مەنىڭ سۇيىكتى ەرتەگى كەيىپكەرىم
عالام جايلى عاجاپ سىرلار شەرتەدى-
ەرتەگىنى ءتاۋىر كورەم مەن تەگى...
ءجۇرسىن ەرمان
ادامنىڭ قيالدان، ويدان شىعارعان بارلىق كونە دۇنيەلەرى ميفتەر، اڭىزدار جانە ەرتەگىلەر بولىپ ۇشكە بولىنەدى. «ەرتەگى» دەگەن ات ەرتەدە، ەرتە كۇندەگى دەگەن سوزدەردەن تۋعان. ەرتەگىلەردىڭ ءتىلى كوركەم، قاراپايىم، تۇسىنىكتى، جەڭىل كەلەدى. ەرتەگى –جاقسىلىق پەن جاماندىقتى جەڭىپ،سوڭى جاقسىلىقپەن اياقتالاتىن ويدان شىعارىلعان حيكايا.ەرتەگىلەر - تۇنىپ تۇرعان قيال-عاجايىپتار، جانۋارلار ادامشا سويلەسەدى، باتىرلار جاۋ اسكەرىمەن عانا ەمەس، ايداھارلارمەن، جىن-پەرىلەرمەن جانە باسقا دا حالىق قيالىنان تۋىنداعان جالماۋىز - قۇبىجىقتارمەن شايقاسادى. ەرتەگىلەر ءبىزدى جالقاۋ بولماۋعا، ۇلكەندى سىيلاۋعا، جاقسى مەن جاماندى اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتەدى.
قازاق ەرتەگىلەرى سان الۋان، ولاردى حايۋاناتتار تۋرالى ەرتەگىلەر، قيال – عاجايىپ ەرتەگىلەر، تۇرمىس - سالتقا بايلانىستى ەرتەگىلەر، باتىرلىق ەرتەگىلەر، كۇلدىرگى ەرتەگىلەر دەپ بىرنەشە توپقا بولۋگە بولادى.
مەن العاش ارىپتەردى تانىعاننان باستاپ، قولىما ۇستاعان كىتابىم «ەرتەگىلەر ەلىندە» ەدى. تاڭعاجايىپ سيقىرعا تولى ەرتەگىلەردى ءسۇيسىنىپ وقي باستادىم. ەرتەگىلەر مەنىڭ قيالىما قانات ءبىتىرىپ، ارمانىمدى اسقاقتاتتى، قايراتتى ىستەرگە قۇلشىندىردى. شەشەن سويلەۋگە، ويدى ادەمى بايانداۋعا ۇيرەتتى.ەرتەگىلەر مەنى نەبىر قۇپيا سىرلار الەمىنە جەتەلەدى،كوزىمدى اشىپ، كەرەمەتتەردى تانىتتى. ەرتەگى مەن ءۇشىن ادال دوسىم، ءارى سىرلاسىم.قولىم قالت ەتسە، ەرتەگىلەر وقىپ، سول كەيىپكەرلەرمەن سىرلاسىپ، جەكە ءبىر الەمدە جۇرگەندەي سەزىنەمىن.مەن ءۇشىن بارلىق ەرتەگىلەر قىزىقتى، ونداعى ءاربىر كەيىپكەر ۇنامدى.ءبىراق سولاردىڭ ىشىندە ءوزىم ەرەكشە سۇيەتىن ءبىر كەيىپكەرىم بار.
مەنىڭ سۇيىكتى كەيىپكەرىم – كۇلشە قىز. «نە ءۇشىن ۇنايدى» دەپ ويلايتىن شىعارسىزدار؟ كۇلشە قىز - وتە جاس، ەڭبەكقور، ۇلكەندى سىيلايتىن، تاربيەلى قىز. وگەي اناسى مەن ونىڭ ەكى قىزىنان تەپەرىش كورىپ،ءوز ۇيىندە ءوزى كۇڭ بولعان مەيىرىمدى دە سۇلۋ قىز. ول ءوزىنىڭ ۇستامدىلىعىمەن، اقىل-پاراساتتىلىعىمەن، ەڭبەكقورلىعىمەن، مەيىرىمدىلىگىمەن ۇنامدى. قانداي بولماسىن، وگەي اناسىنان قانشا ءزابىر كورسە دە، وزىنە ءتان ەرەكشەلىگىمەن، كەڭ جۇرەگىمەن اقىل تاۋىپ، ومىردەن باز كەشىپ تۇڭىلمەي، كەرىسىنشە، ۇيدەگى بار تىرلىكتى ءوز موينىنا الىپ، اكەسىنە تىرەنىش بولادى.مىنە، ءۇي شارۋاسىنداعى ناعىز پىسىق قىز.مەنىڭ جاسىمداعى ءاربىر قىز بالا وعان ۇقساعىسى كەلەدى. مەن ءقازىر 6-سىنىپتا وقيمىن.ءوزىمدى ۇلكەنمىن دەپ سانايمىن. مەن دە كۇلشە قىز سياقتى مەيىرىمدى، سۇلۋ، اقىلدى قىز بولعىم كەلەدى.ول سياقتى باقىتتى بولعىم كەلەدى. ەڭ باستىسى، كۇلشە قىز سياقتى اق، ادال بولمىستى، ەڭبەكقور بولعىم كەلەدى. مەنىڭ سۇيىكتى كەيىپكەرىم ماعان تەك جاقسى جاعىنان ۇلگى بولدى.ەندەشە ەرتەگى - اتا-بابادان مۇرا بولىپ قالعان قۇندى شىعارما.ونىڭ قاي- قايسىسىن الساق تا تاربيەلىك ءمانى كوپ. ەرتەگى كەيىپكەرلەرى مەنىڭ اينىماس دوستارىم، تاۋسىلماس اقىلشىلارىم بولىپ قالا بەرمەك.
شىمكەنت قالاسى №3 جوببم
6 «د» سىنىپ وقۋشىسى سۋلتانحودجايەۆا شاكيرا
You Might Also Like
-
2019-2020 وقۋ جىلىنىڭ باسىندا قازاقستاندا 125 جوعارى وقۋ ورنى جۇمىس ىستەدى. ءبىر جىل ىشىندە جوعارى ءبىلىم سالاسىندا كورسەتىلگەن قىزمەتتەردىڭ كولەمى 10 پايىزعا ءوستى.
