مەن قازاقستاننىڭ بولاشاعىمىن
تاقىرىبى: «مەن قازاقستاننىڭ بولاشاعىمىن»
ماقساتى: ادام بالاسىنىڭ ورتاق قازىناسى بىلىمگە تەرەڭ بويلاپ، الەمدى تاڭ
قالدىراتىنداي باسەكەگە كوتەرىلۋ ءۇشىن كۇرەسۋگە تاربيەلەۋ
قازاقستاننىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋ ءۇشىن كۇرەسۋگە تاربيەلەۋ.
وقۋشىلاردىڭ بولاشاق ماماندىعىن ايقىن دا سەنىمدى تاڭداۋىنا باعىت كورسەتۋ
رۋحاني-ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ، جالپى ادامي قاسيەتتەرگە يە بولاتىن تۇلعا قالىپتاستىرۋ
ءادىسى: پىكىرتالاس.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر جازىلعان پلاكات، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
بارىسى.
كىرىسپە:
ارمىسىزدار، قىمباتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار! بۇگىنگى «مەن قازاقستاننىڭ بولاشاعىمىن» اتتى تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
مەنىڭ ەلىم-قازاقستان! بۇل ءاربىر دالا پەرزەنتىنىڭ كوكىرەگىندە ماقتانىش پەن ايتاتىن ءسوزى.
ەلباسى «ەلىڭنىڭ ۇلى بولساڭ، ەلىڭە جانىڭ اشىسا، ازاماتتىق نامىسىڭ بولسا،قازاقتىڭ ۇلتتىق مەملەكەتىنىڭ نىعايىپ كوركەيۋى جولىندا جان تەرىڭدى ايانباي ءجۇرىپ ەڭبەك ەت. جەردىڭ دە، ەلدىڭ دە يەسى ەكەنىڭدى ۇمىتپا»،-دەيدى. راسىندا دا، بولاشاقتا ءوز ەلىنىڭ قوجاسى دا، يەسى دە وزدەرىڭىزسىزدەر. سىزدەر جاڭا عاسىر، جاڭا مىڭجىلدىقتىڭ جاس ۇرپاعى، ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ەرتەڭىسىزدەر.
سىزدەر-ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن، مادەنيەتىن، ءبىلىمىن كوتەرەتىن ازاماتسىزدار. جاڭا ءداۋىر كوشىن جالعاستىرۋعا، حالقىمىزدىڭ ءال-اۋقاتىننىڭ ارتۋىنا، ەلىمىزدىڭ كوركەيىپ نىعايۋىنا ۇلەس قوسۋ، باستى بورىشتارىڭىز دەپ سانايمىز.
بۇل ءعاسىر-بىلىم عاسىرى. ەلىمىزدىڭ دامۋى ءۇشىن قازاقستاندى الەم تانيتىنداي باسەكەگە قابىلەتتى ەل بولۋ ءۇشىن بۇگىنگى جاس ۇرپاق ءبىلىمدى بولۋى شارت. اقىل مەن سانانىڭ، ءبىلىم مەن بىلىكتىڭ باسەكەگە تۇسەر عاسىرى، ەرتەڭىن ويلايتىن ەل بولعاندىقتان، ەلباسىمىز شاكىرت بىلىمىنە اسا كوڭىل ءبولىپ وتىر. ەرتەڭگى كۇننىڭ بۇگىنگى كۇننەن نۇرلى بولۋىنا ىقپال ەتىپ، ادامزات قوعامىن العا جەتەلەيتىن كۇش بىلىمگە عانا ءتان. سوندىقتان سىزدەردىڭ الدارىڭىزدا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك تۇر.
ححI عاسىردىڭ تابالدىرىعىن اتتاعان مەملەكەتىمىزدىڭ جاس ۇرپاعى قانداي بولۋ كەرەك؟
1-جاتتىعۋ
«مەن حيرۋرگپىن»
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن انىقتاۋ.
اۋرۋحانادا بەس اۋرۋ جاتىر. سىزدەر دارىگەرسىزدەر. ەمدەۋ ءۇشىن ءسىز اۋىرىپ جاتقان ادامدارىڭىزعا جۇرەك سالۋلارىڭىز كەرەك، ءبىراق جۇرەك جالعىز. ءسىز كىمگە كومەكتەسەكر ەدىڭىز؟
كوپ بالالى انا.70جاستا.
5-ايلىق نارەستە،قىز بالا.
6-جاسار ەر بالا.
قۇرىلىسشى.
قاڭعىباس.
2-جاتتىعۋ.
«كەش قالماڭىز باعدارلاماسى» بويىنشا
جۇرت كوڭىلىنە جەتسىن ءاربىر سوزدەرىڭ،
كوپشىلىكتىڭ جەتكىزىڭدەر كوزدەرىن.
دەگەن ماقساتتا پىكىرتالاس ۇيىمداستىرۋعا شاقىرامىن.
تاقىرىبىمىز: «مەنىڭ بولاشاعىم ءبىلىم بە، الدە اقشا ما؟»
وسى تاقىرىپتى ءوربىتۋ ءۇشىن ورتاعا قوناقتارىمىزدى شاقىرايىق.
1. قوناق
جۇرگىزۋشى: جاس ءمۇراتى-بىلىم-تالىم تالابى، ونەر وقۋ-جاستىڭ قارۋ-جاراعى» دەگەندەي، بىلىمنەن اسار بايلىق جوق دەيسىز. وسى تاقىرىپ توڭىرەگىندە نە دەيسىز؟
ساقتاعانوۆا اقمارال: مەن بۇل تاقىرىپ توڭىرەگىندە بىلاي دەر ەدىم: مەن نەگىزىنەن ءبىلىمدى جاقتادىم، سەبەبى ءبىز كەلەشەك قازاقستاننىڭ تۋىن تۇعىرلى، ەلتاڭباسىن ەڭسەلى ەتەتىن قازاقستان جاستارىمىز. سوندىقتان دا كەلەشەكتە تەك قانا ءبىلىم كەرەك دەر ەدىم. ءبىلىمدى ۇرپاق بار جەردە ەشقانداي قيىنشىلىق بولماي تەك قانا كەلەشەكتە ەلىمىزدى كوركەيتەر ازامات پەن ازاماتشا بولارىنا سەنىمدىمىز. ءوز جۇرەگىمنەن شىققان مىنا ولەڭدى سىزدەرگە وقىپ بەرسەم دەيمىن.
ءبىلىم كەرەك دەر ەدىم مەن قولداسا،
اقشا دەگەن بۇل ومىردە بولماسا.
بىلىمسىزدەر جۇرەدى تەك شاتتانىپ،
اقشاسى مەن بايلىعىنا ماستانىپ.
جۇرگىزۋشى:ءبىلىمدى بولىپ، اقشاسىز، قالايشا ستۋدەنت اتاناسىز؟ ورتاعا 2ء-شى قوناعىمىزدى شاقىرايىق.
سەيتىموۆا ءسانيا: «مەن ءبىلىم دە، اقشا دا كەرەك دەيمىن. ويتكەنى قازىرگى نارىققا بايلانىستى ءبىلىمدى اقشا باسىپ كەتىپ تۇر. سونىمەن قاتار ءوقازىر قالتاڭدا اقشا بولماسا، سەن وقۋعا تۇسە المايسىڭ، مەيلى سەنىڭ باسىڭدا ءبىلىمىڭ بولا بەرسىن، سەن سوندا دا اقشاڭ بولماسا وقۋعا تۇسە المايسىڭ».
2-قوناق
جۇرگىزۋشى: ادامدىق بورىشىڭ-حالىققا ەڭبەك قىل. اق جولدان اينىماي، ار ساقتا سونى ءبىل.
–ماعان اقشانىڭ قاجەتى جوق ، مەن تەك ادال ەڭبەك قىلسام بولدى.. مىسالى، مەنىڭ تاڭداپ تۇرعان ماماندىعىم ءمۇعالىم. مەن ءمۇعالىم بولىپ وقۋشىلارعا جاقسى ءبىلىم بەرىپ ولاردى بىلگەن سايىن تەرەڭدەتىپ، ۇيرەتكىم كەلەدى. مەن اقشانى قالامايمىن. تەك حالقىما ادال ەڭبەك قىلسام بولدى.
3. قوناق
جۇرگىزۋشى: قاسيەتتىڭ ءبارى كەرەك ادامعا، اقشا، قىزمەت، اتاق تا، لاۋازىم دا.
- مەن ماماندىقتى تاڭداعاندا ول تۋرالى ءبارىن ءبىلىپ الۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. ول ماماندىقتىڭ اقشاسىن، ول ماماندىق ارقىلى قانداي ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتەتىنىن ءبىلۋ كەرەك. باسقا لاۋازىمدى ادامدار ۇلكەن پايدا تاۋىپ جاتقاندا ءبىز نەگە سونداي ماماندىقتى تاڭداماسقا.
3-جاتتىعۋ:
ەگەر مەن پرەزيدەنت بولسام...
ءمۇعالىم...
اكىم...
مەكتەپ باسشىسى ...
دارىگەر..
زاڭ قىزمەتكەرى..
4-جاتتىعۋ: «دومينو»
اسەمپاز بولما ارنەگە،
ونەرپاز بولساڭ ارقالان.
سەن دە ءبىر كىرپىش دۇنيەگە،
كەتىگىن تاپ تا بار قالان.
شاشىراعان سوزدەردەن مىنا ولەڭ شۋماقتارىن بەلگىلى ءبىر ۋاقىتتا جيناپ ۇلگەرىپ، وقىپ بەرۋ كەرەك.
«بىلگەن سايىن كەلەدى بىلە بەرگىم.»
وقۋشىلار كوكەيلەرىندە جۇرگەن سۇراقتارىن مۇعالىمدەرگە قويادى.
قازىرگى ءزامان-بىلىمدىنىڭ زامانى. ەلىمىزدە جاستارعا ءبىلىم الۋ ءۇشىن وتە كوپ جاعداي جاسالىپ وتىر. سوندىقتان وقى، ءبىلىم ال، ەلىڭە ادال قىزمەت ەت. اسۋلاردان اسادى جاستار ءالى، زور بولاشاق بۇگىننەن باستالادى.، دەگەندەي بۇگىنگى ساباعىمىز وسىمەن اياقتالدى.
وقۋشىلار مەن مۇعالىمدەر ءۇشىن «ەڭبەك»، «قۋانىش»، «بەينەت»، «بولاشاق»، «ەگەمەن»، «ەرتەڭ»،ت.ب تاقىرىپ اياسىندا ايتىلاتىن سوزدەر بەرىلەدى. وسى سوزدەرگە جاقسى تىلەك ايتىپ قورىتىندىلاۋ.
ماقساتى: ادام بالاسىنىڭ ورتاق قازىناسى بىلىمگە تەرەڭ بويلاپ، الەمدى تاڭ
قالدىراتىنداي باسەكەگە كوتەرىلۋ ءۇشىن كۇرەسۋگە تاربيەلەۋ
قازاقستاننىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋ ءۇشىن كۇرەسۋگە تاربيەلەۋ.
وقۋشىلاردىڭ بولاشاق ماماندىعىن ايقىن دا سەنىمدى تاڭداۋىنا باعىت كورسەتۋ
رۋحاني-ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ، جالپى ادامي قاسيەتتەرگە يە بولاتىن تۇلعا قالىپتاستىرۋ
ءادىسى: پىكىرتالاس.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر جازىلعان پلاكات، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
بارىسى.
كىرىسپە:
ارمىسىزدار، قىمباتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار! بۇگىنگى «مەن قازاقستاننىڭ بولاشاعىمىن» اتتى تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
مەنىڭ ەلىم-قازاقستان! بۇل ءاربىر دالا پەرزەنتىنىڭ كوكىرەگىندە ماقتانىش پەن ايتاتىن ءسوزى.
ەلباسى «ەلىڭنىڭ ۇلى بولساڭ، ەلىڭە جانىڭ اشىسا، ازاماتتىق نامىسىڭ بولسا،قازاقتىڭ ۇلتتىق مەملەكەتىنىڭ نىعايىپ كوركەيۋى جولىندا جان تەرىڭدى ايانباي ءجۇرىپ ەڭبەك ەت. جەردىڭ دە، ەلدىڭ دە يەسى ەكەنىڭدى ۇمىتپا»،-دەيدى. راسىندا دا، بولاشاقتا ءوز ەلىنىڭ قوجاسى دا، يەسى دە وزدەرىڭىزسىزدەر. سىزدەر جاڭا عاسىر، جاڭا مىڭجىلدىقتىڭ جاس ۇرپاعى، ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ەرتەڭىسىزدەر.
سىزدەر-ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن، مادەنيەتىن، ءبىلىمىن كوتەرەتىن ازاماتسىزدار. جاڭا ءداۋىر كوشىن جالعاستىرۋعا، حالقىمىزدىڭ ءال-اۋقاتىننىڭ ارتۋىنا، ەلىمىزدىڭ كوركەيىپ نىعايۋىنا ۇلەس قوسۋ، باستى بورىشتارىڭىز دەپ سانايمىز.
بۇل ءعاسىر-بىلىم عاسىرى. ەلىمىزدىڭ دامۋى ءۇشىن قازاقستاندى الەم تانيتىنداي باسەكەگە قابىلەتتى ەل بولۋ ءۇشىن بۇگىنگى جاس ۇرپاق ءبىلىمدى بولۋى شارت. اقىل مەن سانانىڭ، ءبىلىم مەن بىلىكتىڭ باسەكەگە تۇسەر عاسىرى، ەرتەڭىن ويلايتىن ەل بولعاندىقتان، ەلباسىمىز شاكىرت بىلىمىنە اسا كوڭىل ءبولىپ وتىر. ەرتەڭگى كۇننىڭ بۇگىنگى كۇننەن نۇرلى بولۋىنا ىقپال ەتىپ، ادامزات قوعامىن العا جەتەلەيتىن كۇش بىلىمگە عانا ءتان. سوندىقتان سىزدەردىڭ الدارىڭىزدا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك تۇر.
ححI عاسىردىڭ تابالدىرىعىن اتتاعان مەملەكەتىمىزدىڭ جاس ۇرپاعى قانداي بولۋ كەرەك؟
1-جاتتىعۋ
«مەن حيرۋرگپىن»
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن انىقتاۋ.
اۋرۋحانادا بەس اۋرۋ جاتىر. سىزدەر دارىگەرسىزدەر. ەمدەۋ ءۇشىن ءسىز اۋىرىپ جاتقان ادامدارىڭىزعا جۇرەك سالۋلارىڭىز كەرەك، ءبىراق جۇرەك جالعىز. ءسىز كىمگە كومەكتەسەكر ەدىڭىز؟
كوپ بالالى انا.70جاستا.
5-ايلىق نارەستە،قىز بالا.
6-جاسار ەر بالا.
قۇرىلىسشى.
قاڭعىباس.
2-جاتتىعۋ.
«كەش قالماڭىز باعدارلاماسى» بويىنشا
جۇرت كوڭىلىنە جەتسىن ءاربىر سوزدەرىڭ،
كوپشىلىكتىڭ جەتكىزىڭدەر كوزدەرىن.
دەگەن ماقساتتا پىكىرتالاس ۇيىمداستىرۋعا شاقىرامىن.
تاقىرىبىمىز: «مەنىڭ بولاشاعىم ءبىلىم بە، الدە اقشا ما؟»
وسى تاقىرىپتى ءوربىتۋ ءۇشىن ورتاعا قوناقتارىمىزدى شاقىرايىق.
1. قوناق
جۇرگىزۋشى: جاس ءمۇراتى-بىلىم-تالىم تالابى، ونەر وقۋ-جاستىڭ قارۋ-جاراعى» دەگەندەي، بىلىمنەن اسار بايلىق جوق دەيسىز. وسى تاقىرىپ توڭىرەگىندە نە دەيسىز؟
ساقتاعانوۆا اقمارال: مەن بۇل تاقىرىپ توڭىرەگىندە بىلاي دەر ەدىم: مەن نەگىزىنەن ءبىلىمدى جاقتادىم، سەبەبى ءبىز كەلەشەك قازاقستاننىڭ تۋىن تۇعىرلى، ەلتاڭباسىن ەڭسەلى ەتەتىن قازاقستان جاستارىمىز. سوندىقتان دا كەلەشەكتە تەك قانا ءبىلىم كەرەك دەر ەدىم. ءبىلىمدى ۇرپاق بار جەردە ەشقانداي قيىنشىلىق بولماي تەك قانا كەلەشەكتە ەلىمىزدى كوركەيتەر ازامات پەن ازاماتشا بولارىنا سەنىمدىمىز. ءوز جۇرەگىمنەن شىققان مىنا ولەڭدى سىزدەرگە وقىپ بەرسەم دەيمىن.
ءبىلىم كەرەك دەر ەدىم مەن قولداسا،
اقشا دەگەن بۇل ومىردە بولماسا.
بىلىمسىزدەر جۇرەدى تەك شاتتانىپ،
اقشاسى مەن بايلىعىنا ماستانىپ.
جۇرگىزۋشى:ءبىلىمدى بولىپ، اقشاسىز، قالايشا ستۋدەنت اتاناسىز؟ ورتاعا 2ء-شى قوناعىمىزدى شاقىرايىق.
سەيتىموۆا ءسانيا: «مەن ءبىلىم دە، اقشا دا كەرەك دەيمىن. ويتكەنى قازىرگى نارىققا بايلانىستى ءبىلىمدى اقشا باسىپ كەتىپ تۇر. سونىمەن قاتار ءوقازىر قالتاڭدا اقشا بولماسا، سەن وقۋعا تۇسە المايسىڭ، مەيلى سەنىڭ باسىڭدا ءبىلىمىڭ بولا بەرسىن، سەن سوندا دا اقشاڭ بولماسا وقۋعا تۇسە المايسىڭ».
2-قوناق
جۇرگىزۋشى: ادامدىق بورىشىڭ-حالىققا ەڭبەك قىل. اق جولدان اينىماي، ار ساقتا سونى ءبىل.
–ماعان اقشانىڭ قاجەتى جوق ، مەن تەك ادال ەڭبەك قىلسام بولدى.. مىسالى، مەنىڭ تاڭداپ تۇرعان ماماندىعىم ءمۇعالىم. مەن ءمۇعالىم بولىپ وقۋشىلارعا جاقسى ءبىلىم بەرىپ ولاردى بىلگەن سايىن تەرەڭدەتىپ، ۇيرەتكىم كەلەدى. مەن اقشانى قالامايمىن. تەك حالقىما ادال ەڭبەك قىلسام بولدى.
3. قوناق
جۇرگىزۋشى: قاسيەتتىڭ ءبارى كەرەك ادامعا، اقشا، قىزمەت، اتاق تا، لاۋازىم دا.
- مەن ماماندىقتى تاڭداعاندا ول تۋرالى ءبارىن ءبىلىپ الۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. ول ماماندىقتىڭ اقشاسىن، ول ماماندىق ارقىلى قانداي ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتەتىنىن ءبىلۋ كەرەك. باسقا لاۋازىمدى ادامدار ۇلكەن پايدا تاۋىپ جاتقاندا ءبىز نەگە سونداي ماماندىقتى تاڭداماسقا.
3-جاتتىعۋ:
ەگەر مەن پرەزيدەنت بولسام...
ءمۇعالىم...
اكىم...
مەكتەپ باسشىسى ...
دارىگەر..
زاڭ قىزمەتكەرى..
4-جاتتىعۋ: «دومينو»
اسەمپاز بولما ارنەگە،
ونەرپاز بولساڭ ارقالان.
سەن دە ءبىر كىرپىش دۇنيەگە،
كەتىگىن تاپ تا بار قالان.
شاشىراعان سوزدەردەن مىنا ولەڭ شۋماقتارىن بەلگىلى ءبىر ۋاقىتتا جيناپ ۇلگەرىپ، وقىپ بەرۋ كەرەك.
«بىلگەن سايىن كەلەدى بىلە بەرگىم.»
وقۋشىلار كوكەيلەرىندە جۇرگەن سۇراقتارىن مۇعالىمدەرگە قويادى.
قازىرگى ءزامان-بىلىمدىنىڭ زامانى. ەلىمىزدە جاستارعا ءبىلىم الۋ ءۇشىن وتە كوپ جاعداي جاسالىپ وتىر. سوندىقتان وقى، ءبىلىم ال، ەلىڭە ادال قىزمەت ەت. اسۋلاردان اسادى جاستار ءالى، زور بولاشاق بۇگىننەن باستالادى.، دەگەندەي بۇگىنگى ساباعىمىز وسىمەن اياقتالدى.
وقۋشىلار مەن مۇعالىمدەر ءۇشىن «ەڭبەك»، «قۋانىش»، «بەينەت»، «بولاشاق»، «ەگەمەن»، «ەرتەڭ»،ت.ب تاقىرىپ اياسىندا ايتىلاتىن سوزدەر بەرىلەدى. وسى سوزدەرگە جاقسى تىلەك ايتىپ قورىتىندىلاۋ.
You Might Also Like
-
سوزدىك جۇمىسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءتىلى مەن ويلاۋىن دامىتۋدىڭ جولدارى
