ورتا ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىن جاڭارتۋ بويىنشا ءبىلىم بەرۋ
«ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – ءبىلىم بەرۋدى ەكونوميكالىق ءوسۋدىڭ جاڭا مودەلىنىڭ ورتالىق بۋىنىنا اينالدىرۋ. وقىتۋ باعدارلامالارىن سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ قابىلەتىن جانە ءوز بەتىمەن ىزدەنۋ داعدىلارىن دامىتۋعا باعىتتاۋ قاجەت.»
«قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك» 31.01.2017 جىلعى
ق ر پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋى
ءبىلىم – ەلدەردىڭ باسەكەلەستىككە قابىلەتتى بولۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ەڭ ءتيىمدى ءارى ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيا. بۇكىل الەمدە ءبىلىم بەرۋ جۇيەلەرىنىڭ كەلەشەك ۇرپاققا قانداي ءبىلىم بەرەتىنى تۋرالى ماسەلە قايتا قارالۋدا. وسى ماسەلە اياسىندا «بالالار ءححى عاسىردا تابىستى بولۋ ءۇشىن نەنى ۇيرەنۋى كەرەك؟» جانە «وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرى قانداي؟» دەگەن سياقتى نەگىزگى ساۋالدار تۋىندايدى. قازىرگى كەزدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا جوعارىدا سيپاتتالعان جاھاندىق پروبلەمالارعا جاۋاپ بەرە الاتىنداي دەڭگەيدەگى جۇمىستار رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە جۇرگىزىلۋدە. وقۋ باعدارلاماسىنداعى ۇلتتىق ستاندارتتارعا، باعالاۋعا، وقۋلىقتار مەن وقىتۋ ادىستەرىنە قاتىستى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى وزەكتى قۇندىلىقتار مەن ماقساتتار مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ جالپى ۇلگەرىمىن ارتتىرۋدى، سونداي-اق يننوۆاسيا مەن كوشباسشىلىقتى ەنگىزۋ ءۇشىن تالاپ ەتىلەتىن داعدىلاردى دامىتۋدى، مەكتەپ ءمانماتىنى ارقىلى ۇلتتىق سانانى قالىپتاستىرىپ، ىسكە اسىرۋدى جانە اۋقىمدى حالىقارالىق تاجىريبەمەن ءوزارا ارەكەتتەسۋدى كوزدەيدى. جاڭارتىلعان وقۋ باعدارلاماسى مەن باعالاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ اتالعان مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن قابىلدانعان شارالاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.
ولاي بولسا، 2017 جىلدىڭ 5 ماۋسىمى مەن 19 ماۋسىمى ارالىعىندا «نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» دەربەس ءبىلىم بەرۋ ۇيىمى، پەداگوگيكالىق شەبەرلىك ورتالىعىنىڭ قاراعاندى قالاسىنداعى فيليالىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ورتا ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىن جاڭارتۋ اياسىندا «بيولوگيا» جانە «جاراتىلىستانۋ» پاندەرى بويىنشا پەداگوگ كادرلاردىڭ بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرسىن قاراعاندى وبلىسىنىڭ بيولوگيا پاندەرىنىڭ مۇعالىمدەرى ءوز بىلىمدەرىن جەتىلدىردى. وندا جاڭارتىلعان وقۋ باعدارلاماسىنىڭ نەگىزگى قىرلارى تۋرالى مالىمەت الىپ، ءوز ساباقتارىن جوسپارلاپ، وتكىزۋگە، ءپاننىڭ وقۋلىقتارى مەن وقۋ-ادىستەمەلىك كەشەنىن پايدالانۋعا،كريتەريالدى باعالاۋ جۇيەسىن قولدانۋعا، جۇيەلى-ادىستەمەلىك كەشەنمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ قىر- سىرلارىن ۇيرەنىپ، كاسىبي شەبەرلىكتەرىن ارتتىردى.
باعدارلامانىڭ ماقساتى: پاندەر بويىنشا وقۋ باعدارلامالارىن جاڭارتۋ جانە كريتەريالدى باعالاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ مانماتىنىندە مۇعالىمدەردىڭ پەداگوگيكالىق شەبەرلىگىن جەتىلدىرۋ بولسا، ونىڭ مىندەتتەرى:
- مۇعالىمدەردىڭ پاندەر بويىنشا وقۋ باعدارلامالارىنىڭ مازمۇنىن ءبىلۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
- پاندەر بويىنشا وقۋ باعدارلامالارىنا سايكەس پەداگوگيكالىق تاسىلدەر مەن وقۋ ماتەريالدارىن قولدانۋدى ۇيرەتۋ؛
- پاندەر بويىنشا وقۋ باعدارلامالارىنا سايكەس وقۋ ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋ ءۇشىن كريتەريالدى باعالاۋ جۇيەسىن قولدانۋدى ۇيرەتۋ.
ودان كۇتىلەتىن وقۋ ناتيجەلەرى:
- مۇعالىمدەر پاندەر بويىنشا وقۋ باعدارلامالارىنىڭ ماقساتتارىن، مىندەتتەرىن، قۇرىلىمىن جانە مازمۇنىن بىلەدى جانە تۇسىنەدى؛
- مۇعالىمدەر پاندەر بويىنشا وقۋ باعدارلامالارىنا سايكەس پەداگوگيكالىق تاسىلدەردى، وقۋ ماتەريالدارىن قولدانا بىلەدى؛
- مۇعالىمدەر پاندەر بويىنشا وقۋ باعدارلامالارىنا سايكەس وقۋ ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋ ءۇشىن كريتەريالدى باعالاۋ جۇيەسىن تۇسىنەدى جانە قولدانا بىلەدى.
جاراتىلىستانۋ-عىلىمي ءبىلىمنىڭ قۇرامداس كومپونەنتى رەتىندە بيولوگيا وقۋشىلارعا العان بىلىمدەرىن وبەكتىلەردى باقىلاۋ، جىكتەۋ، جۇيەلەۋ، سالىستىرۋ، سايكەستەندىرۋ، تالداۋ، باعالاۋ، سەبەپ-سالدارلىق بايلانىس ورناتۋ سەكىلدى داعدىلارىن دامىتۋ ءۇشىن قولدانۋعا كومەكتەسەدى، بۇل ولاردىڭ تاجىريبەلىك داعدىلارىن دامىتۋعا، ەكسپەريمەنتتىك زەرتتەۋ جوسپارلاپ، ونى جۇرگىزۋ داعدىلارىن دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. بۇل جەردە جاراتىلىستانۋ مەن بيولوگيا ساباقتارىندا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋدىڭ ماڭىزى زور. سەبەبى زەرتتەۋ جۇرگىزۋ جانە اقپاراتتى وڭدەۋ ادىستەرىمەن ۇيلەسىمدى قولدانىلعان جاعدايدا ولاردىڭ مۇمكىندىكتەرى اشىلا تۇسەدى. وقۋشىلاردىڭ «بيولوگيا» ءپانىنىڭ اكادەميالىق ءتىلىن پايدالانۋى ولارعا ىقشام جانە تۇسىنىكتى سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، بيولوگيالىق قۇبىلىستاردى، ۇدەرىستەر مەن تەتىكتەردى سيپاتتاۋ كەزىندە ءتيىستى تىلدىك قۇرالداردى ىرىكتەۋ شەبەرلىگىن جەتىلدىرەدى.
بيولوگيا مەن جاراتىلىستانۋدى ويداعىداي وقىتۋ ءمۇعالىمنىڭ تىكەلەي كاسىبي تاجىريبەسى مەن قۇزىرەتتىلىگىنە، وقۋ ۇدەرىسى ناتيجەلەرىنە باسىم كوڭىل بولۋىنە بايلانىستى. قازىرگى كەزدە تابىستى بولۋ ءۇشىن وقۋشىلارعا ءبىلىم قانداي قاجەت بولسا، داعدى دا سونداي قاجەت دەگەن ويدىڭ جاقتاستارى كوبەيىپ كەلەدى. بۇل وقۋشىلاردىڭ اقپاراتتى ەستە ساقتاپ، العان بىلىمدەرىن ۇعىنۋىن، ءتۇسىنۋىن جانە ءارتۇرلى سالادا قولدانا ءبىلۋىن تالاپ ەتەدى.
باعالاۋ كەزىندە وقۋشىلاردىڭ ۇلگەرىمى الدىن الا بەلگىلەنگەن كريتەرييلەردىڭ ناقتى جيىنتىعىنىڭ كومەگىمەن ولشەنەدى. بۇل نورماعا نەگىزدەلگەن باعالاۋدان وزگەشە. نورماعا نەگىزدەلگەن باعالاۋ كەزىندە وقۋشىلاردىڭ ۇلگەرىمى ولاردىڭ سىنىپتاستارىنىڭ ۇلگەرىمىمەن سالىستىرىلىپ قويىلادى. وقۋشىلاردىڭ ءپان بويىنشا وقۋ جەتىستىكتەرى ەكى تاسىلمەن باعالانادى: قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ جانە جيىنتىق باعالاۋ. قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ كۇندەلىكتى وقىتۋ مەن وقۋ ۇدەرىسىنىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى جانە توقسان بويى جۇيەلى تۇردە جۇرەدى. قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ ۇزدىكسىز جۇرگىزىلە وتىرىپ، وقۋشىلار مەن ءمۇعالىم اراسىنداعى كەرى بايلانىستى قامتاماسىز ەتەدى، بالل نە باعا قويماستان-اق وقۋ ۇدەرىسىن تۇزەتىپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مۇعالىمدەر ونى وقۋشىلاردىڭ جەتىستىكتەرىن ولشەپ، الداعى ساباقتارىن جوسپارلاۋ ءۇشىن قولدانادى. جيىنتىق باعالاۋ وقۋ باعدارلاماسىنىڭ بولىمدەرىن/ورتاق تاقىرىپتارىن جانە بەلگىلى ءبىر وقۋ كەزەڭىن (توقسان، وقۋ جىلى، ورتا ءبىلىم دەڭگەيى) اياقتاعان سوڭ وقۋشىنىڭ ۇلگەرىمى تۋرالى اقپارات الۋ ماقساتىندا بالل جانە باعا قويۋ ارقىلى وتكىزىلەدى.
قورىتا ايتقاندا جاڭارتىلعان وقۋ باعدارلاماسىن قولدانۋ بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ پانگە ىنتاسى، بەلسەندىلىگى ارتىپ، ىزدەمپازدىق، دەربەس ويلاۋ، وزىندىك قورىتىندىلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتامىز. سويلەۋ، دۇرىس سۇراق قويا ءبىلۋ، ءوز ويىن ساۋاتتى، تولىق جەتكىزۋ داعدىلانىرىن ودان ءارى جەتىلدىرەمىز، العان بىلىمدەرىن ومىردە ءتيىمدى قولدانۋ ارقىلى فۋنكسيونالدى ساۋاتتى ۇرپاق تاربيەلەۋگە جول اشامىز. ولاي بولسا، ءبىلىمدى ءدال وسىلاي قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلارعا «ءححى عاسىر داعدىسى» دەپ ءجيى ايتىلىپ جۇرگەن كەڭ اۋقىمدى قۇزىرەتتىلىكتى مەڭگەرۋگە مۇمكىندىك بەرەمىز.
ەديلبايەۆا ساۋلە بورانبايەۆنا
قاراعاندى وبلىسى بب
«№2 «ءبىلىم-يننوۆاسيا» ليسەي-ينتەرناتى» كمم-نىڭ
ديرەكتوردىڭ بوج ورىنباسارى، بيولوگيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
You Might Also Like
-
ۇستازعا جۇكتەلەتىن مىندەت اۋىر قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ورتا ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىڭ جاڭارتۋ اياسىندا «بيولوگيا جانە جاراتىلىستانۋ پاندەرى بويىنشا» پەداگوگ كادرلاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ك...
-
ءسىز بىلەسىز بە؟ تۇرمىستىق تەحنيكانىڭ وزىندىك قۇپيالارى بار جانە ءسىز ونى ءوشىرۋ ءۇشىن "OFF" رەجيمىن باسقاننان كەيىن دە، ول ءوز جۇمىسىن جالعاستىرا بەرمەك.
