InfoHub Logo

Nokia فين كومپانياسى ءوز باستاۋىن 1865 جىلدان الادى. ءجۇز ەلۋ جىل ىشىندە كومپانيا ەلەكتر ءوندىردى، قاعاز بەن گازتۇتقىش (پروتيۆوگاز) جاساپ شىعاردى، كومپيۋتەرلەر مەن تەلەفون ستانسيالارىنا تەلەكوممۋنيكاسيا جابدىقتارىن ساتتى. كومپانيا ۇيالى تەلەفوندار بولىمشەسىن Microsoft-قا ساتىپ جىبەرسە دە، ۇيالى تەلەفوندار برەندىنىڭ ىشىندەگى ەڭ تانىمالى بولىپ قالا بەرەدى.

ينجەنەر فرەدەريك يدەستام 1895 جىلى فينليانديانىڭ وڭتۇستىك-باتىسىندا قاعاز فابريكاسىن اشىپ، 1871 جىلى ونىڭ اتاۋىن Nokia Ab دەپ اۋىستىرادى. ساياساتكەر ءارى قوعام قايراتكەرى لەوپولد مەحەلين دە بۇل كومپانيانىڭ ەكىنشى باسشىسى بولادى. مەحەلين ەلەكتروەنەرگيا ءوندىرۋ جانە كابەل شىعارۋمەن اينالىسپاق بولادى، ءبىراق يدەستام بۇعان كەلىسپەيدى. وسىلايشا 1896 جىلى ول باسشىلىق قىزمەتىنەن ايرىلىپ قالادى. سول كەزدە ساياساتكەر كومپانيانىڭ اكسيونەرلەرىنە وسى يدەياسىن ۇسىنادى، جانە 1902 جىلى Nokia Ab كومپانياسىنىڭ باستى قىزمەتى ەلەكتروەنەرگيا ءوندىرۋ بولادى.

1898 جىلى قۇرىلعان، رەزەڭكە بۇيىمداردى شىعارۋمەن اينالىساتىن Finnish Rubber Works 1922 جىلى Nokia Ab مەن 1912 جىلى قۇرىلعان Finnish Cable Works كومپانيالارىنىڭ كونترولدىق پاكەتتەرىن ساتىپ الادى، ال 1967 جىلى بارلىق ءۇش كومپانيا – ىشىندەگى ەڭ كىشكەنتايى Nokia Ab-عا توپتاستىرىلادى. جاڭا كومپانيا رەزەڭكە بۇيىمداردى، كابەلدەر مەن ەلەكترونيكا شىعاردى، اعاش وڭدەدى جانە ەلەكتر ەنەرگيانى وندىرۋمەن اينالىستى. ءار كەزەڭدە كومپانيا اياق-كيىم، تەلەديدار، كومپيۋتەر، ەلەكتروگەنەراتور، روبوتوتەحنيكا، گازتۇتقىش، حيميكاتتار، سونىڭ ىشىندە اسكەرگە كەرەك-جاراقتاردى شىعارىپ وتىردى. 

كومپانيانىڭ ەلەكترونيكا بويىنشا ءبىرىنشى ءبولىمى 1960 جىلى Nokia Corporation پرەزيدەنتىنىڭ باسشىلىعىمەن اشىلدى. 1980 جىلدىڭ باسىندا كومپانيا بىرنەشە ەلەكتروندىق كومپانيالاردى ساتىپ الدى، وسىلايشا 1987 جىلى Nokia-نىڭ باستى كاسىبى تۇرمىستىق ەلەكترونيكا بولدى. Nokia ەۋروپادا تەلەديدار شىعاراتىن ءۇشىنشى ءىرى كومپانيا سانالدى.

1969 جىلى Nokia يمپۋلستىك-كودتىق مودۋلياسيا نەگىزىندەگى كوممۋتاتوردى جاساعان جانە تەلەفونيا مەن تەلەگرافيا كونسۋلتاسيالىق كوميتەتىنىڭ حالىقارالىق ستاندارتتارىنا ساي كەلەتىن يكم-دى اپپاراتۋرالاردى ساتاتىن العاشقى كومپانيا بولدى. وسىلايشا كومپانيا تەلەكوممۋنيكاسيا نارىعىنا شىعادى. 

1980 جىلدىڭ سوڭىندا الەمدىك ەكونوميكانىڭ قۇلدىراۋىنان كومپانيا داعدارىسقا ۇشىراپ، قىزمەتىنىڭ كوپتەگەن تۇرلەرىنەن باس تارتۋعا ءماجبۇر بولادى. سول كەزدەرى ول تەلەكوممۋنيكاسيالىق جابدىقتارعا دەن قويىپ، جەكە تاۋەلسىز بيزنەس Nokian Renkaat-تى اشادى.

 

 

1960 جىلدارى كومپانيا جاڭادان نەگىزى قالانعان GSM – ARP تەحنولوگياسىمەن جۇمىستى باستايدى. بۇل ۇيالى بايلانىستىڭ تۇڭعىش ستاندارتتارىنىڭ ءبىرى ەدى. Nokia Salora Oy كومپانياسىمەن جۇمىس ىستەيدى، بىرىككەن ونەركاسىپ Mobira Oy دەگەن اتاۋ الادى. 1981 جىلى Mobira تولىققاندى اۆتوماتتاندىرىلعان ۇيالى بايلانىس جەلىسىن ىسكە قوسادى، ال 1982 جىلى NMT-450 جەلىلەرىندە جۇمىس ىستەيتىن Mobira Senator اۆتوموبيل تەلەفونىن ۇسىنادى. 1984 جىلى Nokia Salora Oy بولىمشەسىن ساتىپ الىپ، ءوز بولىمشەسىن Nokia-Mobira دەپ وزگەرتەدى. 

1980 جىلى Nokia-نىڭ Nokia Data بولىمشەسى بولدى. بۇل بولىمشە MikroMikko دەربەس كومپيۋتەرلەردى شىعاراتىن. 1991 جىلى بولىمشەنى International Computers Limited بريتان كومپانياسى، ال كەيىن Fujitsu ساتىپ الادى. MikroMikko كومپيۋتەرلەرىن Fujitsu كومپانياسى ErgoPro برەندىمەن ساتاتىن.

1992 جىلى Nokia ديرەكتورى يورما ولليلا كومپانيا ءۇشىن ستراتەگيالىق شەشىم قابىلدادى: Nokia تەك تەلەكوممۋنيكاسيالىق بيزنەسكە نەگىزدەلەتىن بولدى. وسىلايشا Nokia 2009 جىلعا دەيىن ۇيالى تەلەفون شىعاراتىن ەڭ ءىرى كومپانيا سانالدى. 

2013 جىلى ساتىلعان سمارتفوندار مەن قاراپايىم تەلەفوندار جاعىنان Nokia رەسەيدە Samsung-تى باسىپ وزدى. الايدا بىر-بىرلەپ ەسەپتەۋ جاعىنان ۇتقانىمەن، كومپانيا تابىس جاعىنان زور ناتيجەگە قول جەتكىزە المادى. كەيىن، 2014 جىلى، Nokia-نىڭ موبيلدىك بولىمشەسى Microsoft كومپانياسىنا ساتىلدى. ول بولسا 2015 جىلى 7،8 مىڭ قىزمەتكەرىن جۇمىستان شىعارىپ، Nokia اكتيۆتەرىن جوققا شىعاردى. 

دەگەنمەن Nokia جۇمىسىن جالعاستىرىپ كەلەدى، وعان قوسا تابىسىن دا كوتەرىپ جاتىر. 2015 جىلى كومپانياعا باستى تابىستى Nokia Networks بولىمشەسى اكەلىپ وتىر. وسى جىلدىڭ 3 توقسانىندا بۇل بولىمشەدەن تۇسكەن پايدا 8،28 ميلليارد ەۆروعا جەتكەن. كومپانيانى بانكروت دەپ جاريالاۋعا ءالى ەرتە، ءتىپتى سمارتفوندار بيزنەسىندە دە: كومپانيا Alcatel-Lucentء-تى 15،6 ميلليارد ەۆروعا ساتىپ الماقشى. Microsoft-پەن كەلىسىم بويىنشا كومپانيا Nokia برەندىمەن تەلەفونداردى 2023 جىلعا دەيىن شىعارا المايدى، ال Alcatel-Lucentء-تىڭ مۇنداي مىندەتتەمەلەرى 2015 جىلى اياقتالادى. سوندىقتان 2016 جىلى جاڭا (نەمەسە ەسكى) ويىنشىنىڭ نارىققا قايتا شىعۋىن باقىلاۋىمىز ابدەن مۇمكىن. 

---