Microsoft Excel ەلەكتروندى كەستەسىندە فورمۋلامەن جۇمىس
م.مامەتوۆا اتىنداعى گۋمانيتارلىق كوللەدجى
ينفورماتيكا ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى
ەسەنوۆا گ.ا.
وتەتىن ءپانى: ينفورماتيكا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: Microsoft Excel ەلەكتروندى كەستەسىندە فورمۋلامەن جۇمىس
ساباقتىڭ ماساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ Microsoft Excel ەلەكتروندى كەستەسىندە فورمۋلامەن جۇمىس جاساي ءبىلۋدى قالىپتاستىرۋ. بەرىلگەن ءتۇرلى ماتەماتيكالىق فورمۋلالاردى ەسەپتەۋدى ۇيرەتۋ، سيپاتتاۋدى ۇيرەتۋ، مالىمەتتەردى پايدالانىپ، ءارتۇرلى جۇمىس ارەكەتتەرىن ورىنداۋدى ۇيرەتۋ
ب) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ بولاشاق ماماندىقتارىنا، ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرا وتىرىپ، بىلىم-بىلىك، داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
ۆ) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ىزدەنىمپازدىققا، ادەپتىلىككە، ماقساتشىلدىققا تاربيەلەۋ. مۇقياتتىلىققا، وز-وزىنە سەنىمدى بولۋعا تاربيەلەۋ، جيناقىلىققا بالۋ.
س) كاسىبي: وقۋشىلاردى اقپاراتتىق مادەنيەتكە، كاسىبي ساۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ وتىرىپ، بولاشاق ماماندىعىنا بايلانىستى كاسىبي باعىت بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: لابوراتوريالىق ساباق
وقىتۋ تەحنولوگياسى: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسى /دوت/،
كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگياسى /كوت/،
دەڭگەيلەپ سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسى /دسوت/؛
وقىتۋ ادىس-تاسىلدەرى: ينتەراكتيۆتى، تۇسىندىرە-بايانداۋ ءادىسى، سۇراق-جاۋاپ ءادىسى، ميعا شابۋىل ءادىسى، وي قوزعاۋ ءادىسى، سالىستىرۋ ءادىسى، اقپارات ءادىسى، كورنەكىلىك ءادىسى، ويىن ءادىسى، تەست ءادىسى؛
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، لابوراتوريالىق جۇمىس نۇسقاسى، كومپيۋتەر، قوسىمشا ماتەريالدار، تەست
وقۋشى ءبىلۋ كەرەك: - ەلەكتروندىق كەستەسىنىڭ تەرەزە سيپاتتاماسىن،
- سايماندار تاقتاسىنىڭ قىزمەتتەرىن،
- فورمۋلالارمەن جۇمىس جاساي ءبىلۋدى؛
وقۋشى مەڭگەرۋ كەرەك: - ۇياشىقتاردى بەلگىلەۋدى، بلوكتاردى بەلگىلەۋدى
- ادرەستەرىن اجىراتا ءبىلۋدى
- فورمۋلا قۇرۋدى؛
قولدانىلاتىن ادەبيەتتەر:
1. «ينفورماتيكادان 30 ساباق»، بورىبايەۆ، بالاپانوۆ
2. «ينفورماتيكا»، م.بايجۇمانوۆ، ل.جاپساربايەۆا
3. «ينفورماتيكا نەگىزدەرى»، گ.جاپاروۆا
4. «ينفورماتيكا»، ك.بەركىنبايەۆ.
5. «ينفورماسيوننىە تەحنولوگيي»، و.گوليسىنا
6. «حالىقتى كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىق»» ەلەكتروندى وقۋ قۇرالى.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى
1.1. جۋرنالعا بەلگى سوعۋ، وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ؛
1.2. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، ىنتالاندىرۋ. توپ مۇشەلەرىنىڭ بىر-بىرىنە جاقسى ءسوز ايتۋى. (كومپليمەنت)
1.3. ساباقتىڭ ماقسات-مىندەتتەرىمەن تانىستىرۋ؛
ءىى. وتكەن ماتەريالدارعا شولۋ جاساۋ.
2.1. «جاسىرىلعان ۇياشىقتار» ءادىسى بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ
ءىىى. جاڭا ماعىنانى تانۋ كەزەڭى.
3.1. ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ
3.2. جاڭا ۇعىمدارمەن تانىستىرۋ (ينتەراكتيۆتى تاقتا كومەگىمەن كورنەكى بايانداۋ)
ءىV. وي تولعانىس كەزەڭى.
4.1. لابوراتوريالىق جۇمىس نۇسقاسىن تاراتۋ
4.2. لابوراتوريالىق جۇمىسقا تۇسىنىك بەرۋ
4.3. جۇمىس بارىسىن باقىلاۋ، تالداۋ
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ، بەكىتۋ
5.1. اشىق فورماداعى تەست تاپسىرمالارى
Vءى. ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ
Vءىى. باعالاۋ
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى
1.1. سالەمدەسۋ. الدىمەن وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، وقۋشىلاردى ءوز ورىندارىنا وتىرعىزۋ. زەرتحانانىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولىپ، وقۋشىلاردىڭ كىتاپ-داپتەرلەرىنىڭ تۇگەلدىگىن تەكسەرۋ، ساباقتا جوق وقۋشىلاردىڭ سەبەبىن سۇراپ جۋرنالعا بەلگىلەۋ. كومپيۋتەردىڭ، تاقتانىڭ توك كوزىنە دۇرىس قوسىلعاندىعىن تەكسەرۋ.
1.2. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، ىنتالاندىرۋ. توپ وقۋشىلارىنىڭ بىر-بىرىنە جاقسى ءسوز ايتۋى. (كومپليمەنت)
1.3.ساباقتىڭ ماقسات-مىندەتىمەن تانىستىرۋ
ءىى. ¬وتكەن ماتەريالدارعا شولۋ جاساۋ، تىرەك بىلىمدەرگە سۇيەنۋ.
2.1. «جاسىرىلعان ۇياشىقتار» ءادىسى بويىنشا تىرەك بىلىمدەردى ەسكە ءتۇسىرۋ
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ وتكەن تاقىرىپ بويىنشا تەوريالىق بىلىمدەرىن انىقتاۋ ماقساتىندا. دەڭگەيلىك تاپسىرما رەتىنە ءار ۇياشىقتىڭ ارعى جاعىندا ءبىر-بىر سۇراقتان جاسىرىلعان
ءىىى. جاڭا ماعىنانى تانۋ كەزەڭى.
3.1. ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ
3.2. جاڭا ۇعىمدارمەن تانىستىرۋ (ينتەراكتيۆتى تاقتا كومەگىمەن كورنەكى بايانداۋ)
ءىV. وي تولعانىس كەزەڭى.
4.1. لابوراتوريالىق جۇمىس نۇسقاسىن تاراتۋ
4.2. لابوراتوريالىق جۇمىسقا تۇسىنىك بەرۋ
4.3. جۇمىس بارىسىن باقىلاۋ، تالداۋ
1. لابوراتوريالىق جۇمىسقا ازىرلىك
- وقۋشىنىڭ كومپيۋتەرلىك ۇستەلىنە وتىرۋى؛
- كومپيۋتەردى ىسكە قوسۋى؛
- لابوراتوريالىق تاراتپالاردىڭ بەرىلۋى؛
- لابوراتوريالىق تىرەك ءبىلىمدى انىقتاۋ؛
تاپسىرمالار:
لابوراتوريالىق جۇمىس №8
تاقىرىبى: نەگىزگى جانە قوسالقى كەستەلەرى تولتىرۋ
ماقساتى:
- كەستەگە مالىمەتتەر جازۋ جانە ولاردى وڭدەۋ؛
- ادرەستەردى دۇرىس كورسەتۋدى ۇيرەنۋ؛
- كەستەنى بەزەندىرۋ ادىستەرىن مەڭگەرۋ.
تەوريالىق مالىمەت:
سالىستىرمالى ادرەس. ۇياشىقتارمەن جۇمىس جاساۋ كەزدەرىندە D3، ا1:ن9 ت.س.س سىلتەمەلەردى قولدانۋعا بولادى. ادرەستەردىڭ مۇنداي تۇردە كورسەتىلۋى سالىستىرمالى دەپ اتالادى. سالىستىرمالى ارەستەر فورمۋلالاردى جىلجىتۋ كەزىندە وتە ىڭعايلى. فورمۋلالاردا مۇنداي ادرەستەردى قولدانۋ بارىسىندا Excel كەستەسى ۇياشىقتىڭ ادرەسىن اعىمداعى ۇياشىق ادرەسىنە سالىستىرمالى تۇردە ساقتايدى.
مىسالى، D4 ۇياشىعىنا = D1+ D2 فورمۋلاسىن ەنگىزەتىن بولساق، Excel پروگرامماسى بۇل فورمۋلانى «ەكپىندى ۇياشىقتان ءۇش قاتار جوعارى جانە ەكى قاتار تومەن ۇياشىقتاعى ماندەردى قوسۋ كەرەك» دەپ قابىلدايدى. ەگەر D4 ۇياشىعىن، ياعني = D1+ D2 فورمۋلاسىن س4 ۇياشىعىنا كوشىرسەك. س4 ۇياشىعىنا = س1+س2 فورمۋلاسى، ال D5 ۇياشىعىنا = D2+ D3 فورمۋلاسى اۆتوماتتى تۇردە ەنگىزىلەدى.
ءابسوليۋتتى ادرەس. ەگەر فورمۋلانى كوشىرۋ بارىسىندا بەلگىلى ءبىر ۇياشىققا نەمەسە سىلتەمە جاساۋ قاجەت بولسا، ءابسوليۋتتى ادرەستى قولدانامىز. ءابسوليۋتتى سىلتەمە $ بەلگىسىنىڭ كولەمىمەن جازىلادى. مىسالى، $س$15 تۇرىندە سىلتەمە جازىلسا، فورمۋلانى قاي ورىنعا ورنالاستىرساق تا، سول فورمۋلادا تۇراقتى تۇردە تەك س15 ۇياشىعىنداعى ءمان پايدالانىلادى.
ارالاس ادرەس. $ بەلگىسى قاجەتتى ورىندا عانا جازىلادى، مىسالى $س15 نەمەسە س$15. ەگەر ءابسوليۋتتى ادرەس بەلگىسى ۇياشىق ادرەسىنىڭ الدىندا عانا جازىلسا ($س15)، باعانا ءمانى تۇراقتى، قاتار ءمانى وزگەرەدى. كەرىسىنشە قاتاردى تۇراقتى قالدىرىپ، باعانانى وزگەرتۋ ءۇشىن (س$15) تۇرىنە جازىلادى.
ءوز بەتىنشە ورىنداۋعا ارنالعان تاپسىرمالار
Microsoft Excel پروگرامماسىنىڭ كەستەسىندەگى ەسەپتەۋلەر فورمۋلالاردىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. فورمۋلالار تۇراقتى سانداردان، ۇياشىقتارعا سىلتەمەلەر مەن Microsoft Excel فۋنكسيالارىنان تۇرادى. 2.1 ا1 ۇياشىعىنا كەستەنىڭ تاقىرىبىن جازىڭىز:
كەستەنىڭ تاقىرىبى دەپ سول كەستەنىڭ باعانالار اتى كورسەتىلگەن، جوعارعى قاتارىن ايتامىز. ياعني ەسەپتى بەرىلگەنى بويىنا:
- ا1 ۇياشىعىن № ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ ءبىرىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- ۆ1 ۇياشىعىنا ح ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ ەكىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- س1ۇياشىعىنا k ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ ءۇشىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- D1 ۇياشىعىنا y1=x^2+1 ەنگىزەمىز (كەسەنىڭ ءتورتىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- ە1 ۇياشىعىنا y1=x^2+1 ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ بەسىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- F1 ۇياشىعىنا y=k*(y1/y2) ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ التىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- باعانالاردىڭ ەنىن بارلىق جازۋلار كورىنىپ تۇراتىنداي ەتىپ وزگەرتىڭىز.
2.2.H1 ۇياشىعىنان باستاپ بەرىلگەندى جازاتىن قوسالقى كەستەنى تولتىرىڭىز:
x0 step k
-2 0،2 10
مۇنداعى ح0 – ءح-تىڭ باستاپقى ءمانى، step – ءح-تىڭ وزگەرۋ قاامى، k – كوەففيسيەنت (const).
2.3.اۆتوتولتىرۋدى قولدانا وتىرىپ، ا2 ۇياشىعىنا ا22 ۇياشىعىنا دەيىن 1-دەن 21-گە دەيىنگى سانداردى جازىڭىز.
• ول ءۇشىن ا2 ۇياشىعىنا 1 سانىن، ال ۆ2 ۇياشىعىنا 2 سانىن تەرىپ جازىڭىز؛
• ا2:ۆ2 بلوگىن بەلگىلەڭىز دە، تىشقاننىڭ كۋرسورىن وسى بلوكتىڭ وڭ جاق تومەنگى شەتىنە ورنالاستىرىپ، پايدا بولعان قارا ءتۇستى قوسۋ بەلگىسىن ا22 ۇياشىعىنا دەيىن جەتكىزگەن سوڭ تىشقاننىڭ باتىرماسىن بوساتىڭىز.
2.4.ۆ باعاناسىنا ءح-تىڭ ماندەرىن جازىڭىز:
• ۆ2 ۇياشىعىنا =$H$2 ادرەسىن تەرىڭىز؛
بۇل ءابسوليۋتتى ادرەستەۋ ۆ2 ۇياشىعىنا H2 (ءح-تىڭ باستاپقى ءمانى) ۇياشىعىنىڭ ءمانى ەنگىزىلەتىنىن كورسەتەدى.
• ۆ3 ۇياشىعىنا =B2+$I$2 فورمۋلاسىن جازىڭىز.
بۇل ءح-ىڭ باستاپقى مانىنە 12 ۇياشىعىنىڭ ءمانى، ياعني قادام قوسىلاتىندىعىن بىلدىرەدى. قادام تۇراقتى 0،2 تە بولعاندىقتان ءابسوليۋتتى ادرەستەۋدى قولدانامىز.
• وسى فورمۋلانى ي4:ي22 ۇياشىقتارىنا كوشىرىڭىز (اۆتوتولتىرۋ فۋنكسياسىن، تۇەتۋ/كوشىرۋ جانە تۇزەتۋ/ ەنگىزۋ كوماندالارىن نەمەسە سايماندار تاقتاسىنداعى كوشىرۋ، ەنگىزۋ باتىرمالارىنىڭ وزىڭىزگە ىڭعايلى بىرەۋىن قولدانۋعا بولادى).
ناتيجەسىندە وسى بلوك – 2 مەن 2 ارالىعىنداعى قادامى 0،2-گە ءوسىپ وتىراتىنداي شامالارمەن تولتىرۋلى كەرەك (-2؛-1،8؛-1،6...2).
2.5.س باعاناسىنا k كوەففيسيەنتىنىڭ ماندەرىن جازىڭىز.
* س2 ۇياشىعىنا =$J$2 ءابسوليۋتتى ادرەستەرىن جازىڭىز.
* س3 ۇياشىعىنا =س2 فورمۋلاسىن تەرىڭىز.
وسى فورمۋلانىڭ جازىلۋىن ءتۇسىندىرىڭىز.
*س3 ۇياشىعىنداعى فورمۋلانى س4:س22 ۇياشىقتارىنا كوشىرىڭىز.
كوەففيسيەنت 10-عا تەڭ بولعاندىقتان، وسى بلوكتاعى ۇياشىقتارعا 10 سانى جازىلۋى كەرەك.
2.6.D باعاناسىنا y1=x^2-1 فۋنكسياسىنىڭ ماندەرىن ەسەپتەۋ فورمۋلاسىن ورنەكتەڭىز.
ول ءۇشىن:
* D2 ۇياشىعىنا =B2*B2-1 فورمۋلاسىن جازىڭىز،
*وسى فورمۋلانى D3:D22 ۇياشىقتارىن كوشىرىڭىز.
ناتيجەسىندە باعاناداعى ۇياشىقتار باستاپقى ءمانى 3 جانە سوڭعى ءمانى 3 بولاتىن y1ء-دىڭ وڭ جانە تەرىس ماندەرىن تولتىرىلۋى كەرەك.
2.7. ءدال جوعارىداعى ءتاسىل بويىنشا ە باعاناسىنا y2=x^2+1 فۋنكسياسىنىڭ ماندەرىن ەسەپتەۋ فورمۋلاسىن ورنەكتەڭىز.
ناتيجەسىندە: بارلىق ساندار وڭ جانە باستاپقى شاما 5 سوڭعى شاما 5 بولۋى كەرەك.
2.8.F باعاناسىن y=k*(x^2-1)/(x^2+1) فۋنكسياسىنىڭ ماندەرىمەن تولتىرىڭىز.
*F2 ۇياشىعىنا =C2*(D2/E2) فورمۋلاسىن جازىڭىز؛
*وسى فورمۋلانى F2:F22 ۇياشىقتارىنا كوشىرىڭىز.
ناتيجەسىندە: فۋنكسيانىڭ باستاپقى ءمانى 6، سوڭعى ءمانى 6 وڭ جانە تەرىس ساندار بولۋى كەرەك.
باقىلاۋ سۇراقتار
1. سالىستىرمالى، ءابسوليۋتتى، ارالاس ادرەستەر دەگەن نە؟
2. قانداي جاعدايلاردا قولدانىلادى؟
3. ءقارىپتىڭ (شريفت) فورماتىن قالاي وزگەرتۋگە بولادى؟
4. ۇياشىقتاعى جانە بلوكتاعى مالىمەتتەردى تۋرالاۋ قالاي جۇزەگە سادى؟
5. كەستەنىڭ ۇياشىعىن نەمەسە بلوگىن قالاي جيەكتەۋگە بولادى؟
6. كەستە ىشىندەگى فوندىق تۇستەردى تاڭداۋىڭ قانداي تاسىلدەرى بار؟
7. باعانا بويىنشا ورتاعا تۋرالاۋ قالاي ورىندالادى؟
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ، بەكىتۋ
5.1. اشىق فورماداعى تەست تاپسىرمالارى
تەست تاپسىرمالارى
ءى ۆاريانت
1. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستە دەرەكتەرىنىڭ قايسىسى تۋىندى دەپ اتالادى؟
ا) نەگىزگى دەرەكتەر
ب) ەلەكتروندىق كەستەنىڭ بارلىق دەرەكتەرى تۋىندى بولىپ تابىلادى
ۆ) باسقا ۇياشىقتار بويىنشا انىقتاۋعا بولاتىن دەرەكتەر
س) باسقا ۇياشىقتار بويىنشا انىقتاۋعا بولمايتىن دەرەكتەر
2. Excel باعدارلاماسىندا ۇياشىقتاعى مالىمەتتەردى قالاي جويۋعا بولادى؟
ا) ۇياشىقتى بولەكتەۋ
ب) ۇياشىقتى بولەكتەۋ جانە
ۆ) ۇياشىقتى بولەكتەۋ، ءتىنتۋىردىڭ سول جاق باتىرماسىن باسۋ، پايدا بولعان سۇحبات تەرەزەسىندە مازمۇندى الاستاۋ ءامىرىن تاڭداۋ ارقىلى
س) ۇياشىقتى بولەكتەۋ جانە كورىنىس - كادىمگى ءامىرىن ورىنداۋ ارقىلى
3. Excel ۇياشىعىندا قانداي پىشىمدەۋدى قولدانۋعا بولادى؟
ا) نۇسقالاردىڭ ءبارى دۇرىس
ب) ءماتىندى تۋرالاۋ جانە ءقارىپ ءپىشىمى
ۆ) دەرەكتەر ءتيپى، ەنى جانە بيىكتىگى
س) كومكەرۋ مەن بوياۋ
4. Microsoft Excel - بۇل ....
ا) كەستە تۇرىندەگى مالىمەتتەردى وڭدەۋ پروسەسىندە كومپيۋتەردىڭ قور كوزدەرىن باسقاراتىن ونىڭ قۇرلىسى
ب) كەستە تۇرىندەگى مالىمەتتەردى وڭدەۋگە ارنالعان قولدانبالى باعدارلاما
ۆ) كودتىق كەستەنى وڭدەۋگە ارنالعان قولدانبالى باعدارلاما
س) كومپيۋتەردىڭ قور كوزدەرىن باسقاراتىن جۇيەلىك باعدارلاما
5. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستەنىڭ تولتىرىلعان ۇياشىعىن ەكى رەت شەرتكەندە قانداي رەجيم بەلسەندى بولادى؟
ا) ۇياشىق مازمۇنى كوشىرۋ رەجيمى
ب) ەگەر دەرەكتەر ورنەك بولسا، دەرەكتەردى ەنگىزۋ رەجيمى
ۆ) ەگەر دەرەكتەر ءماتىن بولسا، دەرەكتەردى ەنگىزۋ رەجيمى
س) ۇياشىق مازمۇنىن وڭدەۋ رەجيمى
6. Excel باعدارلاماسىنىڭ ءوزتولتىرۋ كەستەسىنىڭ كومەگىمەن ........ بولادى
ا) ۇياشىق مازمۇنىندا وزگەرىستەر ەنگىزۋگە
ب) ساندار، كۇندەر، توقساندار جانە ت.ب. قاتارىن ازىرلەۋگە
ۆ) قاراپايىم ەسەپتەۋلەردى وزدىگىنەن ورىنداۋعا
س) كۇردەلى ەسەپتەردى وزدىگىنەن ورىنداۋعا
7. Excel باعدارلاماسىنداعى جۇمىس پاراعىندا جولدار اتاۋى ..... بەلگىلەنەدى
ا) ساندارمەن نومىرلەنىپ
ب) ورىس ءالىپبيى ارىپتەرىمەن
ۆ) ەركىن تۇردە پايدالانۋشى تاراپىنان
س) لاتىن ءالىپبيى ارىپتەرىمەن
8. Excel باعدارلاماسىندا جاڭا كىتاپ جاساۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
ا) قۇرالدار ۇستەلىندە اشۋ باتىرماسىن باسۋ
ب) قۇرالدار ۇستەلىندە قايتالانۋ باتىرماسىن باسۋ
ۆ) فايل مازىرىندە جاڭا ءامىرىن ورىنداۋ
س) فايل مازىرىندەگى اشۋ ءامىرىن ورىنداۋ
9. Excel باعدارلاماسىنىڭ جۇمىس پاراعىنداعى جولدىڭ دۇرىس بەلگىلەنۋى
ا) A1
ب) DD
ۆ) 21A
س) 18
10. Excel باعدارلاماسىن قانداي امىرلەر كومەگىمەن ىسكە قوسۋعا بولادى؟
ا) باستاۋ – باعدارلامالار – Windows كاتالوگى
ب) باستاۋ – باعدارلامالار – MICROSOFT OFFIICE - MICROSOFT OFFIICE EXCEL
ۆ) باستاۋ – باعدارلامالار - قالىپتالعان
س) باعدارلامالار - MICROSOFT OFFIICE - MICROSOFT EXCEL
تەست تاپسىرمالارىنىڭ جاۋاپتارى
ءى ۆاريانت
1)ۆ، 2)ب، 3)ا، 4)ب، 5)س، 6)ب، 7)س، 8)ۆ، 9)س، 10)ب
تەست تاپسىرمالارى
ءىى ۆاريانت
1. Excel باعدارلاماسى كەستەسىندەگى ۇياشىقتار اۋقىمىن قالاي بولەكتەۋگە بولادى؟
ا) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
ب) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
ۆ) وڭدەۋ – ءوتۋ – بولەكتەۋ ارەكتتەرىن ورىنداۋ ارقىلى
س) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
2. Excel باعدارلاماسىنىڭ جۇمىس پاراعىنداعى باعانىڭ دۇرىس بەلگىلەنۋى .....
ا) A12
ب) AB
ۆ) 21
س) FAS
3. Excel باعدارلاماسى بىرتەكتى دەرەكتەر بىرىزدىلىگىن وزدىگىنەن جالعاستىرا الا ما؟
ا) تەك ناتۋرال ساندار بىرىزدىلىگىن عانا
ب) تەك كۇندەر بىرىزدىلىگىن عانا
ۆ) ءيا
س) جوق
4. Excel باعدارلاماسىنداعى ۇياشىققا قانداي دەرەكتەردى ەنگىزۋگە بولادى؟
ا) سان
ب) ءماتىن
ۆ) ورنەك
س) اتالعانداردىڭ ءبارى
5. Excel باعدارلاماسىنداعى جۇمىس پاراعى ۇياشىعىنىڭ مەكەنجايى نەدەن قۇرالاتىنىن كورسەتىڭىز؟
ا) جول نومىرىنەن
ب) باعان اتاۋىنان جانە جول نومىرىنەن
ۆ) باعان اتاۋىنان
س) باعان نومىرىنەن
6. Excel باعدارلاماسىندا ىرگەلەس ەمەس ۇياشىقتاردى قالاي بولەكتەۋگە بولادى؟
ا) وڭدەۋ – ءوتۋ – بولەكتەۋ ارەكەتتەرىن ورىنداۋ ارقىلى
ب) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
ۆ) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
س) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
7. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستە دەرەكتەرىنىڭ قايسىسى تۋىندى دەپ اتالادى؟
ا) نەگىزگى دەرەكتەر
ب) ەلەكتروندىق كەستەنىڭ بارلىق دەرەكتەرى تۋىندى بولىپ تابىلادى
ۆ) باسقا ۇياشىقتار بويىنشا انىقتاۋعا بولاتىن دەرەكتەر
س) باسقا ۇياشىقتار بويىنشا انىقتاۋعا بولمايتىن دەرەكتەر
8. Excel باعدارلاماسىنداعى جۇمىس پاراعىندا باعاندار اتاۋى .... بەلگىلەنەدى
ا) ەركىن تۇردە پايدالانۋشى تاراپىنان
ب) ساندارمەن نومىرلەنىپ
ۆ) ورىس ءالىپبيى ارىپتەرىمەن
س) لاتىن ءالىپبيى ارىپتەرىمەن
9. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستە اۋقىمدارىنىڭ دۇرىس بەلگىلەنۋىن اتاپ كورسەتىڭىز؟
ا) 1ا
ب)ا:ا2
ۆ)23:4دە
س) ا1:ۆ2
10. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستە اۋقىمى – بۇل ...
ا) ءبىر باعانىڭ بارلىق ۇياشىقتارى
ب) كەستەدەگى تىكبۇرىش ءپىشىمدى قۇرايتىن تورلار جيىنتىعى
ۆ) ءبىر جولدىڭ ۇياشىقتارىنىڭ ءبارى
س) مۇمكىن بولاتىن كوپتەگەن ماندەر
تەست تاپسىرمالارىنىڭ جاۋاپتارى
ءىى ۆاريانت
1)ب، 2)ا، 3)ۆ، 4)س، 5)ب، 6)ب، 7)ۆ، 8)س، 9)س، 10)ب
Vءى. ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ
تەوريالىق:
«Microsoft Excel گرافيكالىق مۇمكىندىكەرى» تاقىرىبىندا كونسپەكتى جازۋ «ينفورماتيكا»، م.بايجۇمانوۆ، ل.جاپساربايەۆا، 104-بەت؛
پراكتيكالىق: ەركىن ماتەماتيكالىق ورنەك بويىنشا فورمۋلامەن جۇمىس جاساۋ؛
ىزدەنۋشىلىك: «ەلەكتروندىق كەستەدە فورمۋلامەن جۇمىس» تاقىرىبىنا ينتەرنەتتەن ماتەريالدار ىزدەنۋ؛
Vءىى. باعالاۋ
ا) دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بويىنشا الىنعان ۇپاي سانىن ەسەپتەي وتىرىپ
ب) لابوراتوريالىق جۇمىس قورىتىندىسى بويىنشا
ۆ) تەست قورىتىندىسى بويىنشا
Vءىىى. ساباقتىڭ سوڭى.
- وقۋلىقتاردى جيناۋ
- كومپيۋتەردى تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى بويىنشا ءوشىرۋ
ينفورماتيكا ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى
ەسەنوۆا گ.ا.
وتەتىن ءپانى: ينفورماتيكا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: Microsoft Excel ەلەكتروندى كەستەسىندە فورمۋلامەن جۇمىس
ساباقتىڭ ماساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ Microsoft Excel ەلەكتروندى كەستەسىندە فورمۋلامەن جۇمىس جاساي ءبىلۋدى قالىپتاستىرۋ. بەرىلگەن ءتۇرلى ماتەماتيكالىق فورمۋلالاردى ەسەپتەۋدى ۇيرەتۋ، سيپاتتاۋدى ۇيرەتۋ، مالىمەتتەردى پايدالانىپ، ءارتۇرلى جۇمىس ارەكەتتەرىن ورىنداۋدى ۇيرەتۋ
ب) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ بولاشاق ماماندىقتارىنا، ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرا وتىرىپ، بىلىم-بىلىك، داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
ۆ) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ىزدەنىمپازدىققا، ادەپتىلىككە، ماقساتشىلدىققا تاربيەلەۋ. مۇقياتتىلىققا، وز-وزىنە سەنىمدى بولۋعا تاربيەلەۋ، جيناقىلىققا بالۋ.
س) كاسىبي: وقۋشىلاردى اقپاراتتىق مادەنيەتكە، كاسىبي ساۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ وتىرىپ، بولاشاق ماماندىعىنا بايلانىستى كاسىبي باعىت بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: لابوراتوريالىق ساباق
وقىتۋ تەحنولوگياسى: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسى /دوت/،
كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگياسى /كوت/،
دەڭگەيلەپ سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسى /دسوت/؛
وقىتۋ ادىس-تاسىلدەرى: ينتەراكتيۆتى، تۇسىندىرە-بايانداۋ ءادىسى، سۇراق-جاۋاپ ءادىسى، ميعا شابۋىل ءادىسى، وي قوزعاۋ ءادىسى، سالىستىرۋ ءادىسى، اقپارات ءادىسى، كورنەكىلىك ءادىسى، ويىن ءادىسى، تەست ءادىسى؛
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، لابوراتوريالىق جۇمىس نۇسقاسى، كومپيۋتەر، قوسىمشا ماتەريالدار، تەست
وقۋشى ءبىلۋ كەرەك: - ەلەكتروندىق كەستەسىنىڭ تەرەزە سيپاتتاماسىن،
- سايماندار تاقتاسىنىڭ قىزمەتتەرىن،
- فورمۋلالارمەن جۇمىس جاساي ءبىلۋدى؛
وقۋشى مەڭگەرۋ كەرەك: - ۇياشىقتاردى بەلگىلەۋدى، بلوكتاردى بەلگىلەۋدى
- ادرەستەرىن اجىراتا ءبىلۋدى
- فورمۋلا قۇرۋدى؛
قولدانىلاتىن ادەبيەتتەر:
1. «ينفورماتيكادان 30 ساباق»، بورىبايەۆ، بالاپانوۆ
2. «ينفورماتيكا»، م.بايجۇمانوۆ، ل.جاپساربايەۆا
3. «ينفورماتيكا نەگىزدەرى»، گ.جاپاروۆا
4. «ينفورماتيكا»، ك.بەركىنبايەۆ.
5. «ينفورماسيوننىە تەحنولوگيي»، و.گوليسىنا
6. «حالىقتى كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىق»» ەلەكتروندى وقۋ قۇرالى.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى
1.1. جۋرنالعا بەلگى سوعۋ، وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ؛
1.2. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، ىنتالاندىرۋ. توپ مۇشەلەرىنىڭ بىر-بىرىنە جاقسى ءسوز ايتۋى. (كومپليمەنت)
1.3. ساباقتىڭ ماقسات-مىندەتتەرىمەن تانىستىرۋ؛
ءىى. وتكەن ماتەريالدارعا شولۋ جاساۋ.
2.1. «جاسىرىلعان ۇياشىقتار» ءادىسى بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ
ءىىى. جاڭا ماعىنانى تانۋ كەزەڭى.
3.1. ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ
3.2. جاڭا ۇعىمدارمەن تانىستىرۋ (ينتەراكتيۆتى تاقتا كومەگىمەن كورنەكى بايانداۋ)
ءىV. وي تولعانىس كەزەڭى.
4.1. لابوراتوريالىق جۇمىس نۇسقاسىن تاراتۋ
4.2. لابوراتوريالىق جۇمىسقا تۇسىنىك بەرۋ
4.3. جۇمىس بارىسىن باقىلاۋ، تالداۋ
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ، بەكىتۋ
5.1. اشىق فورماداعى تەست تاپسىرمالارى
Vءى. ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ
Vءىى. باعالاۋ
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى
1.1. سالەمدەسۋ. الدىمەن وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، وقۋشىلاردى ءوز ورىندارىنا وتىرعىزۋ. زەرتحانانىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولىپ، وقۋشىلاردىڭ كىتاپ-داپتەرلەرىنىڭ تۇگەلدىگىن تەكسەرۋ، ساباقتا جوق وقۋشىلاردىڭ سەبەبىن سۇراپ جۋرنالعا بەلگىلەۋ. كومپيۋتەردىڭ، تاقتانىڭ توك كوزىنە دۇرىس قوسىلعاندىعىن تەكسەرۋ.
1.2. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، ىنتالاندىرۋ. توپ وقۋشىلارىنىڭ بىر-بىرىنە جاقسى ءسوز ايتۋى. (كومپليمەنت)
1.3.ساباقتىڭ ماقسات-مىندەتىمەن تانىستىرۋ
ءىى. ¬وتكەن ماتەريالدارعا شولۋ جاساۋ، تىرەك بىلىمدەرگە سۇيەنۋ.
2.1. «جاسىرىلعان ۇياشىقتار» ءادىسى بويىنشا تىرەك بىلىمدەردى ەسكە ءتۇسىرۋ
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ وتكەن تاقىرىپ بويىنشا تەوريالىق بىلىمدەرىن انىقتاۋ ماقساتىندا. دەڭگەيلىك تاپسىرما رەتىنە ءار ۇياشىقتىڭ ارعى جاعىندا ءبىر-بىر سۇراقتان جاسىرىلعان
ءىىى. جاڭا ماعىنانى تانۋ كەزەڭى.
3.1. ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ
3.2. جاڭا ۇعىمدارمەن تانىستىرۋ (ينتەراكتيۆتى تاقتا كومەگىمەن كورنەكى بايانداۋ)
ءىV. وي تولعانىس كەزەڭى.
4.1. لابوراتوريالىق جۇمىس نۇسقاسىن تاراتۋ
4.2. لابوراتوريالىق جۇمىسقا تۇسىنىك بەرۋ
4.3. جۇمىس بارىسىن باقىلاۋ، تالداۋ
1. لابوراتوريالىق جۇمىسقا ازىرلىك
- وقۋشىنىڭ كومپيۋتەرلىك ۇستەلىنە وتىرۋى؛
- كومپيۋتەردى ىسكە قوسۋى؛
- لابوراتوريالىق تاراتپالاردىڭ بەرىلۋى؛
- لابوراتوريالىق تىرەك ءبىلىمدى انىقتاۋ؛
تاپسىرمالار:
لابوراتوريالىق جۇمىس №8
تاقىرىبى: نەگىزگى جانە قوسالقى كەستەلەرى تولتىرۋ
ماقساتى:
- كەستەگە مالىمەتتەر جازۋ جانە ولاردى وڭدەۋ؛
- ادرەستەردى دۇرىس كورسەتۋدى ۇيرەنۋ؛
- كەستەنى بەزەندىرۋ ادىستەرىن مەڭگەرۋ.
تەوريالىق مالىمەت:
سالىستىرمالى ادرەس. ۇياشىقتارمەن جۇمىس جاساۋ كەزدەرىندە D3، ا1:ن9 ت.س.س سىلتەمەلەردى قولدانۋعا بولادى. ادرەستەردىڭ مۇنداي تۇردە كورسەتىلۋى سالىستىرمالى دەپ اتالادى. سالىستىرمالى ارەستەر فورمۋلالاردى جىلجىتۋ كەزىندە وتە ىڭعايلى. فورمۋلالاردا مۇنداي ادرەستەردى قولدانۋ بارىسىندا Excel كەستەسى ۇياشىقتىڭ ادرەسىن اعىمداعى ۇياشىق ادرەسىنە سالىستىرمالى تۇردە ساقتايدى.
مىسالى، D4 ۇياشىعىنا = D1+ D2 فورمۋلاسىن ەنگىزەتىن بولساق، Excel پروگرامماسى بۇل فورمۋلانى «ەكپىندى ۇياشىقتان ءۇش قاتار جوعارى جانە ەكى قاتار تومەن ۇياشىقتاعى ماندەردى قوسۋ كەرەك» دەپ قابىلدايدى. ەگەر D4 ۇياشىعىن، ياعني = D1+ D2 فورمۋلاسىن س4 ۇياشىعىنا كوشىرسەك. س4 ۇياشىعىنا = س1+س2 فورمۋلاسى، ال D5 ۇياشىعىنا = D2+ D3 فورمۋلاسى اۆتوماتتى تۇردە ەنگىزىلەدى.
ءابسوليۋتتى ادرەس. ەگەر فورمۋلانى كوشىرۋ بارىسىندا بەلگىلى ءبىر ۇياشىققا نەمەسە سىلتەمە جاساۋ قاجەت بولسا، ءابسوليۋتتى ادرەستى قولدانامىز. ءابسوليۋتتى سىلتەمە $ بەلگىسىنىڭ كولەمىمەن جازىلادى. مىسالى، $س$15 تۇرىندە سىلتەمە جازىلسا، فورمۋلانى قاي ورىنعا ورنالاستىرساق تا، سول فورمۋلادا تۇراقتى تۇردە تەك س15 ۇياشىعىنداعى ءمان پايدالانىلادى.
ارالاس ادرەس. $ بەلگىسى قاجەتتى ورىندا عانا جازىلادى، مىسالى $س15 نەمەسە س$15. ەگەر ءابسوليۋتتى ادرەس بەلگىسى ۇياشىق ادرەسىنىڭ الدىندا عانا جازىلسا ($س15)، باعانا ءمانى تۇراقتى، قاتار ءمانى وزگەرەدى. كەرىسىنشە قاتاردى تۇراقتى قالدىرىپ، باعانانى وزگەرتۋ ءۇشىن (س$15) تۇرىنە جازىلادى.
ءوز بەتىنشە ورىنداۋعا ارنالعان تاپسىرمالار
Microsoft Excel پروگرامماسىنىڭ كەستەسىندەگى ەسەپتەۋلەر فورمۋلالاردىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. فورمۋلالار تۇراقتى سانداردان، ۇياشىقتارعا سىلتەمەلەر مەن Microsoft Excel فۋنكسيالارىنان تۇرادى. 2.1 ا1 ۇياشىعىنا كەستەنىڭ تاقىرىبىن جازىڭىز:
كەستەنىڭ تاقىرىبى دەپ سول كەستەنىڭ باعانالار اتى كورسەتىلگەن، جوعارعى قاتارىن ايتامىز. ياعني ەسەپتى بەرىلگەنى بويىنا:
- ا1 ۇياشىعىن № ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ ءبىرىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- ۆ1 ۇياشىعىنا ح ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ ەكىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- س1ۇياشىعىنا k ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ ءۇشىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- D1 ۇياشىعىنا y1=x^2+1 ەنگىزەمىز (كەسەنىڭ ءتورتىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- ە1 ۇياشىعىنا y1=x^2+1 ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ بەسىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- F1 ۇياشىعىنا y=k*(y1/y2) ەنگىزەمىز (كەستەنىڭ التىنشى باعاناسىنىڭ اتى)؛
- باعانالاردىڭ ەنىن بارلىق جازۋلار كورىنىپ تۇراتىنداي ەتىپ وزگەرتىڭىز.
2.2.H1 ۇياشىعىنان باستاپ بەرىلگەندى جازاتىن قوسالقى كەستەنى تولتىرىڭىز:
x0 step k
-2 0،2 10
مۇنداعى ح0 – ءح-تىڭ باستاپقى ءمانى، step – ءح-تىڭ وزگەرۋ قاامى، k – كوەففيسيەنت (const).
2.3.اۆتوتولتىرۋدى قولدانا وتىرىپ، ا2 ۇياشىعىنا ا22 ۇياشىعىنا دەيىن 1-دەن 21-گە دەيىنگى سانداردى جازىڭىز.
• ول ءۇشىن ا2 ۇياشىعىنا 1 سانىن، ال ۆ2 ۇياشىعىنا 2 سانىن تەرىپ جازىڭىز؛
• ا2:ۆ2 بلوگىن بەلگىلەڭىز دە، تىشقاننىڭ كۋرسورىن وسى بلوكتىڭ وڭ جاق تومەنگى شەتىنە ورنالاستىرىپ، پايدا بولعان قارا ءتۇستى قوسۋ بەلگىسىن ا22 ۇياشىعىنا دەيىن جەتكىزگەن سوڭ تىشقاننىڭ باتىرماسىن بوساتىڭىز.
2.4.ۆ باعاناسىنا ءح-تىڭ ماندەرىن جازىڭىز:
• ۆ2 ۇياشىعىنا =$H$2 ادرەسىن تەرىڭىز؛
بۇل ءابسوليۋتتى ادرەستەۋ ۆ2 ۇياشىعىنا H2 (ءح-تىڭ باستاپقى ءمانى) ۇياشىعىنىڭ ءمانى ەنگىزىلەتىنىن كورسەتەدى.
• ۆ3 ۇياشىعىنا =B2+$I$2 فورمۋلاسىن جازىڭىز.
بۇل ءح-ىڭ باستاپقى مانىنە 12 ۇياشىعىنىڭ ءمانى، ياعني قادام قوسىلاتىندىعىن بىلدىرەدى. قادام تۇراقتى 0،2 تە بولعاندىقتان ءابسوليۋتتى ادرەستەۋدى قولدانامىز.
• وسى فورمۋلانى ي4:ي22 ۇياشىقتارىنا كوشىرىڭىز (اۆتوتولتىرۋ فۋنكسياسىن، تۇەتۋ/كوشىرۋ جانە تۇزەتۋ/ ەنگىزۋ كوماندالارىن نەمەسە سايماندار تاقتاسىنداعى كوشىرۋ، ەنگىزۋ باتىرمالارىنىڭ وزىڭىزگە ىڭعايلى بىرەۋىن قولدانۋعا بولادى).
ناتيجەسىندە وسى بلوك – 2 مەن 2 ارالىعىنداعى قادامى 0،2-گە ءوسىپ وتىراتىنداي شامالارمەن تولتىرۋلى كەرەك (-2؛-1،8؛-1،6...2).
2.5.س باعاناسىنا k كوەففيسيەنتىنىڭ ماندەرىن جازىڭىز.
* س2 ۇياشىعىنا =$J$2 ءابسوليۋتتى ادرەستەرىن جازىڭىز.
* س3 ۇياشىعىنا =س2 فورمۋلاسىن تەرىڭىز.
وسى فورمۋلانىڭ جازىلۋىن ءتۇسىندىرىڭىز.
*س3 ۇياشىعىنداعى فورمۋلانى س4:س22 ۇياشىقتارىنا كوشىرىڭىز.
كوەففيسيەنت 10-عا تەڭ بولعاندىقتان، وسى بلوكتاعى ۇياشىقتارعا 10 سانى جازىلۋى كەرەك.
2.6.D باعاناسىنا y1=x^2-1 فۋنكسياسىنىڭ ماندەرىن ەسەپتەۋ فورمۋلاسىن ورنەكتەڭىز.
ول ءۇشىن:
* D2 ۇياشىعىنا =B2*B2-1 فورمۋلاسىن جازىڭىز،
*وسى فورمۋلانى D3:D22 ۇياشىقتارىن كوشىرىڭىز.
ناتيجەسىندە باعاناداعى ۇياشىقتار باستاپقى ءمانى 3 جانە سوڭعى ءمانى 3 بولاتىن y1ء-دىڭ وڭ جانە تەرىس ماندەرىن تولتىرىلۋى كەرەك.
2.7. ءدال جوعارىداعى ءتاسىل بويىنشا ە باعاناسىنا y2=x^2+1 فۋنكسياسىنىڭ ماندەرىن ەسەپتەۋ فورمۋلاسىن ورنەكتەڭىز.
ناتيجەسىندە: بارلىق ساندار وڭ جانە باستاپقى شاما 5 سوڭعى شاما 5 بولۋى كەرەك.
2.8.F باعاناسىن y=k*(x^2-1)/(x^2+1) فۋنكسياسىنىڭ ماندەرىمەن تولتىرىڭىز.
*F2 ۇياشىعىنا =C2*(D2/E2) فورمۋلاسىن جازىڭىز؛
*وسى فورمۋلانى F2:F22 ۇياشىقتارىنا كوشىرىڭىز.
ناتيجەسىندە: فۋنكسيانىڭ باستاپقى ءمانى 6، سوڭعى ءمانى 6 وڭ جانە تەرىس ساندار بولۋى كەرەك.
باقىلاۋ سۇراقتار
1. سالىستىرمالى، ءابسوليۋتتى، ارالاس ادرەستەر دەگەن نە؟
2. قانداي جاعدايلاردا قولدانىلادى؟
3. ءقارىپتىڭ (شريفت) فورماتىن قالاي وزگەرتۋگە بولادى؟
4. ۇياشىقتاعى جانە بلوكتاعى مالىمەتتەردى تۋرالاۋ قالاي جۇزەگە سادى؟
5. كەستەنىڭ ۇياشىعىن نەمەسە بلوگىن قالاي جيەكتەۋگە بولادى؟
6. كەستە ىشىندەگى فوندىق تۇستەردى تاڭداۋىڭ قانداي تاسىلدەرى بار؟
7. باعانا بويىنشا ورتاعا تۋرالاۋ قالاي ورىندالادى؟
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ، بەكىتۋ
5.1. اشىق فورماداعى تەست تاپسىرمالارى
تەست تاپسىرمالارى
ءى ۆاريانت
1. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستە دەرەكتەرىنىڭ قايسىسى تۋىندى دەپ اتالادى؟
ا) نەگىزگى دەرەكتەر
ب) ەلەكتروندىق كەستەنىڭ بارلىق دەرەكتەرى تۋىندى بولىپ تابىلادى
ۆ) باسقا ۇياشىقتار بويىنشا انىقتاۋعا بولاتىن دەرەكتەر
س) باسقا ۇياشىقتار بويىنشا انىقتاۋعا بولمايتىن دەرەكتەر
2. Excel باعدارلاماسىندا ۇياشىقتاعى مالىمەتتەردى قالاي جويۋعا بولادى؟
ا) ۇياشىقتى بولەكتەۋ
ب) ۇياشىقتى بولەكتەۋ جانە
ۆ) ۇياشىقتى بولەكتەۋ، ءتىنتۋىردىڭ سول جاق باتىرماسىن باسۋ، پايدا بولعان سۇحبات تەرەزەسىندە مازمۇندى الاستاۋ ءامىرىن تاڭداۋ ارقىلى
س) ۇياشىقتى بولەكتەۋ جانە كورىنىس - كادىمگى ءامىرىن ورىنداۋ ارقىلى
3. Excel ۇياشىعىندا قانداي پىشىمدەۋدى قولدانۋعا بولادى؟
ا) نۇسقالاردىڭ ءبارى دۇرىس
ب) ءماتىندى تۋرالاۋ جانە ءقارىپ ءپىشىمى
ۆ) دەرەكتەر ءتيپى، ەنى جانە بيىكتىگى
س) كومكەرۋ مەن بوياۋ
4. Microsoft Excel - بۇل ....
ا) كەستە تۇرىندەگى مالىمەتتەردى وڭدەۋ پروسەسىندە كومپيۋتەردىڭ قور كوزدەرىن باسقاراتىن ونىڭ قۇرلىسى
ب) كەستە تۇرىندەگى مالىمەتتەردى وڭدەۋگە ارنالعان قولدانبالى باعدارلاما
ۆ) كودتىق كەستەنى وڭدەۋگە ارنالعان قولدانبالى باعدارلاما
س) كومپيۋتەردىڭ قور كوزدەرىن باسقاراتىن جۇيەلىك باعدارلاما
5. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستەنىڭ تولتىرىلعان ۇياشىعىن ەكى رەت شەرتكەندە قانداي رەجيم بەلسەندى بولادى؟
ا) ۇياشىق مازمۇنى كوشىرۋ رەجيمى
ب) ەگەر دەرەكتەر ورنەك بولسا، دەرەكتەردى ەنگىزۋ رەجيمى
ۆ) ەگەر دەرەكتەر ءماتىن بولسا، دەرەكتەردى ەنگىزۋ رەجيمى
س) ۇياشىق مازمۇنىن وڭدەۋ رەجيمى
6. Excel باعدارلاماسىنىڭ ءوزتولتىرۋ كەستەسىنىڭ كومەگىمەن ........ بولادى
ا) ۇياشىق مازمۇنىندا وزگەرىستەر ەنگىزۋگە
ب) ساندار، كۇندەر، توقساندار جانە ت.ب. قاتارىن ازىرلەۋگە
ۆ) قاراپايىم ەسەپتەۋلەردى وزدىگىنەن ورىنداۋعا
س) كۇردەلى ەسەپتەردى وزدىگىنەن ورىنداۋعا
7. Excel باعدارلاماسىنداعى جۇمىس پاراعىندا جولدار اتاۋى ..... بەلگىلەنەدى
ا) ساندارمەن نومىرلەنىپ
ب) ورىس ءالىپبيى ارىپتەرىمەن
ۆ) ەركىن تۇردە پايدالانۋشى تاراپىنان
س) لاتىن ءالىپبيى ارىپتەرىمەن
8. Excel باعدارلاماسىندا جاڭا كىتاپ جاساۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
ا) قۇرالدار ۇستەلىندە اشۋ باتىرماسىن باسۋ
ب) قۇرالدار ۇستەلىندە قايتالانۋ باتىرماسىن باسۋ
ۆ) فايل مازىرىندە جاڭا ءامىرىن ورىنداۋ
س) فايل مازىرىندەگى اشۋ ءامىرىن ورىنداۋ
9. Excel باعدارلاماسىنىڭ جۇمىس پاراعىنداعى جولدىڭ دۇرىس بەلگىلەنۋى
ا) A1
ب) DD
ۆ) 21A
س) 18
10. Excel باعدارلاماسىن قانداي امىرلەر كومەگىمەن ىسكە قوسۋعا بولادى؟
ا) باستاۋ – باعدارلامالار – Windows كاتالوگى
ب) باستاۋ – باعدارلامالار – MICROSOFT OFFIICE - MICROSOFT OFFIICE EXCEL
ۆ) باستاۋ – باعدارلامالار - قالىپتالعان
س) باعدارلامالار - MICROSOFT OFFIICE - MICROSOFT EXCEL
تەست تاپسىرمالارىنىڭ جاۋاپتارى
ءى ۆاريانت
1)ۆ، 2)ب، 3)ا، 4)ب، 5)س، 6)ب، 7)س، 8)ۆ، 9)س، 10)ب
تەست تاپسىرمالارى
ءىى ۆاريانت
1. Excel باعدارلاماسى كەستەسىندەگى ۇياشىقتار اۋقىمىن قالاي بولەكتەۋگە بولادى؟
ا) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
ب) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
ۆ) وڭدەۋ – ءوتۋ – بولەكتەۋ ارەكتتەرىن ورىنداۋ ارقىلى
س) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
2. Excel باعدارلاماسىنىڭ جۇمىس پاراعىنداعى باعانىڭ دۇرىس بەلگىلەنۋى .....
ا) A12
ب) AB
ۆ) 21
س) FAS
3. Excel باعدارلاماسى بىرتەكتى دەرەكتەر بىرىزدىلىگىن وزدىگىنەن جالعاستىرا الا ما؟
ا) تەك ناتۋرال ساندار بىرىزدىلىگىن عانا
ب) تەك كۇندەر بىرىزدىلىگىن عانا
ۆ) ءيا
س) جوق
4. Excel باعدارلاماسىنداعى ۇياشىققا قانداي دەرەكتەردى ەنگىزۋگە بولادى؟
ا) سان
ب) ءماتىن
ۆ) ورنەك
س) اتالعانداردىڭ ءبارى
5. Excel باعدارلاماسىنداعى جۇمىس پاراعى ۇياشىعىنىڭ مەكەنجايى نەدەن قۇرالاتىنىن كورسەتىڭىز؟
ا) جول نومىرىنەن
ب) باعان اتاۋىنان جانە جول نومىرىنەن
ۆ) باعان اتاۋىنان
س) باعان نومىرىنەن
6. Excel باعدارلاماسىندا ىرگەلەس ەمەس ۇياشىقتاردى قالاي بولەكتەۋگە بولادى؟
ا) وڭدەۋ – ءوتۋ – بولەكتەۋ ارەكەتتەرىن ورىنداۋ ارقىلى
ب) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
ۆ) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
س) ءبىرىنشى ۇياشىقتى شەرتىپ،
7. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستە دەرەكتەرىنىڭ قايسىسى تۋىندى دەپ اتالادى؟
ا) نەگىزگى دەرەكتەر
ب) ەلەكتروندىق كەستەنىڭ بارلىق دەرەكتەرى تۋىندى بولىپ تابىلادى
ۆ) باسقا ۇياشىقتار بويىنشا انىقتاۋعا بولاتىن دەرەكتەر
س) باسقا ۇياشىقتار بويىنشا انىقتاۋعا بولمايتىن دەرەكتەر
8. Excel باعدارلاماسىنداعى جۇمىس پاراعىندا باعاندار اتاۋى .... بەلگىلەنەدى
ا) ەركىن تۇردە پايدالانۋشى تاراپىنان
ب) ساندارمەن نومىرلەنىپ
ۆ) ورىس ءالىپبيى ارىپتەرىمەن
س) لاتىن ءالىپبيى ارىپتەرىمەن
9. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستە اۋقىمدارىنىڭ دۇرىس بەلگىلەنۋىن اتاپ كورسەتىڭىز؟
ا) 1ا
ب)ا:ا2
ۆ)23:4دە
س) ا1:ۆ2
10. Excel باعدارلاماسىنداعى كەستە اۋقىمى – بۇل ...
ا) ءبىر باعانىڭ بارلىق ۇياشىقتارى
ب) كەستەدەگى تىكبۇرىش ءپىشىمدى قۇرايتىن تورلار جيىنتىعى
ۆ) ءبىر جولدىڭ ۇياشىقتارىنىڭ ءبارى
س) مۇمكىن بولاتىن كوپتەگەن ماندەر
تەست تاپسىرمالارىنىڭ جاۋاپتارى
ءىى ۆاريانت
1)ب، 2)ا، 3)ۆ، 4)س، 5)ب، 6)ب، 7)ۆ، 8)س، 9)س، 10)ب
Vءى. ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ
تەوريالىق:
«Microsoft Excel گرافيكالىق مۇمكىندىكەرى» تاقىرىبىندا كونسپەكتى جازۋ «ينفورماتيكا»، م.بايجۇمانوۆ، ل.جاپساربايەۆا، 104-بەت؛
پراكتيكالىق: ەركىن ماتەماتيكالىق ورنەك بويىنشا فورمۋلامەن جۇمىس جاساۋ؛
ىزدەنۋشىلىك: «ەلەكتروندىق كەستەدە فورمۋلامەن جۇمىس» تاقىرىبىنا ينتەرنەتتەن ماتەريالدار ىزدەنۋ؛
Vءىى. باعالاۋ
ا) دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بويىنشا الىنعان ۇپاي سانىن ەسەپتەي وتىرىپ
ب) لابوراتوريالىق جۇمىس قورىتىندىسى بويىنشا
ۆ) تەست قورىتىندىسى بويىنشا
Vءىىى. ساباقتىڭ سوڭى.
- وقۋلىقتاردى جيناۋ
- كومپيۋتەردى تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى بويىنشا ءوشىرۋ
You Might Also Like
-
العا اۋدانى، قاراقوبدا ورتا مەكتەبى ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
