى جۇزەگە اسارىنا سەنىمدىمىن. ءبىراق، ويلاعانىمىز ورىندالۋ ءۇشىن مۇنىڭ ءوزى جەتكىلىكسىز.
ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ سانامىز ىسىمىزدەن وزىپ ءجۇرۋى، ياعني ودان بۇرىن جاڭعىرىپ وتىرۋى ءتيىس. بۇل ساياسي جانە ەكونوميكالىق جاڭعىرۋلاردى تولىقتىرىپ قانا قويماي، ولاردىڭ وزەگىنە اينالادى. رۋحاني جاڭعىرۋ تەك بۇگىن باستالاتىن جۇمىس ەمەس. ءبىز تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە بۇل باعىتتا بىرنەشە اۋقىمدى ءىس اتقاردىق. 2004 جىلى «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا قازاقستان اۋماعىنداعى تاريحي - مادەني ەسكەرتكىشتەر مەن نىسانداردى جاڭعىرتتىق.
2013 جىلى «حالىق – تاريح تولقىنىندا» باعدارلاماسى ارقىلى الەمنىڭ ەڭ بەلدى ارحيۆتەرىنەن ءتول تاريحىمىزعا قاتىستى قۇجاتتاردى جۇيەلى تۇردە جيناپ، زەرتتەدىك. ەندى وسىنىڭ بارىنەن دە اۋقىمدى جانە ىرگەلى جۇمىستاردى باستاعالى وتىرمىز. مەن ەلىمىز مىقتى، ءارى جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى ءبىرتۇتاس ۇلت بولۋ ءۇشىن بولاشاققا قالاي قادام باساتىنىمىز جانە بۇقارالىق سانانى قالاي وزگەرتەتىنىمىز تۋرالى كوزقاراستارىمدى ورتاعا سالۋدى ءجون كوردىم.
جاڭعىرۋ اتاۋلى بۇرىنعىداي تاريحي تاجىريبە مەن ۇلتتىق داستۇرلەرگە شەكەدەن قاراماۋعا ءتيىس. كەرىسىنشە، زامانا سىنىنان سۇرىنبەي وتكەن وزىق داستۇرلەردى تابىستى جاڭعىرۋدىڭ ماڭىزدى العىشارتتارىنا اينالدىرا ءبىلۋ قاجەت. ەگەر جاڭعىرۋ ەلدىڭ ۇلتتىق - رۋحاني تامىرىنان ءنار الا الماسا، ول اداسۋعا باستايدى.
سونىمەن بىرگە، رۋحاني جاڭعىرۋ ۇلتتىق سانانىڭ ءتۇرلى پوليۋستەرىن قيىننان قيىستىرىپ، جاراستىرا الاتىن قۇدىرەتىمەن ماڭىزدى. بۇل – تارلان تاريحتىڭ، جاسامپاز بۇگىنگى كۇن مەن جارقىن بولاشاقتىڭ كوكجيەكتەرىن ۇيلەسىمدى ساباقتاستىراتىن ۇلت جادىنىڭ تۇعىرناماسى. مەن حالقىمنىڭ تاعىلىمى مول تاريحى مەن ىقىلىم زاماننان ارقاۋى ۇزىلمەگەن ۇلتتىق سالت - داستۇرلەرىن الداعى وركەندەۋدىڭ بەرىك ءدىڭى ەتە وتىرىپ، ءاربىر قادامىن نىق باسۋىن، بولاشاققا سەنىم - مەن بەت الۋىن قالايمىن. بۇل رەتتە، تۇتاس قوعامنىڭ جانە ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ساناسىن جاڭعىرتۋدىڭ بىرنەشە باعىتىن اتاپ وتەر ەدىم.
ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ.
ۇلتتىق جاڭعىرۋ دەگەن ۇعىمنىڭ ءوزى ۇلتتىق سانانىڭ كەمەلدەنۋىن بىلدىرەدى. ونىڭ ەكى قىرى بار. بىرىنشىدەن، ۇلتتىق سانا - سەزىمنىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتۋ. ەكىنشىدەن، ۇلتتىق بولمىستىڭ وزەگىن ساقتاي وتىرىپ، ونىڭ ءبىرقاتار سيپاتتارىن وزگەرتۋ.
ءقازىر سالتانات قۇرىپ تۇرعان جاڭعىرۋ ۇلگىلەرىنىڭ قانداي قاتەرى بولۋى مۇمكىن؟ قاتەر جاڭعىرۋدى اركىمنىڭ ۇلتتىق دامۋ ۇلگىسىن بارىنە ورتاق، امبەباپ ۇلگىگە الماستىرۋ رەتىندە قاراستىرۋدا بولىپ وتىر. الايدا، ءومىردىڭ ءوزى بۇل پايىمنىڭ تۇبىرىمەن قاتە ەكەنىن كورسەتىپ بەردى. ءىس جۇزىندە ءاربىر ءوڭىر مەن ءاربىر مەملەكەت ءوزىنىڭ دەربەس دامۋ ۇلگىسىن قالىپتاستىرۋدا. ۇلتتىق سالت - داستۇرلەرىمىز، ءتىلىمىز بەن مۋزىكامىز، ادەبيەتىمىز، جورالعىلارىمىز، ءبىر سوزبەن ايتقاندا ۇلتتىق رۋحىمىز بويىمىزدا ماڭگى قالۋعا ءتيىس. ابايدىڭ دانالىعى، اۋەزوۆتىڭ عۇلامالىعى، جامبىلدىڭ جىرلارى مەن قۇرمانعازىنىڭ كۇيلەرى، عاسىرلار قويناۋىنان جەتكەن بابالار ءۇنى – بۇلار ءبىزدىڭ رۋحاني مادەنيەتىمىزدىڭ ءبىر پاراسى عانا.
پاۆلودار يننوۆاسيالىق كوپ ءپروفيلدى كوللەدجى
ب – 11 توبىنىڭ جەتەكشىسى: ۋرپەكوۆا ا. ا.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ: «بولاشاققا باعدار رۋحاني جاڭعىرۋ». جۇكتەۋ
نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ»
وسىلايشا، ءبىز قايتا تۇلەۋدىڭ ايرىقشا ماڭىزدى ەكى پروسەسى – ساياسي رەفورما مەن ەكونوميكالىق جاڭعىرۋدى قولعا الدىق، حابارلايدى «ەگەمەن قازاقستان». ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ايقىن، باعىتىمىز بەلگىلى، ول – الەمدەگى ەڭ دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ. اتالعان ەكى جاڭعىرۋ پروسەسىنىڭ دە ناقتى ماقسات - مىندەتتەرى، باسىمدىقتارى مەن وعان جەتكىزەتىن جولدارى بار. مەن كوزدەگەن جۇمىستارىمىزدىڭ ءبارى دەر ۋاقىتىندا جانە بارىنشا ءتيىمدى جۇزەگە اسارىنا سەنىمدىمىن. ءبىراق، ويلاعانىمىز ورىندالۋ ءۇشىن مۇنىڭ ءوزى جەتكىلىكسىز.
ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ سانامىز ىسىمىزدەن وزىپ ءجۇرۋى، ياعني ودان بۇرىن جاڭعىرىپ وتىرۋى ءتيىس. بۇل ساياسي جانە ەكونوميكالىق جاڭعىرۋلاردى تولىقتىرىپ قانا قويماي، ولاردىڭ وزەگىنە اينالادى. رۋحاني جاڭعىرۋ تەك بۇگىن باستالاتىن جۇمىس ەمەس. ءبىز تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە بۇل باعىتتا بىرنەشە اۋقىمدى ءىس اتقاردىق. 2004 جىلى «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا قازاقستان اۋماعىنداعى تاريحي - مادەني ەسكەرتكىشتەر مەن نىسانداردى جاڭعىرتتىق.
2013 جىلى «حالىق – تاريح تولقىنىندا» باعدارلاماسى ارقىلى الەمنىڭ ەڭ بەلدى ارحيۆتەرىنەن ءتول تاريحىمىزعا قاتىستى قۇجاتتاردى جۇيەلى تۇردە جيناپ، زەرتتەدىك. ەندى وسىنىڭ بارىنەن دە اۋقىمدى جانە ىرگەلى جۇمىستاردى باستاعالى وتىرمىز. مەن ەلىمىز مىقتى، ءارى جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى ءبىرتۇتاس ۇلت بولۋ ءۇشىن بولاشاققا قالاي قادام باساتىنىمىز جانە بۇقارالىق سانانى قالاي وزگەرتەتىنىمىز تۋرالى كوزقاراستارىمدى ورتاعا سالۋدى ءجون كوردىم.
جاڭعىرۋ اتاۋلى بۇرىنعىداي تاريحي تاجىريبە مەن ۇلتتىق داستۇرلەرگە شەكەدەن قاراماۋعا ءتيىس. كەرىسىنشە، زامانا سىنىنان سۇرىنبەي وتكەن وزىق داستۇرلەردى تابىستى جاڭعىرۋدىڭ ماڭىزدى العىشارتتارىنا اينالدىرا ءبىلۋ قاجەت. ەگەر جاڭعىرۋ ەلدىڭ ۇلتتىق - رۋحاني تامىرىنان ءنار الا الماسا، ول اداسۋعا باستايدى.
سونىمەن بىرگە، رۋحاني جاڭعىرۋ ۇلتتىق سانانىڭ ءتۇرلى پوليۋستەرىن قيىننان قيىستىرىپ، جاراستىرا الاتىن قۇدىرەتىمەن ماڭىزدى. بۇل – تارلان تاريحتىڭ، جاسامپاز بۇگىنگى كۇن مەن جارقىن بولاشاقتىڭ كوكجيەكتەرىن ۇيلەسىمدى ساباقتاستىراتىن ۇلت جادىنىڭ تۇعىرناماسى. مەن حالقىمنىڭ تاعىلىمى مول تاريحى مەن ىقىلىم زاماننان ارقاۋى ۇزىلمەگەن ۇلتتىق سالت - داستۇرلەرىن الداعى وركەندەۋدىڭ بەرىك ءدىڭى ەتە وتىرىپ، ءاربىر قادامىن نىق باسۋىن، بولاشاققا سەنىم - مەن بەت الۋىن قالايمىن. بۇل رەتتە، تۇتاس قوعامنىڭ جانە ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ساناسىن جاڭعىرتۋدىڭ بىرنەشە باعىتىن اتاپ وتەر ەدىم.
ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ.
ۇلتتىق جاڭعىرۋ دەگەن ۇعىمنىڭ ءوزى ۇلتتىق سانانىڭ كەمەلدەنۋىن بىلدىرەدى. ونىڭ ەكى قىرى بار. بىرىنشىدەن، ۇلتتىق سانا - سەزىمنىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتۋ. ەكىنشىدەن، ۇلتتىق بولمىستىڭ وزەگىن ساقتاي وتىرىپ، ونىڭ ءبىرقاتار سيپاتتارىن وزگەرتۋ.
ءقازىر سالتانات قۇرىپ تۇرعان جاڭعىرۋ ۇلگىلەرىنىڭ قانداي قاتەرى بولۋى مۇمكىن؟ قاتەر جاڭعىرۋدى اركىمنىڭ ۇلتتىق دامۋ ۇلگىسىن بارىنە ورتاق، امبەباپ ۇلگىگە الماستىرۋ رەتىندە قاراستىرۋدا بولىپ وتىر. الايدا، ءومىردىڭ ءوزى بۇل پايىمنىڭ تۇبىرىمەن قاتە ەكەنىن كورسەتىپ بەردى. ءىس جۇزىندە ءاربىر ءوڭىر مەن ءاربىر مەملەكەت ءوزىنىڭ دەربەس دامۋ ۇلگىسىن قالىپتاستىرۋدا. ۇلتتىق سالت - داستۇرلەرىمىز، ءتىلىمىز بەن مۋزىكامىز، ادەبيەتىمىز، جورالعىلارىمىز، ءبىر سوزبەن ايتقاندا ۇلتتىق رۋحىمىز بويىمىزدا ماڭگى قالۋعا ءتيىس. ابايدىڭ دانالىعى، اۋەزوۆتىڭ عۇلامالىعى، جامبىلدىڭ جىرلارى مەن قۇرمانعازىنىڭ كۇيلەرى، عاسىرلار قويناۋىنان جەتكەن بابالار ءۇنى – بۇلار ءبىزدىڭ رۋحاني مادەنيەتىمىزدىڭ ءبىر پاراسى عانا.
پاۆلودار يننوۆاسيالىق كوپ ءپروفيلدى كوللەدجى
ب – 11 توبىنىڭ جەتەكشىسى: ۋرپەكوۆا ا. ا.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ: «بولاشاققا باعدار رۋحاني جاڭعىرۋ». جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
«بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى بويىنشا 2017 - 2018 وقۋ جىلىنا ارنالعان جوسپار.
