مۇسىلمانداردىڭ مەديسيناداعى ۇلەستەرى
ەۋروپالىقتاردىڭ رازەس دەپ بىلەتىن مۇسىلماندىق مەديسينا عالىمى ءابۋ بارىك ءاررازي (864-925) رەي قالاسىندا تۋىلىپ، باعداتتا ءبىلىم العان. دارى-دارمەك پەن حيميا سالاسىندا ەڭبەك ەتتى. مەديسينا سالاسىنا قاتىستى جۇزدەن استام ەڭبەگى بار. كوزگە وتا جاساۋ بويىنشا جەتىك مامان ەدى. پايعامبارىمىزدىڭ قىز نەمەرەسى سۋكايناعا كاتاراكت وتاسىن جاساعان.
اينادا جارىقتىڭ شاعىلىسۋ زاڭدىلىعىن تاپقان جانە ەۋروپالىقتاردىڭ الحازەم دەپ بىلەتىن يبن حايسەم (965-1039) باسرادا تۋىلىپ، مىسىردا قايتىس بولعان. ماتەماتيكا، فيزيكا جانە مەديسيناعا قاتىستى جۇزگە جۋىق كىتابى بار. بۇلاردىڭ كوپشىلىگى ەۋروپا تىلدەرىنە اۋدارىلعان.
باتىستىقتاردىڭ اۆيسەنا دەپ بىلەتىن يبن سينانىڭ (980-1037) ال-كانۋن اتتى ەڭبەگى عاسىرلار بويى ەۋروپالىقتار تاراپىنان ءدارس كىتابى رەتىندە وقىلعان.
1066 جىلى قايتىس بولعان امر بين ابدۋرراحمان الكيرماني ءاندۋلۋس اۋرۋحانالارىندا وتا جاساعان.
شامدا ءومىر سۇرگەن ءيبنۋن-نافسي (1210-1288) ءدىن ىلىمدەرىندە جانە مەديسينادا عۇلاما ەدى. مەديسينا سالاسىندا جازعان كىتاپتارى قۇندى دەرەكتەردەن تۇرادى. وكپەنىڭ قان اينالىمى سحەماسىن قاعازعا تۇسىرگەن وسى كىسى.
فرانسۋز تاريحشىسى گيۋستاۆ لەبون «اراب اۋرۋحانالارى بۇگىنگى اۋرۋحانالاردان دا مىقتى مۇمكىندىكتەرگە يە ەدى. سۋ جانە اۋا بارلىق جاعىنان قولجەتىمدى ەدى» دەگەن.
جالپى ورتا عاسىردا مەديسينا سالاسىنداعى عالىمدار تەك مۇسىلماندار بولاتىن. ەۋروپالىقتار مەديسينا ۇيرەنۋ ءۇشىن ءاندالۋسياعا كەلەتىن. يسپانيا كارولى VI الفونسونىڭ تولەدودا اشقان اۋدارما ورتالىعى اراب عالىمدارىنىڭ كوپتەگەن ەڭبەكتەرىن لاتىنشاعا جانە ەۋروپا تىلدەرىنە اۋدارىلۋىن قامتاماسىز ەتتى. مۇسىلمانداردان مەديسينا وسىلاي ەۋروپاعا تارالدى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
مۇسىلمان ونەرتاپقىشتارى الەمگە نە سىيلادى؟
You Might Also Like
-
قازىرگى تاڭدا ءاربىر اتا-انا ءوز بالاسىنا قۋانىش سىيلاۋ ءۇشىن ەشتەڭەدەن ايانبايدى. ال بالانىڭ سەرىگى دە، ەرمەگى دە ويىنشىق بولعاندىقتان، بالاسىنا ونىڭ ءتۇر-تۇرىن اپەرۋدەن اتا-انا جالىقپايدى. وكىنىشكە قا...
