سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
ورىندى تىلەككە ورىنسىز بۇيرىق

سونىمەن ديرەكتور اينالىپ وبلىستىق اتكومگە بارىپتى، ولار بۇل رەتتە تەلەفوندى قويىپ، ادەيىلەپ ارناۋلى قاتىناس جازىپ، ءراسىمدى تۇردە بۇيرىق بەرىپتى. بۇيرىعىندا: "اۆگۋست ايىنا كەلەتىن وتىننان پەدۋچيليششەگە توقتاۋسىز 100 توننا وتىن بەر" دەپ كەسىپ ايتىپتى.

مىنە، ومىربەكوۆتىڭ وزىمشىلدىگىن قوزدىرعان وسى بۇيرىق بولىپتى. "ەڭ بولماسا "بەرىلسىن" دە دەمەي، ولاردىڭ "بەر" دەپ شورت كەسۋى قالاي؟ ونىڭ ۇستىنە "توقتاۋسىز" دەۋىنە جول بولسىن؟" — دەپ اقىرا تۇرەگەلىپتى. ستولدى جۇمىرىعىمەن تومپەشتەپ، توبەلەسكە بەرگىسىز ايقاي شىعارىپتى:

— قالاي مەنىڭ ءۇستىمدى باسىپ، وبلىسقا باراسىڭ؟ قالاي مەنى داتتاۋعا ۋاجدە باردى؟ ساعان وتىن تۇگىل تۇك تە جوق. ايتا بار ايتاتىن جەرىڭە! قاتىناسىڭدى قالتاڭا سال دا، قايقاي! ىلعي بەزدەلنيك! — دەپ اقىرعان ومىربەكوۆتىڭ اشۋىنا كەز كەلدىك.

كۇن جىلجىپ ءوتىپ بارا جاتىر. اۆگۋست ءوتتى، سەنتيابر دە جەتتى. سۇمبىلە تۋىپ، سۋىقتىڭ حابارىن سۋ اكەلدى. بۇل حابار ديرەكتورعا دا وڭاي تيگەن جوق، تىنىم تاپپادى. قالالىق وتىن دايىنداۋ مەكەمەسىنىڭ باستىعى ءۋشانيندى تاۋىپ جولىقتى. اڭگىمە اقشاعا تىرەلدى. ۋشانين ديرەكتورعا: "ومىربەكوۆپەن كەلىستىم، سەنتيابردىڭ باس كەزىندە ءبىر بارجى بۇتىندەي ساعان بەرىلەتىن بولدى. سوندىقتان سەن ءبىزدىڭ ەسەبىمىزگە اقشاڭدى وتكىز" دەپتى.

ۋشانيننىڭ بۇل تىلەگى تەز-اق ورىندالدى، 27 مىڭ سوم بۇلاردىڭ ەسەبىنە ءوتتى. بۇل يۋل ايىنىڭ اياق كەزى. سونىمەن ءبىزدىڭ ديرەكتوردىڭ قۇلاعى تەلەفوندا، كوزى ۋشانين جاقتا بولدى دا وتىردى. ءبىراق تۇك حابار بولماي كەتتى، جىم-جىرت.

... كۇندەردەن كۇن ەتكەندە سەنتيابردىڭ 4-نە قاراعاندا، تالتۇستە ۋشانيننىڭ ءوزى مەكتەپكە كىرىپ كەلدى. تۇگەلدەي قۋاندىق. تۇرعان بويى وتىن سياقتى بولىپ كورىندى... ول ايتىپ وتىر:

— مەن ومىربەكوۆپەن كەلىستىم. بۇگىن بارجى وتىنعا جۇرەدى. سول بارجىنىڭ وتىنى سەندەردىكى. ءبىراق، وعان وتىن تيەيتىن ادام جەتكىلىكسىز. سوندىقتان بىزگە 5—6 كىسى بەر، — دەدى.

سونىمەن بىزدەن 6 كىسى بارىپ، بارجىعا وتىن سالىستى. بارجىنى اتتاندىرىپ كەرى قايتتى. ەندى ءبىز بارجىنى كۇتىپ وتىرمىز. ءوز قولىمىزبەن تيەلگەن سەكسەۋىل تاۋداي بوپ ءۇيىلىپ كوز الدىمىزدا تۇر. سىرداريانىڭ سۋىمەن ىعىپ كەلە جاتقانداي ەلەستەيدى. ولەڭدەتىپ تە قويامىز: "شىركىن تومار، ۇزىن سونار، اڭگىمە بوپ قولعا ءتيدىڭ، قالاي توڭار، ءبىزدىڭ ومار! — دەسىپ، تومار تيەسكەن وماردى سىقاقتايمىز. كەلگەنشە اسىعامىز.

سونىمەن سەنتيابردىڭ 11 كۇنى تەلەفوننىڭ قوڭىراۋى جان-جاقتان قاعىلدى:

— سويلەپ تۇرعان ۋشانين. بارجى كەلدى، تەز جەت، وتىن سەنىكى. ومىربەكوۆپەن كەلىستىم. بۇگىن ءتۇسىرىپ الماساڭ وتىن جوق، — دەپ ۋشانين بەزەك قاقتى. بۇل حاباردى ەسىتە سالىپ، ءبىر كۇنگى ساباقتى تاستاي - تاستاي جۇگىردىك. ون ەمەس، ءجۇز ەمەس، ءۇش ءجۇز بالا بىردەن جۇگىردىك. 8 ساعات مەزگىلىنەن بۇرىن تۇسىردىك. ارينە، شارشادىق، ءبىراز ەڭبەك سىڭىردىك. ءبىراق ەڭبەكتىڭ ءتۇبى راحات ەكەنىن ءبىلىپ تۇرمىز. كوز الدىمىزدا وت مازداپ جانىپ تۇرعانداي...

ەرتەڭىنە سەنتيابردىڭ 12 كۇنى وتىندى ولشەۋگە كىرىسىپ، تەزىرەك بىتىرۋگە تىرىسىپ جاتقانىمىزدا، ومىربەكوۆتىڭ بۇيرىعى ساپ ەتە قالدى. "وتىن بەرىلمەسىن، ولشەۋ توقتاتىلسىن! السا 30 توننا، الماسا جۇرە بەرسىن!" دەپتى.

ومىربەكوۆتىڭ بۇل بۇيرىعى بارىمىزگە دە قاتتى ءتيدى. ديرەكتور وبلىستىق اتكومگە جۇگىردى. ولار وتىندى ءبىزدىڭ پايدامىزعا شەشتى. ءبىراق، "بۇل تىنىشتىق" كوپكە سوزىلمادى، ءبىر تاكسي ماشيناسى ەنتەلەپ كەلىپ تۇرا قالدى. ءتىپتى ورتامىزعا كىرىپ كەتتى. باستىرمالاپ، كيمەلەپ كەلەدى. ءبىز اڭ-تاڭ بولدىق. سويتكەنشە بولمادى تاكسيدىڭ ىشىنەن ومىربەكوۆ شىعا كەلدى. قاسىندا قالالىق ميليسيا ناچالنيگى بار. ونىمەن بىرگە تاعى ءبىر ميليسيا تۇر.

بۇيرىق قىسقا، ءارى مىعىم بولدى: "دوسانوۆ، وتىننان بۇراۋ دا شىقپاسىن، بىرەۋ دە تۇمسىق تىقپاسىن! مەنسىز ولسەڭ دە بەرمە! بەرە قويساڭ مەنىڭ الدىمدى كورمە!" — دەدى دە تايىپ تۇردى. ءبىز ۇيىلىپ-توگىلىپ قالا بەردىك.

"ەل قۇلاعى ەلۋ" ەمەس پە؟ ومىربەكوۆتىڭ وسىندايى بارلىعىن بۇرىندا دا ەسىتۋشى ەدىك. ءبىراق، ءوزىن كورمەپ ەدىك. ءبىز ونىڭ، ول ءبىزدىڭ حال-جايىمىزدى بىلمەيتىن دە ەدى. راس، ونىڭ جۇمىسى دا كوپ شىعار، قولى دا تيمەيتىن بولار.

ومىربەكوۆ جولداس! ءسىز قالانىڭ باستىعى بولعان سوڭ، سىزگە ارىز ايتپايتىن كىم بار. ەڭ ارعىسى كەيبىر توزعان ارىق، شاندى كوشە، بۇزىلعان كوپىر دە ارىز ەتكىسى كەلەدى. ەڭكەيىپ قالعان، شالقايىپ تۇرعان، جارىلىپ بىتكەن، سوگىلە باستاعان، ەگىلە تۇسكەن ۇيلەردىڭ دە ايتار مۇڭى بار. ويتكەنى ءسىز قالالىق سوۆەتتىڭ باستىعىسىز. نەگە سوعان ءسىزدىڭ جانىڭىز اشىمايدى؟ نەگە سولارعا كوزدىڭ قىرىن سالمايسىز؟ نەگە ءسىز ءبىزدىڭ وتىنعا جۇمساعان كۇشىڭىزدى، قايسار قارىسپالىعىڭىزدى سولاردى جوندەۋگە جۇمسامايسىز؟ ءبىر مەكتەپتىڭ وتىنىنا كوزىڭىز تۇسكەندە، ءبىر وبلىستىڭ ورتالىعىنا كوزىڭىز نەگە تۇسپەيدى؟ ورىندى بۇيرىقتى ورىندى تىلەككە نەگە شىعارمايسىز؟ ءبىز وسىعان تاڭ قالامىز.

ءبىزدىڭ جاڭالىققا جانىمىز قۇمار-اق. قالادا ءبىر جاڭالىق بولسا اينالىپ تۇرا قالامىز. ەكى ەتاجدى كينوتەاتر ءۇيىنىڭ ءار كەسەگى قالانعان سايىن قۋانامىز، كۇنىنە بارىپ ءبىر كورىپ قايتامىز. قازاق كوشەسىنىڭ بويىنا شلاكتان سالىنعان ءبىر ءۇي تۇرا قالىپ ەدى، وعان دا قۋاندىق. كىمنىڭ ءۇيى ەكەنىن بىلگىمىز كەلسە دە، يەسىن تاپپادىق. يەسىز ءۇي بولا ما؟ ونى، ارينە، ءسىز بىلەتىن بولارسىز... ايتەۋىر "جاڭا ءۇي كوبەيە بەرسىن" دەگەن تىلەكپەن توقىرادىق.

ەڭ ارعىسى "قازاق باۋىنىڭ" ىشىنە ەكتىرگەن جىڭعىلدارىڭىزعا دا "قۋاندىق". ويتكەنى، ءسىز ونىڭ ءار تۇبىنە قازىنانىڭ قانشا قارجىسىن جۇمسادىڭىز، ۇكىمەتكە "مىڭداعان اعاش ەگىلدى" دەپ كوز بوياعىش اقپار بەرىپ، "ابروي" الدىڭىز، ونى دا بىلەمىز. ءسوز رەتى كەلگەن سوڭ ايتىپ جاتىرمىز، ومىربەكوۆ جولداس، ايىپقا بۇيىرماڭىز.

ءبىزدىڭ اڭگىمەمىزدىڭ جەلىسى وتىن بولعاندىقتان سوڭىمىزعا كوشەيىك. ويتكەنى، بىزگە وتىن وڭاي سوقپادى. بارىنەن دە سونىڭ سەرگەلدەڭىن ايتساڭىزشى. اسىرەسە، ءبىزدىڭ قىنجىلاتىنىمىز: اپەرباقان، سال سويىل، ۇردا جىق مىنەزدىڭ، تورەشىلدىكتىڭ، مەنمەندىكتىڭ، ادامگەرشىلىك سالتقا جاتپايتىن جات مىنەزدىڭ ءالى دە بولسا قالماي جۇرگەندىگى. ونىڭ ىشىندە باسشى قىزمەتكەردىڭ ءبىرى ومىربەكوۆ جولداستىڭ بويىنان تابىلعاندىعى.

ءبىراق، ورىندى تىلەكتى ورىنسىز بۇيرىق جەڭە المايدى. ومىربەكوۆ جولداس، وسىنى ەسكە الىڭىز. وتپەس جارلىق، بويعا قورلىق. بۇل دا ەسىڭىزدەن شىقپاسىن" دەپتى حاتتا.

بۇل حاتقا ءبىزدىڭ الىپ، قوسارىمىز بولماعاندىقتان قولىمىزدى قويدىق.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما