InfoHub Logo

جۋماگۋلوۆا سالتانات
كولدەيەۆا فەرۋزا

مازمۇنى

كىرىسپە

مەيىربيكە ىسىندەگى موتيۆاسيالىق فاكتوردىڭ احۋالى.......

نەگىزگى ءبولىم

مەيىربيكەلىك كۇتىمدى جاقسارتۋدىڭ زاماناۋي جولدارى

1.1. موتيۆاسيا -  كۇردەلى پسيحولوگيالىق قۇبىلىس.........

1.2. موتيۆاسيالىق فاكتوردى انىقتاۋدا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر

1.3. الەمنىڭ موتيۆاسياسى

قورىتىندى

ۇسىنىلاتىن نوۆيزنا جانە كۇتىلەتىن ناتيجە

زەرتتەۋدىڭ ماقساتى: مەدبيكەلەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جانە مەديسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن ىنتالاندىراتىن فاكتورلاردى زەرتتەۋ بولىپ تابىلادى.

كىلت سوزدەر: ىنتالاندىرۋشى فاكتورلار؛ مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ساپاسى، مەيىربيكە ءىسى.

The study was carried out to examine factors motivating paramedical personnel to increase level of professional qualifi cation and quality of medical care rendering.

Key words: motivating factor؛ quality؛ medical care؛ paramedical personnel.

تاقىرىپتىڭ وزەكتىلىگى: ەڭبەك رەسۋرستارىن ۇتىمدى پايدالانۋ دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىنىڭ ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋىنىڭ نەگىزگى شارتتارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى، بۇل حالىقتىڭ قاجەتتى مەديسينالىق كومەكتى قامتاماسىز ەتۋدە بارىنشا قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەدى. بىلىكتى مەديسينا كادرلارىنىڭ جەتكىلىكتى سانىنىڭ بولۋى ەل ازاماتتارىن ساپالى جانە قول جەتىمدى مەديسينالىق كومەكپەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدى شارتى بولىپ تابىلادى. سونىمەن قاتار، ەڭبەك رەسۋرستارىن باسقارۋ پروسەسىندە ولار وزدەرىنىڭ مەديسينالىق قىزمەتتەرىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋدىڭ كىلتى رەتىندە كاسىبي داعدىلار دەڭگەيىن كوتەرۋگە دەگەن موتيۆاسيا قاجەتتى قۇرال بولىپ تابىلادى.    

ەڭبەك قىزمەتىن ىنتالاندىرۋ تۇتاستاي العاندا قىزمەتكەرلەر مەن قوعامنىڭ الەۋەتىن دامىتۋعا الىپ كەلەدى. ەڭبەك قىزمەتىن ىنتالاندىرۋ - موتيۆاسيالىق مەحانيزمدى ىسكە اسىرۋدىڭ ءبىر قۇرالى.

جوعارعى دەڭگەيدەگى  ۇيىم قىزمەتكەرلەرى ءوز قاجەتتىلىكتەرىن بارىنشا قاناعاتتاندىرۋعا ءتيىس، بۇل كەيىننەن ءبىزدىڭ قوعامىمىزدى دامىتادى جانە ادامدار وزدەرىن دامىتا باستايدى، سونىمەن قاتار ۇيىمداردىڭ جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتەدى.

ءومىر ساپاسىن زەرتتەۋدىڭ وزەكتىلىگى دەنساۋلىق ساقتاۋدى قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزدى فاكتورى بولىپ تابىلادى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرى قازىرگى الەۋمەتتىك ءومىردىڭ بارلىق ناقتى پروبلەمالارىن باستان كەشىرەتىن الەۋمەتتىك توپتاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرى وزدەرىنىڭ ومىرلىك پروبلەمالارىمەن بىرگە پاسيەنتتەرىنىڭ پروبلەمالارىن شەشىپ، ەكى جاقتى الەۋمەتتىك-پسيحولوگيالىق جۇكتەمەنى باستان كەشۋدە.

مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قىزمەتى ءبىرقاتار ەرەكشەلىكتەرگە يە. باسقا ادامدار دەنساۋلىعى مەن ءومىرى ءۇشىن كۇندەلىكتى جاۋاپكەرشىلىك، ءارتۇرلى ادام كەيىپكەرلەرىمەن كۇندەلىكتى بايلانىستا بولۋ، شۇعىل شەشىمدەر قابىلداۋ، ءوزىن-وزى تارتىپكە كەلتىرۋ، فيزيكالىق جانە رۋحاني كۇش-جىگەردىڭ كەرنەۋى، سترەسستىك جاعدايلاردىڭ كوپتىگى مەيىرگەردىڭ  جۇمىسىنا ءتان. سوندىقتان مەيىرگەرلەرگە ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ ولاردىڭ جۇمىسىن جەتىلدىرۋ شارالارىن قولدانۋ ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. مەديسينالىق قىزمەتكەرلەرىنىڭ باسقا ساناتتاعى قىزمەتكەرلەرىنە قاراعاندا مەيىربيكەلەر ەمدەۋ پروسەسىنە بەلسەندى قاتىسادى. مەيىربيكەلىك ءۇردىس ارقىلى ناۋقاستارعا قامقورلىق پەن تۇراقتى مونيتورينگ جۇرگىزەدى.

بۇكىلالەمدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى (ددۇ) مەديسينالىق قىزمەتكەرلەردى قولجەتىمدى مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن حالىقتىڭ ءوسىپ كەلە جاتقان قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن ناقتى الەۋەت رەتىندە قاراستىرادى.

مەيىربيكە ءىسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جۇمىس ەرەكشەلىكتەرى مەن ەڭبەك جاعدايلارىندا ولاردىڭ اعزاسىنا ءبىرقاتار جاعىمسىز كاسىبي فاكتورلار اسەر ەتەدى: ميكروكليماتيكالىق جاعدايلار، ۇزاق جۇمىس جانە تۇنگى اۋىسۋلار، تولىق ەمەس جۇمىس ۋاقىتى، جوعارى نەيروەموسيونالدىق سترەسس، ءماجبۇرلى جۇمىس پوزاسى، جۇمىس ورىندارىن جەتكىلىكسىز جارىقتاندىرۋ، زياندى حيميالىق زاتتار، بيولوگيالىق اگەنتتەر جانە ت.ب.

مەيىربيكەلەردىڭ كۇندەلىكتى جۇمىسىنىڭ اۋىرلىعىنا قاراماستان حالىق اراسىندا ولاردىڭ جۇمىسىنا كوڭىلى تولمايتىندار سانى ازايماي وتىر. شەت ەلدەردە جۇرگىزىلگەن ساۋالناما ناتيجەسىنەن دە سونى اڭعارۋعا بولادى. مىسالى: گەرمانيادا 2131 ناۋقاستىڭ ساۋالناماسى مەديسينالىق كومەكتىڭ قاناعاتتانارلىقسىز ناتيجەسىن كورسەتتى. پاسيەنتتەردىڭ 63% -ى ولارعا ۋاقىت پەن كوڭىل بولىنبەيدى دەپ سانايدى، 44% مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ مەديسينالىق تاعايىنداۋلار مەن باسقالاردى تۇسىندىرمەۋىن قالامايتىنىن اتاپ ءوتتى. مەديسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ ماقساتىندا، اتاپ ايتقاندا، مەيىربيكە قىزمەت ساپاسىنا ۇلكەن نازار اۋداردى. سوندىقتان مەيىربيكەلەردىڭ كاسىبي قىزمەتىن ىنتالاندىرۋ ماسەلەسى دەنساۋلىق ساقتاۋدا وزەكتى ماسەلە بولىپ تابىلادى. https://moluch.ru/archive/127/34740/

1.1.موتيۆاسيا - كۇردەلى پسيحولوگيالىق قۇبىلىس:

مەدبيكەلىك قىزمەت دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ جەكە جانە قاۋىمدىق ماسەلەلەرىن شەشۋگە باعىتتالعان اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى.

مەيىربيكە ءىسى دەنساۋلىقتى كوتەرمەلەۋدى، اۋرۋدى بولدىرماۋدى، پسيحيكالىق-الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋدى جانە فيزيكالىق جانە / نەمەسە پسيحيكالىق اۋرۋى بار ادامدارعا قامقورلىقتى، سونداي-اق بارلىق جاستاعى مۇگەدەكتەرگە كومەك كورسەتۋ قىزمەتىن  قامتيدى. مەيىربيكە - حالىقتىڭ ساپالى جانە قول جەتىمدى مەديسينالىق كومەككە دەگەن قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن ەلەۋلى ادامي رەسۋرستار مەن ناقتى الەۋەتى بار دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ بولىگى.

مەديسينالىق قىزمەتكە تاعايىندالعان مىندەتتەرگە قاراماستان، قازىرگى ۋاقىتتا مەيىربيكەنىڭ دامۋىندا مەدبيكەلەردىڭ ەڭبەك موتيۆاسياسىنىڭ جاعدايىنا تەرىس اسەر ەتەتىن كەيبىر ۇردىستەر بار. قىزمەتكەرلەردىڭ ەڭبەك موتيۆاسياسىنا اسەر ەتەتىن باستى سەبەپتەردىڭ ءبىرى - بۇل جۇمىس ءۇشىن ماتەريالدىق سىياقى دەڭگەيى جانە وسى سىياقىنىڭ ادىلەتتىگى. قىزمەتكەرلەر ءۇشىن بۇل فاكتور تەك قولداۋ كورسەتۋ جانە رەتتەۋ موتيۆاسيالىق فاكتور فاكتورى رەتىندە عانا ەمەس، ۇيىمدا نەمەسە مەديسينادا جۇمىس ىستەۋدى جالعاستىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداۋدا شەشۋشى ءرول اتقارادى.سوندىقتان مەيىربيكەلەردىڭ جۇمىسقا دەگەن قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋدا ءار ءتۇرلى موتيۆاسيالىق فاكتورلاردى قولدانۋ ماڭىزدى بولىپ تابىلادى.

موتيۆاسيا - بۇل كۇردەلى پسيحولوگيالىق قۇبىلىس، بۇل ءارتۇرلى پسيحولوگيالىق تۇجىرىمدامالاردى ۇستاناتىن پسيحولوگتاردىڭ كوپتەگەن داۋلارىن تۋدىرادى. موتيۆاسيا ءتۇرلى جولدارمەن انىقتالۋى مۇمكىن. ءبىر جاعىنان، موتيۆاسيا جەكە نەمەسە ۇيىمدىق ماقساتتارعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن ءوزىن-وزى جانە باسقالاردى ىس-ارەكەتكە شاقىرۋ ۇدەرىسى بولىپ تابىلادى.

موتيۆاسيانىڭ فۋنكسياسى ءتيىمدى جۇمىس، الەۋمەتتىك اسەر ەتۋ، ۇجىمدىق جانە جەكە ىنتالاندىرۋ شارالارى ءۇشىن ىنتالاندىرۋ تۇرىندە ۇيىمنىڭ جۇمىس توبىنا اسەر ەتەدى. بۇل ىقپال ەتۋ نىساندارى باسقارۋ سۋبەكتىلەرىنىڭ جۇمىسىن ىنتالاندىرادى، ۇيىمدى باسقارۋدىڭ بۇكىل جۇيەسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرادى.

ەڭبەك موتيۆتەرىنىڭ قۇرىلىمىنا مىنالار كىرەدى:

- قىزمەتكەردىڭ قاناعاتتاندىرۋعا دەگەن قاجەتتىلىگى؛

- بۇل قاجەتتىلىكتى قاناعاتتاندىرۋعا قابىلەتتى باتا؛

- جەڭىلدىكتەر الۋ ءۇشىن قاجەتتى ەڭبەك شارالارى؛

- باعا - ەڭبەك شارالارىن جۇزەگە اسىرۋمەن بايلانىستى ماتەريالدىق جانە مورالدىق سيپاتتاعى شىعىندار.

قىزمەتكەرلەردى ىنتالاندىرۋ فاكتورلارى:

تابىستى جانە تانىمال كومپانيادا جۇمىس ىستەۋ قاجەتتىلىگى. بۇل جەردە باستى ءرولدى ۇيىمنىڭ ومىرىنە بەلسەنە ارالاساتىندىعى تۋرالى ماقتان تۇتا وتىرىپ، بەدەلدى نەمەسە «كاسىپورىننىڭ برەندى» دەپ اتايدى. 

قىزىقتى جۇمىس ورنى. حوببي جانە جۇمىس سينونيم ءسوز بولۋى. قىزمەتكەردىڭ جۇمىس ىستەۋى راحات اكەلسە ءوزىن-وزى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى جانە وندا ادامنىڭ جۇمىسى تابىستى، ناتيجەلى بولادى.

ماتەريالدىق ىنتالاندىرۋ. بونۋستىڭ بارلىق تۇرلەرى، بونۋستار جانە ناقتى جالاقى وسى فاكتوردىڭ قۇرامداس بولىگى بولىپ تابىلادى.

ادامداردىڭ جۇمىسقا دەگەن كوزقاراسىن زاڭنامالىق تۇردە وزگەرتۋ مۇمكىن ەمەس، سەبەبى بۇل ۇزاق ەۆوليۋسيالىق ۇدەرىس، ءبىراق ەگەر ناقتى جاعداي تياناقتى باعالانسا جانە ونىڭ سەبەپتەرى ەسكەرىلسە، جەدەلدەتۋگە بولادى.

1.2.موتيۆاسيالىق فاكتوردى انىقتاۋدا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر

مەيىرگەرلەردىڭ جۇمىسىن جاقسارتۋ ماقساتىندا كوپتەگەن ەلدەردە ءتۇرلى زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلگەن. سولاردىڭ ءبىرى رەسەيدە مەدبيكەلەردەگى كاسىپتىك قىزمەتتىڭ موتيۆاسيا ەرەكشەلىگىن انىقتاۋ، سونداي-اق ەڭبەك موتيۆاسياسى مەن پسيحيكالىق موتيۆاسيانىڭ كورىنىستەرى اراسىنداعى قارىم-قاتىناستاردى انىقتاۋ ماقساتىندا  قالالىق كلينيكالىق اۋرۋحانانىڭ مەدبيكەلەرىندە تومەندەگى كافەدرالاردا 50 ادام جۇمىس ىستەيتىن ەمپيريكالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلگەن: حيرۋرگيالىق، تەراپيالىق جانە انەستەزيولوگيالىق رەانيماسيا. جاسى - 22 جاستان 63 جاسقا دەيىن، مەديسينالىق تاجىريبەسى - 1 جىلدان 40 جىلعا دەيىن.

جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋ ناتيجەسىندە: وڭتايلى موتيۆاسيالىق كەشەنى بار مەيىربيكەلەر ءۇشىن ەڭبەكتىڭ الەۋمەتتىك موتيۆاسياسى ماڭىزدى ەكەندىگى انىقتالدى. 

كەلەسى قازان قالاسىندا قالالىق اۋرۋحانادا ۋرولوگيا ءبولىمىنىڭ مەدبيكەلەرىن ىنتالاندىرۋ فاكتورلارىن انىقتاۋ ماقساتىندا كافەدرا مەدبيكەلەرىنە ساۋالناما جۇرگىزىلگەن. ساۋالناماعا 20 رەسپوندەنت قاتىسقان.

زەرتتەۋ بارىسىندا ءاربىر قىزمەتكەردىڭ قاجەتتىلىكتەرى مەن ۇمتىلىستارىن انىقتاۋعا باعىتتالعان مارتين-ريچي موتيۆاسيالىق ءپروفيلدى تەستى پايدالانىلدى جانە ونىڭ موتيۆاسيالىق فاكتورلارىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن اۆتورلار 12 قاجەتتىلىگىن انىقتادى.

الىنعان دەرەكتەر ناتيجەسىندە مىنانداي قورىتىندى شىعارۋعا بولادى: جوعارى جانە تۇراقتى تابىستار، جاقسى جاعدايدا جۇمىس ىستەۋگە قابىلەتتىلىك، مەنەدجمەنت قاجەتتىلىگى جانە ارىپتەستەردىڭ ءوز جەتىستىكتەرىن ماراپاتتاۋ قىزمەتكەرلەر ءۇشىن ماڭىزدى جانە باعالى. سونىمەن قاتار، موتيۆاسيانى قولدانۋ سالاسى وتە كەڭ جانە وسى ءبىلىمنىڭ پراكتيكالىق قولدانىلۋىنىڭ ناتيجەسى ءارتۇرلى قىزمەت سالالارىندا، سونىڭ ىشىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا وتە زور ەكەندىگىن انىقتالدى.

1.3. الەمنىڭ موتيۆاسياسى

قىزمەتكەرلەر مەن كومپانيا اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى انىقتايتىن ىنتالاندىرۋ جۇيەسى بولماسا، قىزمەتكەرلەردى ءتيىمدى باسقارۋ مۇمكىن ەمەس. ىشكى مەنەدجەرلەر ءونىمدى جۇمىستى ىنتالاندىرۋدى بەلگىلەنگەن تاريفتىك بونۋستار مەن جالاقىلار نەگىزىندە لايىقتى جالاقى دەپ سانايدى. دەگەنمەن، پەرسونالدى ىنتالاندىرۋدىڭ شەتەلدىك تاجىريبەسى مۇنداي ءبىرجاقتى، جەڭىلدەتىلگەن ءتاسىلدى جوققا شىعارادى. شەتەلدىك كومپانيالاردا ىنتالاندىرۋ ادىستەرى قازاقستانداعى ىنتالاندىرۋشى فاكتورلاردان وزگەشە. باتىس كوزقاراس قارجىلىق، ماتەريالدىق جانە ماتەريالدىق ەمەس ىنتالاندىرۋلاردى بىرىكتىرەدى. كوپتەگەن زەرتتەۋلەردە كورسەتكەندەي - جۇمىس بەرۋشىنىڭ قىزمەتكەرلەرگە دەگەن كوزقاراسى دا ىنتالاندىرۋشى فاكتور بولىپ تابىلادى. «تاڭداۋلى» قىزمەتكەر نەعۇرلىم ءتيىمدى جۇمىس ىستەيدى جانە قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىس ىستەۋ قابىلەتى تابىستى بيزنەستىڭ كىلتى بولىپ تابىلادى دەپ ەسەپتەيدى.

پەرسونالدى ىنتالاندىرۋدىڭ ەڭ جارقىن ۇلگىسى جاپونيا، گەرمانيا، ۇلىبريتانيا، فرانسيا، شۆەسيا كومپانيالارىمەن ازىرلەنگەن  جانە ءساتتى جۇزەگە اسىرىلعان.

جاپون پەرسونالىنىڭ ىنتالاندىرۋ مودەلى

جاپونياداعى ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ ءوسۋى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى مەن جالاقىنىڭ وسۋىنەن اسىپ تۇسەدى. جاپوندىقتار ورتاق يگىلىكتەر،ياعني مەملەكەتتىڭ يگىلىگى ءۇشىن قرباندىققا بارۋعا دا دايىن تۇرادى.ولاردا « - بىرىنشىدەن، ءسىز يمپەراتورعا (ەلگە)، ەكىنشىدەن، جۇمىس بەرۋشىگە، ال ۇشىنشىدەن، وتباسىڭىزعا قىزمەت ەتەسىز. سوندا عانا ءسىز ءوزىڭىز تۋرالى ويلاي الاسىز.» -دەگەن تۇسىنىك قالىپتاسقان. بۇل فەوداليزمنەن بەرى ساقتالعان جانە قازىرگى جاپونياداعى كورپوراتيۆتىك ىنتالاندىرۋ جۇيەلەرىنىڭ نەگىزى بولاتىن جاپون موتيۆاسياسىنىڭ نەگىزگى قاعيداسىنىڭ قىسقاشا تۇجىرىمداماسى.

تاجىريبە ءۇشىن ءومىر بويى جۇمىس جانە بونۋستار

پسيحولوگتار ادام نەعۇرلىم ءبىر جەردە ۇزاق جۇمىس جاساسا ول سول جەردىڭ ءبىر اعزاسىنا  اينالادى دەپ تۇجىرىمدايدى. جاپوندىق ىنتالاندىرۋ جۇيەسى وسى سيپاتتى پايدالانادى جانە جۇمىس تاجىريبەسىنە سايكەس جالاقى الاتىندىعىنا  كەپىلدىك بەرەدى. مۇنداي ىنتالاندىرۋ ءتاسىلى قىزمەتكەردىڭ باسقا فيرماعا كوشىرۋ مۇمكىندىگىن ازايتادى.

ۇجىمدىق قارىم-قاتىناس: جاپونيادا قىزمەتكەردىڭ ارالاسۋنا باعىتتالعان بەلسەندى بايلانىس جۇيەسى جاسالدى. «ءۇش كيتتىڭ» جۇيەسى: رەسمي قارىم-قاتىناس، كورپوراتيۆتىك سالت-جورالار جانە ءبىر جۇمىس ورنى دەگەن انىقتامانى بەردى.

جاپوندىق ىنتالاندىرۋ جۇيەسى تۇتاستاي العاندا كوماندانى بىرىكتىرۋگە، وڭ كوزقاراستى نىعايتۋعا جانە كومپانيانىڭ قىزمەتكەرمەن بايلانىسىن نىعايتۋعا باعىتتالعان.

امەريكاندىق پەرسونالدىڭ ىنتالاندىرۋ مودەلى

امەريكاندىق كومپانيالاردا موتيۆاسياعا دەگەن كوزقاراس پەرسونالدىڭ قىزمەتىن ىنتالاندىرۋعا نەگىزدەلگەن. موتيۆاسيا امەريكاندىق مودەلىنىڭ جەتىستىگى امەريكاندىقتاردىڭ جەكە تابىسقا جەتۋىنە جانە ءال-اۋقاتتىڭ جوعارى دەڭگەيىنە جەتۋىنە بايلانىستى.

الەمنىڭ ءارتۇرلى ەلدەرىندەگى كومپانيالار امەريكاندىق تاجىريبەنى بيزنەس جۇرگىزۋدىڭ نەگىزى رەتىندە قابىلدايدى، مۇندا قىزمەتكەرلەر ءوز مىندەتتەرىن ءتيىمدى ورىنداۋعا موتيۆاسيالانادى.

ماتەريالدىق ەمەس سىيلىقتار

امەريكاندىق كومپانيالاردىڭ يكەمدى سىياقى جۇيەسىنە قوسىمشا، قىزمەتكەرلەردى ىنتالاندىرۋدىڭ ماتەريالدىق ەمەس جولدارىن پايدالانۋ ءتان. كومپانيا قىزمەتكەرلەرى ادەتتە قول جەتىمدى:

• جۇمىس بەرۋشى تولەيتىن مەديسينالىق ساقتاندىرۋ؛

•بىلىكتىلىكتى جوعارىلاتۋ كۋرستارى؛

• تەگىن تۇسكى اس؛

• كورپوراتيۆتىك مەرەكەلەر؛

• بىرلەسكەن ساپارلار.

ماتەريالدىق ىنتالاندىرۋ

قۇراما شتاتتارداعى قىزمەتكەرلەردى ىنتالاندىرۋ جۇيەسى ەڭبەكاقى تولەۋ جۇيەسىنە نەگىزدەلگەن. ەڭ ءجيى امەريكالىق جۇمىس بەرۋشىلەر جالاقى-بونۋستىق سحەما بويىنشا تولەم جاسايدى: ساعات سايىن تولەنەتىن اقى، سونداي-اق بونۋستىڭ ءار ءتۇرلى موديفيكاسيالارى.

فرانسۋز پەرسونالىنىڭ ىنتالاندىرۋ مودەلى

فرانسيادا پەرسونالدى ىنتالاندىرۋ ستراتەگيالىق جوسپارلاۋعا، ەركىن باسەكەلەستىككە جانە ادال سالىق سالۋعا نەگىزدەلگەن. جاپوننان ايىرماشىلىعى فرانسۋزدار ارتىق جۇمىس ىستەمەيدى. فرانسياداعى ستاندارتتى جۇمىس اپتاسى ءتىپتى ەۋروپالىق وداقتىڭ كوپتەگەن ەلدەرىنە قاراعاندا بەس ساعاتقا قىسقا - تەك 35 ساعات.

جۇمىس بەرۋشىنىڭ فرانسۋزدارعا قوسىمشا «بونۋستار» ارتىقشىلىعى ەمەس، قالىپتى. رەسپۋبليكا قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن ەڭ جاقسى ماتەريالدىق ەمەس ىنتالاندىرۋ كەڭسەدە بولۋ قاجەتتىگىن جوققا شىعاراتىن يكەمدى كەستە نەمەسە قاشىقتان جۇمىس.

فرانسۋزدىق ىنتالاندىرۋ سحەماسىنىڭ ءىشىنارا ونىمدىلىگى مەن جۇمىس ساپاسىن كوتەرۋگە ىنتالاندىراتىن ارتىقشىلىعى - جالاقىنىڭ «ءوزىن-وزى رەتتەۋى». بارلىق قىزمەتكەرلەر كومپانيانىڭ قارجىلىق جاعدايىنا قاتىستى اقپارات الادى جانە پايدانىڭ قانداي بولىگىن جاقسى جۇمىس كۇتۋگە قۇقىلى ەكەنىن بىلەدى.

قىزمەتكەرلەردى ىنتالاندىرۋدىڭ نەمىس ۇلگىسى

گەرمانياداعى قىزمەتكەرلەرگە ارنالعان ىنتالاندىرۋ سحەماسى قىزمەتكەردىڭ ءوز مۇددەسى بار، قوعامعا جەكە جاۋاپ بەرەتىن ەركىن ادام ەكەنىن يدەولوگيالىق سەنىمدىلىككە نەگىزدەلگەن. كورپوراتيۆتىك ىنتالاندىرۋ جۇيەسى مەن الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك مەملەكەتتىك جۇيەسىنىڭ ۇيلەسىمى قىزمەتكەرگە تۇراقتى تابىس تاپپاي قالۋدان قورىقپاي، كاسىبي سالادا نەعۇرلىم ەركىن جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ىمىراعا اكەلەدى.

زەرتتەۋشىلەر ەكونوميكالىق ىنتالاندىرۋدىڭ نەمىس ۇلگىسىن جانە مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن ەكونوميكالىق تەوريالاردى اۋدارۋدىڭ ۇيلەسىمدى، وڭتايلى جولىنىڭ تاماشا ۇلگىسى دەپ ەسەپتەيدى.

موتيۆاسيانىڭ شەتەلدىك تاجىريبەسىن الۋدا  مادەنيەت پەن مەنتاليتەتتىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرۋ كەرەك. موتيۆاسيانىڭ ماتەريالدىق ەمەس ادىستەرى قىزمەتكەرلەر ماتەريالدىق قاجەتتىلىكتەردى قاناعاتتاندىرعان كەزدە عانا جۇمىس ىستەيتىنىن ەستە ۇستاعان ءجون.

ۇسىنىلاتىن نوۆيزنا جانە كۇتىلەتىن ناتيجە

مەيىربيكە جۇمىسىنىڭ ساپاسىن كوتەرۋ ماقساتىندا جاسالعان بارلىق زەرتتەۋلەر ناتيجەسى ءار قىزمەتكەردىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە بايلانىستى موتيۆاسيالىق فاكتورلاردى قولدانۋدى ۇسىنادى. وسىعان وراي،مەيىربيكەلەردىڭ جۇمىس ساپاسىن كوتەرۋ ماقساتىندا ارنايى «جۇمىس جوسپارىن» قولدانۋدى ۇسىنامىن:

ۇيىم قىزمەتكەرلەرىنىڭ اكىمشىلىك تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن قاجەتتى شارالار

ارەكەتتىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جولدارىنىڭ اتاۋى				جوسپار
ىنتالاندىرۋ جۇمىسى اي سايىنعى رەيتينگىلىك جۇيەنى ەنگىزۋ				- اي سايىنعى باعالاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ؛ - ءاربىر قىزمەتكەر جۇمىسىن باعالاۋ جۇيەسىن ءبىلۋى كەرەك؛ - اڭگىمەلەسۋدىڭ باعالاۋ پاراعىن قۇرۋ؛ - يننوۆاسيالار كورسەتىلەتىن كەزدەسۋدى وتكىزۋ قاجەت؛ - اقپاراتتىڭ باسىلۋى، رەيتينگتىك جۇيەنىڭ ەرەجەلەرى جانە جەڭىلدىكتەر
جۇمىستى ۇيىمداستىرۋدى جەتىلدىرۋ، قىزمەتكەرلەردى باسقارۋ پروسەسىنە تارتۋ				- ۇيىمدىق قۇرىلىمدى قاراستىرۋ؛ - قايتا ۇيىمداستىرۋدىڭ ۇيىمدىق قۇرىلىمدارىندا قىزمەتكەرلەردىڭ كوزقاراسىن ەسكەرە وتىرىپ، ساۋالناما جۇرگىزۋ؛ - ءانونيمدى ۇسىنىستار ءورىسىن ەنگىزۋ، يدەيالار كەيبىر شەشىمدەر تۋرالى قىزمەتكەرلەردىڭ پىكىرىن ەسكەرە وتىرىپ قابىلدانعاندىعىنا نازار اۋدارۋ؛ - توقسان سايىن، ءاربىر ءبولىم قىزمەتكەردى ءبىرىنشى تاراۋمەن كەزدەسۋگە، ءار قىزمەتكەردىڭ كەشكى اسقا، تۇسكى اسقا، اسەرلەرىمەن الماسىپ، تىڭداۋعا دايىن ەكەنىن سەزىنەدى
قىزمەتكەرلەردى وقىتۋ جانە دامىتۋ، جۇمىس ساپاسىن ارتتىرۋ				- سونىمەن قاتار، كادرلار ءبولىمى دەرەكتەر بازاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىلىكتىلىگىن قالىپتاستىرادى جانە ونى دەرەكتەرمەن تولتىرادى؛ دارىندى قىزمەتكەرلەردى انىقتاۋ، پەرسونالدىڭ پايداسىن تارتۋ؛ - تاجىريبەلى قىزمەتكەرلەردى جاتتىقتىرۋعا ۇيرەتۋ، ترەنينگتەر ءۇشىن سىياقى بەرۋ، جاس قىزمەتكەرلەرگە ارنالعان ىشكى ترەنينگتەر وتكىزۋ
جۇمىسپەن قامتۋ					- جىل سايىن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بارلىق قىزمەتكەرلەرىن وقىتۋ ءۇشىن جالپى تابىستىڭ پايىزدىق ۇلەسىن ءبولۋ، بۇل ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بارلىق بولىمشەلەرىندە شامامەن تەڭ پروپورسيادا بولىنەدى، جىل باسىندا ءاربىر ءبولىم باستىعى كادرلارعا كادرلارعا ارنالعان وقىتۋ جوسپارىن تاڭدالعان بيۋدجەتكە سايكەس جىبەرەدى؛ - HP بولىمشەسى باس مەنەدجەرگە جالپى جوسپار مەن شاعىمدار جاسايدى. ۇيىمدى ءارى قاراي دايىنداۋ وسى جوسپارعا سايكەس بولۋى كەرەك.
ءتۇرلى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق باعدارلامالاردى ازىرلەۋ جانە ەنگىزۋ				- بالالارعا ارنالعان لاگەرلەرگە ارنالعان ساناتورييلەردى ۇسىنۋدى جالعاستىرۋ؛ - قىزمەتكەرلەرگە مەديسينالىق ساقتاندىرۋدى تاڭداۋدى ۇسىنادى؛ - بالالارعا ارنالعان سپورتتىق وڭالتۋ باعدارلاماسىن جالعاستىرۋ؛

كۇتىلەتىن ناتيجە:

• پەرسونال ءۇشىن جەتكىلىكتى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن قامتاماسىز ەتۋ (قولايلى ەڭبەك جاعدايلارى، لايىقتى جالاقى جانە كاسىپورىن دەڭگەيىندە الەۋمەتتىك قورعاۋ)؛
• قىزمەتكەرلەردىڭ جەكە قابىلەتتەرىن ەنگىزۋ جانە دامىتۋ؛
• قولايلى الەۋمەتتىك-پسيحولوگيالىق كليمات (قارىم-قاتىناس، حاباردارلىق، باسقارۋ جانە ارىپتەستەرمەن قاقتىعىسسىز قارىم-قاتىناس)؛

---