InfoHub Logo

ادام ومىرگە كەلگەندە العاش ەستيتىنى جانە ومىردەن كەتكەندە سوڭعى ەستيتىنى – دىبىس. ال ەكەۋىنىڭ اراسىندا ءبىر عۇمىر جاتىر. ءومىردىڭ ءوزى ايقاي-شۋ، سالدىر-گۇلدىر، تارس-تۇرس، ان-كۇي، ۇندەر، جالپى، دىبىستاردىڭ تولىق كاكوفونياسىنان تۇرادى. 

 

1. ولاردىڭ دەڭگەيىن دەسيبەلمەن (دب) ولشەيدى. ادامنىڭ ەستۋ قابىلەتى كوتەرە الاتىن ەڭ جوعارعى شاما (اۋرۋ سەزىمى تۋدىراتىن)، بۇل 120–130 دەسيبەل ارالىعى. ال 200 دەسيبيلدەن ءولىپ كەتەدى.
قاراپايىم اڭگىمە – بۇل شامامەن 45–55 دب.
وفيستەگى دىبىس — 55–65 دب.
كوشەدەگى شۋ — 70–80 دب.
باسقىشى بار موتوسيكل — 85 دب-دەن جوعارى.
رەاكتيۆتى ۇشاق ستارت كەزىندە 130 دب-گە جەتەتىن دىبىس شىعارادى.
ال راكەتا — 145 دب-دەن جوعارى.

 

2. ادامدارعا دىبىس پەن شۋدىڭ ايىرماشىلىعى جوقتاي كورىنگەنىمەن، ەكەۋى ءبىر ەمەس. ماماندار ءۇشىن بۇل ەكى تەرميننىڭ اراسىندا ۇلكەن ايىرماشىلىق بار. دىبىس – بۇل جانۋارلار مەن ادامداردىڭ سەزىم مۇشەلەرى قابىلدايتىن اۋىتقۋلار. ال شۋ – بۇل دىبىستاردىڭ بەيبەرەكەت ارالاسۋى. 

 

3. داۋىسىمىزدىڭ تاسپادا وزگەشە بولىپ شىعۋى، ول ءبىزدىڭ «وزگە قۇلاقپەن» تىڭدايتىنىمىزدان. بۇل ءبىرتۇرلى ەستىلگەنىمەن، ءبىراق ءدال سولاي. ءبىز سويلەگەن كەزدە داۋىسىمىزدى ەكى جولمەن قابىلدايمىز – سىرتقى (ەستۋ كانالى، دابىل جارعاعى مەن ورتاڭعى قۇلاق) جانە ىشكى (دىبىستىڭ تومەنگى جيىلىگىن كۇشەيتەتىن باس تىندەرى ارقىلى). 
ال سىرتتان تىڭداعان كەزدە تەك سىرتقى كانال جۇمىس ىستەيدى. 

 

4. كەيبىر ادامدار كوز الماسىنىڭ اينالعانداعى دىبىسىن ەستي الادى. سونىمەن قاتار تىنىسىن ەستيدى. بۇل ىشكى قۇلاقتىڭ اقاۋىنان بولادى، ونىڭ سەزىمتالدىعى قالىپتىدان اسا جوعارى ەكەنىن بىلدىرەدى.

 

5. تەڭىز قابىرشاعى ارقىلى ءبىز تىڭداپ جۇرگەن تەڭىز شۋى، شىن مانىندە ءبىزدىڭ قان تامىرلارىمىز ارقىلى اعىپ جاتقان قاننىڭ دىبىسى. قۇلاعىمىزعا قاراپايىم شىناياقتى قويىپ تا وسىنداي دىبىستى ەستي الۋعا بولادى. جاساپ كورىڭىز!

 

6. كەرەڭ ادامدار دا ەستي الادى. بۇعان ءبىر مىسال: اتاقتى كومپوزيتور بەتحوۆەن، بىلەتىنىمىزدەي، كەرەڭ بولعان، الايدا ۇلى تۋىندىلاردى دۇنيەگە الىپ كەلدى. قالايشا؟ ول... تىسىمەن تىڭدايتىن! كومپوزيتور تاياقتىڭ ءبىر ۇشىن رويالعا قويىپ، ال ەكىنشى ۇشىن تىسىمەن قىسىپ وتىرعان – وسىلايشا دىبىس ىشكى قۇلاققا جەتىپ وتىرعان. كومپوزيتوردىڭ ىشكى قۇلاعى سىرتقىسىنا قاراعاندا ساۋ بولاتىن.

 

7. دىبىس جارىققا اينالا الادى. بۇل قۇبىلىس «سونوليۋمينەسەنسيا» دەپ اتالادى. سفەرالىق ۋلترادىبىستىق تولقىن تۋدىراتىن رەزوناتوردى سۋعا سالۋ ارقىلى وسىنداي قۇبىلىستى بايقاۋعا بولادى. تولقىننىڭ سەيىلۋ فازاسىندا وتە تومەن قىسىمنىڭ اسەرىنەن كاۆيتاسيالىق كوپىرشىك پايدا بولادى، ال كەيىن قىسىلۋ فازاسىندا تەز جارىلادى. بۇل ساتتە كوپىرشىكتىڭ ءدال ورتاسىندا كوك جارىق پايدا بولادى.

 

8. «ا» — الەمدە ەڭ ءجيى ايتىلاتىن دىبىس. ول پلانەتامىزدىڭ بارلىق تىلىندە كەزدەسەدى. ال جالپى الەمدە شامامەن 6،7-7 مىڭ ءتىل بار. ادامدار كوبىنە جۇڭگو، يسپان، حيندي، اعىلشىن، ورىس، پورتۋگال جانە اراب تىلدەرىندە سويلەيدى.

 

9. ادام قالىپتى ۇنمەن ايتىلىپ جاتقان اۋىزشا اڭگىمەنى 5-6 مەتر قاشىقتىقتان ەستي الاتىن بولسا، قالىپتى سانالادى. نەمەسە جوعارى ۇنمەن ايتىلىپ جاتقان اڭگىمەنى 20 مەتر قاشىقتىقتان ەستۋ دە قالىپتى. ەگەر 2-3 مەتر قاشىقتىقتا ايتىلىپ جاتقان اڭگىمەنى ناشار ەستيتىن بولساڭىز، وندا سۋردولگقا قارالعان ءجون. 

 

10. ءبىز ەستۋ قابىلەتىمىزدى جوعالتىپ جاتقانىمىزدى بايقاماي قالۋىمىز مۇمكىن. ويتكەنى بۇل پروسەسس، ادەتتە، ءبىر ساتتە ەمەس، بىرتە-بىرتە جۇرەدى. پروسەسس باستالعان ءساتتى قالت جىبەرمەي، دارىگەرگە قارالاتىن بولسا، بۇل اقاۋدى ەمدەپ الۋ وڭاي. الايدا ادام ەستۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلاي باستاعانىن بىردەن بايقامايدى. ال اۋرۋ اسقىنىپ كەتكەن جاعدايدا دارىگەرلەر دە ەش كومەكتەسە الماي قالادى.

---