InfoHub Logo

باقىت دەگەن — سەنىڭ بالا كۇندەرىڭ،

باقىتسىز-اق باقىتتى بوپ جۇرگەنىڭ.

                                              م. ماقاتايەۆ

ۇلكەن قالانىڭ شاعىن كوشەسى. بۇرىنىراقتا الدەبىر ورىستىڭ اتىمەن اتالعان. بىرنەشە جىل بۇرىن ەل تانيتىن باتىر اتامىزدىڭ اتى بەرىلدى. باسقانى بىلمەيمىن، ءوزىمىز وسى كوشەنىڭ تۇرعىنى ەكەنىمىزدى ماقتان تۇتامىز. بۇل كوشەنىڭ بويىندا ورىس تا، كارىس تە، ۇيعىر دا تۇرادى. دەگەنمەن قازاعى كوبەيىپ كەلەدى...

ءبىز وسى جولدىڭ بويىمەن تالشىن ەكەۋمىز كۇنىگە ەكى مارتە قاتىنايمىز. تاڭدا ۇيدەن بالاباقشاعا، كەشتە بالاباقشادان ۇيگە قاراي ءجۇرىپ وتەتىن جولىمىز — وسى. ءبىراق ءبىزدىڭ جىلدامدىعىمىز ەكى باعىتتا ەكى ءتۇرلى بولادى. ويتەتىن سەبەبىمىز، ەرتەڭگىلىك تالشىن بالاباقشادان كەشىگىپ قالماۋ ءۇشىن مۇمكىندىگىنشە جىلدامىراق جۇرۋگە تىرىسامىز. كەيدە ۋاقىتىمىزدان كەش ويانىپ قالساق، وندا ءتىپتى از-كەم جۇگىرۋىمىزگە دە تۋرا كەلەدى. ال كەشتە اسىقپاي اياڭدايمىز. ويتكەنى، ءبىز قاي ۋاقىتتا بارساق تا، تالشىننىڭ ماماسىنا ءبارىبىر. ەڭ باستىسى كەشكى اسقا ۇلگەرسەك بولعانى. مامامىز سەگىز جارىمنان كەشىگىپ قالساڭ، كىرگىزبەي قوياتىنداي تاربيەشى جانار اپاي ەمەس.

قىستىڭ قاتۋ مىنەزى قايتىپ، كوكتەمنىڭ جايماشۋاعى بەلگى بەرە باستاعان جايلى كۇن ەدى. بۇگىن دە كۇندەگى ادەتىمىز بويىنشا بالاباقشادان شىعىپ، ۇيگە قاراي اسىقپاي اياڭداپ كەلەمىز. تالشىن ادەتتەگىدەي ءار نارسەنى سۇراپ، مازامدى الۋدا. كەيدە تىم-تىم سۇراعىشتاپ كەتكەندە اشۋلانىپ قالامىن. ءبىراق بىلمەككە قۇمارلىعى ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، ىقىلاسسىز بولسام دا، جاۋاپ بەرۋگە تىرىسامىن. ءار كۇن سايىن ءارتۇرلى تاقىرىپتى ءسوز ەتەمىز. جانە ءبىر قىزىعى، ءبىز مىنا كۇنى مىناداي تاقىرىپتا سويلەسەمىز دەپ جوسپارلامايمىز. ءبىزدىڭ جول بويىنداعى اڭگىمەمىزدىڭ نە جايىندا بولاتىنى دا اياق استىنان تۋىندايدى. بۇگىنگى اڭگىمەمىز ويلاماعان جەردەن جاراتۋشى يەمىز جايىندا بولدى. تالشىن اۋدەم جەردە تۇرعان پراۆوسلاۆتاردىڭ شىركەۋىن يەگىمەن نۇسقاپ:

— اكە، اناۋ ورىستاردىڭ قۇدايىنىڭ ءۇيى مە؟ — دەدى.

— نەگە ولاي دەدىڭ؟ — دەدىم سۇراعىنا سۇراقپەن جاۋاپ بەرىپ.

— ويتكەنى، شەشەم قازاقتار باراتىن مەشىتتى اللانىڭ ءۇيى دەيدى عوي.

— قىزىم، قۇداي جالعىز. ءار ۇلتتىڭ جەكە-جەكە قۇدايى بولمايدى. ەگەر قازاقتىڭ ءوز قۇدايى، ورىستاردىڭ ءوز قۇدايى بولاتىن بولسا، وندا ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ وزىندە 130 قۇداي بولاتىن ەدى. ول دۇرىس ەمەس. ولاي بولمايدى ەشۋاقىتتا. ون سەگىز مىڭ عالامدى جاراتقان ءبىر عانا قۇداي بار. ورىستى دا، قازاقتى دا جاراتقان — ءبىر اللا.

— اڭدار مەن قۇستاردى شە؟

— اڭدار مەن قۇستاردى دا، بارلىق وسىمدىكتەر مەن جاندىكتەردى دە سول اللا جاراتقان.

— وندا نەگە بولەك-بولەك مەشىت سالعان.

— ويتكەنى، قۇداي بىرەۋ بولعانمەن، سەنىمدەر ءار ءتۇرلى.

— قۇداي مەشىتتىڭ ىشىندە وتىرادى ما؟

— جوق، جاراتقان يەمىز اسپاندا، جەتى قات كوكتە.

— وندا نەگە مەشىتتى اللانىڭ ءۇيى دەيدى؟

— ويتكەنى، ول جەردە ادامدار اللاعا قۇلشىلىق جاسايدى.

تالشىن ءبىراز ۋاقىت ءۇنسىز قالدى. ونىڭ نە ويلاپ كەلە جاتقانىن بىلەمىن. جاراتقان يەمىز جايىنداعى جاقسى ويلارىن بولمەۋگە تىرىسىپ، مەن دە ءوز ويلارىممەن جەكە قالدىم.

— اكە، — دەدى تالشىن ءبىر ۋاقىتتا جۇلىپ العانداي.

— ءاۋ.

— ءبىز قۇدايدى كورە الامىز با؟

— ءيا، كورە الامىز.

تالشىن مەنىڭ جاۋابىما قاتتى قۋاندى. قۋانعانى سول — بەت-جۇزى الاۋلاپ شىعا كەلدى. قىزىق، بالا تۇگىلى كەيدە بىزدەر — ۇلكەندەردىڭ ءوزى اللانىڭ نۇرلى ديدارىن كورمەككە قۇشتارلانا بەرمەيتىنىمىز انىق قوي. ومىرىندە بىردە-بىر رەت ول جايىندا ويلانىپ كورمەگەن ادامدار قانشاما. تالشىن جۇلىپ العانداي:

— سوندا قاشان، قايدان كورەمىز؟ — دەدى.

— وعان دەيىن كوپ ۋاقىت بار، قىزىم. ول ءۇشىن ادامدار ءتارتىپتى بالا بولىپ ءوسىپ، ۇلكەيگەندە جاقسى ادام بولىپ ءومىر ءسۇرۋى كەرەك. سودان كەيىن ۇلكەن اتا، اپا بولعان كەزىندە جانى اسپانعا ۇشىپ كەتەدى. سول جاقتا اللانى كورەدى، — دەدىم. ەندى عانا ەس جيىپ، دۇنيەنى تاني باستاعان قىزىما اقىرزامان جايىندا قوزعاماي-اق قويايىن دەپ شەشتىم.

— ەگەر ءتارتىپتى بالا بولماسا، ۇلكەيگەندە جاقسى ادام بولماسا، كورىنبەيدى مە سوندا؟

— ءيا، ناشار ادامدارعا كورىنبەي قويادى.

ول تاعى دا ءۇنسىز قالدى. ناقتى نە ويلاپ كەلە جاتقانىن بىلمەسەم دە، شامالاي الاتىن سياقتىمىن. راسىندا دا ول جاڭاعى ويدىڭ توڭىرەگىنەن الىستاماعان ەكەن.

— اكە، وندا اللا ديماعا كورىنبەيتىن شىعار.

— نەگە ولاي دەدىڭ؟

— ويتكەنى، ول دەگەن ءتارتىپسىز بالا. توبىمىزداعى قىزداردىڭ شاشىن جۇلىپ، بالالارعا ءتيىسىپ، جىلاتا بەرەدى.

— جوق، تالشىن. ولاي دەۋگە بولمايدى. ونىكى جاي عانا اقىماقتىق. نەمەسە ەسسىز ەركەلىك. جاراتۋشى اللانىڭ مەيىرىمى شەكسىز. جانە سونشالىقتى كەشىرىمدى. ول ديمانىڭ اقىلسىزدىعىن كەشىرەدى. بار بولعانى ديما ۇلكەيگەندە جاقسى ادام بولسا بولعانى.

— مەنىڭ اجەم جاقسى ادام بولدى عوي. اللا اجەمە كورىنە مە؟

— ارينە، كورىنەدى.

— وندا مەن دە ءومىر بويى اجەم سياقتى جاقسى ادام بولامىن.

ءبىزدىڭ بۇل اڭگىمەمىز كەزەكتى باعدارشامعا كەلگەندە عانا ءۇزىلدى. ويلانىپ كەلە جاتىپ بايقاماي قالسام كەرەك، قىزىم قولىمنان تارتىپ:

— اكە، قىزىل جانىپ تۇر عوي، — دەگەندە بارىپ قانا شوشىپ ويانعانداي قالت تۇرا قالدىم.

— قىزىل جانعاندا توقتايمىز. سارى جانعاندا دايىندالامىز. جاسىل جانعاندا جۇرەمىز. بىزگە جانار اپاي سولاي دەپ ۇيرەتكەن. ال ەندى جۇرەيىك، جاسىل جاندى.

تالشىن ەكەۋمىز اق جولاقتىڭ ۇستىمەن ءوتىپ، ۇلكەن جولدىڭ جيەگىندەگى جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان سوقپاققا تۇستىك. تالشىن اياعىن اپىل-تاپىل باسىپ، الدىما ءتۇسىپ الىپ جىلدام ءجۇرىپ كەلە جاتىر. دۇكەننىڭ الدىندا مۇگەدەكتەرگە ارنالعان اربادا ەكى اياعى تىزەسىنەن كەسىلگەن ورتا جاستاعى ەر كىسى وتىر. ءجۇزى جازدىڭ ىستىعىندا اپتاپقا كۇيىپ، قىستا ايازعا قارىلىپ، ابدەن توتىققان. تالشىن ادەتتەگىدەي قالتاسىنان 15 تەڭگەسىن الىپ، مۇگەدەك كىسىنىڭ الدىنداعى قوراپقا تاستادى. بۇل اقشانى اناسى تاڭدا تاتتىگە دەپ بەرگەن. مۇگەدەك كىسى بەتىن سيپاپ، «اللا جارىلقاسىن» دەپ قالا بەردى. تالشىن ءبىر جىميىپ قويدى دا:

— بۇگىنشە ءبيتامىن جەمەي-اق قويايىن. مىنا اعا نان الىپ جەسىن، — دەدى.

وسىندايدا ويلاناسىڭ… «اكە بالانى عانا ەمەس، بالا دا كەرەك جەرىندە، بەلگىلى ءبىر مولشەردە اكەنى تاربيەلەيدى» دەگەن ءتامسىلدىڭ راس ەكەنىنە تاعى دا كوز جەتسىزەسىڭ. ايتپەسە مۇنداي مۇگەدەكتەردىڭ ءارقايسىسىنا بۇرىلىپ قاراپ، ءار كەزدەسكەن سايىن قورابىنا اقشا تاستاي بەرمەيتىنىمىز شىندىق قوي.

— اكە، بۇل كىسىنىڭ بالالارى جوق پا سوندا؟

— بىلمەيمىن.

— جوق شىعار. ايتپەسە كۇن سۋىقتا ءبۇيتىپ وتىرعىزىپ قويماس ەدى عوي.

نەگە وعان كەيبىر ادامدار عانا اقشا بەرەدى دە، كەيبىر ادامدار بەرمەيدى.

— ويتكەنى، ەكى اياعى ءبۇتىن دەمەسەڭ، دەنى ساۋ ادامداردىڭ وزدەرىندە دە اقشا كوپ بولا بەرمەيدى. جانە مىنا اعاعا ۇكىمەت اي سايىن اقشا تولەپ تۇرادى.

— اياعى جوق بولعانى ءۇشىن با؟

— ءيا.

جانى جاڭا جاۋعان قارداي كىرشىكسىز تازا، كوڭىلى تاۋ سۋىنداي مولدىرەپ، كۇلكىسى تاسبۇلاقتاي سىلدىرلاپ تۇرعان قىزىمنىڭ ءاربىر قىلىعىنا قاراپ، قۋانىپ كەلەم. ادامنىڭ بويىنداعى مەيىرىم ازايىپ تۇرعان ۋاقىت قوي. ونىڭ ۇستىنە ءبىرىن-بىرى باۋىر كورەتىن اۋىل دا ەمەس. تالاس پەن تارتىسقا تولى قاربالاس قالا. جەر بەتىنەن جوعالىپ بارا جاتقانداي كورىنەتىن مەيىرىمنىڭ جاس جۇرەكتەردە قايتا تۇلەپ، ءبۇر جاراتىنىن كورىپ، كوڭىل جۇباتاسىڭ. مەنىڭشە، اللا تاعالا ەشكىمدى دە قاتىگەز قىلىپ جاراتپايدى. ءار پەندەسىنىڭ جۇرەگىنە ومىرىنە جەتەرلىك مەيىرىم قۇيادى. تەك وسە كەلە، ەسەيە كەلە ءار ءتۇرلى سەبەپتەرمەن جوعالتىپ الاتىن سياقتىمىز. كەيدە ءوزىمىزدىڭ قاتىگەزدەنگەنىمىزبەن قويماي، جۇرەكتەرى مەيىرىم مەن ماحابباتقا تولى بۇلدىرشىندەردى دە قاتايتىپ الامىز با دەپ قورقامىن. ءبىز ءبۇلىنىپ بولدىق قوي. بۇلىنبەگەندە نەمىز قالدى؟ شىركىن-اي، وسى پەرىشتەلەر ادامدىق تابيعاتىنان الىستاماسا ەكەن دەپ تىلەيمىن.

— اكە، مەن بىردەن ەكىنشى سىنىپقا بارسام قايتەدى؟

تالشىننىڭ مىنا وقىس سۇراعى مەنى قالىڭ ويدىڭ اراسىنان سۋىرىپ الدى.

— نەگە؟

— ويتكەنى، مەن ءارىپتىڭ ءبارىن بىلەمىن. جازا دا الامىن، وقي دا الامىن. ءتىپتى ساناي دا الامىن.

— وسى سەن قانشاعا دەيىن ساناي الاتىن ەدىڭ؟

— ميلليونعا دەيىن.

— قالاي سوندا؟

— مەن بۇرىن جۇزگە دەيىن ساناي الاتىنمىن. سۇيتسەم، جۇزگە دەيىن ساناپ ۇيرەنگەسىن ءارى قاراي كەتە بەرەدى ەكەن عوي. مىسالعا ءجۇز دەگەننەن كەيىن ءجۇز ءبىر، ءجۇز ەكى دەپ ساناي بەرەسىڭ. ەكى جۇزدەن، ءۇش جۇزدەن كەيىن دە سولاي.

— ال، مىڭعا جەتكەندە شە؟

— ول دا قيىن ەمەس. مىڭ ءبىر، مىڭ ەكى دەپ كەتە بەرەدى دە، ءارى قاراي ءبىر مىڭ ءبىر ءجۇز ەلۋ بەس دەپ جالعاسا بەرەدى.

— دەگەنمەن ءوز قاتارىڭمەن بىرگە وقىعانىڭ دۇرىس.

— مەن دە سونى ايتام عوي، اكە.

— وندا سول قاتارلارىڭمەن بىرگە ءبىرىنشى سىنىپقا بار.

— جوق ءسىز مەنى تۇسىنبەي قالدىڭىز. مەنىڭ توبىمداعى ديمالار مەنىڭ قاتارىم ەمەس قوي. ولار ءالى ءارىپ تانىمايدى. ونى ايتاسىز ساناي دا المايدى. سوندىقتان مەن ولارمەن بىرگە ءبىرىنشى سىنىپقا بارىپ اۋرە بولماي، بىردەن ءوز قاتارىممەن بىرگە ەكىنشى سىنىپتى وقي بەرەيىن.

— جارايدى، قىزىم، ونى جازدا شەشەرمىز. مۇمكىن قىركۇيەكتە سەنى ەكىنشى سىنىپقا قابىلداتارمىز. ءبىراق اسىقپاعان دا ءجون.

— اكە، مەن تەزىرەك ءوسىپ، ساعان كومەكتەسكىم كەلەدى.

«ارمانشىل قىزىم مەنىڭ!» دەدىم ىشتەي ءسۇيسىنىپ. وسىلاردىڭ ارمانى عوي بىزگە قانات ءبىتىرىپ جۇرگەن… بۇلار بولماسا مارعاۋ تىرلىك مەڭدەگەن سارى مىسىق قۇساپ جاتا بەرگىمىز كەلەدى-اۋ پەش تۇبىندە.

انە اناۋ ءبىر تۇستا قوس قاباتتى اسەم ءۇي تۇر. تالشىن سول ۇيگە قاتتى قىزىعادى. ءبىزدىڭ سونداي ءۇيىمىز بولسا عوي دەپ ارماندايدى. بۇگىن تاعى دا كوز الماي قاراپ كەلە جاتىر. الدەن كەيىن:

— اكە، ءبىز قاشان وسىنداي ءۇي سالامىز؟ — دەدى.

مەن دە ادەتتەگىدەي:

— اسىقپا قىزىم، بىزدە ءبارى دە بولادى، — دەدىم. ەڭ العاش كورگەندە نە دەگەنى دە ەسىمدە. بۇل ءۇيدى العاش كورگەندە:

— اكە، اناۋ ءۇيدى قاراشى، — دەگەن.

— ءيا، كوردىم، — دەگەنمىن نەمقۇرايدىلاۋ.

— كۇشتى، ءيا، — دەگەن ول سۇيسىنە قاراپ.

— ءيا، — دەگەنمىن مەن سوڭى نەمەن اياقتالار ەكەن دەپ.

— ءبىز دە وسىنداي ءۇي سالايىقشى، — دەگەن.

سودان بەرگى ارمانى — سول. ءبىر بولمەلى جاتاقحانادان زەرىگىپ تە كەتەدى-اۋ، شاماسى. ءوزىمىزدىڭ ءۇيىمىز بولسا، ول ءۇيدىڭ اۋلاسى كەڭ بولسا، ويىن الاڭىندا قۇم ءۇيىلىپ جاتسا دەپ ارماندايدى. ەگەر سولاي بولسا، وزىنەن كەيىنگى ءىنىسىن ارباسىنا سالىپ سۇيرەپ، اراسىندا قۇمعا ويناتار ەدى. ال جاتاقحانادا تۇراتىندىقتان وعان ونداي مۇمكىندىكتەر تۋا قويمايدى. قاپتاعان ماشينالاردان قاۋىپتەنەمىز. بۇل كۇندە اۋلالاردا بالالار وينايتىن دا ورىن قالماي بارادى. قاي جەرگە كىرسەڭ دە، ءيىن تىرەسكەن ماشينالار تۇرادى.

ماشينا دەمەكشى، ءبىز قىزىم ەكەۋمىز كەيدە ونى دا ارمانداپ قويامىز. اسىرەسە قىستىڭ كۇندەرى اياز قىسقاندا قاتتى قينالىپ كەتەمىز. ءۇي مەن بالاباقشانىڭ اراسىنداعى 1 شاقىرىمنان اسا جەر كۇن سۋىعاندا 3 شاقىرىمعا تاتيدى-اۋ. بىردە كۇن قاتتى سۋىق بولدى. قار بوراپ بەردى. جىلدام جۇرمەك تۇرماق، قارىس قادام اتتاۋ مۇڭ. ءسويتىپ، ارەڭ ءجۇرىپ كەلە جاتقانىمىزدا، كورشى تۇراتىن ءبىر كىسى توقتاپ، ءبىزدى جەتكىزىپ سالعان ەدى. تالشىننىڭ سول كەزدەگى قۋانىشىندا شەك بولمادى. قۋانىپ تۇرىپ قايىرىمدى اعاسىنا:

— راحمەت، اعاي، — دەگەن. كۇننىڭ سۋىعىنا توڭباي، جىپ-جىلى ماشينامەن جەتىپ كەلگەندى كىم جەك كورسىن.

— بىزدە دە وسىنداي ماشينا بولسا عوي، — دەپ ەدى ماعان ۇمىتپەن قاراپ. سودان كەيىن:

— اسىقپاساق، بىزدە ءبارى دە بولادى، ءيا، اكە، — دەدى.

ادەيى مەنىڭ ءسوزىمدى ايتقان. ءبىر شەتىنەن ءوزىن جۇباتىپ، ەكىنشىدەن، مەنىڭ شاراسىز قالپىمدى اياعان شىعار.

ءقازىر دە سول ءار ءتۇرلى ارمانداردىڭ يىرىمىندە كەلە جاتىر. ادامدى بيىككە شىعاراتىن دا، جەتىستىككە جەتكىزىپ، باقىتتى ەتەتىن دە سول ارمان ەمەس پە؟ بارلىق جاقسىلىقتار ارمانداۋدان جانە سول ارمانعا ۇمتىلۋدان تۇرماي ما؟ «ارمانسىز ادامنىڭ قاناتسىز قۇسپەن تەڭ» ەكەندىگىن بىلەتىن مەن تالشىننىڭ ارمانىنا قانات ءبىتىرىپ تۇرامىن ىلعي.

— تالشىن، ءبىزدىڭ ءوزىمىزدىڭ ۇلكەن ءۇيىمىز بولعاندا سەن ول ۇيگە نە ىستەيسىڭ؟ — دەدىم مەن ادەيى.

— ول ءۇيدىڭ اۋلاسى كەڭ بولا ما؟ — دەدى ول.

— ءيا.

— ول ۇيدە تال-تەرەكتەر بولا ما؟

— بولادى. بولماسا ءوزىمىز ەگەمىز.

— ءيا، ايتپاقشى ءوزىمىز ەگەمىز ءبارىن. ءبىزدىڭ باقشامىزدا الما، المۇرت، شيە، ورىك — ءبارى وسەتىن بولادى. جانە ءجاي عانا تەرەكتەردە دە وسەدى. سول جاي تەرەكتەرگە قۇستىڭ ۇياسىن جاسايمىز. وعان قۇستار كەلىپ بالاپان شىعارادى.

— قۇستار شيەلەرىڭدى جەپ كەتسە، قايتەسىڭ؟ — دەيمىن مەن قايتەر ەكەن دەپ.

— جوق، مەنىڭ قۇستارىم اقىلدى قۇستار بولادى. ولار جەمىس-جيدەككە تيىسپەيدى. ولار جەمىستەرگە تيىسپەس ءۇشىن قارىندارى توق بولۋ كەرەك. ال ولاردىڭ قارىندارى توق بولۋ ءۇشىن، ءبىز ولاردىڭ ۇيالارىنا جەم سالىپ تۇرامىز.

مىنە، ارمانىمىز بەن قيالىمىزدىڭ، ءار ءتۇرلى تاقىرىپتاعى اڭگىمەلەرىمىزدىڭ اسەرىمەن ۇيگە دە جاقىنداپ قالدىق. ءومىر جولى دا وسى كوشە جولى سياقتى ەمەس پە؟ جول-جونەكەي جاقسى دا، جامان دا كەزدەسەدى. قالتارىسى مەن بۇلتارىسى دا كوپ. ءبىر ماقساتتى بەتكە الىپ ءجۇرىپ وتە شىعاسىڭ. ءقازىر ۇيگە كىرەمىز، كيىمىمىزدى شەشەمىز. سودان كەيىن قولىمىزدى جۋىپ، كەشكى تاماق دايىن بولعانعا دەيىن تەلەديدار قاراپ، كىتاپ وقىپ ءبىراز ۋاقىت وتكىزەمىز. ودان كەيىن جارىم ساعات اتكەنشەك تەبەمىز دە، تاقپاق جاتتايمىز. سوسىن توعىز جارىمدا ۇيقىعا جاتىپ، تاڭعى جەتىدە ويانامىز. سودان كەيىن تاعى دا ءوزىمىزدىڭ ۇيرەنشىكتى جولىمىزبەن بالاباقشاعا بارامىز. تالشىن سوندا قالىپ، مەن جۇمىسىما كەتەمىن. سودان كەيىن كەشكە قاراي تاعى دا ۇيگە قاراي اسىعامىز. وسىلاي ءومىر جالعاسا بەرمەك.

تالشىن مەنەن ەكى-ۇش ادىم جەردە الدىعا باستاپ بارا جاتىر. وڭ قولىن جۇرەك تۇسىنا قويىپ الىپ، ءانۇراندى شىرقاپ كەلەدى.

— مەنىڭ ەلىم،

مەنىڭ جەرىم.

گۇلىڭ بولىپ ەگىلەمىن، ەلىم،

تۋعان جەرىم مەنىڭ، قازاقستانىم! — دەدى دە قالت تۇرا قالدى. سودان كەيىن ماعان تىكتەپ قارادى دا:

— اكە، قازاقستان مەنىكى عوي، ءيا؟ — دەدى.

— ءيا، قازاقستان سەنىكى، — دەدىم كۇلىپ.

راس، بۇل سەنىڭ ەلىڭ، سەنىڭ جەرىڭ! سەن وسى ەلدىڭ ەگىلگەن گۇلىسىڭ، توگىلگەن جىرىسىڭ، قىزىم. تۋعان جەرىڭ — سەنىڭ وتانىڭ. بۇل — سەنىڭ قازاقستانىڭ. سەندە ءبارى دە بولادى. ءسال شىدا.

ۇيگە كىرگەن بويدا بويىن قۋانىش كەرنەگەن تالشىن كيىمىن شەشىپ جاتقان شەشەسىنە:

— اپا، ءبىزدىڭ قازاقستانىمىز بار عوي. بىزدە ءبارى دە بولادى. ءبىراق ءسال شىداۋىمىز كەرەك ەكەن، — دەدى.

— شىداۋىنداي-اق شىداپ كەلەمىز عوي. قاشان بولار ەكەن؟ — دەدى شىداۋدان باسقاعا امالى جوق اناسى.

---